IPPB6/4510-218/15-2/TO

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 14 sierpnia 2015 r. (data wpływu 17 sierpnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

* zastosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2015 r., do odsetek od umów pożyczek zawartych przez Wnioskodawcę przed dniem 1 stycznia 2015 r. oraz obligacji wyemitowanych przez niego także przed tym dniem, także w przypadku, gdy po tym dniu zmianie ulegną warunki finansowania (pytanie nr 1) - jest prawidłowe;

* zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 16 ust. 7g ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r., w stosunku do pożyczki udzielonej Wnioskodawcy przez SPV, Nowych Obligacji X., Nowych Pożyczek 1 oraz Nowych Pożyczek 2 (pytanie nr 2) - jest prawidłowe;

* ustalenia prawa do pomniejszenia, na podstawie art. 16 ust. 7g Ustawy CIT, wartości zadłużenia Wnioskodawcy o kwoty Nowych Pożyczek 1 oraz Nowych Pożyczek 2 (pytanie nr 3) - jest prawidłowe.

W dniu 17 sierpnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zastosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2015 r., do odsetek od umów pożyczek zawartych przez Wnioskodawcę przed dniem 1 stycznia 2015 r. oraz obligacji wyemitowanych przez niego także przed tym dniem, także w przypadku, gdy po tym dniu zmianie ulegną warunki finansowania oraz zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 16 ust. 7g ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r., w stosunku do pożyczki udzielonej Wnioskodawcy przez SPV, Nowych Obligacji X., Nowych Pożyczek 1 oraz Nowych Pożyczek 2, a także ustalenia prawa do pomniejszenia, na podstawie art. 16 ust. 7g Ustawy CIT, wartości zadłużenia Wnioskodawcy o kwoty Nowych Pożyczek 1 oraz Nowych Pożyczek 2.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką holdingową posiadającą bezpośrednio i pośrednio udziały (akcje) w kapitale zakładowym spółek podległych ("Grupa X."). Wnioskodawca jest spółką publiczną, której akcje notowane są na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, przy czym niektórzy akcjonariusze, zgodnie z wiedzą Spółki, posiadają bezpośrednio udział ponad 25% w kapitale zakładowym Spółki. Grupę X. tworzą zarówno krajowe, jak i zagraniczne spółki o charakterze produkcyjnym, dystrybucyjnym i handlowym, działające głównie w branży chemicznej.

Grupa X. sprzedaje chemikalia na rynku krajowym oraz odgrywa znaczącą rolę w obrotach polskiego handlu zagranicznego w zakresie eksportu i importu produktów branży chemicznej. Wnioskodawca posiada także bezpośrednio 100% udziałów w spółce kapitałowej z siedzibą w Szwecji ("SPV"), której zadaniem jest pozyskiwanie finansowania na rynkach międzynarodowych w drodze emisji obligacji. W 2012 r. SPV wyemitowała na rynkach międzynarodowych obligacje skierowane do inwestorów ("Obligacje 2012"). Za środki uzyskane z emisji Obligacji 2012, SPV objęła, z kolei, obligacje wyemitowane pod prawem polskim przez Wnioskodawcę ("Obligacje X."). Środki uzyskane z tytułu Obligacji X. zostały przeznaczone m.in. na refinansowanie zadłużenia Wnioskodawcy oraz na finansowanie podmiotów z Grupy X., poprzez pożyczki udzielane przez Wnioskodawcę takim podmiotom.

W najbliższym czasie planowana jest kolejna emisja obligacji przez SPV i oferowanie ich potencjalnym inwestorom na rynkach międzynarodowych ("Nowe Obligacje"). Celem uzyskania nowego finansowania jest m.in. refinansowanie Obligacji 2012, a także (potencjalnie) uzyskanie dalszych środków niezbędnych dla bieżącego funkcjonowania i rozwoju Wnioskodawcy oraz podmiotów wchodzących w skład Grupy X. Istotna część środków zebranych przez SPV w drodze emisji Nowych Obligacji zostanie wykorzystana bezpośrednio przez ten podmiot do wykupu Obligacji 2012, pozostała zaś przekazana Wnioskodawcy w drodze umowy pożyczki zawartej między SPV (jako pożyczkodawcą) oraz Wnioskodawcą (jako pożyczkobiorcą) lub poprzez objęcie przez SPV kolejnych obligacji wyemitowanych przez Wnioskodawcę. Niewykluczone jest także bezpośrednie przekazanie części środków zebranych przez SPV w drodze emisji Nowych Obligacji innym spółkom wchodzącym w skład Grupy X. (w formie pożyczek lub poprzez objęcie wyemitowanych przez te spółki obligacji).

