IPPP1/443-1007/12-2/JL - Możliwość opodatkowania podatkiem od towarów i usług kwot otrzymanych od korzystających po wypowiedzeniu umowy leasingu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 5 października 2012 r. (data wpływu 8 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania kwot otrzymanych od korzystających po wypowiedzeniu umowy leasingu - jest prawidłowe.

W dniu 8 października 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania kwot otrzymanych od korzystających po wypowiedzeniu umowy leasingu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka (dalej: "Spółka" lub "Finansujący") jest podmiotem świadczącym usługi leasingu. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Spółka zawiera jako finansujący umowy leasingu operacyjnego oraz umowy leasingu finansowego. Przedmiotem umowy leasingu jest oddanie przez Spółkę jako finansującego innemu podmiotowi - korzystającemu podlegających amortyzacji środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych do używania i pobierania pożytków na czas oznaczony w zamian za zapłatę wynagrodzenia pieniężnego w wysokości i terminach określonych w umowie leasingu. Umowa leasingu operacyjnego spełnia warunki, o których mowa w art. 17b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ("u.p.d.o.p."), a dla celów podatku VAT traktowana jest jak świadczenie usług opodatkowanych stawką 23%. Umowa leasingu finansowego spełnia warunki, o których mowa w art. 17f u.p.d.o.p., natomiast dla celów podatku VAT podlega opodatkowaniu, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT jako dostawa towarów, według stawki właściwej dla dostawy danego towaru.

Zgodnie z ogólnymi warunkami umowy leasingu operacyjnego oraz ogólnymi warunkami umowy leasingu finansowego (łącznie jako: "OWUL"), Finansującemu przysługuje prawo do wypowiedzenia umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym, w przypadku gdy korzystający pozostaje w zwłoce w zapłacie wstępnej opłaty leasingowej lub jednej okresowej opłaty leasingowej ("OOL") lub innych należności na łączną kwotę równą jednej OOL i pomimo wyznaczenia przez Spółkę na piśmie dodatkowego terminu siedmiu dni do zapłaty tych należności wraz z odsetkami nie uiścił. W takiej sytuacji, korzystający jest zobowiązany niezwłocznie, nie później niż w terminie wyznaczonym przez Spółkę, zwrócić przedmiot leasingu na swój koszt i swoje ryzyko w miejsce wskazane przez Finansującego. Tym samym, gdy korzystający spóźnia się z zapłatą wstępnej opłaty leasingowej lub okresowej opłaty leasingowej i uchybia dodatkowemu terminowi płatności wyznaczonemu w wysłanym do korzystającego wezwaniu do zapłaty, Spółka wykonuje swoje prawo do wypowiedzenia umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym z przyczyn leżących po stronie korzystającego. W tym celu Spółka składa korzystającemu oświadczenie o wypowiedzeniu umowy leasingu i wzywa go do zwrotu przedmiotu leasingu.

