IPPB5/423-707/11-6/PS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 11 lipca 2011 r. (data wpływu 18 lipca 2011 r.) uzupełnionego pismem z dnia 28 września 2011 r. (data wpływu 3 października 2011 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie z dnia 20 września 2011 r. Nr IPPB5/423-707/11-2/PS (data nadania 21 września 2011 r., data doręczenia 26 września 2011 r.) oraz pismem z dnia 13 października 2011 r. (data wpływu 17 października 2011 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie z dnia 6 października 2011 r. Nr IPPB5/423-707/11-4/PS, IPPP2-443-874/11-2/AK (data nadania 6 października 2011 r., data doręczenia 12 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie rozpoznania przychodu podatkowego w przypadku skorygowania podatku VAT należnego zaliczonego uprzednio do kosztów podatkowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie rozpoznania przychodu podatkowego w przypadku skorygowania podatku VAT należnego zaliczonego uprzednio do kosztów podatkowych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. powstała w 1998 r. Jest jednostką handlową zajmującą się hurtową sprzedażą sprzętu informatycznego. Oferta handlowa obejmuje technologie komputerowe i telekomunikacyjne, m.in. przełączniki sieciowe, routery, serwery sieciowe, stacje robocze, notebooki, modemy, zasilacze awaryjne, centrale telefoniczne, systemy skanowania i przetwarzania kodów kreskowych. Działalność dystrybucyjna Spółki oparta jest o długoterminowe umowy dystrybucyjne z dużymi, znanymi producentami zagranicznymi i krajowymi. Klientami Spółki są głównie krajowe firmy informatyczne zajmujące się świadczeniem zintegrowanych usług w zakresie komputeryzacji firm i jednostek sfery budżetowej oraz resellerzy komponentów komputerowych.

W celu zwiększenia sprzedaży Spółka podjęła pewne działania marketingowe polegające na organizowaniu licznych programów promocyjnych związanych m.in. z przekroczeniem określonego pułapu zakupów w określonym terminie, w ramach których przekazuje nieodpłatnie klientom zakupione wcześniej towary (upominki) z logo/bez logo Spółki. Dotychczas nieodpłatne przekazania towarów, o których mowa powyżej, były rozpoznawane jako czynności opodatkowane VAT. W związku z powyższym Spółka wystawiała faktury wewnętrzne, na których wykazywała należny podatek od towarów i usług. Obecnie w wyniku ponownej analizy odpowiednich regulacji dotyczących VAT, Spółka doszła do wniosku, że dokonane przez nią nieodpłatne przekazania towarów od dnia 01.01.2006 do dnia 31.03.2011 nie powinny podlegać opodatkowaniu VAT, dlatego podatek należny wykazany na fakturach nie powinien był być naliczany. W konsekwencji Spółka zamierza wystawić wewnętrzną zbiorczą fakturę korygującą do uprzednio wystawionych faktur wewnętrznych w których wykazany został nienależny podatek. W rezultacie podatek VAT wynikający z pierwotnie wystawionych faktur wewnętrznych zostanie odpowiednio skorygowany.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54 poźn.zm,- dalej: ustawa o CIT) Spółka do kosztów uzyskania przychodów zaliczała należny podatek VAT wykazywany z związku z przedmiotowymi nieodpłatnymi przekazaniami towarów.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej są zagadnienia dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych, tj. pytanie oznaczone Nr 4 oraz 5 wniosku.

W kwestiach poruszanych w pytaniach oznaczonym Nr 1 - 3 wniosku, a dotyczących podatku od towarów i usług zostanie wydana odrębna interpretacja nr IPPP2-443-874/11-2/AK.

Stanowisko Spółki

Zdaniem Spółki, w sytuacji gdy wykazywała ona VAT należny w wysokości wyższej niż była zobowiązana, zaś kwoty wykazanego VAT należnego zaliczyła do kosztów uzyskania przychodów, to dokonanie korekty rozliczeń w podatku VAT skutkujące przyznaniem określonych sum odpowiadających kwotom podatku VAT uznanym uprzednio przez Spółkę za koszty uzyskania przychodu spowoduje konieczność rozpoznania tych kwot jako przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT.

W ocenie Spółki skorygowanie wartości podatku VAT, o których mowa powyżej, powinny być rozpoznane jako przychód podatkowy w momencie ich faktycznego otrzymania przez Spółkę (bądź rzeczywistego zadysponowania nimi) tj. w momencie np. zaliczenia odpowiednich wartości na poczet bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych, otrzymania zwrotu nadpłaty w podatku VAT, otrzymania zwrotu zwiększonej nadwyżki podatku naliczonego nad należnym-zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy CIT, który stanowi iż przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, a w szczególności: otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Spółka pragnie wskazać, iż stanowisko tożsame z przedstawionym powyżej zajęły także organy podatkowe w wydawanych indywidualnych interpretacjach prawa podatkowego, a także Naczelny Sąd Administracyjny (z dnia 15 października 2010 r. sygn. I FSK 1737/09).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Stanowisko organu podatkowego

