IPPB5/423-625/09-4/JC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 22 września 2009 r. (data wpływu 5 października 2009 r.) oraz piśmie z dnia 3 listopada 2009 r. (data nadania 4 listopada 2009 r., data wpływu 9 listopada 2009 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie Nr IPPB5/423-625/09-2/JC oraz z dnia 27 października 2009 r. (data nadania 28 października 2009 r., data doręczenia 30 października 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych podczas spotkania z kontrahentem w restauracji - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 października 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych podczas spotkania z kontrahentem w restauracji.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawcą organizuje spotkania z kontrahentami, w czasie których omawiane są różnego rodzaju sprawy biznesowe. W niektórych przypadkach przedstawiciel Spółki proponuje kontrahentowi spotkanie w restauracji. W takim wypadku Wnioskodawca ponosi koszt posiłku np. obiadu (lunchu, kolacji). Są to zazwyczaj posiłki z menu danej restauracji. Spotkanie w restauracji nie ma charakteru wytwornego obiadu (kolacji, lunchu). Celem organizacji spotkania jest przede wszystkim omówienie różnych zagadnień biznesowych, a nie chęć okazania przepychu, wytworności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wydatki poniesione przez Spółkę na wskazany w stanie faktycznym lunch, obiad i kolację w celu omówienia zagadnień biznesowych stanowią koszty uzyskania przychodów.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. Aby wydatek poniesiony przez podatnika, w tym Spółkę stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu muszą być spełnione następujące warunki:

* poniesienie wydatku przez podatnika,

* definitywne (rzeczywiste) poniesienie wydatku,

* istnienie związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą

* poniesienie wydatku (kosztu) w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła,

* właściwe udokumentowanie.

Jednocześnie - stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 28 powołanej ustawy - za koszty uzyskania przychodów nie uważa się kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. nie zawierają definicji pojęcia "reprezentacja". Należy więc odwołać się do języka potocznego i posiłkowego posłużenia się między innymi definicjami zawartymi w słownikach języka polskiego. Reprezentacja to okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związana ze stanowiskiem, pozycją społeczną. Reprezentacyjnie - to działanie w sposób okazały, okazale, wystawnie, wytwornie (M. Szymczak, PWN, Warszawa 1981).

Zdaniem Wnioskodawcy reprezentacja to występowanie w imieniu Spółki, które wiąże się z okazałością, wytwornością w celu wywołania jak najlepszego efektu, wrażenia. Reprezentacja to działanie polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi związane z przyjmowaniem i utrzymywaniem delegacji lub kontrahentów, uczestniczeniem w przyjęciach. Wydatki na reprezentację to wydatki, jakie podatnik ponosi w celu wywołania jak najkorzystniejszego wrażenia. Zwyczajowe zachowanie się podatników polegające na poczęstunku kontrahentów, w tym w restauracji, nie noszą więc - zdaniem Wnioskodawcy - znamion wytworności ani okazałości ("wydatki z tytułu zakupu kawy, herbaty, soków, wody mineralnej, słodyczy oraz usługi z firmy cateringowej, jeśli nie noszą znamion reprezentacji, są zwyczajowo przyjęte i nie mają charakteru okazałości mogą stanowić zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ww. ustawy koszty uzyskania przychodów" - interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 30 października 2008 r., sygn. IPPB3/423-1220/08-2/MW).

"Wydatki ponoszone na zakup produktów spożywczych typu kawa, herbata, napoje, cukier w celu poczęstowania klientów oraz potencjalnych klientów, stanowią zwyczajowy poczęstunek klientów i należą do powszechnie obowiązujących kanonów kultury.

Przedmiotowe wydatki stanowią koszt uzyskania przychodu, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, pod warunkiem, że wydatki te nie posiadają charakteru okazałości" - interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 6 stycznia 2009 r. (sygn. ILPB3/423-666/08-2/KS).

