IPPP1/443-1422/11-2/ISZ - Możliwość zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług wstępnej likwidacji szkody, likwidacji szkód majątkowych oraz likwidacji szkód komunikacyjnych.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 21 grudnia 2011 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP1/443-1422/11-2/ISZ Możliwość zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług wstępnej likwidacji szkody, likwidacji szkód majątkowych oraz likwidacji szkód komunikacyjnych.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 19 września 2011 r. (data wpływu 22 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia dla usług obejmujących wstępną likwidację szkody, likwidację szkód majątkowych oraz likwidację szkód komunikacyjnych - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia dla usług obejmujących wstępną likwidację szkody, likwidację szkód majątkowych oraz likwidację szkód komunikacyjnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe

Wnioskodawca zamierza wykonywać czynności ubezpieczeniowe w imieniu i na rzecz zakładów ubezpieczeń. Przedmiotowe czynności obejmować będą wstępną likwidację szkody, likwidację szkód majątkowych oraz likwidację szkód komunikacyjnych. Przedmiotowe usługi świadczone są w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, na podstawie bezpośredniego pełnomocnictwa lub na podstawie umowy z zakładem ubezpieczeń. Usługa likwidacji szkód stanowić będzie odrębną całość od momentu przyjęcia zgłoszenia, do momentu przygotowania decyzji o wypłacie odszkodowania.

Wnioskodawca ma zamiar również wykonywać czynności w zakresie ustalenia wysokości wartości szkód na podstawie umowy z podmiotem działającym w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń. W takim przypadku, Wnioskodawca występować będzie jako podwykonawca, działając w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń na podstawie subpełnomocnictwa.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wykonywane przez Wnioskodawcę w imieniu i na rzecz zakładów ubezpieczeń czynności ubezpieczeniowe, opisane w niniejszym wniosku, stanowią usługi zwolnione z podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, wykonywane przez niego w imieniu i na rzecz zakładów ubezpieczeń czynności ubezpieczeniowe stanowią usługi zwolnione z podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT, zwolnieniu z podatku VAT podlegają usługi ubezpieczeniowe. Jako, że Ustawa o VAT nie zawiera definicji usług ubezpieczeniowych, należy zatem sięgnąć do przepisów ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66 z późn. zm., dalej: "ustawa o działalności ubezpieczeniowej"). Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej przez działalność ubezpieczeniową rozumie się wykonywanie czynności ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych. W art. 3 ust. 3-5 ustawy o działalności ubezpieczeniowej Ustawodawca wskazał katalog czynności ubezpieczeniowych, o których mowa we wspomnianym art. 3 ust. 1. W tym zakresie Wnioskodawca pragnie wskazać, iż zgodnie z art. 3 ust. 5 czynnościami ubezpieczeniowymi są także następujące czynności, jeżeli są wykonywane przez zakład ubezpieczeń:

1.

ustalanie przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych;

2.

ustalanie wysokości szkód oraz rozmiaru odszkodowań oraz innych świadczeń należnych uprawnionym z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych;

3.

ustalanie wartości przedmiotu ubezpieczenia;

4.

czynności zapobiegania powstawaniu albo zmniejszeniu skutków wypadków ubezpieczeniowych lub finansowanie tych działań z funduszu Prewencyjnego.

Jednocześnie, art. 3 ust. 6 ustawy o działalności ubezpieczeniowej wprost wskazuje, iż zakład ubezpieczeń może zlecać wykonanie czynności, o których mowa w ust. 4 pkt 1-6 oraz ust. 5, innym podmiotom. Czynności, o których mowa w ust. 4 pkt 1-6 oraz ust. 5, wykonywane przez te podmioty są traktowane jak czynności ubezpieczeniowe w zakresie, w jakim są wykonywane w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń.

Nie ulega zatem wątpliwości, iż usługi wykonywane przez Wnioskodawcę w imieniu i na rzecz zakładów ubezpieczeń stanowią czynności ubezpieczeniowe w rozumieniu art. 3 ust. 5 oraz ust. 6. Wnioskodawca wskazuje iż postępowanie likwidacyjne stanowi element składowy działalności ubezpieczeniowej i jest terminem używanym dla określenia czynności ubezpieczyciela zmierzających do ustalenia odpowiedzialności z tytułu umowy ubezpieczenia. Ustawa o działalności ubezpieczeniowej definiuje te czynności jako postępowanie dotyczące ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszonych roszczeń i wysokości świadczenia (art. 16 ustawy o działalności ubezpieczeniowej).

