IPPP1/443-1316/09-6/AW - Rozliczenie umowy konsorcjum, której uczestnikami są podmioty z innego niż Polska kraju UE.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 2 grudnia 2009 r. (data wpływu 14 grudnia 2009 r.), uzupełnione pismem z dnia 29 grudnia 2009 r. (data wpływu 7 stycznia 2010 r.) nadesłanym w odpowiedzi na wezwanie z dnia 23 grudnia 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozliczenia umowy konsorcjum, której uczestnikami są podmioty z innego niż Polska kraju UE - jest prawidłowe.

W dniu 14 grudnia 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozliczenia umowy konsorcjum, której uczestnikami są podmioty z innego niż Polska kraju UE.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

D Sp. z o.o. (dalej: Lider Konsorcjum, Lider, Wnioskodawca) zawarła umowę konsorcjum (dalej: Umowa Konsorcjum) z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie świadczenia usług doradczych i prawnych (dalej: Uczestnicy konsorcjum). Część z Uczestników Konsorcjum posiada siedzibę w innym niż Polska kraju UE. Nie posiadają oni w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności i nie są zarejestrowani w Polsce jako czynni podatnicy podatku od towarów usług. Pozostali Uczestnicy Konsorcjum oraz Lider Konsorcjum są podmiotami polskimi, zarejestrowanymi jako czynni podatnicy podatku od towarów i usług.

Umowa konsorcjum została zawarta w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia na rzecz klienta, które ze względu na swój zakres oraz zaangażowanie finansowe i organizacyjne przekraczałoby możliwości każdego z ww. podmiotów z osobna. Wspólne przedsięwzięcie będzie realizowane dla odniesienia wspólnych korzyści przy solidarnym ponoszeniu ryzyka i będzie polegać na przygotowaniu i złożeniu wspólnej oferty, a następnie w przypadku jej zaakceptowania przez klienta, podpisaniu z nim stosownej umowy i realizacji określonych w umowie z klientem usług.

Na podstawie zawartej Umowy konsorcjum z uwagi na różny przedmiot działalności stron, zobowiązały się one do realizacji wspólnego przedsięwzięcia w oparciu o określony przez nie w Umowie konsorcjum rzeczowy podział prac. Lider konsorcjum i Uczestnicy konsorcjum są odpowiedzialni za przygotowanie przydzielonego im zakresu prac.

W celu wykonania przyznanego zakresu zadań Lider i pozostali Uczestnicy konsorcjum zakupują również usługi od podmiotów zewnętrznych, co dokumentują zgodnie z zasadami ustawy o rachunkowości, w sposób umożliwiający właściwe i niebudzące wątpliwości określenie poniesionych kosztów,

Zgodnie z Umową Konsorcjum Lider Konsorcjum jest uprawniony do reprezentacji konsorcjum w kontaktach z klientem i osobami trzecimi, podpisania umowy z klientem w imieniu konsorcjum, a także do wystawiania faktur na rzecz klienta z tytułu całości wykonanych przez konsorcjum usług oraz do dokonywania rozliczeń z Uczestnikami konsorcjum. Klient jest zobowiązany do zapłaty na rzecz Lidera konsorcjum całego wynagrodzenia z tytułu prac wykonanych na jego rzecz przez konsorcjum. Wynagrodzenie to będzie wypłacone na podstawie faktur VAT wystawianych na klienta przez Lidera konsorcjum. W ramach rozliczeń wewnątrz konsorcjum Lider konsorcjum dokonuje podziału i wypłaty wynagrodzenia otrzymanego od klienta pomiędzy siebie i pozostałych Uczestników konsorcjum za wykonany przez każdego z nich zakres prac ustalony w Umowie konsorcjum. W tym celu Lider konsorcjum otrzymuje od Uczestników konsorcjum wystawione na niego faktury obejmujące wynagrodzenie należne poszczególnym Uczestnikom konsorcjum z tytułu wykonanego przez każdego z nich zakresu prac w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia określonego w Umowie konsorcjum. Wynagrodzenie Lidera Konsorcjum oraz Uczestników konsorcjum za wykonanie przyznanego każdemu z nich zakresu prac zostało określone w aneksie stanowiącym integralną część Umowy konsorcjum.