Z faktu, że dany wydatek służy budowaniu pozytywnego wizerunku danego przedsiębiorcy, w opinii Spółki, nie może bezpośrednio wywodzić, że wydatek ten stanowi koszt reprezentacji - wyrok WSA w Warszawie z dnia 21 stycznia 2009 r., sygn. III SA/Wa 1597/08. Ponadto należy wskazać, że wymienienie jako przykładowych wydatków na usługi gastronomiczne, zakupu żywności i napojów w tym alkoholowych, nie oznacza, iż wydatki te nigdy nie będą kosztami. Nie są one bowiem kosztami jedynie wówczas, gdy mają charakter reprezentacyjny - wyrok WSA w Warszawie z dnia 12 czerwca 2008 r., sygn. SA/Wa 157/08.

Należy raz jeszcze podkreślić, że celem zaproszenia kontrahentów przez Spółkę jest wyłącznie chęć odbycia spotkania biznesowego, a nie chęć zaimponowania kontrahentom rozmachem, przepychem czy wystawnością. W wyroku z dnia 21 stycznia 2009 r., sygn. III SA/Wa 1597/08 WSA w Warszawie wyraził pogląd, zgodnie z którym nie wszystkie działania podejmowane na zewnątrz w kierunku potencjalnych klientów mogą być potraktowane jako reprezentacja, gdyż w tak określonych działaniach mieszczą się również inne przedsięwzięcia z zakresu marketingu, reklamy, promocji, itd. Konieczne jest tu, aby głównym celem takiego działania było zaprezentowanie podmiotu - jego wystawności, okazałości, wysokiego standardu. Oznacza to, że jeśli okazanie wystawności, okazałości i wysokiego standardu nie jest celem samym w sobie - tak, jak w stanie faktycznym przedstawionym przez Wnioskodawcę - a jedynie środkiem do osiągnięcia celu biznesowego, to poniesiony wydatek nie może być uznany za wydatek o charakterze reprezentacyjnym.

W zakresie prawa zaliczenia wydatków poniesionych na nabycie usług gastronomicznych związanych z zaproszeniem kontrahentów na "zwykły" obiad, lunch, kolację pogląd wyraził Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z dnia 27 sierpnia 2009 r. (sygn. IPPB5/4240-24/09-2/AM): " (...) zaproszenie kontrahenta na kawę, "zwykły" lunch, czy obiad do restauracji nie jest działaniem charakterze nadzwyczajnym. Jest to powszechnie spotykana praktyka. Posiłek spożywany w restauracji nie jest "okazały" ani "wykwintny", bo powodem organizacji spotkania w restauracji nie jest chęć zaimponowania kontrahentowi okazałością czy wystawnością. Tym samym brak podstaw aby uznać, iż ponoszone przez Spółkę wydatki związane z organizacją spotkań z kontrahentami spełniały przesłanki wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 28, wyłączające je z kosztów uzyskania przychodów."

Podsumowując - zdaniem Wnioskodawcy - wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę w związku z zaproszeniem kontrahentów Spółki na "zwykły" lunch, obiad lub kolację w celu umówienia zagadnień, problemów biznesowych - stanowią koszty uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Decydującym czynnikiem pozwalającym zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów jest zatem poniesienie go w celu osiągnięcia przychodu, bądź zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, przy czym każdy wydatek, poza wyraźnie wskazanym w ustawie - wymaga indywidualnej oceny pod kątem adekwatnego związku z przychodami i racjonalności działania podmiotu.

Nie każdy koszt poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Takimi kosztami bowiem nie mogą być wydatki enumeratywnie wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy do katalogu wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów zaliczają się koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje terminu "reprezentacja", dlatego też należy posłużyć się wykładnią językową. Przez reprezentację rozumie się "okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną" - Uniwersalny Słownik Języka Polskiego pod redakcja prof. Stanisława Dubisza (Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa 2007).

