IPPP1/443-1022/11-2/AP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 28 czerwca 2011 r. (data wpływu 30 czerwca 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zwolnienia od podatku opłaty za przechowanie rzeczy będących przedmiotem zastawu udzielonej pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 30 czerwca 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zwolnienia od podatku opłaty za przechowanie rzeczy będących przedmiotem zastawu udzielonej pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Prowadząc lombard i udzielając pożyczek pod zastaw rzeczy Wnioskodawczyni uzyskuje przychód z tego tytułu składający się z dwóch części: oprocentowania pożyczki i opłaty za przechowywanie zastawionej rzeczy. Obydwie te opłaty wynikają z zawartej umowy pożyczki z pożyczkobiorcą. Opłata za przechowywanie zastawionej rzeczy obejmuje takie składniki, jak: zabezpieczenie odpowiedniego przechowywania, zabezpieczenie przed kradzieżą itp.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opłata za przechowywanie rzeczy będących zastawem udzielonej pożyczki jest zwolniona z podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy opłata za przechowywanie zastawionych rzeczy powinna korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług zawartego w art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 38.

Usługa przechowania w przypadku Wnioskodawczyni jest niezbędna do udzielenia pożyczki. Pożyczkodawca udzielając pożyczki zobowiązuje się do oddania zastawionej rzeczy w stanie niepogorszonym po spłacie pożyczki, co pociąga za sobą zapewnienie odpowiednich warunków przechowywania danej rzeczy, a więc generuje odpowiednie koszty przechowywania, za co lombard pobiera wynagrodzenie.

Jest to usługa niezbędna do świadczenia usługi pożyczki udzielanej w lombardzie, co wynika wprost z charakteru działalności lombardu, a zatem powinna być zwolniona z podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i art. 8 ww. ustawy. I tak, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Przy czym - w myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT - przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...) (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).

Jak wynika z regulacji art. 41 ust. 1 cyt. ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie jednak z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź możliwość zastosowania zwolnienia od podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Natomiast w myśl ust. 13 powołanego artykułu, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41. Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy o VAT).

Z okoliczności przedstawionych w złożonym wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni prowadzi lombard. Udzielając pożyczek pod zastaw rzeczy uzyskuje przychód z tego tytułu składający się z dwóch części: oprocentowania pożyczki i opłaty za przechowywanie zastawionej rzeczy. Opłaty te wynikają z zawartej umowy pożyczki z pożyczkobiorcą. Opłata za przechowywanie zastawionej rzeczy obejmuje takie składniki, jak: zabezpieczenie odpowiedniego przechowywania, zabezpieczenie przed kradzieżą itp. Wątpliwości Zainteresowanej dotyczą możliwości zwolnienia od podatku VAT opłaty za przechowywanie rzeczy będących zastawem udzielonej pożyczki.

Działalność lombardowa polega na pożyczaniu pieniędzy pod zastaw. Klient korzystający z pożyczki lombardowej może odzyskać przedmiot zastawu po dokonaniu zwrotu pożyczonej kwoty wraz z prowizją naliczoną przez właściciela lombardu.

Lombard wykonuje co do zasady dwa główne rodzaje czynności, odmiennie opodatkowane podatkiem VAT, czyli udzielanie pożyczek pieniężnych pod zastaw ruchomości i papierów wartościowych w zamian za określone wynagrodzenie (prowizję), oraz sprzedaż zastawionych i nieodebranych rzeczy, tj. dostawę towarów. Dodatkowo mogą występować czynności o charakterze pomocniczym.

W świetle powołanego art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT stwierdzić należy, iż usługi udzielania pożyczek pieniężnych świadczone przez lombardy podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług. Ze zwolnienia tego korzystają również usługi pomocnicze stanowiące element usługi lombardowej, które same stanowią odrębną całość, pod warunkiem, że takie usługi są niezbędne do świadczenia usługi udzielenia pożyczki.