Cechą charakterystyczną finansowań w formie obligacji emitowanych na rynkach międzynarodowych jest skorelowanie warunków ich emisji (oprocentowanie, terminy płatności etc.) z warunkami, na jakich środki te są następnie przekazywane (przede wszystkim w formie pożyczek lub obligacji wewnątrzgrupowych) na potrzeby działalności danej grupy kapitałowej. Zważywszy, że warunki Nowych Obligacji będą się różnić od warunków Obligacji 2012, zaistnieje potrzeba odpowiedniego dopasowania do takich warunków Nowych Obligacji warunków finansowania w formie Obligacji X. oraz zawartych dotychczas wewnątrzgrupowych umów pożyczek dotyczących środków uzyskanych już przez Grupę X. z Obligacji 2012 przed 1 styczniem 2015 r.

W celu dopasowania warunków finansowania w formie Obligacji X. do warunków Nowych Obligacji, Wnioskodawca rozważa odpowiednią zmianę warunków emisji Obligacji X. (oprocentowanie, terminy płatności etc.) bez ich wykupu, bądź też wykup Obligacji X. i związane z tym zawarcie umowy pożyczki z SPV (gdzie Wnioskodawca będzie występował jako pożyczkobiorca) albo wyemitowanie nowych obligacji, które objęte zostaną przez SPV ("Nowe obligacje X."). W przypadku wykupu Obligacji X. dokonane zostanie potrącenie wierzytelności Wnioskodawcy wobec SPV z tytułu objęcia przez ten podmiot Nowych Obligacji X. lub wydania przedmiotu pożyczki z wierzytelnościami SPV wobec Wnioskodawcy z tytułu wykupu Obligacji X.

Analogicznie, w celu dopasowania warunków już istniejących pożyczek udzielonych przez Wnioskodawcę w ramach Grupy X., Wnioskodawca rozważa odpowiednią zmianę ich postanowień (oprocentowanie, terminy płatności etc.), bądź też udzielenie podmiotom z Grupy X. nowych pożyczek na zmienionych warunkach ("Nowe Pożyczki 1"), z których środki posłużą tym podmiotom na spłatę dotychczasowych pożyczek wobec Wnioskodawcy. W związku z zawarciem umów Nowych Pożyczek 1 Wnioskodawca dopuszcza: (i) przekazanie spółkom z Grupy X. środków pieniężnych, które posłużą tym podmiotom na spłatę już udzielonych pożyczek (co w praktyce oznacza, że Wnioskodawca przeleje na rachunek odpowiedniego pożyczkobiorcy kwotę Nowej Pożyczki 1 w wysokości poprzednio udzielonej pożyczki wraz z naliczonymi odsetkami oraz innymi opłatami z nimi związanymi, a następnie ten pożyczkobiorca przeleje na rachunek Wnioskodawcy taką samą kwotę tytułem spłaty poprzednio udzielonej pożyczki), lub też (ii) zamiast przepływu środków między rachunkami bankowymi, dokonanie potrącenia wierzytelności Wnioskodawcy wobec podmiotów z Grupy X. z tytułu istniejących umów pożyczek z wierzytelnościami podmiotów z Grupy X. wobec Wnioskodawcy o przekazanie środków pieniężnych z tytułu zawarcia umów Nowych Pożyczek 1 (co spowoduje, że istniejące pożyczki wraz z naliczonym oprocentowaniem oraz innymi opłatami z nimi związanymi zostaną spłacone, a zobowiązanie Wnioskodawcy z tytułu Nowej Pożyczki 1 zostanie spełnione). Niewykluczone będzie także jednoczesne zastosowanie obydwu mechanizmów (częściowe przekazanie środków pieniężnych i częściowe potrącenie). Decyzja o ostatecznej formie dopasowania będzie wypadkową wniosków wynikających z przeprowadzanych analiz prawnych oraz biznesowych.

Oprócz Nowych Pożyczek 1 mogą zostać zawarte również inne umowy pożyczki ("Nowe Pożyczki 2"), które nie będą wykorzystane przez spółki z Grupy X. na spłatę dotychczasowych zobowiązań z tytułu umów pożyczek, a celem tych Nowych Pożyczek 2 będzie dalsze wsparcie finansowe bieżącej działalności spółek z Grupy X.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w świetle art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, do odsetek od umów pożyczek zawartych przez Wnioskodawcę przed dniem 1 stycznia 2015 r. oraz obligacji wyemitowanych przez niego także przed tym dniem, zastosowanie znajdować będą regulacje ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2015 r., także w przypadku, gdy po tym dniu zmianie ulegną warunki finansowania (m.in. wysokość oprocentowania, terminy spłaty).