W związku z powyższym Wnioskodawca, stoi na stanowisku, iż jeżeli wskazane wyżej czynności ubezpieczeniowe, w przypadku ich wykonywania przez zakłady ubezpieczeń, korzystają ze zwolnienia zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT, jako element usługi ubezpieczeniowej, to również usługa likwidacji szkód, jako ich część składowa, niezbędna i właściwa dla usługi ubezpieczenia, wykonywana przez Wnioskodawcę, kwalifikuje się do zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 13 Ustawy o VAT.

Należy wskazać, iż usługi likwidacji szkód stanowią element usługi ubezpieczenia - są to usługi, do których zobowiązał się zakład ubezpieczeń i stanowią kolejny etap związany z objęciem ubezpieczeniem. Zgodnie z art. 3 ust. 6 ustawy o działalności ubezpieczeniowej zakład ubezpieczeniowy może zlecać wykonywanie określonych w ust. 4 pkt 1-6 oraz ust. 5 czynności innym podmiotom. Usługi likwidacji szkód, stanowią zatem element usługi ubezpieczeniowej, której wykonanie zakład ubezpieczeń może zlecić innym podmiotom.

Co więcej, usługi te wykonywane przez odrębny podmiot będą miały charakter samodzielny i będą stanowiły odrębną całość, istnieje bowiem możliwość wyodrębnienia ich własnego zakresu. Likwidacja szkody jest procesem stanowiącym odrębną całość-jej początku należy upatrywać w zgłoszeniu szkody, zakończenia zaś w realizacji świadczenia ubezpieczeniowego, jego odmowie i/lub prowadzeniu postępowania regresowego. Jako wyodrębniony w czasie i uregulowany przepisami powszechnie obowiązującego prawa zespół działań odpowiada treści art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.

Usługi świadczone przez Wnioskodawcę są również niewątpliwie niezbędne do świadczenia usługi ubezpieczenia. Nie powinno budzić żadnych wątpliwości, iż prawidłowa realizacja usługi ubezpieczeniowej bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego nie jest możliwa. W każdym przypadku zaistnienia ubezpieczanego zdarzenia losowego zakład ubezpieczeń ma bowiem, po otrzymaniu zgłoszenia szkody, ustawowy (i wynikający ponadto z samej umowy ubezpieczenia) obowiązek przeprowadzenia takiego postępowania. Postępowanie likwidacyjne stanowi najważniejszy element procesu wykonywania przez zakład ubezpieczeń zawartej umowy ubezpieczenia, gdyż to właśnie w ramach tego postępowania realizowana jest podstawowa funkcja tej umowy, to jest efektywna ochrona ubezpieczeniowa (w postaci wypłaty odszkodowania).

Tym samym, usługa polegająca na wykonaniu, w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, czynności ubezpieczeniowych w ramach postępowania likwidacyjnego, jest bez wątpienia niezbędna do prawidłowego (zgodnego z wymogami ustawy o działalności ubezpieczeniowej) wykonania usługi ubezpieczeniowej.

Pozostaje zatem do rozważenia kwestia spełnienia przez przedmiotowe usługi warunku "bycia właściwym" dla usług ubezpieczeniowych. Przepisy podatkowe nie definiują tego pojęcia. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (PWN), pojęcie "właściwy" ma następujące znaczenia:

1.

"taki, jaki być powinien"

2.

"charakterystyczny dla kogoś lub czegoś"

3.

"zgodny z prawdą"

4.

"stanowiący najważniejszą część czegoś"

5.

"mający typowe cechy danego gatunku, grupy przedmiotów czy zjawisk"

6.

prawniczo: "uprawniony do działania".

W świetle powyższego, aby usługa mogła być uznana za "właściwą" dla prawidłowego wykonania usługi ubezpieczeniowej, powinna stanowić "naturalny" element szeroko rozumianego procesu wykonywania usługi ubezpieczeniowej. Usługi likwidacyjne są "właściwe" w rozumieniu analizowanego przepisu, gdyż stanowią część (niezbędną) postępowania likwidacyjnego w rozumieniu art. 16 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, a jednocześnie są specyficzne dla usług ubezpieczeniowych (postępowanie likwidacyjne - w takim zakresie i w takim rozumieniu - nie stanowi i nie może stanowić elementu żadnej innej usługi). Jednocześnie, usługi likwidacji szkód, wykonywane przez Wnioskodawcę, stanowią czynności ubezpieczeniowe w rozumieniu art. 3 ust. 5 w związku z ust. 6.