Obecnie w polskim systemie prawnym brak jest przepisów szczególnych regulujących funkcjonowanie zakładów zastawniczych, czyli lombardów. Wskazać jednak należy, iż jednym z dwu elementów umowy lombardowej jest pożyczka. Dochodzi bowiem do przeniesienia na pożyczkobiorcę własności określonej ilości pieniędzy oraz zobowiązania się pożyczkobiorcy do zwrotu tej samej ilości pieniędzy wraz z odsetkami. Zatem w umowach tych zawarte są przedmiotowo istotne składniki umowy pożyczki, przewidziane w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)

Drugim elementem jest upoważnienie pożyczkodawcy do sprzedaży rzeczy wydanych mu jako zabezpieczenie i zaspokojenie się z uzyskanej ceny. Zabezpieczeniem, które w praktyce lombardów występuje najczęściej, jest umowa powiernicza, tzw. przewłaszczenie na zabezpieczenie, które występuje w kilku wariantach. Przewłaszczenie zawsze jednak polega na przeniesieniu własności rzeczy na wierzyciela, który - w przypadku spłacenia pożyczki przez dłużnika - zobowiązany jest do powrotnego przeniesienia na niego własności. W przypadku braku spłaty, wierzyciel (tj. właściciel lombardu) może rzecz sprzedać i zaspokoić się z ceny, albo zachować rzecz dla siebie. Innego rodzaju zabezpieczenie przyjmowane przez lombardy, to upoważnienie prowadzącego lombard przez pożyczkobiorcę do sprzedaży rzeczy postawionej w lombardzie i zaspokojenie się z ceny. Ten sposób zabezpieczenia opiera się albo na konstrukcji pełnomocnictwa, gdy pożyczkodawca działa w imieniu i na rzecz pożyczkobiorcy, albo na konstrukcji umowy komisu, gdy pożyczkodawca działa w imieniu własnym, ale na rachunek pożyczkobiorcy.

Odnośnie kosztów zabezpieczenia pożyczki lombardowej wskazać należy, iż zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 100, poz. 1081 z późn. zm.), całkowity koszt kredytu oznacza wszystkie koszty wraz z odsetkami i innymi opłatami i prowizjami, które konsument jest zobowiązany zapłacić za kredyt, z wyjątkiem kosztów:

Łączna kwota wszystkich opłat, prowizji oraz innych kosztów związanych z zawarciem umowy o kredyt konsumencki, z wyłączeniem udokumentowanych lub wynikających z innych przepisów prawa kosztów, związanych z ustanowieniem, zmianą lub wygaśnięciem zabezpieczeń i ubezpieczeń (w tym kosztów ubezpieczenia spłaty kredytu, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 4), nie może przekroczyć 5% kwoty udzielonego kredytu konsumenckiego (art. 7a ww. ustawy o kredycie konsumenckim).

Z powyższego wynika, iż na gruncie ustawy o kredycie konsumenckim koszty ustanowienia zabezpieczeń zostały wyłączone zarówno z pojęcia "całkowitego kosztu kredytu", jak i z pojęcia "łącznej kwoty kredytu". Zabezpieczenie spłaty kredytu konsumenckiego nie jest bowiem kosztem związanym bezpośrednio z samym kredytem, czy też umową kredytową, ma charakter uzupełniający.

Należy mieć na uwadze, iż istotą działalności lombardów jest udzielanie pożyczek pod zastaw. Wyświadczenie usługi głównej bez należytego przyjęcia zabezpieczenia jest w przypadku tego rodzaju usług niemożliwe. Jest również oczywiste, iż pożyczkodawca - lombard - odpowiada za właściwe przechowywanie zastawionej rzeczy, zabezpieczenie przed kradzieżą itp. do chwili wykupu przyjętego zastawu przez klienta.

Tym samym, przechowywanie zastawionej rzeczy może samo stanowić odrębną całość (wydaje się zasadnym uznanie, iż byłby to rodzaj usługi depozytowej czy też magazynowej), a jednocześnie jest właściwe oraz niezbędne do świadczenia usługi głównej - udzielenia pożyczki pieniężnej - zwolnionej od podatku VAT na podstawie ww. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż opłata pobierana za przechowywanie rzeczy będących zastawem udzielonej pożyczki również jest zwolniona z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając powyższe na względzie, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie przedstawionego stanu faktycznego należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.