Odnosząc się do przedstawionego zdarzenia przyszłego w części dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych należy zauważyć, iż zgodnie z art. art. 12 ust. 4 pkt 9 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), do przychodów nie zalicza się należnego podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W stanie prawnym obowiązującym do końca 2010 r., na mocy art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. b) u.p.d.o.p., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów podatek należny w przypadku przekazania lub zużycia przez podatnika towarów lub świadczenia usług na potrzeby reprezentacji i reklamy, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami. Od 1 stycznia 2011 r. powołanemu przepisowi nadano nowe brzmienie. Z uwagi na to że przedmiotowy wniosek dotyczy zdarzenia przyszłego przedmiotem rozstrzygnięcia będą przepisy w brzmieniu od 1 stycznia 2011 r.

Zgodnie z przepisem art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. b) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów:

Powyższa regulacja wskazuje, iż definicja kosztów uzyskania przychodów - dla celów podatku dochodowego - składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.

Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

* konieczność faktycznego - co do zasady - poniesienia wydatku,

* poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.

Drugi z tych elementów określić można mianem przesłanki negatywnej, zgodnie z którą ponoszony wydatek nie został ujęty w zamkniętym katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów określonych w art. 16 ust. 1. I tak, nie jest kosztem uzyskania przychodów podatek należny w części przekraczającej kwotę podatku od nabycia tych towarów i usług, która mogłaby stanowić podatek naliczony w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług.

Wyrażenie "w celu osiągnięcia przychodu" zawarte we wskazanym przepisie art. 15 ust. 1 ww. ustawy oznacza, że nie wszystkie wydatki ponoszone przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością, podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.

Zauważyć należy, iż przez sformułowanie "w celu" należy rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodu), a dążenie podatnika ma przymiot "celowości", jeżeli na podstawie dostępnej wiedzy o związkach przyczynowo - skutkowych można zasadnie uznać, że poniesiony koszt może przynieść oczekiwane następstwo (przychód).

Konstrukcja art. 15 ust. 1 ww. ustawy, daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka w toku swojej działalności gospodarczej realizowała nieodpłatne wydania towarów, które dokumentowane były fakturami wewnętrznymi. Na podstawie tych faktur, Spółka wykazywała kwotę VAT należnego od wydanych towarów w odpowiednich deklaracjach VAT- 7.

W odniesieniu do nieodpłatnych wydań towarów, realizowanych na cele marketingowe, Spółka zaliczała podatek VAT należny do kosztów uzyskania przychodów, stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. b) tiret drugie ustawy o CIT.

W wyniku przeprowadzonej analizy prawidłowości dotychczasowego sposobu rozliczania VAT od nieodpłatnych przekazań towarów Spółka stwierdziła, że podatek należny deklarowany był w sytuacjach, w których nieodpłatne wydanie towaru nie podlegało opodatkowaniu. Spółka zamierza wystawić wewnętrzną zbiorczą fakturę korygującą do uprzednio wystawionych faktur wewnętrznych w których wykazany został nienależny podatek.

Spółka uważa, że w związku z wystawieniem zbiorczej faktury korygującej i korektą kwoty podatku należnego VAT, jest zobowiązana do rozpoznania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych w przypadku skorygowanego podatku VAT zaliczonego uprzednio do kosztów podatkowych.

Zdaniem Spółki powyższa kwalifikacja wynika z zastosowania przepisu art. 12 ust. 4 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Z powyższą tezą nie można się zgodzić. Przepis wymienionego artykułu stanowi wyraźnie o okolicznościach, w których powstaje czy też nie powstaje przychód podatkowy ale hipoteza tej normy prawnej nie obejmuje sytuacji opisanej we wniosku Spółki. Tym bardziej gdy art. 12 ust. 4 pkt 9 ustawy podatkowej wyraźnie precyzuje, iż do przychodów nie zalicza się należnego podatku od towarów i usług.

Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z przepisem art. 12 ust. 4 pkt 6 ustawy, do przychodów nie zalicza się zwróconych, umorzonych lub zaniechanych podatków i opłat stanowiących dochody budżetu państwa albo budżetów jednostek samorządu terytorialnego, nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Powyższy przepis swoim zakresem przedmiotowym obejmuje stanowiące dochody budżetu państwa i budżetów samorządowych jednostek terytorialnych, podatki i opłaty, które podlegają zwrotowi, umorzeniu lub zaniechany jest ich pobór, pod warunkiem, że nie zostały wcześniej zaliczone, przez podatnika, do kosztów uzyskania przychodów.

Podstawą do zaniechania i umorzenia poboru podatku są odpowiednio przepisy art. 22, art. 67a i 67b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.). Natomiast zwrot podatku następuje na zasadach określonych w art. 76 ustawy - Ordynacja podatkowa, który stanowi w § 1, że nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę określonych w decyzji, o której mowa w art. 53a, oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, z zastrzeżeniem § 2.