W praktyce, zdarzają się sytuacje, że mimo wypowiedzenia umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym, korzystający uiszcza kwoty wskazane w wezwaniu do zapłaty, a ponadto dokonuje wpłat (niewidniejących na wezwaniu do zapłaty) na rachunek bankowy Spółki, odwołując się do umowy leasingu, która została wypowiedziana. Wpłacane przez korzystającego kwoty, z uwagi na wypowiedzenie umowy leasingu, są zaliczane przez Spółkę na poczet odszkodowania za szkodę powstałą w związku z przedterminowym rozwiązaniem umowy leasingu z przyczyn leżących po stronie korzystającego. Zgodnie bowiem z postanowieniami OWUL, w przypadku wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu Spółka może, co do zasady, domagać się od korzystającego kwoty zdyskontowanej, stanowiącej sumę zdyskontowanych OOL netto, których termin płatności nie nastąpił do dnia wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu, która stanowi odszkodowanie należne Spółce mające na celu pokrycie szkody powstałej dla Spółki w związku z przedterminowym rozwiązaniem umowy leasingu z winy korzystającego. W świetle OWUL, w sytuacji gdy po wypowiedzeniu umowy leasingu uzyskana przez Spółkę cena sprzedaży netto przedmiotu leasingu albo wartość rynkowa netto w przypadku przekazania przedmiotu leasingu innemu korzystającemu albo zatrzymania takiego przedmiotu na potrzeby własne, po potrąceniu określonych kosztów związanych m.in. z odebraniem przedmiotu leasingu, jego wyceną, naprawą, jest niższa od kwoty zdyskontowanej, wówczas korzystający jest obowiązany dopłacić Spółce taką różnicę. Jednocześnie, zgodnie z postanowieniami OWUL w przypadku, gdy przedmiot leasingu - w ciągu 60 dni od wypowiedzenia umowy leasingu - nie został odzyskany przez Spółkę lub nie został sprzedany albo przekazany do używania innemu korzystającemu, jak również nie został przejęty na potrzeby własne, to niezależnie od takiego stanu rzeczy, Spółka jest uprawniona do żądania od korzystającego kwoty zdyskontowanej powiększonej o kwotę netto określonych kosztów związanych m.in. z odebraniem przedmiotu leasingu, jego wyceną, naprawą. Bywa, że na wniosek korzystającego, Spółka cofa swoje oświadczenie woli o przedterminowym rozwiązaniu umowy leasingu i strony postanawiają o jej kontynuowaniu na warunkach sprzed wypowiedzenia. W takiej sytuacji, strony określają wysokość okresowej opłaty leasingowej obejmującej okres od wypowiedzenia umowy leasingu do wznowienia umowy leasingu, którą korzystający zobowiązuje się zapłacić w określonym terminie wskazanym w zawartym porozumieniu o wznowieniu umowy leasingu. Ponadto strony postanawiają, że suma ewentualnych wpłat dokonanych przez korzystającego w okresie od wypowiedzenia umowy leasingu do dnia zawarcia porozumienia, zostanie zaliczona na poczet okresowej opłaty leasingowej za okres używania przedmiotu leasingu od momentu wypowiedzenia przez Spółkę umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym do momentu jej wznowienia. Przedmiotowa okresowa opłata leasingowa jest powiększona o należny podatek VAT i udokumentowana fakturą VAT wystawioną przez Spółkę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. Pytanie nr 1.

W opinii Spółki, kwoty wpłacone na rachunek bankowy Spółki przez korzystającego po wypowiedzeniu umowy leasingu, niewynikające z wezwania do zapłaty, zaliczane przez Spółkę na poczet odszkodowania za szkodę powstałą w związku z przedterminowym rozwiązaniem umowy leasingu z przyczyn leżących po stronie korzystającego, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Płatności będące przedmiotem niniejszego wniosku mają charakter odszkodowawczy i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na moment ich otrzymania, co Spółka uzasadnia poniżej.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy do pytania nr 1

Spółka pragnie zauważyć, iż aby otrzymanie pieniędzy rodziło konsekwencje podatkowe na gruncie ustawy o VAT, muszą zostać spełnione łącznie następujące przesłanki:

(i) istnieje świadczenie,

(ii) istnieje beneficjent świadczenia, oraz

(iii) otrzymane pieniądze stanowią odpłatność nabywcy za to świadczenie.

Brak świadczenia

W tym kontekście, Spółka zwraca uwagę, iż przedmiotowe kwoty zostały wpłacone na rachunek bankowy Wnioskodawcy bez związku z jakimkolwiek świadczeniem ze strony Spółki na rzecz korzystającego.