2. Czy w stosunku do pożyczki udzielonej Wnioskodawcy przez SPV, Nowych Obligacji X., Nowych Pożyczek 1 oraz Nowych Pożyczek 2 zastosowanie znajdą przepisy (w tym w szczególności art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 16 ust. 7g) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych obowiązujące od dnia 1 stycznia 2015 r..

3. Czy kwoty Nowych Pożyczek 1 oraz Nowych Pożyczek 2 udzielonych przez Wnioskodawcę spółkom, w których kapitale posiada on bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji), jak również udzielonych spółkom, w których akcjonariusz Wnioskodawcy (mający w kapitale Wnioskodawcy bezpośredni lub pośredni udział kapitałowy nie mniejszy niż 25%) ma bezpośredni lub pośredni udział kapitałowy nie mniejszy niż 25%, będą pomniejszały na podstawie art. 16 ust. 7g Ustawy CIT wartość zadłużenia Wnioskodawcy, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 tej ustawy.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1.

Zdaniem Wnioskodawcy w świetle art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328; "Ustawa Zmieniająca"), do odsetek od umów pożyczek zawartych przed dniem 1 stycznia 2015 r. oraz obligacji wyemitowanych także przed tym dniem, zastosowanie znajdą regulacje ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.; "Ustawa CIT") w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2015 r., także w sytuacji, gdy po tym dniu zmianie ulegną warunki finansowania (m.in. wysokość oprocentowania, terminy spłaty).

Z dniem 1 stycznia 2015 r. ustawodawca wprowadził szereg zmian do regulacji Ustawy CIT w zakresie tzw. niedostatecznej kapitalizacji. Zmiany te generalnie weszły w życie w dniu 1 stycznia 2015 r. Jednak ustawodawca wprowadził przepis przejściowy, który pozwala w pewnych okolicznościach na stosowanie do pożyczek (i innych form finansowania) zasad obowiązujących do 31 grudnia 2014 r.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 Ustawy Zmieniającej "do odsetek od pożyczek (kredytów), w przypadku których kwota udzielonej podatnikowi pożyczki (kredytu) została temu podatnikowi faktycznie przekazana przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz ust. 6 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2015 r.". Należy więc stwierdzić, że w cytowanym art. 7 ust. 1 Ustawy Zmieniającej, ustawodawca wprowadził dwa odrębne reżimy prawne zaliczania do kosztów odsetek od pożyczek udzielonych przez określone podmioty powiązane:

Zgodnie z zasadami legislacyjnymi w sytuacji, gdy ustawa reguluje sprawy, które są już wcześniej uregulowane prawnie, należy rozstrzygnąć kwestię konieczności zastosowania przepisów przejściowych. Jeżeli w ustawie brak jest przepisów przejściowych, ustawę tę stosuje się od dnia jej wejścia w życie wprost i bezpośrednio do wszystkich stanów prawnych objętych jej zakresem podmiotowym i przedmiotowym. Uniemożliwia to stosowanie innych przepisów niż przepisy nowe (przepisy w brzmieniu nadanym nowelizacją). Wprowadzenie regulacji intertemporalnych oznacza zatem chęć poddania przez ustawodawcę określonych istniejących stosunków prawnych regulacjom, które zostają uchylone (lub podlegają zmianom). Dotyczy to oceny skutków prawnych związanych ze stosunkiem prawnym powstałym pod rządem dawnej ustawy, ale trwających i realizujących się po wejściu w życie nowej ustawy, tj. takich, które rozpoczęły swój bieg przed nowelizacją i trwają po wejściu w życie nowych przepisów. Jedną z podstawowych zasad stanowienia takich norm przejściowych jest zasada tempus regit actum, co oznacza, że czas rządzi czynnością prawną, a do oceny skutków trwającej czynności prawnej stosuje się przepisy obowiązujące w czasie jej dokonania. Taką też zasadę zastosował ustawodawca w art. 7 ust. 1 Ustawy Zmieniającej, uznając, że w przypadku umów (stosunków prawnych) dotyczących finansowania, momentem na jaki należy oceniać ich dokonanie, z punktu widzenia regulacji w zakresie niedostatecznej kapitalizacji, jest faktyczne przekazanie kwot podatnikowi. Późniejsze zmiany w treści tych stosunków prawnych niezwiązane z ich dokonaniem (tu: przekazaniem kwoty pieniężnej) nie wpływają na ocenę dotyczącą stosowania właściwych regulacji.