W celu wykonania powierzonego zakresu zadań Lider i Uczestnicy konsorcjum indywidualnie ponoszą koszty związane z realizacją prac w przypisanym im zakresie. Na podstawie Umowy konsorcjum zarówno Lider konsorcjum, jak i każdy Uczestnik konsorcjum uczestniczy w kosztach wspólnego przedsięwzięcia zgodnie z przyznanym mu zakresem prac i dokumentuje wynikające z tego zakresu koszty faktycznie poniesione w związku z realizacją powierzonych mu prac indywidualnie (są ujmowane i rozliczane w ewidencji księgowej każdego z Uczestników konsorcjum i Lidera).

Ponadto, dla podkreślenia niezależności Lidera i Uczestników konsorcjum w zakresie wykonywania przydzielonego im zakresu zadań, w Umowie konsorcjum ustalono, że w przypadku wystąpienia szkód, koszty wynikające z ich powstania ponosi ten, którego działanie lub zaniechanie było powodem powstania szkody. Z uwagi na rzeczowy podział wykonywanych prac zawarty w Umowie konsorcjum, nie ustalono procentowego udziału Lidera Konsorcjum i pozostałych Uczestników konsorcjum w zysku (stracie) wynikającym z realizacji wspólnego przedsięwzięcia. W świetle Umowy konsorcjum zysk/strata każdego z nich z wykonania wspólnego przedsięwzięcia stanowi wypadkową otrzymanych wpływów (które są przedmiotem umownego podziału) i poniesionych kosztów z tytułu realizacji przydzielonego mu zakresu prac (przy czym koszty są ponoszone i rozliczane indywidualnie przez Lidera i każdego z Uczestników konsorcjum), co oznacza, że w efekcie zysk (strata) Lidera konsorcjum i pozostałych Uczestników konsorcjum będzie różnić się pomiędzy sobą.

Ze względu na fakt, iż wynagrodzenie dla Lidera i Uczestników konsorcjum określa Umowa konsorcjum, zaś całkowita wysokość faktycznie poniesionych kosztów związanych z przyznanym każdemu z nich zakresem robót nie jest znana i wiąże się ze specyfiką zakresu prac przez nich wykonywanych, rentowność wspólnego przedsięwzięcia dla Lidera i uczestników konsorcjum może być i z pewnością będzie różna.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku otrzymania od Uczestników Konsorcjum będących podmiotami z innego niż Polska kraju UE faktur dokumentujących części wynagrodzenia przypadającego na tych Uczestników Konsorcjum w związku z wykonaniem przez nich przydzielonego im w ramach konsorcjum zakresu prac, Lider Konsorcjum powinien rozliczyć VAT od importu usług, wykazując w swojej deklaracji VAT podatek należny i odliczając go w tej samej wysokości jako podatek naliczony...

Zdaniem Wnioskodawcy:

W opinii Wnioskodawcy w przypadku otrzymania od Uczestników Konsorcjum będących podmiotami z innego niż Polska kraju UE, faktur dokumentujących części wynagrodzenia przypadające na tych Uczestników Konsorcjum w związku z wykonaniem przez nich przydzielonego im w ramach konsorcjum zakresu prac, Lider Konsorcjum powinien rozliczyć VAT od importu usług, wykazując w swojej deklaracji VAT podatek należny i odliczając go w tej samej wysokości jako podatek naliczony.

Jak przedstawiono w stanie faktycznym, Lider konsorcjum jest podatnikiem VAT czynnym mającym siedzibę w Polsce, natomiast część Uczestników Konsorcjum posiada siedzibę poza terytorium Polski i nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności. Natomiast usługi świadczone zarówno przez konsorcjum jak i przez poszczególnych Uczestników i Lidera konsorcjum są usługami doradczymi i prawniczymi.

Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy VAT, co do zasady, miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności z którego świadczy usługi. Wyjątek od generalnej zasady wprowadza art. 27 ust. 3 i 4, który wskazuje, iż w przypadku świadczenia określonych usług o charakterze niematerialnym na rzecz podatników mających siedzibę na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę, miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności dla którego dana usługa jest świadczona.

Usługi niematerialne, o których mowa w art. 27 ust. 4 obejmują min. usługi doradcze, inżynierskie, prawnicze, księgowe oraz usługi podobne do tych usług.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 i ust. 3 oraz art. 86 ust 2 pkt 4 ustawy VAT podatek z tytułu świadczenie tego typu usług na rzecz nabywcy będącego polskim podatnikiem VAT jest rozliczany przez tego nabywcę na zasadzie samonaliczenia poprzez wykazanie w deklaracji VAT podatku należnego i odliczenie go w tej samej wysokości jako podatku naliczonego.

Jak zostało wykazane powyżej, czynności wykonywane przez poszczególnych Uczestników Konsorcjum w ramach konsorcjum stanowią czynności opodatkowane VAT i tym samym powinny być przez tych Uczestników dokumentowane fakturą VAT wystawianą na Lidera Konsorcjum, natomiast Lider ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na tych fakturach.

W przypadku natomiast gdy dany Uczestnik Konsorcjum nie posiada na terytorium Polski siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności, VAT z tytułu wykonywania przez niego w ramach konsorcjum usług doradczych i prawniczych powinien zostać rozliczony przez Lidera Konsorcjum na zasadzie samonaliczenia. Tym samym zdaniem Wnioskodawcy faktury otrzymywane przez Lidera Konsorcjum od zagranicznych Uczestników Konsorcjum (nie zawierające polskiego VAT) powinny zostać zaraportowane w jego deklaracji VAT jako import usług. W szczególności Lider Konsorcjum powinien wykazać w deklaracji podatek należny od kwoty którą jest zobowiązany zapłacić zagranicznemu Uczestnikowi Konsorcjum oraz ma prawo do odliczenia tego podatku jako podatku naliczonego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, że ustawa z dnia 23 października 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 195, poz. 1504) wprowadza istotne zmiany do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Celem wprowadzonych zmian jest modyfikacja ogólnej zasady dotyczącej miejsca świadczenia usług w transakcjach między podatnikami VAT. Wprowadzone zmiany odnoszą się do opodatkowania świadczenia usług w miejscu konsumpcji.

Zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ww. ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Podatnikami są również, jak stanowi art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałego miejsce zamieszkania albo pobytu na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1, art. 28g ust. 1, art. 28i, 28j i 28n.

Zatem w przypadku usług świadczonych na rzecz podatnika, podmiotem zobowiązanym do rozliczenia ich w zakresie podatku od towarów i usług jest usługobiorca.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 4 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 kwota podatku należnego od importu usług, kwota podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz kwota podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

Mając na uwadze powołane przepisy oraz w oparciu o przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe należy uznać, że Wnioskodawca jako lider konsorcjum otrzymując od uczestników konsorcjum (nieposiadających siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium RP) faktury dokumentujące zakup usług doradczych i prawniczych, zobowiązany jest do wykazania powyższych czynności jako import usług i jednocześnie dokonać rozliczenia podatku VAT z tego tytułu, zgodnie z art. 28b ust. 1 w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.

Ponadto stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, Spółce przysługuje prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego, z tytułu importu usług, który zgodnie z ust. 2 pkt 4 stanowi kwota podatku należnego wynikającego z rozliczenia importu usług przez nabywcę.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydana odrębna interpretacja.

Problem rozliczenia podatku VAT z tytułu umowy konsorcjum przez Lidera oraz prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez uczestników Konsorcjum posiadających siedzibę na terytorium RP został wyjaśniony w interpretacji indywidualnej znak IPPP1/443-1316/09-5/AW.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.