IPPP1/443-1145/14-2/JŻ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 22 września 2014 r. (data wpływu 1 października 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku czynności udzielenia pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 1 października 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku czynności udzielenia pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca: G. Spółka jawna, zwana dalej Spółką, powstała z przekształcenia G. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącej działalność gospodarczą od 1997 r. Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest sprzedaż detaliczna odzieży w sieci sklepów. W KRS Spółka nie posiada wpisanej działalności w zakresie usług finansowych. Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W lipcu 2014 r. Spółka udzieliła oprocentowanej pożyczki w kwocie 200.000 zł "S." Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, będącej podatnikiem podatku od towarów i usług, w której większość udziałów posiadają wspólnicy Spółki. Środki pieniężne zostały przelane na rachunek bankowy "S." Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z rachunku bankowego Spółki. Spółka od przekształcenia w lutym 2011 r. do końca czerwca 2014 r. nie udzieliła żadnej pożyczki. Pożyczki były natomiast udzielane sporadycznie przez G. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - ostatnia umowa pożyczki była zawarta 31 lipca 2009 r. Spółka nie potrafi stwierdzić, czy w przyszłości będzie udzielała pożyczek i ewentualnie z jaką częstotliwością.

W związku z przedstawionym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy w opisanym stanie faktycznym czynność polegająca na udzieleniu przez Spółkę oprocentowanej pożyczki będzie stanowić usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i będzie zwolniona z tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Zdaniem Spółki, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwana dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Świadczeniem usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...)).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza zgodnie z ust. 2 art. 15 obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

Z powołanych przepisów wynika, że każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów stanowi świadczenie usług. Aby jednak uznać daną czynność za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług muszą być spełnione określone warunki:

1. Musi być odbiorca usługi, który odnosi konkretne korzyści o charakterze majątkowym wiążące się z danym świadczeniem, przy czym nie jest istotny status odbiorcy - może to być zarówno osoba fizyczna (konsument) jak i przedsiębiorca;

2. Co do zasady świadczenie usługi jest odpłatne - świadczenie wzajemne nabywcy usługi (wynagrodzenie);

3. Świadczenie usługi polega na każdym zachowaniu się na rzecz innej osoby - może być to zarówno działanie w rozumieniu wykonania czegoś na czyjąś rzecz jak i zaniechanie czyli nieczynienie czegoś lub tolerowanie danego stanu.

Istota umowy pożyczki została określona w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Według tego przepisu przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy rozważyć, czy udzielenie pożyczki spełnia warunki do uznania tej czynności za odpłatne świadczenie usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w aspekcie wyżej wymienionych warunków.

Po pierwsze: w przypadku udzielenia pożyczki pieniężnej istnieje odbiorca w osobie pożyczkobiorcy, który uzyskuje wymierną korzyść majątkową polegającą na możliwości korzystania w określonym czasie z kapitału udostępnionego przez pożyczkodawcę i np. realizacji określonych przedsięwzięć;

Po drugie: za możliwość korzystania z kapitału pożyczkodawcy, pożyczkobiorca jest zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia w postaci odsetek w wysokości określonej przez Strony w umowie;

Po trzecie: w wyniku spełnienia świadczenia, pożyczkodawca zasila na określony czas zasoby majątkowe pożyczkobiorcy W związku z powyższą analizą należy stwierdzić, że czynność udzielenia pożyczki stanowi odpłatne świadczenie usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle powyższego, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, Spółka stoi na stanowisku, że czynność udzielenia przez Spółkę oprocentowanej pożyczki, bez względu na to, czy zostały dopełnione warunki formalne w postaci wpisu działalności finansowej do KRS oraz bez względu na częstotliwość ich udzielania jest czynnością wykonaną przez podatnika podatku od towarów i usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - podstawę opodatkowania będą stanowić odsetki - przy czym, czynność ta będzie korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach podatkowych i wyrokach sądowych - przykładowo:

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 marca 2014 r., sygn. IPPP1/443-125/14-2/AS

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 1 sierpnia 2013 r., sygn. ILPP1/443-393/13-2/AI

* wyrok WSA w Łodzi sygn. I SA/Łd 1085/11 z 4 października 2011 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu sprawy zawartego we wniosku wynika, że Spółka powstała z przekształcenia G. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącej działalność gospodarczą od 1997 r. Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest sprzedaż detaliczna odzieży w sieci sklepów. W KRS Spółka nie posiada wpisanej działalności w zakresie usług finansowych. Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W lipcu 2014 r. Spółka udzieliła oprocentowanej pożyczki w kwocie 200.000 zł "SO" Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, będącej podatnikiem podatku od towarów i usług, w której większość udziałów posiadają wspólnicy Spółki. Środki pieniężne zostały przelane na rachunek bankowy "SO" Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z rachunku bankowego Spółki. Spółka od przekształcenia w lutym 2011 r. do końca czerwca 2014 r. nie udzieliła żadnej pożyczki. Pożyczki były natomiast udzielane sporadycznie przez G. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - ostatnia umowa pożyczki była zawarta 31 lipca 2009 r. Spółka nie potrafi stwierdzić, czy w przyszłości będzie udzielała pożyczek i ewentualnie z jaką częstotliwością.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (np. odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

W przypadku usług polegających na udzielaniu pożyczek, podstawę opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, stanowi zapłata, którą świadczący usługę otrzymał lub ma otrzymać od usługobiorcy lub osoby trzeciej, czyli inaczej określając odsetki od udzielonej pożyczki (otrzymane, jak również niezapłacone, których termin zapłaty upłynął - czyli odsetki, które stały się wymagalne).

W związku z udzieloną pożyczką pobierane jest wynagrodzenie w postaci ustalonych odsetek i prowizji, czy innych opłat z tytułu udostępnionego kapitału. Opłaty te pobierane przez pożyczkodawcę są ściśle związane z uzyskaniem korzyści przez pożyczkobiorcę. Zaznaczyć należy, że skoro czynność udzielenia pożyczki jest na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznana za świadczenie usług podlegające tej ustawie, zatem wszelkie opłaty związane z zawartą umową pożyczki podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Stosownie jednak do art. 146a pkt 1 tej ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże, zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Należy wskazać, że czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem usługa udzielenia pożyczki stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, stosownie do art. 5 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, przy czym korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w wyżej przedstawionym zakresie jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.