W związku z powyższym, dokonane przez podatnika korekty podatku VAT należnego nie mieszczą się w żadnym z wymienionych przepisów dotyczących przychodów podatkowych to ich skutek w podatku dochodowym powinien być uwzględniany po stronie kosztów uzyskania przychodów (a nie po stronie przychodów), bowiem to na podstawie przepisów ustawy o CIT, regulujących zasady uznawania określonych wydatków za koszty podatkowe - konkretnie art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. b) tiret drugie - podatnik uznał uprzednio podatek VAT należny za koszt uzyskania przychodów. Należy jednakże zauważyć, iż powyższe wnioski i przyjęte rozstrzygnięcie opiera się na stwierdzeniu podatnika, iż "podatek należy deklarowany był w sytuacjach, w których nieodpłatne wydanie towaru nie podlegało opodatkowaniu".

Z treści wniosku Spółki wynika, iż zamierza ona dokonać korekty faktur wewnętrznych, które obniżą kwotę VAT należnego. Przedmiotowe korekty faktur sporządzone zostaną w związku z wynikiem ponownej analizy prawidłowości dotychczasowego sposobu rozliczenia nieodpłatnie przekazanych towarów, czyli w wyniku błędnej kwalifikacji ww. zdarzeń gospodarczych dokonanej przez samego podatnika.

Podkreślić należy, przyjmując za podatnikiem, że skoro "nieodpłatne wydanie towaru nie podlegało opodatkowaniu" to konsekwencją tego jest, iż należny podatek od towarów i usług w przedmiotowej sprawie w ogóle nie powinien wystąpić, a tym samym, nie mógł stanowić kosztu uzyskania przychodów na podstawie wyżej cytowanego art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. b) tiret drugie ustawy.

Należy zauważyć, że faktura korygująca nie dokumentuje odrębnego, niezależnego zdarzenia gospodarczego, lecz odnosi się ściśle do stanu zaistniałego w przeszłości. Punktem odniesienia do faktury korygującej jest zatem faktura pierwotna (w przedmiotowej sprawie korekta dotyczy należnego podatku od towarów i usług, zaliczonego uprzednio do kosztów podatkowych).

Generalnie można rozróżnić dwie sytuacje:

* kiedy korekta jest wynikiem błędu, np. błędnie zastosowano cenę, stawkę podatku

* kiedy korekta jest wynikiem działań niezależnych od firmy, np. po dokonaniu sprzedaży strony ustaliły / przyznały rabat, bonifikatę, skonto bądź dokonały zwrotu wadliwego towaru.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie określają zasad dokonywania korekt kosztów. Brak jest również uregulowań dotyczących momentu ich powiększenia (zmniejszenia), tj. czy koszty uzyskania przychodów powiększa (pomniejsza) się w dacie korekty.

Biorąc pod uwagę, że Spółka dokonała nieodpłatnego przekazania swoich materiałów a związany z tą czynnością należny podatek od towarów i usług zaliczyła do kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać, że w powyższej sprawie korekta podatku należnego spowoduje zwiększenie przychodu podatkowego.

Natomiast wskazać należy, że zmiana wysokości kosztów uzyskania przychodów w terminie późniejszym, poprzez dokonanie korekty podatku VAT, skutkuje zmianą wysokości podstawy do opodatkowania podatkiem dochodowym, nie zaś zmianą daty powstania tej podstawy. Faktura korygująca służy zatem rzetelnemu obliczeniu (doprecyzowaniu) prawidłowej wysokości dochodu za dany okres rozliczeniowy, która to wysokość została wcześniej określona w niewłaściwej wysokości. Innymi słowy, późniejsze wystawienie faktury korygującej nie powoduje zmiany daty powstania zobowiązania podatkowego.

Bowiem w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Z kolei ust. 2 powyższej regulacji stanowi, że dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Tym samym, w momencie zaliczenia podatku od towarów i usług do kosztów uzyskania przychodów pomniejszona została podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych o podatek od towarów i usług. Wobec tego, stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi, iż podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a-16m - korekcie winna podlegać pozycja kosztów uzyskania przychodów.

Zatem, w przypadku kiedy korekta faktury wewnętrznej wynika z konieczności wyeliminowania wystawionej przez samego podatnika faktury pierwotnej, podatnik jest zobowiązany do skorygowania - zmniejszenia - kosztów uzyskania przychodów, a tym samym skorygowania - zwiększenia - podatku dochodowego (zaliczek za okresy rozliczeniowe), w których wykazał te koszty w wysokości zawyżonej.

Reasumując, należny podatek od towarów i usług w momencie nieodpłatnego przekazania produktów oraz materiałów stanowił koszt uzyskania przychodów, zatem Spółka jest zobowiązana skorygować koszty uzyskania przychodów, nie zaś rozpoznawać przychód. Nie będzie miał zatem zastosowania w przedmiotowej sprawie art. 12 ust. 4 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zatem, Spółka nie może rozpoznawać kwoty efektywnie "odzyskanego" podatku VAT jako przychód podatkowy. Natomiast korekta kosztów uzyskania przychodów winna dotyczyć okresu rozliczeniowego, w którym Spółka wykazała te koszty w wysokości zawyżonej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.