Zarówno analiza treści Ustawy Zmieniającej, jak i odwołanie się do zasad legislacji nie dają podstaw do przyjęcia odmiennej interpretacji. W efekcie, w stosunku do umów pożyczek (obligacji etc.) zawartych (wyemitowanych) przed dniem wejścia w życie regulacji Ustawy Zmieniającej (w tym Obligacji X. lub istniejących pożyczek udzielonych przez Wnioskodawcę w ramach Grupy X.), jedynym elementem decydującym o tym czy należy stosować do nich reżim prawny obowiązujący przed dniem 1 stycznia 2015 r., lub po tym dniu jest dzień faktycznego przekazania podatnikowi podatku dochodowego od osób prawnych kwoty udzielonej pożyczki. Jeżeli faktyczne przekazanie nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2015 r. wówczas stosuje się regulacje obowiązujące przed tym dniem. Zmiana warunków takiego finansowania (np. w zakresie wysokości oprocentowania, terminów czy form spłaty) bez przekazywania nowych (dodatkowych, ponad uprzednio przekazane) środków pieniężnych nie ma wpływu na powyższą ocenę. Zatem, w przypadku, gdy warunki finansowania dopasowane zostaną do Nowych Obligacji poprzez zmianę warunków emisji Obligacji X. lub zmianę warunków istniejących pożyczek udzielonych przez Wnioskodawcę w ramach Grupy X. (oprocentowanie, terminy płatności etc.) w ocenie Spółki, do umów pożyczek zawartych przed dniem 1 stycznia 2015 r. oraz obligacji wyemitowanych także przed tym dniem, zastosowanie znajdować będą regulacje ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2015 r.

Ad. 2.

Zdaniem Wnioskodawcy zarówno pożyczka udzielona Wnioskodawcy przez SPV, Nowe Obligacje X., Nowe Pożyczki 1, jak i Nowe Pożyczki 2 będą podlegały reżimowi prawnemu obowiązującemu od dnia 1 stycznia 2015 r., gdyż (a) zostaną zawarte (wyemitowane) w 2015 r., jak również (b) środki będące przedmiotem tych pożyczek (obligacji) zostaną przekazane (w formie gotówkowej lub w formie potrącenia) pożyczkobiorcom już w 2015 r.

Odnośnie do Nowych Pożyczek 1, w zależności od intencji stron w chwili zawierania umowy oraz uwzględniając cel ich zawarcia, środki pieniężne mogą zostać albo (a) fizycznie przelane z rachunku bankowego Wnioskodawcy na rachunek bankowy spółki z Grupy X. lub, (b) w celu uproszczenia technicznego rozliczenia wzajemnych rozrachunków, być przedmiotem potrącenia zobowiązania podmiotów z Grupy X. z istniejących pożyczek ze zobowiązaniami Wnioskodawcy z tytułu zawarcia umów Nowych Pożyczek 1. W przypadku Nowych Obligacji X. nastąpi potrącenie wierzytelności Wnioskodawcy wobec SPV z tytułu objęcia przez ten podmiot Nowych Obligacji X. z wierzytelnościami SPV wobec Wnioskodawcy z tytułu wykupu Obligacji X. Analogicznie nastąpi potrącenie z wierzytelnością z tytułu wydania przedmiotu pożyczki z wierzytelnościami SPV wobec Wnioskodawcy z tytułu wykupu Obligacji X.

Należy podkreślić, że w przypadkach zarówno fizycznego przelewu środków pieniężnych oraz spełnienia świadczenia pożyczki (obligacji) w formie potrącenia z wcześniejszymi zobowiązaniami dojdzie do zawarcia nowej umowy pożyczki (emisji obligacji) i wygaśnięcia (na skutek zapłaty przez dłużnika) poprzednio zawartej. Oznacza to, że potrącenie jest niewątpliwie formą spełnienia świadczenia, zapłaty, a tym samym spełnia warunki faktycznego przekazania. Takie podejście prezentowane jest zarówno w interpretacjach organów podatkowych, jak i w orzecznictwie sądowym.

