IPPB5/423-807/13-3/KS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 2 października 2013 r. (data wpływu 7 października 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych związanych z zabezpieczeniem w związku z zawartymi przez Spółkę kontraktami terminowymi na dostawę uprawnień do emisji CO2 - jest prawidłowe.

W dniu 7 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych związanych z zabezpieczeniem w związku z zawartymi przez Spółkę kontraktami terminowymi na dostawę uprawnień do emisji CO2.

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej jako "Spółka" lub "Wnioskodawca") jest liderem obszaru wytwarzania w Grupie Kapitałowej E. Jednocześnie jest największym zawodowym wytwórcą energii elektrycznej na węgiel kamienny w Polsce. Przedmiotem działalności Spółki jest w szczególności produkcja energii elektrycznej oraz energii elektrycznej i ciepła w kogeneraeji. Procesy produkcyjne (procesy spalania paliw) powodują emisję gazów cieplarnianych, w tym dwutlenku węgla (CO2) do powietrza.

Spółka, jako podmiot prowadzący instalacje jest zobowiązana do corocznego rozliczenia emisji CO2 za rok poprzedni poprzez przedstawienie określonej ilości uprawnień do emisji CO2 do umorzenia w ilości równej zweryfikowanej rzeczywistej emisji CO2 potwierdzonej rocznym raportem. Umorzenie - które ma miejsce do 30 kwietnia każdego roku stanowi rozliczenie rzeczywistej wielkości emisji. Spółka korzysta z utworzonego systemu handlu uprawnieniami. W związku z tym nabywa na wolnym rynku uprawnienia do emisji CO2.

Spółka poprzez dom maklerski zawiera również kontrakty terminowe typu futures na zakup uprawnień do emisji CO2 z fizyczną dostawą instrumentu bazowego. Przez kontrakty należy rozumieć standaryzowany kontrakt terminowy na sprzedaż lub zakup określonej ilości aktywa bazowego (uprawnień do emisji CO2) za określoną z góry cenę i w określonej dacie. Przeniesienie prawa własności następuje w momencie dokonania przez sprzedawcę przeniesienia uprawnień do emisji CO2 określonej w kontrakcie. Nabyte uprawnienia Spółka zamierza wykorzystać na własne potrzeby. Jeden kontrakt obejmuje 1000 ton uprawnień do emisji CO2.

Zgodnie z regulaminem świadczenia usług przez dom maklerski oraz specyfiką giełdy towarowej kontrakty na dostawę uprawnień do emisji CO2 są fizycznie rozliczane i dostarczane poprzez transfer z konta sprzedającego na konto kupującego w Rejestrze Unii (rejestr uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o którym mowa w Rozporządzeniu (UE) Komisji nr 1193/2011 z dnia 18 listopada 2011 r.). Fizyczna dostawa instrumentu bazowego ma miejsce do 4 dnia roboczego po ostatnim dniu handlu daną serią kontraktów.

Przed złożeniem zlecenia otwarcia kontraktu terminowego Spółka jest zobowiązana do posiadania na rachunku pieniężnym wskazanym w umowie, jako rachunek rozliczeniowy, środków pieniężnych, które będą objęte blokadą w celu realizacji każdego ze zleceń, a po ewentualnym zawarciu transakcji będą stanowiły zabezpieczenie wstępne (Initial Margin). Dodatkowo codziennie następuje rozliczenie instrumentów finansowych (Variation Margin). W pierwszym dniu po otwarciu pozycji Variation Margin wynika z różnicy między ceną otwarcia pozycji a ceną na koniec tego dnia. W kolejnych dniach instrument jest codziennie rozliczany poprzez różnicę między ceną zamknięcia dnia bieżącego do ceny zamknięcia dnia poprzedniego. W przypadku braku wystarczających środków na pokrycie Variation Margin (np. gdy Variation Margin jest większy od Initial Margin), Spółka jest wzywana do niezwłocznego uzupełnienia rachunku, na którym dokonywane jest zabezpieczenie.

W przypadku nieuzupełnienia wartości zabezpieczenia do wymaganego poziomu, możliwe jest zamknięcie otwartych pozycji Spółki w celu jego uzupełnienia. W przypadku, gdy wartość zabezpieczenia jest wyższa od wymaganej wartości wówczas dochodzi do zwrotu nadwyżki na rachunek pieniężny Spółki.

Do dnia wygaśnięcia serii kontraktu następuje w przedstawionym powyżej zakresie codziennie rozliczenie na instrumencie finansowym, z uwagi na brak możliwości dostawy fizycznej przed dniem wygaśnięcia kontraktu. W przypadku wygaśnięcia kontraktu i dostawy instrumentu bazowego wartość zabezpieczenia uwzględniana jest w wartości nabytych uprawnień.

Zdarzeniem, które jest przedmiotem wniosku, jest dokonywanie rozliczeń zabezpieczenia kontraktów terminowych typu futures na zakup uprawnień do emisji CO2 wykorzystywanych na własne potrzeby z fizyczną dostawą instrumentu bazowego, które to rozliczenia będą miały charakter ciągły, a więc będą odbywać się również w przyszłości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W związku z wyżej opisanym stanem faktycznym Spółka wnosi o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej prawa podatkowego, poprzez potwierdzenie, iż w świetle przedstawionego stanu faktycznego, codzienne wpływy dokonywane na rachunek w celu uzupełnienia wysokości zabezpieczenia, jak również wypływy z tego rachunku w związku z zawartymi przez Spółkę kontraktami terminowymi na dostawę uprawnień do emisji CO2 nie stanowią dla Spółki odpowiednio przychodu podatkowego oraz kosztu podatkowego, w świetle przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest wykładnia przepisów w zakresie zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Spółkę. Odnośnie stanu faktycznego wniosek został rozpatrzony odrębną interpretacją.

Zdaniem Wnioskodawcy, codzienne wpływy dokonywane na rachunek w celu uzupełnienia wysokości zabezpieczenia, jak również wypływy z tego rachunku w związku z zawartymi przez Spółkę kontraktami terminowymi na dostawę uprawnień do emisji CO2 nie będą stanowić dla Spółki odpowiednio przychodu podatkowego oraz kosztu podatkowego (będą neutralne podatkowo), w świetle przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej ustawa o CIT).

Przepisy ustawy o CIT nie przewidują szczególnych zasad dotyczących sposobu ustalania przychodów i kosztów związanych z rozliczaniem kontraktów na nabycie uprawnień do emisji CO2. W związku jednak z faktem, iż wartość kontraktu odzwierciedla cenę uprawnień do emisji CO2 instrument ten jest uważany za pochodny instrument finansowy (instrument rynku terminowego). Przedmiotem handlu na rynku terminowym jest natomiast zobowiązanie do wykonania w przyszłości transakcji na określonych w dacie zawarcia kontraktu warunkach. Zakup kontraktu terminowego lub jego sprzedaż powoduje powstanie otwartej pozycji. Nabywca kontraktu otwiera pozycję długą (zobowiązuje się do zakupu instrumentu bazowego po cenie określonej w umowie), natomiast sprzedawca kontraktu otwiera pozycję krótką (zobowiązuje się do dostarczenia instrumentu bazowego po z góry określonej cenie umownej).

W przypadku transakcji terminowych należy wyróżnić transakcje:

* nierzeczywiste, w których nie następuje fizyczna dostawa instrumentu bazowego, natomiast realizacja transakcji jest dokonywana poprzez rozliczenie między stronami różnicy cen, oraz

* rzeczywiste, w których następuje faktyczne przeniesienie prawa własności ze sprzedającego na kupującego w drodze fizycznego dostarczenia instrumentu bazowego kupującemu przez sprzedającego, w określonym terminie i miejscu w zamian za ekwiwalent pieniężny.

Ustawa o CIT nie zawiera przepisu, który przewidywałby szczególny sposób ustalania przychodów z realizacji praw pochodnych, jak również rozliczeń w zakresie zabezpieczeń ustanowionych na potrzeby kontraktu terminowego, co oznacza, że objęte są one reżimem ogólnym art. 12 tej ustawy. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy CIT, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Na mocy ust. 3 powołanego artykułu, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Literalna wykładnia powołanych powyżej przepisów prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie mają charakter trwały, definitywny i bezwarunkowy.

Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy CIT do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych.

W ocenie Spółki wysokość zabezpieczenia ustanowiona na potrzeby kontraktu terminowego pełni wyłącznie funkcję gwarancyjną dotrzymania warunków umowy związanej z zawarciem transakcji na tym instrumencie. W związku z tym wpływ środków na rachunek pieniężny Spółki na skutek zmniejszenia wartości kontraktu w odniesieniu do pozycji otwartych (zmniejszenie wartości zabezpieczenia) nie będzie stanowić dla Spółki przychodu podatkowego w świetle regulacji ustawy o CIT, bowiem nie powodują one definitywnego oraz bezwarunkowego przysporzenia majątku Spółki. Wypływ wysokości zabezpieczenia stanowi wyłącznie część wartości transakcji, która do momentu ostatecznego rozliczenia kontraktu jest zmienna.