Przenosząc tę definicję na grunt ustawy podatkowej, należy uznać, że reprezentacja to przede wszystkim każde działanie skierowane do istniejących lub potencjalnych kontrahentów podatnika lub osoby trzeciej w celu stworzenia oczekiwanego wizerunku podatnika w celu ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia. Wydatki na reprezentację to koszty, jakie ponosi podatnik w celu wykreowania swojego pozytywnego wizerunku, uwypuklenia swojej zasobności, profesjonalizmu. Wydatki te jednocześnie w sposób pośredni promują firmę. Pojecie reprezentacji dotyczy kontaktów podatnika w stosunkach z innymi podmiotami i pozostaje w związku z zakresem prowadzonej przez podatnika działalności.

W przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą organizuje spotkania z kontrahentami. Celem tych spotkań jest omówienie różnego rodzaju spraw biznesowych.

Przedstawiciel Spółki proponuje kontrahentowi spotkanie w restauracji. Podczas tych spotkań zamawiane są posiłki oferowane w danej restauracji. Spółka ponosi koszt posiłku np. obiadu (lunchu, kolacji). Wnioskodawca podkreśla, iż spotkania te nie mają wytwornego charakteru, a przedmiotem spotkania jest omówienie różnych zagadnień biznesowych, a nie chęć okazania przepychu, wytworności.

W kontekście zdefiniowanego wyżej pojęcia "reprezentacja" oraz analizy przytoczonego art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy, jednoznacznie wynika, iż ponoszone przez Wnioskodawcę wydatki w trakcie spotkań z kontrahentami w restauracjach wiążą się z kreowaniem i utrwalaniem pozytywnego wizerunku firmy, a zatem nie mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów.

Powoływanie się w tym kontekście przez Spółkę na okoliczność, że tego typu działania czy wydatki nie mają charakteru nadzwyczajnego, a jest to praktyka powszechnie spotykana nie odbiera wyżej wymienionym czynnościom cech reprezentacji, bowiem działania reprezentacyjne obejmują nie tylko imprezy czy spotkania organizowane z wielkim rozmachem lub wystawne bankiety z ekskluzywnym menu.

Ponadto należy zauważyć, iż poniesione przez Spółkę wydatki są wydatkami na reprezentację, gdyż odpowiadają reprezentacji mającej na celu przede wszystkim stworzenie oczekiwanego wizerunku firmy i ułatwienie zawarcia umowy bądź kontraktu. Za "reprezentację" bowiem, w potocznym rozumieniu, należy uznać działania zmierzające do stworzenia jak najkorzystniejszego wizerunku firmy.

Pomimo tego, że w czasie spotkań z kontrahentami omawiane są różnorakie warunki współpracy, wątpliwości budzi miejsce takiego spotkania, tj. lokal gastronomiczny. Spotkania biznesowe mogą być bowiem organizowane w każdym innym miejscu, zwłaszcza w siedzibach podmiotów gospodarczych. W kontekście zdefiniowanego wyżej pojęcia "reprezentacja" oraz z analizy przytoczonego art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy, jednoznacznie wynika, iż ponoszone przez Spółkę wydatki na usługi gastronomiczne w trakcie spotkań z kontrahentami w lokalach zewnętrznych, wiążą się z tworzeniem i utrwalaniem pozytywnego wizerunku firmy, a zatem nie mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów. Ich charakter bezsprzecznie świadczy o kreowaniu pozytywnego wizerunku firmy, czyli kształtowaniu lepszego postrzegania Spółki na zewnątrz.

Podsumowując, wydatki poniesione na posiłki zamówione w trakcie spotkań z kontrahentami w restauracjach stanowią, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 wydatki związane z reprezentacją i jako takie nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Należy podkreślić, iż przywołane przez Wnioskodawcę interpretacje organów skarbowych oraz wyroki sądów administracyjnych dotyczące przepisów prawa podatkowego wydane zostały w indywidualnych sprawach i nie mogą być źródłem praw i obowiązków w innych sprawach. Na mocy art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) źródłami powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

Z uwagi na powyższe przywołane interpretacje organów skarbowych i wyroki sądów administracyjnych, nie są wiążące dla tut. organu podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.