Katalog czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług został wymieniony w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT i stanowi katalog zamknięty. Oznacza to w szczególności, że jeżeli dane zdarzenie nie wypełnia przesłanek czynności wymienionych w tym przepisie, to jest to zdarzenie niepodlegające opodatkowaniu VAT, tj. pozostaje poza zakresem tego podatku.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ustawy o VAT, rozumie się m.in. przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W opinii Wnioskodawcy, na podstawie przedstawionego stanu faktycznego, otrzymanie kwot wpłaconych przez korzystających pomimo wypowiedzenia umowy i zaliczanych przez Spółkę na poczet odszkodowania za szkodę powstała wskutek przedterminowego rozwiązania umowy leasingu z przyczyn leżących po stronie korzystającego, nie może być uznane za wypełniające którąkolwiek z przesłanek wskazanych w art. 7 ustawy o VAT, gdyż nie jest związane z przeniesieniem prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie natomiast z art. 8 ustawy o VAT, świadczeniem usług jest każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów. Ustawodawca wskazał w tym przepisie przykłady czynności, które również powinny być traktowane jako "świadczenie usług", tj.:

W konsekwencji uznać należy, że przekazane na rzecz Spółki kwoty po wypowiedzeniu umowy leasingu, zaliczone przez Spółkę na poczet odszkodowania, nie stanowią zapłat za dostawę towarów lub świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT. Jest to bowiem kwota, która ma na celu pokrycie ewentualnych szkód poniesionych przez Spółkę jako finansującego. Umowa leasingu została bowiem wypowiedziana, tym samym Spółka zaprzestała świadczyć usługę leasingu i wezwała do natychmiastowego zwrotu przedmiotu leasingu do Spółki. Co za tym idzie, wskutek wypowiedzenia umowy leasingu, korzystający nie jest już zobowiązany do zapłaty niewymagalnych na dzień wypowiedzenia umowy OOL wynikających z pierwotnego harmonogramu umowy leasingu. Niemniej jednak, w świetle OWUL, w sytuacji wypowiedzenia umowy leasingu, korzystający jest obowiązany dopłacić Spółce różnicę pomiędzy kwotą zdyskontowaną a uzyskaną przez Spółkę ceną sprzedaży netto przedmiotu leasingu albo wartością rynkową netto w przypadku przekazania przedmiotu leasingu innemu korzystającemu albo zatrzymania takiego przedmiotu na potrzeby własne, po potrąceniu określonych kosztów związanych m.in. z odebraniem przedmiotu leasingu, jego wyceną, naprawą. Dodatkowo, zgodnie z OWUL w przypadku, gdy przedmiot leasingu - w ciągu 60 dni od wypowiedzenia umowy leasingu - nie został odzyskany przez Spółkę lub nie został sprzedany albo przekazany do używania innemu korzystającemu, jak również nie został przejęty na potrzeby własne, to niezależnie od takiego stanu rzeczy, Spółka jest uprawniona do żądania od korzystającego kwoty zdyskontowanej powiększonej o kwotę netto określonych kosztów związanych m.in. z odebraniem przedmiotu leasingu, jego wyceną, naprawą. W konsekwencji, kwoty wpłacane przez korzystającego po wypowiedzeniu umowy leasingu są zaliczane na poczet kwoty zdyskontowanej, która stanowi odszkodowanie dla Spółki. Na moment otrzymania przedmiotowych kwot, Spółka nie wie czy w odniesieniu do danego korzystającego podejmie decyzję o cofnięciu swojego oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy leasingu, a strony postanowią o jej kontynuacji, a co za tym idzie, określą nowe OOL i postanowią o ewentualnym zaliczeniu wpłaconych kwot na poczet OOL za okres używania przedmiotu leasingu od momentu wypowiedzenia przez Spółkę umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym do momentu jej wznowienia. Zamiar zakończenia świadczenia leasingu na rzecz korzystającego potwierdza złożone przez Wnioskodawcę oświadczenie o wypowiedzeniu umowy ze skutkiem natychmiastowym.

Jak zostało już wskazane, Spółka zalicza przedmiotowe wpłaty na poczet odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przedterminowego rozwiązania umowy leasingu z przyczyn leżących po stronie korzystającego.

Zgodnie z art. 361 Kodeksu cywilnego, osoba zobowiązana do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa swojego działania lub zaniechania, które doprowadziło do powstania szkody. Szkoda polegać może albo na stracie, którą poniósł poszkodowany, albo na pozbawieniu poszkodowanego korzyści, które mógłby uzyskać, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Przez stratę należy rozumieć każde pomniejszenie majątku poszkodowanego polegające na zmniejszeniu aktywów (np. zniszczenie lub utrata określonych składników majątku) lub zwiększeniu pasywów (np. powstanie nowych zobowiązań lub zwiększenie istniejących). Z kolei utracona korzyść polega na tym, że majątek poszkodowanego nie wzrasta tak, jakby się stało, gdyby nie nastąpiła szkoda. Innymi słowy, w przypadku utraconych korzyści szkodą jest to, co powinno wejść do majątku poszkodowanego, ale z racji pewnego zdarzenia nie miało jednak miejsca.

Istotą odszkodowania jest zatem rekompensata za szkodę powstałą w majątku poszkodowanego (tu: Wnioskodawca), a nie płatność za jakiekolwiek świadczenie wzajemne. W takim przypadku nie można mówić o transakcji ekwiwalentnej, bowiem otrzymanie odszkodowania nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony Spółki. Uszczerbek w majątku Wnioskodawcy wskutek przedterminowego rozwiązania umowy leasingu z winy korzystającego, powstał w związku z nieprawidłowym wywiązywaniem się przez korzystającego ze swoich obowiązków wynikających z umowy leasingu.

W tym miejscu, Wnioskodawca pragnie podkreślić, że przedmiotowe kwoty nie można uznać również za związane z powstrzymaniem się przez Spółkę od określonego zachowania, tolerowaniem określonego zachowania, ani też z wykonaniem konkretnych (dodatkowych) czynności. Brak takich cech omawianego stosunku zobowiązaniowego potwierdza zdaniem Spółki, że w przedmiotowej sprawie nie można mówić o usłudze/czynności opodatkowanej VAT.

Potwierdzeniem stanowiska Spółki jest m.in. wyrok WSA w Warszawie z dnia 15 grudnia 2010 r. (sygn. akt III SA/Wa 2774/10), w którym stwierdzono, że: "Spółka zasadnie (...) podkreśliła, iż zrzeczenie się przez nią roszczeń (zobowiązanie do powstrzymania od dokonania czynności) jest prostą, prawną konsekwencją otrzymania odszkodowania. Przypomnieć należy, że obowiązująca w prawie cywilnym zasada pełnej kompensacji szkody nie pozwala na otrzymanie odszkodowania w wysokości przekraczającej wartość tej szkody. Wyplata odszkodowania nie może być źródłem dodatkowego, bezpodstawnego wzbogacenia. Zatem nawet bez tego zastrzeżenia umownego, na mocy którego Skarżąca zrzekła się ostatecznie i nieodwołalnie swoich roszczeń pod warunkiem wypłaty umówionego odszkodowania, Spółka i tak nie byłaby uprawniona do otrzymania żadnego dalszego odszkodowania od najemcy. Ze strony Skarżącej nie nastąpiło więc świadczenie żadnej usługi powstrzymania się od dokonania czynności, tolerowania czynności albo sytuacji (...)".

Brak beneficjenta

Dodatkowo należy wskazać, że świadczeniem usług opodatkowanych VAT może być wyłącznie takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument/odbiorca świadczenia, odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Dana czynność objęta będzie zakresem definicji "świadczenia usług" jedynie wówczas, gdy jedna ze stron transakcji może być uznana za beneficjenta tej czynności, na rzecz którego następuje jakieś przysporzenie. Stanowisko takie prezentowane jest przez Ministra Finansów (np. interpretacja indywidualna z 16 sierpnia 2011 r. IPTPP3/443-28/11-4/IB; interpretacja indywidualna z 18 lipca 2011 r. ITPP1/443-672/11/DM), a także w wyrokach sądów administracyjnych (np. wyrok WSA w Warszawie z 1 kwietnia 2008 r. III SA/Wa 2166/07).