Wnioskodawca pragnie w tym miejscu zaznaczyć, iż w przedmiotowej sytuacji nie ma znaczenia, iż wykonującym czynności ubezpieczeniowa będzie Wnioskodawca, nie zaś zakład. Dla klasyfikacji danej usługi jako zwolnionej nie ma bowiem znaczenia status wykonującego ją podmiotu, lecz ekonomiczny charakter usługi. Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż również intencją Ustawodawcy, który od 1 stycznia 2011 r. dokonał zmian przepisów ustawy VAT, było jak wynika z uzasadnienia zmian, oparcie zakresu zwolnień o ekonomiczny charakter danej usługi.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie europejskim. Przykładowo, TSUE w wyroku z dnia S czerwca 1997 r. sprawie C-2/95 TSUE stwierdził, że w przypadku relacji zachodzącej między świadczeniem głównym a świadczeniem pomocniczym, zwolnienie nie jest uzależnione od tego, czy usługa była świadczona przez instytucję pozostającą w prawnym związku z końcowym odbiorcą, a znaczenie ma jedynie fakt by usługa ta miała odrębny charakter i była niezbędna oraz charakterystyczna dla wspomnianych usług. Potwierdza to przedstawioną przez Wnioskodawcę powyżej argumentację.

W tym zakresie Wnioskodawca pragnie także powołać się na orzeczenie TSUE w sprawie J.C.M. Beheer (C-124/07). W wyroku tym TSUE wykazał, iż z zasady neutralności podatkowej wynika, że podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość wyboru modelu organizacyjnego, który z czysto gospodarczego punktu widzenia byłby dla nich najbardziej odpowiedni, nie narażając się na to, że dokonywane przez nie czynności nie będą objęte zwolnieniem z opodatkowania. Tym samym, orzeczenie to potwierdza, iż okoliczność wykonywania czynności ubezpieczeniowych poprzez inny podmiot nie może wpływać sama z siebie na zwolnienie z VAT.

Na koniec należy wskazać, iż zgodnie z treścią art. 14 projektu Rozporządzenia Rady z 20 lutego 2008 r., ustanawiającego przepisy wykonawcze do Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, w odniesieniu do opodatkowania usług ubezpieczeniowych i finansowych, za usługi posiadające specyficzne oraz istotne cechy ubezpieczenia i reasekuracji podlegające zwolnieniu uważa się m.in. likwidację szkód, a więc czynności, które będą świadczone przez Wnioskodawcę.

Podsumowując, przedstawione powyżej argumenty, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż wykonywane przez niego usługi korzystać będą ze zwolnienia z podatku VAT, jako element usługi ubezpieczenia, stanowiący odrębną całość, niezbędny i właściwy dla usługi ubezpieczeniowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić także należy, iż zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

W myśl art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41, o czym stanowi art. 43 ust. 14 ustawy.

Zatem, w pierwszej kolejności należy określić jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych i usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Stosownie do art. 135 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Należy odnotować na samym początku, że terminy używane do określenia zwolnień od podatku przewidziane w artykule 13 Dyrektywy muszą być wiernie interpretowane, jako że stanowią wyjątki od ogólnej zasady, która mówi, że podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika (patrz w szczególności sprawa 348/87 Stichting Uitvoering Financiele Acties (1989) ECR 1737, paragraf 13 i sprawa C-287/00 Commission v Germany (2002) ECR I-5811, paragraf 43).

Jest ustalonym prawem precedensowym, że zwolnienia te stanowią niezależne pojęcia prawa wspólnotowego, którego celem jest uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych Państwach Członkowskich.

W związku z powyższym, tut. Organ wydając interpretację w stanie prawnym od dnia 1 stycznia 2011 r. określa ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

Dyrektywa nie podaje definicji transakcji ubezpieczeniowych, ani usług pokrewnych świadczonych przez maklerów i pośredników ubezpieczeniowych.

Natomiast, "czynność ubezpieczeniowa", w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Czynność ubezpieczeniowa, w każdym przypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe, TSUE w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skandia C-240/99, paragraf 37).

Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie "transakcje ubezpieczeniowe" nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38).

W akapicie 41 sprawy Skandia Trybunał podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 niniejszego wyroku okazuje się, iż tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B (a) szóstej dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Ostatecznie w ww. orzeczeniu rozstrzygnięto, że wyceny szkód pojazdów silnikowych dokonane przez stowarzyszenie w imieniu swoich członków, będących firmami ubezpieczeniowymi nie są transakcjami ubezpieczeniowymi ani usługami pokrewnymi transakcjom ubezpieczeniowym, które świadczą maklerzy lub przedstawiciele ubezpieczeniowi, w znaczeniu tego postanowienia.

