IPPB5/423-602/10-4/PS - Konsekwencje podatkowe likwidacji oddziału spółki litewskiej na terytorium Polski i przeniesienia jego udziałów do tej spółki.

Spółka (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) jest spółką osobową typu joint-venture z siedzibą na Litwie, zgodnie z prawem litewskim traktowaną jako podatnik podatku dochodowego, działającą w sektorze budowy dróg i mostów. Jednym ze wspólników Wnioskodawcy jest spółka A, posiadająca osobowość prawną i zarejestrowana na terytorium Litwy.

W roku 2001 Spółka dokonała rejestracji oddziału na terytorium Polski pod nazwą B Przedsiębiorstwo Gospodarcze Oddział w Polsce (dalej: Oddział). Oddział został powołany w celu realizacji inwestycji drogowych na terenie Polski. Począwszy od roku 2008 Oddział nie prowadzi działalności gospodarczej.

Obecnie w księgach Oddziału wykazane są udziały w polskiej spółce Przedsiębiorstwo...w Sp. z o.o. (dalej: P.). Zarządzaniem działalnością P. zajmują się wybrani członkowie zarządu B.", która jest właścicielem Spółki.

Zakup udziałów został sfinansowany kredytem udzieIonym przez N. S.A. (dalej: Bank). Przypisanie udziałów do Oddziału było wymogiem przedstawionym Spółce przez Bank. W chwili obecnej ww. kredyt jest regularnie spłacany do banku.

Dotychczas wszystkie decyzje dotyczące działalności Oddziału były podejmowane przez zarząd B,." na terytorium Litwy.

W chwili obecnej Spółka rozważa wyrejestrowanie Oddziału oraz przypisanie udziałów w P. bezpośrednio do ewidencji księgowej Spółki.

Zgodnie z art. 155 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm., dalej k.s.h.), spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, mające siedzibę za granicą, mogą tworzyć oddziały lub przedstawicielstwa na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Warunki tworzenia takich oddziałów zostały określone w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2007, Nr 155, poz. 1095 z późn. zm., dalej: ustawa o sdb) oddział stanowi wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności. Zgodnie z art. 85 ustawy o sdb, dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przedsiębiorcy zagraniczni mogą, na zasadzie wzajemności, o ile ratyfikowane umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Stosownie do art. 86 ustawy o sdb przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy.

Analiza powyżej zacytowanych przepisów prowadzi do wniosku, ze oddział zagranicznej spółki nie stanowi odrębnego podmiotu w rozumieniu prawa cywilnego, a jedynie formę organizacyjno-prawną poprzez którą przedsiębiorca zagraniczny wykonuje swoją działalność w Polsce. Oddział nie posiada również osobowości prawnej, zaś podstawą jego aktywności jest każdorazowo zdolność (osobowość) prawna przedsiębiorcy.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 u.p.d.o.p. podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

W analizowanej sytuacji zatem, podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: p.d.o.p.) w odniesieniu do zysków osiąganych przez Oddział na terenie Polski będzie Spółka. Podkreślenia przy tym wymaga, ze Oddział w Polsce nie jest odrębnym podmiotem w odniesieniu do Spółki i nie może być również uznany za odrębnego podatnika.

Brak posiadania podmiotowości prawnej przez oddział znajduje swoje odzwierciedlenie również na gruncie prawa podatkowego, bowiem podatnikiem p.d.o.p. w odniesieniu do zysków generowanych przez oddział jest spółka, która go utworzyła. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe. Przykładowo w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 18 maja 2009 r. sygn. ITPB3/423-106a/09/AW stwierdzono, że: "Zarejestrowanie oddziału w Polsce nie oznacza, ze powstaje tam nowy podmiot podatkowy, bowiem opodatkowaniu podlegać będzie wciąż spółka macierzysta, tyle ze od dochodów uzyskiwanych z działalności prowadzonej poprzez Oddział na terytorium drugiego państwa. Instytucja oddziału (z punktu widzenia prawa podatkowego oddział jest rozpoznawany tak w świetle Konwencji Modelowej, jak tez umów o zapobieżeniu podwójnemu opodatkowaniu, jako tzw. zakład) jest więc jedynie formą działania przedsiębiorcy zagranicznego w Polsce, a nie odrębnym od niego podmiotem podatkowym. Podatnikiem bowiem jest i pozostaje podmiot zagraniczny."

W ocenie Wnioskodawcy Oddział stanowi zakład w rozumieniu u.p.d.o.p. Zgodnie bowiem z art. 4a pkt 11 u.p.d.o.p. pojęcie zagraniczny zakład oznacza m.in. stałą placówkę, poprzez którą podmiot mający siedzibę lub zarząd na terytorium jednego państwa wykonuje całkowicie lub częściowo działalność na terytorium innego państwa, a w szczególności oddział, przedstawicielstwo, biuro, fabryka, warsztat albo miejsce wydobywania bogactw naturalnych, chyba ze umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, stanowi inaczej.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż na gruncie u.p.d.o.p., Spółka, jako podatnik, jest zobowiązana do opodatkowania dochodów osiąganych przez Oddział na terytorium Polski. Należy mieć jednak na uwadze, iż w celu określenia obowiązków podatkowych zagranicznych rezydentów podatkowych na terytorium Polski, uwzględnienia wymagają postanowienia właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W analizowanej sytuacji będzie to polsko-litewska umowa między Rządem Rzeczpospolitej Polskiej a Rządem Republiki Litewskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z dnia 20 stycznia 1994 (Dz. U. z dnia 23 maja 1995 r., dalej: umowa polsko-litewska).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 umowy polsko-litewskiej określenie "zakład" oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa. Stosownie do art. 5 ust. 2 określenie "zakład" obejmuje w szczególności:

Stosownie do art. 7 ust. 1 umowy polsko-litewskiej zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność w drugim Umawiającym się Państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim Państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane:

Biorąc pod uwagę przepisy umowy polsko-litewskiej należy wskazać, iż co do zasady zyski Oddziału podlegają opodatkowaniu w Polsce. Umowa przewiduje również możliwość opodatkowania zysków z przeniesienia tytułu własności majątku Oddziału w Polsce. Zgodnie z art. 13 ust. 2 umowy polsko-litewskiej zyski z przeniesienia tytułu własności majątku ruchomego stanowiącego część majątku zakładu, który przedsiębiorstwo Umawiającego się Państwa posiada w drugim Umawiającym się Państwie, (...) łącznie z zyskami, które pochodzą z przeniesienia tytułu własności takiego zakładu (odrębnie albo razem z całym przedsiębiorstwem) (...), mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie. Użyte przez ustawodawcę sformułowanie "mogą być opodatkowane" wskazuje, iż ewentualna możliwość opodatkowania uzależniona jest od wewnętrznego ustawodawstwa Polski i Litwy.

Powyższe wynika przede wszystkim z następujących przesłanek:

- w wyniku przypisania udziałów w P. do Spółki nie zmieni się prawny właściciel przedmiotowych akcji, nie nastąpi zatem przeniesienie tytułu własności przedmiotowych udziałów. Jak wskazano powyżej Oddział nie jest odrębnym podmiotem i podatnikiem w rozumieniu u.p.d.o.p., zatem przekazanie udziałów w P. z Oddziału do Spółki stanowi przesunięcie aktywów w ramach struktury organizacyjnej tego samego podmiotu;

- u.p.d.o.p. nie przewiduje możliwości opodatkowania przesunięcia aktywów z zakładu (oddziału) do spółki zagranicznej, będącej właścicielem oddziału. Mając na względzie fakt, iż obowiązki podatkowe określone są ustaw, brak jest podstaw do twierdzenia, iż przesunięcie udziałów z Oddziału do Spółki skutkować będzie powstaniem przychodu do opodatkowania w Polsce;

Stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe. Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 7 maja 2010 r. sygn. IPPB5/423-54/10-7/PS organ ten potwierdził, ze wartość aktywów przekazanych z oddziału do spółki nie będzie stanowić przychodu na gruncie u.p.d.o.p., zarówno w trakcie istnienia Oddziału, jak również w sytuacji jego ewentualnej likwidacji. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zgodził się ze stanowiskiem podatnika zaprezentowanym we wniosku o interpretację, zgodnie z którym przesunięcie majątku pomiędzy oddziałem a spółki do której należy oddział jest operacją dokonaną w ramach jednego podmiotu i w konsekwencji przekazanie aktywów z oddziału do spółki nie będzie prowadziło do powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu p.d.o.p. Pogląd zbieżny z zaprezentowanym powyżej został również zaprezentowany przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 8 czerwca 2009 r. sygn. IPPB5/423-124/09-2/PS.

Reasumując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż przekazanie majątku w postaci akcji P. z Oddziału do Spółki jest neutralne na gruncie u.p.d.o.p. i w konsekwencji nie będzie generować przychodu podlegającego opodatkowaniu na terenie Polski.