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 12 czerwca 2012 r. (sygn. III SA/Wa 3499/12), "zdaniem Sądu, w sytuacji gdy potrącenie wierzytelności spółki z wzajemną wierzytelnością wspólnika jest jedynie formą realizacji (uiszczenia) wzajemnych wierzytelności pieniężnych, nie ma powodu, aby skutki tego potrącenia oceniać inaczej niż w przypadku zapłaty. Oznacza to, że potrącone kwoty odsetek z tytułu pożyczek stanowią koszty uzyskania przychodu tak samo, jak w przypadku zapłaty gotówką lub pieniądzem bankowym".

Również w interpretacjach dotyczących przepisów niedostatecznej kapitalizacji w zakresie obowiązującego do 31 grudnia 2014 r. art. 16 ust. 7 Ustawy CIT, który stanowił, że "wartość, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, funduszu udziałowego w spółdzielni lub kapitału zakładowego spółki określa się bez uwzględnienia tej części tego funduszu lub kapitału, jaka nie została na ten fundusz lub kapitał faktycznie przekazana lub jaka została pokryta wierzytelnościami z tytułu pożyczek (kredytów) (...)", organy podatkowe uznawały, że poprzez "faktyczne przekazanie" należy również rozumieć potrącenie wzajemnych wierzytelności.

Przykładowo:

a. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 1 października 2013 r. (sygn. IPTPB3/423-260/13-3/MF) zaakceptował stanowisko podatnika, że "w efekcie wykonania spoczywających na Spółce i udziałowcach wzajemnych zobowiązaniach do świadczenia określonych kwot pieniężnych, poprzez ich wpłatę przelewem na rachunek bankowy Spółki oraz potrącenie do wysokości wartości wierzytelności niższej, dochodzi do faktycznego przekazania przez udziałowców środków pieniężnych na kapitał Spółki. Wobec tego, pomimo okoliczności, iż nie dojdzie w tej sytuacji do faktycznego przelewu gotówki, to zastosowane potrącenie umowne będzie wywoływało dokładnie takie same skutki, w związku z czym na gruncie przepisów ustawy o CIT powinno ono być traktowane tak, jak dokonanie fizycznego przelewu środków pieniężnych, tj. należy je uznać za zapłatę zobowiązania pieniężnego".

b. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 5 listopada 2013 r. (sygn. ITPB3/423-361a/13/MK) oraz interpretacji z 31 października 2014 r. (sygn. ITPB3/423-395c/14/k.k.) wskazał, że "na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych umowne potrącenie wierzytelności jest bowiem traktowane jako forma zapłaty - prowadzi bowiem do uregulowania zobowiązania z zaspokojeniem wierzyciela. W konsekwencji część kapitału zakładowego pokryta wkładem pieniężnym opłaconym w drodze umownego potrącenia będzie uwzględniana przy obliczaniu wartości kapitału zakładowego, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stosownie do art. 16 ust. 7 tej ustawy".

c. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 12 września 2014 r. (sygn. ILPB3/423-279/14-2/KS) wskazał, że "co istotne, powszechnie przyjmuje się, iż potrącenie jest jednym ze sposobów regulowania zobowiązań pieniężnych oraz wywołuje takie same skutki co zapłata. Efekt dokonania potrącenia jest zatem tożsamy z fizycznym uregulowaniem zobowiązania. Celem umownego potrącenia jest ograniczenie oraz uproszczenie obrotu środkami pieniężnymi. W związku z powyższym, jeśli potrącenie stanowi formę dokonania płatności, to jeśli przedmiotem potrącenia jest wierzytelność z tytułu wpłaty na kapitał zakładowy, to podwyższenie kapitału zakładowego stanowi podwyższenie faktycznie pokryte wkładem pieniężnym".

Interpretacje te, choć zapadły na gruncie nieobowiązującego stanu prawnego oraz dotyczą indywidualnych sytuacji podatników, stanowią pomocne źródło wykładni obecnie obowiązujących przepisów, gdyż: (a) dotyczą przedmiotowego zagadnienia (tekst jedn.: niedostatecznej kapitalizacji), oraz (b) wskazują na sposób odkodowywania niezdefiniowanych pojęć ustawowych.