Należy wskazać, iż pomimo faktu, iż Spółka otrzymuje środki przekraczające wymaganą wysokość zabezpieczenia, które to uzyskuje w wyniku rozliczeń dziennych do momentu zamknięcia pozycji, nie może ich traktować jak otrzymanych lub postawionych do dyspozycji środków pieniężnych, bowiem do czasu wygaśnięcia transakcji i rozliczenia kontraktu na skutek spadku wartości kontraktu pociągającego za sobą odpowiednie zmniejszenie wartości zabezpieczenia Spółka może być zobowiązana zarówno do wpłacenia udostępnionych wcześniej środków, a także do dopłacenia własnych środków dla uzupełnienia zabezpieczenia do wymaganego poziomu. Dlatego też, mając na uwadze art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy CIT należy wskazać, iż zwrócona Spółce nadwyżka wartości zabezpieczenia ponad wymagany poziom nie stanowi przychodu podatkowego.

Jednocześnie wpłaty środków na w celu uzupełnienia wysokości zabezpieczenia nie należy utożsamiać z zapłatą za nabycie uprawnień, z uwagi na fakt, iż stanowi on swego rodzaju kaucję zabezpieczającą stronę na wypadek niewywiązania się z umowy przez drugą stronę. Przedmiotowe rozliczenia należy traktować jako zaliczkę na poczet przyszłej dostawy instrumentu bazowego, która to jest uwzględniana w wartości nabywanych przez Spółkę uprawnień. W konsekwencji w ocenie Spółki przekazanie środków na depozyt zabezpieczający w związku ze zwiększeniem wyceny pozycji otwartych nie będzie stanowić dla Spółki kosztu podatkowego w rozumieniu ustawy CIT.

Stanowisko wskazujące na prawidłowość powyższego stanowiska zostało potwierdzone m.in. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 stycznia 2011 r. (IPPB3/423-80I/l0-2/AG), który potwierdził stanowisko wnioskodawcy, iż; " (...) przekazanie tych środków na depozyt zabezpieczający w związku ze zwiększeniem wyceny pozycji otwartych nie będzie stanowić dla Spółki kosztu podatkowego w rozumieniu p.d.o.p. Również wypływ tych środków z depozytu zabezpieczającego na skutek zmniejszenia ekspozycji Spółki w odniesieniu do pozycji otwartych nie będzie dla Spółki przychodem podatkowym w świetle regulacji ustawy o p.d.o.p."

Powyższe zostało potwierdzone również przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 12 maja 2009 r. (ITPB3/423-87/09/AM) na gruncie stosunkowo analogicznego stanu faktycznego; "Podkreślenia wymaga również fakt, iż depozyt zabezpieczający stanowi gwarancję dotrzymania warunków umowy związanej z zawarciem transakcji na instrumentach pochodnych. Najczęściej spotykaną formą tego zabezpieczenia jest przelew środków pieniężnych przez klienta na określony rachunek bankowy brokera w celu gwarancji wywiązania się klienta z zobowiązań związanych z transakcjami na pochodnych instrumentach finansowych. Nie można więc utożsamiać wpłaty środków na depozyt z zaplutą za nabycie instrumentu finansowego, gdyż stanowi on swego rodzaju kaucję zabezpieczającą stronę (w tym przypadku Bank,) na wypadek niewywiązania się z umowy przez drugą stronę."

Spółka pragnie podkreślić jednocześnie, iż z dniem zawarcia umowy, której przedmiotem są instrumenty pochodne strony nabywają prawo majątkowe wynikające z nabytego instrumentu. Jednak do skonkretyzowania tego prawa, w postaci żądania określonego świadczenia od drugiej strony transakcji, dochodzi dopiero w momencie realizacji transakcji. W przypadku rzeczywistych instrumentów pochodnych realizacja prawa wynikającego z tego instrumentu, polega na dokonaniu przez strony na dzień określony w umowie - rozliczenia wzajemnych zobowiązań i należności.

Spółka stoi zatem na stanowisku, że zważywszy na fakt, iż zawierane przez nią transakcje na pochodnych instrumentach finansowych związane z nabyciem uprawnień mają charakter rzeczywisty będzie ona uprawniona do zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wydatków na ich nabycie nie wcześniej niż w momencie rozliczenia instrumentu finansowego i fizyczną dostawą uprawnień do emisji CO2.

Z uwagi na powyższe, w ocenie Spółki zarówno wypływy jak i wpływy dokonywane przez Spółkę w celu wyrównania wysokości zabezpieczenia, z uwagi na fakt, iż stanowią one swoistego rodzaju kaucję zabezpieczającą na wypadek niewywiązania się z umowy przez drugą stronę, nie stanowią w analizowanym przypadku zarówno przychodu podatkowego, jak i kosztów podatkowych (są neutralne podatkowo) w świetle regulacji ustawy o CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Wskazać należy, iż przywołane we wniosku interpretacje, dotyczące przepisów prawa wydane zostały w indywidualnych sprawach i nie mogą być źródłem praw i obowiązków w innych sprawach. Z uwagi na powyższe przywołane rozstrzygnięcia organów podatkowych nie są wiążące dla tut. Organu podatkowego. Każdą sprawę Organ podatkowy jest zobowiązany traktować indywidualnie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.