IPPP1-443-1202/11-2/JL

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 2 sierpnia 2011 r. (data wpływu 5 sierpnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania świadczonych usług factoringu - jest prawidłowe.

W dniu 5 sierpnia 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania świadczonych usług factoringu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Bank (zwany dalej Wnioskodawcą) wprowadził do swojej oferty usługę polegającą na finansowaniu spłaty wierzytelności tj. "Umowę o Współpracy - Wstąpienie w prawa Wierzyciela" zwaną popularnie odwrotnym factoringiem (zwaną dalej Umową). Świadcząc powyższą usługę Bank finansuje spłatę wierzytelności, których dłużnikiem jest Klient Banku, z którym Bank zawiera umowę, zgodnie z którą Bank nabywa wierzytelności przysługujące Dostawcom Klienta, zgodnie z art. 518 k.c. oraz 519 k.c. Innowacyjność produktu polega na tym, iż na bazie umowy z Klientem (Odbiorcą towarów i usług) Bank wstępuje w prawa Wierzyciela w odniesieniu do wierzytelności przysługujących Dostawcom Klienta, którzy są dostawcami towarów lub usług nabywanych przez Klienta. Klient Banku jest Dłużnikiem w transakcji handlowej zobowiązanym do dokonania zapłaty. Bank po wstąpieniu w prawa Wierzyciela wypłaca środki na wskazany na fakturze rachunek Dostawcy Klienta. Praktycznie wygląda to w ten sposób, iż po podpisaniu Umowy pomiędzy Bankiem a Klientem, Klient w systemie Bankowości elektronicznej wprowadza otrzymane faktury i zleca Bankowi ich zapłatę na rachunek wskazany przez Dostawcę. Bank stosuje dwa rozwiązania w zakresie możliwości wstąpienia w prawa Wierzyciela. W pierwszym przypadku, w dacie wymagalności faktury wystawionej przez Dostawcę Bank dokonuje zapłaty 100% kwoty zobowiązania Klienta i staje się tym samym Wierzycielem Klienta. Klient uzyskuje w tym momencie od Banku dodatkowe finansowanie tj. dodatkowy termin odroczenia spłaty swoich zobowiązań. W drugim przypadku Bank dokonuje zapłaty przed datą wymagalności faktury wystawionej przez Dostawcę, uznając rachunek Dostawcy kwotą zobowiązania Klienta pomniejszoną o odsetki dyskontowe naliczone do terminu płatności. Do terminu płatności faktury, koszty finansowania ponosi Dostawca, po tym terminie koszty finansowania ponoszone są przez Klienta Banku. W tej sytuacji Dostawca podpisuje z Bankiem załącznik do umowy określający warunki dyskonta i zawierający zgodę Dostawcy na pokrycie kosztów związanych z wcześniejszym otrzymaniem środków (odsetki dyskontowe). W określonych w umowie terminach Klient winien dokonać spłaty nabytych przez Bank wierzytelności. W przypadku braku spłaty przez Klienta Bank dokonuje spłaty wymagalnej kwoty z rachunków Klienta. W przypadku braku środków na rachunkach na pokrycie spłaty, zobowiązanie Klienta staje się zobowiązaniem przeterminowanym i wymagalnym. Z tytułu zawartej umowy i udzielonego finansowania Klient zobowiązany jest zapłacić Bankowi odsetki skalkulowane od każdej wierzytelności osobno oraz inne opłaty i prowizje (np. prowizja administracyjna pobierana z góry za każdy kolejny rok ważności umowy; prowizja z tytułu aneksu przedłużającego umowę czy zmieniającego kwotę umowy).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Jak należy opodatkować przychody otrzymane przez Bank z tytułu zawartej umowy tj. odsetki, prowizje i inne opłaty: 1. Uzyskane od Klienta Banku w zakresie podpisanej Umowy... 2. Uzyskane od Dostawcy Klienta w zakresie podpisanego załącznika do Umowy.

Zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym usługi świadczone przez Bank zarówno na rzecz Klienta na podstawie zawartej Umowy, zgodnie z którą Bank nabywa wierzytelności przysługujące Dostawcom Klienta, jak i usługi świadczone przez Bank na rzecz Dostawcy na podstawie załącznika do Umowy są usługami faktoringowymi, o których mowa w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Usługi faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady faktoring polega na tym, że faktorant przenosi na faktora wierzytelność, a faktor zobowiązuje się zapłacić faktorantowi jej wartość nominalną pomniejszoną o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora oraz świadczyć na jego rzecz dodatkowe usługi. Podkreślenia wymaga fakt, iż skutkiem jaki wywołuje umowa faktoringu jest zmiana osoby wierzyciela. Zmiana ta dokonywana jest w oparciu o przepisy zawarte w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), w księdze trzeciej, Tytule IX, Dziale 1 Zmiana wierzyciela.

Zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu lub właściwości zobowiązania. Zgodnie natomiast z art. 518 § 1 pkt 3 osoba trzecia, która spłaca wierzyciela nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty, jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela. Umowa faktoringu niezależnie od wyżej wskazanego skutku jaki wywołuje tj. zmiany osoby wierzyciela, może powodować także powstanie po stronie świadczącego ją podmiotu także inne skutki np. zobowiązanie do zapewnienia drugiej stronie umowy finansowania, prowadzenia jej rozliczeń itp. Umowa ta może zawierać zatem także elementy charakterystyczne dla innych stosunków prawnych np. umowy kredytu lub pożyczki. W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zapewnienie finansowania Klienta banku upodabnia w tej części faktoring do usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, jednakże nie zmienia to faktu, iż należne Bankowi odsetki są elementem wynagrodzenia za świadczoną kompleksową usługę. Charakter tej kompleksowej usługi wynika wprost z zawartej umowy, bowiem Bank zobowiązuje się spłacić wierzytelność dłużnika wobec jego kontrahenta, wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, a klient (dłużnik) zobowiązuje się do spłaty należnych Bankowi kwot, spłaconych uprzednio przez Bank wraz z należnymi Bankowi odsetkami i innymi opłatami. Z kolei Dostawca w ramach podpisanego załącznika do umowy ma możliwość zbycia wierzytelności przysługujących mu od Klienta, dzięki czemu uzyska środki finansowe przed terminem ich wymagalności. Zatem wszystkie czynności podejmowane przez Bank (nabycie wierzytelności, finansowanie Klienta) w zamian za określone wynagrodzenie składają się łącznie na usługę faktoringu świadczoną na rzecz Klienta oraz ewentualnie dodatkowo na rzecz Dostawcy Klienta. Wyodrębnianie na potrzeby opodatkowania podatkiem VAT czynności związanych z finansowaniem Klienta oraz dodatkowych usług byłoby podziałem sztucznym, zwłaszcza że te czynności są wykonywane w ramach jednej Umowy. Ponadto należy zwrócić uwagę na fakt, że zwolnienia z podatku należy interpretować ściśle, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej dostawy towarów lub usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. W związku z powyższym w przedmiotowym stanie faktycznym nie może mieć zastosowania zwolnienie z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38, ponieważ świadczona usługa przez Bank wykracza poza zakres usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych. Mając na uwadze powyższe, w opinii Banku należy uznać, iż należne Bankowi wynagrodzenie zarówno od Klienta jak i Dostawcy Klienta, na które składają się odsetki, prowizje i inne opłaty stanowią wynagrodzenie z tytułu świadczonej przez Bank usługi faktoringu, które podlegają opodatkowaniu 23% stawką podatku od towarów i usług. Powyższe znajduje również potwierdzenie w dotychczas wydawanych interpretacjach Ministra Finansów: sygn. akt. IPPP1-443-129/09-2/JB oraz IPP2/443-230/11-4/IG.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.