Wnioskodawca zaznacza, że żadna ze stron wypowiedzianej umowy leasingu, tj. Wnioskodawca czy korzystający, nie może być uznana za beneficjenta w związku z wpłaconą przez korzystającego kwotą zaliczoną przez Spółkę na poczet odszkodowania. Otrzymanie przez Spółkę odszkodowania nie skutkuje uzyskaniem przez Wnioskodawcę bezpośrednich korzyści. Otrzymane kwoty nie spowodują bezpodstawnego wzbogacenia po stronie Wnioskodawcy - ich celem będzie bowiem wyłącznie wyrównanie doznanego uszczerbku w majątku, bez jakiegokolwiek zysku dla Spółki.

Brak odpłatności

Odpłatność, co wielokrotnie podkreśla się w praktyce stosowania prawa podatkowego, jest elementem koniecznym dla uznania czynności za opodatkowaną VAT. W szczególności, orzecznictwo podkreśla konieczny bezpośredni ekwiwalenty i wzajemny związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymaniem wynagrodzenia. Z orzecznictwa TSUE wynika, że odpłatność ma miejsce (w rozumieniu art. 2 ust. 1 Dyrektywy VAT Dyrektywa 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z 11 grudnia 2006 r.) tylko wtedy, gdy pomiędzy dostawcą i odbiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych, a wynagrodzenie otrzymywane przez dostawcę stanowi rzeczywisty ekwiwalent za wyświadczoną usługę na rzecz odbiorcy (zob. w szczególności wyroki TSUE w sprawie C-16/93 R.J. Tolsma z dnia 3 marca 1994 r., jak również w sprawie C-246/08 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Republice Finlandii z dnia 29 października 2009 r.). W związku z tym, istnienie odpłatnego świadczenia usług zakłada istnienie bezpośredniego związku pomiędzy wyświadczoną usługą, a otrzymanym ekwiwalentem za to świadczenie (zob. w szczególności wyrok TSUE w sprawie 102/86 Apple and Pear Development Council z dnia 8 marca 1988 r., jak również w sprawie C-258/95 Julius Fillibeck Sohne GmbH Co, KG z dnia 16 października 1997 r.).

Stanowisko zbieżne z powyższym prezentują również sądy polskie, np. WSA w Białymstoku (wyrok z dnia 23 sierpnia 2006 r., I SA/Bk 193/06): " (...) o dostawie towarów i usług za wynagrodzeniem można mówić jedynie w sytuacji, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami. (...) Związek, o którym mowa musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za to świadczenie." (podobnie również WSA w Krakowie z 28 września 2005 r. I SA/Kr 850/05). Warunek odpłatności jest więc nierozerwalnie związany z zachowaniem symetrii pomiędzy świadczeniem a wynagrodzeniem. Na moment otrzymania przez Spółkę przedmiotowych kwot na poczet odszkodowania taka symetria nie zostaje natomiast zachowana. Należy bowiem podkreślić, jak już Spółka wskazywała powyżej, że w przypadku odszkodowania (i) brak jest świadczenia - wyplata odszkodowania służy wyłącznie wyrównaniu uszczerbku w majątku, a nie zapłacie za zachowanie (usługę) poszkodowanego (tu: Wnioskodawcy), (ii) brak jest ekwiwalentności - odszkodowanie nie jest wypłacane w zamian za wykonane świadczenie.

Stanowiska sądów i organów administracyjnych

Spółka wskazuje, że podobne konkluzje co do niepodlegania opodatkowaniu VAT odszkodowań wypłacanych przez korzystającego na rzecz finansującego w związku z przedterminowym rozwiązaniem umowy leasingu, prezentowane są w indywidualnych interpretacjach przepisów prawa podatkowego. Przykładowo:

* w interpretacji indywidualnej z dnia 1 grudnia 2011 r. (sygn. IPPP1/443-1341/11-2/AS), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, iż w przypadku wypowiedzenia umowy leasingu finansowego z winy korzystającego, kwota otrzymana z tego tytułu przez wnioskodawcę nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT;

* w interpretacji indywidualnej z dnia 24 sierpnia 2010 r. (sygn. IPPP2/443-378/10-4/IG), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, że "zapłata przez leasingobiorcę kwoty tytułem naprawienia szkody za przedwczesne rozwiązanie umowy leasingowej nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako takie nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem."

* w interpretacji indywidualnej z dnia 9 listopada 2009 r. (sygn. IPPP3/443-775/09-3/MM), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził, że otrzymana przez wnioskodawcę kwota odszkodowania z tytułu nienależytego wykonania umowy leasingu (w związku z przedwczesnym wypowiedzeniem umowy leasingu) nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca wskazuje również, iż podobne stanowisko jest prezentowane również w orzecznictwie sądów administracyjnych. I tak, przykładowo:

* w wyroku WSA w Warszawie z dnia 1 kwietnia 2008 r. (sygn. akt III SA/Wa 2166/07) Sąd uznał, że: "Mając na uwadze ustawową definicję świadczenia usług nie można zatem uznać, iż zapłata przez kontrahenta na rzecz strony odszkodowania stanowi wynagrodzenie za świadczoną przez nią usługę. Jak wskazano powyżej, przez pojęcie odszkodowania należy bowiem rozumieć rekompensatę, zadośćuczynienie. Istotą odszkodowań nie jest płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną-świadczenie w zamian za wynagrodzenie. A zatem otrzymanie odszkodowania nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata określonej kwoty pieniężnej wynika z konieczności niewykonania umowy. Zapłata ta stanowi dla podatnika pewnego rodzaju zadośćuczynienie za utracone zyski, które mógłby uzyskać poprzez dalsze świadczenie usług na rzecz kontrahenta. Nie można także uznać odszkodowania za wynagrodzenie z tytułu jakiejkolwiek działalności gospodarczej. Ma ono na celu wyłącznie rekompensatę poniesionej lub przyszłej szkody, która niewątpliwie wystąpi. Uznając, iż odszkodowanie nie stanowi wynagrodzenia za świadczone usługi, należy konsekwentnie stwierdzić, iż podatnik nie realizuje żadnego obrotu. Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Z kolei nieosiągnięcie obrotu powoduje brak obowiązku rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu otrzymania przez stronę odszkodowania."

Spółka pragnie nadmienić, że powyższe rozstrzygnięcie zapadło w sprawie dotyczącej otrzymania przez podatnika VAT - spółkę leasingową odszkodowania, w związku z wypowiedzeniem przez finansującego umowy leasingu operacyjnego w trybie natychmiastowym z winy korzystającego, a więc w sprawie podobnej do obecnej.

Konkludując, z uwagi na odszkodowawczy charakter płatności otrzymanych przez Spółkę od korzystającego, po wypowiedzeniu umowy leasingu, tj. brak świadczenia ze strony Spółki oraz brak ekwiwalentności za to świadczenie, jak również brak beneficjenta świadczenia, ich otrzymanie przez Spółkę nie może stanowić zapłaty za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT. W konsekwencji, kwoty wpłacone na rachunek bankowy Spółki przez korzystającego po wypowiedzeniu umowy leasingu, niewynikające z wezwania do zapłaty, zaliczane przez Spółkę na poczet odszkodowania za szkodę powstałą w związku z przedterminowym rozwiązaniem umowy leasingu z przyczyn leżących po stronie korzystającego, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

2. Pytanie nr 2

W opinii Spółki, obowiązek podatkowy w VAT, w odniesieniu do wpłat dokonanych przez korzystającego w okresie od wypowiedzenia umowy leasingu do momentu jej wznowienia, które zostały pierwotnie zaliczone przez Spółkę na poczet odszkodowania, powstaje, zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT, w momencie zaliczenia przedmiotowych wpłat na poczet okresowych opłat leasingowych należnych Spółce za okres używania przez korzystającego przedmiotu leasingu od momentu wypowiedzenia przez Spółkę umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym do momentu jej wznowienia, tj. w dacie zawarcia porozumienia z korzystającym o wznowieniu umowy leasingu.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy do pytania nr 2

Zgodnie z ogólną zasadą obowiązującą na gruncie ustawy o VAT obowiązek podatkowy, stosownie do art. 19 ust. 1 tej ustawy, powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Jeżeli przedmiotowa dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, wówczas, zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Spółka pragnie zauważyć, iż ustawa o VAT dla leasingu operacyjnego stanowiącego świadczenie usługi w rozumieniu ustawy przewiduje szczególny moment powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia na terytorium kraju usług leasingu powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze.

Nie powinno budzić wątpliwości, iż określenie w art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT odmiennego od ogólnego momentu powstania obowiązku podatkowego, nie daje podatnikowi możliwości wyboru, czy korzystać będzie w tym zakresie z unormowania generalnego, czy też z normy szczególnej. Jeżeli obowiązek podatkowy powstaje z mocy przepisów prawa, a ustawodawca w przypadku usług leasingu określił szczególny moment powstania obowiązku podatkowego, to wyłącznie taki przepis prawa wyznacza zaistnienie obowiązku podatkowego. Tym samym, na gruncie ustawy o VAT, obowiązek podatkowy w zakresie świadczenia usług leasingu powstaje, co do zasady, w momencie otrzymania całości lub części zapłaty przez finansującego.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Spółki, ponieważ do momentu zawarcia porozumienia z korzystającym o wznowieniu umowy leasingu, Spółka nie świadczyła usług leasingu na rzecz korzystającego, a otrzymane przez Spółkę kwoty stanowiły odszkodowanie z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy leasingu z winy korzystającego, to dopiero w momencie zawarcia takiego porozumienia oraz zaliczenia otrzymanych kwot na poczet należnych Spółce OOL za okres od wypowiedzenia umowy leasingu do momentu jej wznowienia można mówić o otrzymaniu zapłaty przez Spółkę w rozumieniu ww. art. 19 ust. 13 pkt 4. Jak zostało wskazane przez Spółkę w uzasadnieniu do pytania nr 1, w okresie od wypowiedzenia umowy leasingu a przed ewentualnym zawarciem porozumienia o wznowieniu umowy leasingu, Spółka nie świadczy na rzecz korzystającego żadnych usług/brak jest jakiegokolwiek świadczenia ze strony Spółki. Do momentu ewentualnego zawarcia porozumienia Spółka nie dysponuje wiedzą, czy umowa leasingu zostanie wznowiona i czy Spółka będzie świadczyć przedmiotowe usługi.

W związku z powyższym, do momentu ewentualnego zawarcia przedmiotowego porozumienia otrzymane wpłaty mają z perspektywy Spółki charakter odszkodowawczy. Tym samym, dopiero w momencie zawarcia takiego porozumienia powstaje należność z tytułu świadczonej usługi leasingu, która zostaje w tym momencie rozliczona.

Spółka pragnie dodatkowo zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje nie później niż z upływem terminu płatności określonym w umowie lub fakturze. W ocenie Spółki, zgodny zamiar stron wyrażony w porozumieniu o wznowieniu umowy leasingu, w którym strony decydują się na kontynuowanie umowy leasingu i rozliczenie dokonanych wpłat poprzez ich zaliczenie na poczet należnych Spółce OOL przesądza o tym, iż data zawarcia takiego porozumienia jest jednocześnie terminem płatności określonym w umowie w rozumieniu przywołanego powyżej przepisu ustawy o VAT. Tym samym, zważywszy na specyfikę przestawionego stanu faktycznego, zdaniem Spółki, moment zapłaty oraz wynikający z umowy termin płatności, o których mowa w art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT są tożsame z momentem zawarcia porozumienia o wznowieniu umowy leasingu i zaliczeniem takich wpłat na poczet należnych Spółce OOL.

Podsumowując, w stanie faktycznym opisanym powyżej, Spółka stoi na stanowisku, iż obowiązek podatkowy VAT w zakresie otrzymanych od korzystającego wpłat, zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT, powstaje w momencie zawarcia porozumienia pomiędzy Spółką a korzystającym o wznowieniu umowy leasingu oraz zaliczeniu przedmiotowych wpłat na poczet należnych Spółce OOL za okres od momentu wypowiedzenia umowy leasingu do momentu jej wznowienia na mocy takiego porozumienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.