Wnioskodawca zwraca uwagę, że również na gruncie innych regulacji Ustawy CIT skutki potrącenia oraz fizycznej płatności zostały uznane za tożsame. Przykładowo, zgodnie z brzmieniem art. 15a ust. 7 Ustawy CIT "za koszt poniesiony, o którym mowa w ust. 2 i 3, uważa się koszt wynikający z otrzymanej faktury (rachunku) albo innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), a za dzień zapłaty, o którym mowa w ust. 2 i 3 - dzień uregulowania zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym w wyniku potrącenia wierzytelności" oraz zgodnie z art. 26 ust. 7 Ustawy CIT "wypłata, o której mowa w ust. 1, lc, ld i 2c, oznacza wykonanie zobowiązania w jakiejkolwiek formie, w tym poprzez zapłatę, potrącenie lub kapitalizację odsetek". Również w zakresie interpretacji art. 12 ust. 4 pkt 2 Ustawy CIT ("do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek") organy podatkowe akceptują, że otrzymane odsetki w formie kompensaty (potrącenia) będą skutkowały powstaniem przychodu dla podatnika, tj. akceptują, że potrącenie powinno być traktowane jak otrzymanie odsetek generujące przychód podatkowy w ramach zasady kasowej rozpoznawania przychodu odsetkowego (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 10 sierpnia 2012 r., sygn. IBPBI/2/423-513/12/JD).

Dodatkowo Wnioskodawca zwraca uwagę, że przyjęcie odmiennej koncepcji (tekst jedn.: polegającej na uznaniu, że potrącenie wzajemnych wierzytelności nie będzie stanowić faktycznego przekazania kwoty pożyczki/obligacji) prowadziłoby do nieuprawnionego zróżnicowania sytuacji podatkowej poszczególnych podatników wyłącznie z uwagi na czynność techniczną, jaką jest brak przelewu środków pieniężnych. Nie może być tak, że wybór formy uregulowania zobowiązania, będący de facto kwestią techniczną, skutkujący wygaśnięciem zobowiązania pierwotnego, będzie miał różne skutki podatkowe.

Odnośnie do Nowej Pożyczki 2 środki pieniężne zostaną przekazane przez Wnioskodawcę poprzez przelew z rachunku bankowego Wnioskodawcy na rachunek bankowy pożyczkobiorcy. Mając na uwadze, że umowy Nowych Pożyczek 2 zostaną zawarte w 2015 r., jak również kwota pożyczki zostanie fizycznie przelana na rachunek bankowy pożyczkobiorców w 2015 r., zastosowanie znajdą regulacje Ustawy CIT obowiązujące od 1 stycznia 2015 r.

Ad. 3.

Zdaniem Wnioskodawcy kwoty Nowych Pożyczek 1 oraz Nowych Pożyczek 2 udzielonych przez Wnioskodawcę spółkom, w których kapitale posiada on bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji), jak również udzielonych spółkom, w których akcjonariusz Wnioskodawcy (mający w kapitale Wnioskodawcy bezpośredni lub pośredni udział kapitałowy nie mniejszy niż 25%) ma bezpośredni lub pośredni udział kapitałowy nie mniejszy niż 25%, będą pomniejszały na podstawie art. 16 ust. 7g Ustawy CIT wartość zadłużenia Wnioskodawcy, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 tej ustawy.

Zgodnie z art. 15 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 11 Ustawy CIT zapłacone odsetki od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów), są kosztem uzyskania przychodów. Jednocześnie jednak w pewnych sytuacjach zasada ta doznaje ograniczenia w związku z tzw. niedostateczną (cienką) kapitalizacją.

Tak jak to zostało wskazane w stanowisku dotyczącym pytania nr 1, zgodnie z Ustawą Zmieniającą z dniem 1 stycznia 2015 r. zmienione zostały m.in. regulacje w zakresie niedostatecznej kapitalizacji. Dotyczą one odsetek od pożyczek (kredytów), w przypadku których kwota udzielonej podatnikowi pożyczki (kredytu) została podatnikowi faktycznie przekazana po dniu wejścia w życie Ustawy Zmieniającej.

Obecnie, w myśl art. 16 ust. 1 pkt 60 Ustawy CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udzielonych łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia wobec tych podmiotów, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek.

Natomiast w myśl art. 16 ust. 1 pkt 61 Ustawy CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez inną spółkę, jeżeli w obu tych spółkach ten sam podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę wobec spółki udzielającej pożyczki oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek.

Celem zmian wprowadzonych w stosunku do regulacji obowiązujących do końca 2014 r.m.in. w zakresie powiązań kapitałowych (w szczególności wprowadzenie kategorii pośredniego posiadania udziałów/akcji przez ten sam podmiot) było rozszerzenie zakresu pożyczek i związanych z nimi odsetek objętych zakazem wynikającym z niedostatecznej kapitalizacji. Wskazać należy, że wskaźnik procentowy, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 Ustawy CIT, posiadanych udziałów (akcji) w spółce określa się na podstawie liczby praw głosu, jakie w związku z posiadanymi udziałami (akcjami) przysługują danemu podmiotowi, przy czym przepis art. 11 ust. 5b tej ustawy stosuje się odpowiednio.

Oznacza to przyjęcie zasady, że jeżeli jeden podmiot posiada w Kapitale drugiego podmiotu określony udział, a ten drugi posiada taki sam udział w kapitale innego podmiotu, to pierwszy podmiot posiada udział pośredni w kapitale tego innego podmiotu w tej samej wysokości; jeżeli wartości te są różne, za wysokość udziału pośredniego przyjmuje się wartość niższą.

W efekcie, zważywszy, że istnieją akcjonariusze posiadający bezpośrednio udział ponad 25% w kapitale zakładowym Spółki, a Spółka z kolei posiada 100% udziału w kapitale SPV, odsetki od pożyczki (rozumianej także jako emisja papierów wartościowych o charakterze dłużnym) między SPV a Wnioskodawcą objęte są zakresem podmiotowym art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy CIT.

Kwota odsetek niestanowiących kosztów uzyskania przychodu objętych zakresem art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy CIT wynika m.in. z poziomu zadłużenia podatnika: a) wobec spółki udzielającej pożyczki; oraz b) wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę.

Jednocześnie, zgodnie z treścią art. 16 ust. 7g Ustawy CIT, wartość zadłużenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, pomniejsza się o wartość pożyczek udzielonych podmiotom powiązanym, wskazanym w tych przepisach. Analizy wymaga zatem pojęcie "podmioty powiązane", którym udzielone pożyczki pomniejszają wartość zadłużenia podatnika.

Termin "podmioty powiązane", wskazany w treści art. 16 ust. 7g Ustawy CIT, użyty został przez ustawodawcę w treści art. 11 Ustawy CIT. Artykuł ten reguluje zasady opodatkowania podmiotów powiązanych oraz zakres ich powiązania. Zgodnie z tymi regulacjami za podmioty powiązane uważa się podmioty, między którymi istnieją: a) powiązania kapitałowe (podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada w kapitale innego podmiotu udział nie mniejszy niż 5%), i/lub b) relacje o charakterze zarządczym, kontrolnym, nadzorczym, rodzinnym czy też wynikającym ze stosunku pracy albo majątkowym. W takim znaczeniu ustawodawca używa terminu "podmioty powiązane" w treści art. 11 ust. 3a Ustawy CIT ("W przypadku wydania przez właściwy organ podatkowy, na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej, decyzji o uznaniu prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi, w zakresie określonym w tej decyzji stosuje się metodę w niej wskazaną"), jak również w treści wydanego na podstawie art. 11 ust. 9 Ustawy CIT rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 września 2009 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób prawnych w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania osób prawnych w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych. Stosując zatem wykładnię systemową, uznać należy, że odwołując się do terminu "podmioty powiązane" w treści art. 16 ust. 7g ustawy, ustawodawca korzysta z definicji wynikającej z art. 11 tej ustawy.

Jednakże art. 16 ust. 7g Ustawy CIT, nie obejmuje pożyczek udzielanych wszystkim podmiotom powiązanym. Zezwalając na pomniejszenie poziomu zadłużenia podatnika o kwoty pożyczek udzielonych podmiotom powiązanym, w treści art. 16 ust. 7g Ustawy CIT ustawodawca poprzez wykorzystanie zwrotu ("wskazanym w tych przepisach tj. (ust. 1 pkt 60 i 61)) znacznie ogranicza krąg podmiotów powiązanych w stosunku do definicji wynikającej z art. 11 Ustawy CIT. Ograniczenie to polega na wskazaniu kategorii podmiotów powiązanych wymienionych w treści art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 Ustawy CIT. Analiza rzeczonych przepisów wskazuje, że dla potrzeb niedostatecznej kapitalizacji ustawodawca wyłączył z kręgu podmiotów powiązanych podmioty inne niż te, między którymi istnieją związki kapitałowe.

Tym samym pożyczki udzielone podmiotom powiązanym w rozumieniu art. 11 Ustawy CIT, ale w inny sposób niż kapitałowo, nie pomniejszają poziomu zadłużenia podatnika.

Dodatkowo, w stosunku do podmiotów powiązanych kapitałowo w rozumieniu art. 11 Ustawy CIT (tekst jedn.: bezpośrednio lub pośrednio na poziomie 5% udziału w kapitale), ustawodawca na potrzeby art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 Ustawy CIT wprowadził wymóg powiązania na wyższym poziomie udziału, tj. 25% (przy zachowaniu tożsamości metodyki liczenia poziomu takiego udziału). W efekcie z zakresu art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 Ustawy CIT wyłączono podmioty powiązane kapitałowo na poziomie udziału w kapitale w przedziale.

W kategorii podmiotów powiązanych w treści art. 16 ust. 7g Ustawy CIT pozostawiono zatem podmioty powiązane w ten sposób, że jeden podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada w kapitale innego podmiotu udział kapitałowy nie mniejszy niż 25%, jak również w ten sposób, iż ten sam podmiot posiada w nich udział (bezpośredni lub pośredni) w analogicznej wysokości. Biorąc powyższe pod uwagę, pożyczki udzielane przez Wnioskodawcę podmiotowi, w którym Wnioskodawca ma bezpośredni lub pośredni udział kapitałowy nie mniejszy niż 25% (jako podmiotowi powiązanemu z Wnioskodawcą w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 60 Ustawy CIT) lub podmiotowi, w którym wspólnik Wnioskodawcy (mający w kapitale Wnioskodawcy bezpośredni lub pośredni udział kapitałowy nie mniejszy niż 25%) ma bezpośredni lub pośredni udział kapitałowy nie mniejszy niż 25% (jako podmiotowi powiązanemu z Wnioskodawcą w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 61 Ustawy CIT), powinny pomniejszać wartość jego zadłużenia wynikającą m.in. z umowy pożyczki z SPV. Interpretacja taka ma także uzasadnienie logiczne i ekonomiczne. Pozwala bowiem na zmniejszenie zadłużenia Wnioskodawcy o te pożyczki, które z punktu widzenia pożyczkobiorcy (ze względu na to, że otrzymywane są od Wnioskodawcy lub wspólnika Wnioskodawcy (mającego w kapitale Wnioskodawcy bezpośredni lub pośredni udział kapitałowy nie mniejszy niż 25%) posiadającego udział w kapitale pożyczkobiorcy na poziomie co najmniej 25%, objętych zakresem podmiotowym wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61) podlegają regulacji i odrębnym ograniczeniom w zakresie niedostatecznej kapitalizacji. Tym samym mechanizm wprowadzony w art. 16 ust. 7g Ustawy CIT pozwala na uniknięcie podwójnego ekonomicznego opodatkowania odsetek i przeciwdziała wielokrotnemu zastosowaniu mechanizmu niedostatecznej kapitalizacji do tego samego finansowania.

Reasumując, kwoty pożyczek, do których zastosowanie będą miały zasady opodatkowania wprowadzone Ustawą Zmieniającą, udzielonych przez Wnioskodawcę spółkom, w których kapitale Wnioskodawca posiada bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji), jak również spółkom, w których wspólnik Wnioskodawcy (mający w kapitale Wnioskodawcy bezpośredni lub pośredni udział kapitałowy nie mniejszy niż 25%) ma bezpośredni lub pośredni udział kapitałowy nie mniejszy niż 25%, pomniejszą na podstawie art. 16 ust. 7g Ustawy CIT wartość zadłużenia Wnioskodawcy, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 tej ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych w zakresie:

* zastosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2015 r., do odsetek od umów pożyczek zawartych przez Wnioskodawcę przed dniem 1 stycznia 2015 r. oraz obligacji wyemitowanych przez niego także przed tym dniem, także w przypadku, gdy po tym dniu zmianie ulegną warunki finansowania (pytanie nr 1) - jest prawidłowe;

* zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 16 ust. 7g ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r., w stosunku do pożyczki udzielonej Wnioskodawcy przez SPV, Nowych Obligacji X., Nowych Pożyczek 1 oraz Nowych Pożyczek 2 (pytanie nr 2) - jest prawidłowe;

* ustalenia prawa do pomniejszenia, na podstawie art. 16 ust. 7g Ustawy CIT, wartości zadłużenia Wnioskodawcy o kwoty Nowych Pożyczek 1 oraz Nowych Pożyczek 2 (pytanie nr 3) - jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków sądowych, interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że zostały wydane w indywidualnej sprawie i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.