Z okoliczności sprawy wynika, iż Wnioskodawca zamierza wykonywać czynności ubezpieczeniowe w imieniu i na rzecz zakładów ubezpieczeń (na podstawie bezpośredniego pełnomocnictwa lub na podstawie umowy z zakładem ubezpieczeń), obejmujące wstępną likwidację szkody, likwidację szkód majątkowych oraz likwidację szkód komunikacyjnych. Usługa likwidacji szkód stanowić będzie odrębną całość od momentu przyjęcia zgłoszenia, do momentu przygotowania decyzji o wypłacie odszkodowania.

Wnioskodawca ma zamiar również wykonywać czynności w zakresie ustalenia wysokości wartości szkód na podstawie umowy z podmiotem działającym w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń. W takim przypadku, Wnioskodawca występować będzie jako podwykonawca, działając w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń na podstawie subpełnomocnictwa.

Biorąc pod uwagę opis sprawy stwierdzić należy, iż Wnioskodawca nie wykonuje czynności ubezpieczeniowych. Czynność ubezpieczeniowa, w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Zainteresowany nie występuje w roli ubezpieczyciela, który w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia będzie zobowiązany do świadczenia na rzecz ubezpieczonego klienta. Zauważyć należy, iż "czynność ubezpieczeniowa", w każdym wypadku związana będzie z istnieniem stosunku umownego między ubezpieczycielem, który na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług może korzystać ze zwolnienia z tego podatku, a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym. Natomiast z opisu sprawy wynika, iż między Wnioskodawcą a zleceniodawcami nie zaistnieje żaden stosunek prawny ubezpieczenia.

Wnioskodawca nie świadczy również usług reasekuracyjnych, polegających na wykonywaniu czynności związanych z przyjmowaniem ryzyka cedowanego przez zakład ubezpieczeń lub przez zakład reasekuracji oraz dalsze cedowanie przyjętego ryzyka. W konsekwencji, czynności wykonywane przez Wnioskodawcę będące przedmiotem wniosku, nie stanowią usług ubezpieczeniowych lub reasekuracyjnych, korzystających ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy wynika, iż prawodawca zwolnił od podatku również usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych. Czynności wykonywane przez pośrednika ubezpieczeniowego dotyczą czynności wykonywanych w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń (agencyjne) oraz czynności wykonywanych w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej (brokerskie).

Działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy dotyczącej produktu finansowego. Usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego to usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo ma zatem na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności, które umożliwiłyby zawarcie przez obie strony umowy, przy czym pośrednik nie realizuje w stosunku do treści umowy żadnego własnego interesu.

Biorąc pod uwagę powyższe, czynności obejmujące wstępną likwidację szkody, likwidację szkód majątkowych oraz likwidację szkód komunikacyjnych wykonywane w imieniu i na rzecz zakładów ubezpieczeń (na podstawie bezpośredniego pełnomocnictwa lub na podstawie umowy z zakładem ubezpieczeń) oraz czynności w zakresie ustalenia wysokości wartości szkód na podstawie umowy z podmiotem działającym w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, działając w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń na podstawie subpełnomocnictwa, nie stanowią również usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, korzystających ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy. Nie można ich uznać za czynności, które prowadzą do zawarcia umowy ubezpieczenia przez dwie strony.

Nie są to także usługi wskazane w art. 43 ust. 13 ustawy, gdyż nie stanowią one elementu usługi wskazanej w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej, a stanowią jedynie czynności pomocnicze, świadczone bezpośrednio na zlecenie zakładu ubezpieczeń lub na podstawie subpełnomocnictwa. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę stanowić będą element usługi ubezpieczeniowej, której wykonanie zakład ubezpieczeń może zlecić innym podmiotom. Z kolei zwolnienie od podatku zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy, stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi ubezpieczeniowej wymienionej w ust. 1 pkt 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej. Usługi wykonywane przez Zainteresowanego na rzecz wskazanego kontrahenta (tj. bezpośrednio na rzecz zakładu ubezpieczeń lub na rzecz podmiotu działającego na rzecz zakładu ubezpieczeń na podstawie pełnomocnictwa), zdaniem tut. Organu, stanowić będą odrębną całość oraz będą niezbędne do wykonania usługi ubezpieczeniowej przez zakład ubezpieczeń. Jednakże przepis art. 43 ust. 13 ustawy dotyczący zwolnienia wyraźnie wskazuje, że usługi te muszą być właściwe do wykonania usługi podstawowej, tj. usługi ubezpieczeniowej. Aby uznać usługę za właściwą musi ona z ogólnego punktu widzenia stanowić osobną całość, w rezultacie obejmując funkcje charakterystyczne dla usługi zwolnionej. Tym samym w przedmiotowej sprawie, usług wykonywanych przez Wnioskodawcę na rzecz ww. kontrahentów, nie można uznać za usługę właściwą, gdyż owszem stanowią one osobną całość obok usługi ubezpieczeniowej, jednakże nie obejmują one funkcji charakterystycznych dla usługi ubezpieczeniowej zwolnionej od podatku VAT, świadczonej przez zakład ubezpieczeniowy, który dostarcza swoim klientom ochrony ubezpieczeniowej w ramach polisy ubezpieczeniowej.

Odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę orzecznictwa TSUE, wskazać należy, że problem objęcia zwolnieniem czynności pomocniczych wykonywanych na rzecz instytucji finansowych był przedmiotem orzecznictwa TSUE. W wyroku w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC) TSUE wskazał cechy charakterystyczne usługi finansowej w kontekście ustalenia warunków stosowania zwolnienia dla konkretnych podtypów usług finansowych wymienionych w art. 13 (B) (D) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. d) i lit. f) Dyrektywy 2006/112/WE). Sprawa dotyczyła usług świadczonych przez SDC przede wszystkim na rzecz banków oraz innych jednostek podłączonych do jego systemu informatycznego.

Natomiast w sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym, a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności. Zatem wskazane przez Wnioskodawcę orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zapadły w innych okolicznościach niż okoliczności wskazane przez Zainteresowanego, nie mogą zatem stanowić wytycznych do załatwienia przedmiotowej sprawy.

Przytoczone przez Wnioskodawcę wyroki, Organ potraktował jako element argumentacji, lecz nie mogły one stanowić podstawy do wydania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

W odniesieniu do powołanego we własnym stanowisku projektu Rozporządzenia Rady z 20 lutego 2008 r., ustanawiającego przepisy wykonawcze do Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, w odniesieniu do opodatkowania usług ubezpieczeniowych i finansowych, tut. organ pragnie zauważyć, iż powołany projekt nie ma obowiązującej mocy prawnej, bowiem wytyczne z niego wynikające nie zostały uwzględnione w Rozporządzeniu Wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającym środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej opublikowanym w Dz. Urz. UE z dnia 23 marca 2011 r. L Nr 77, s. 1. Tym samym nie mogą one zostać uwzględnione w przedmiotowej interpretacji.

Należy wyjaśnić, iż w obliczu oceny danej czynności (wstępnej likwidacji szkody, likwidacji szkód majątkowych oraz likwidacji szkód komunikacyjnych oraz czynności w zakresie ustalenia wysokości wartości szkód) w kontekście zastosowania zwolnienia od podatku, prymat należy oddać orzecznictwu TSUE, przed ustawą o działalności ubezpieczeniowej na podstawie której zakład ubezpieczeniowy może zlecić ich wykonanie Wnioskodawcy, chociażby z uwagi na autonomiczność prawa podatkowego, wyrażającego się tym, że kwestie kształtujące zobowiązania podatnika powinny wynikać przede wszystkim z ustaw podatkowych, często wspomagając się w procesie ich wykładni orzeczeniami TSUE, jak to ma miejsce w przedmiotowej sprawie. Tut. Organ nie odrzuca także możliwości posługiwania się pomocniczo ustawami rodzajowo zbieżnymi z tematyką zwolnień od VAT, jednakże w niniejszych okolicznościach, należy w pierwszej kolejności oprzeć się na dorobku orzeczniczym TSUE.

Zatem bez znaczenia jest w analizowanej sprawie, aby podatnik wykonywał ww. usługi na podstawie pełnomocnictwa upoważniającego go do działania w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, udzielonego mu bezpośrednio przez zakład ubezpieczeń lub na podstawie umowy z podmiotem działającym w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, jako pełnomocnictwo substytucyjne. Istotą zwolnień od podatku od towarów i usług jest to, by dana usługa była usługą ubezpieczeniową lub stanowiła odrębną całość, która jest niezbędna i właściwa dla świadczenia usługi ubezpieczenia.

Reasumując, świadczone przez Wnioskodawcę usługi polegające na wstępnej likwidacji szkody, likwidacji szkód majątkowych oraz likwidacji szkód komunikacyjnych, świadczone są w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, na podstawie bezpośredniego pełnomocnictwa lub na podstawie umowy z zakładem ubezpieczeń oraz czynności w zakresie ustalenia wysokości wartości szkód wykonywane na podstawie umowy z podmiotem działającym w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, nie korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, określonego w art. 43 ust. 1 pkt 37 oraz w art. 43 ust. 13 ustawy, wobec czego będą opodatkowane podatkiem VAT przy zastosowaniu stawki podstawowej, która od 1 stycznia 2011 r. wynosi 23%.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl