IPPB5/423-52/09-2/PS - Rozliczenie podatkowe kontraktu zawartego przez spółkę z siedzibą na terytorium Niemiec na budowę zakładu produkcji biopaliw.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 15 stycznia 2009 r. (data wpływu 2 lutego 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie zastosowania art. 5 umowy dnia 14 maja 2003 r. zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90, dalej umowa polsko - niemiecka)- jest nieprawidłowe.

W dniu 2 lutego 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie zastosowania art. 5 umowy polsko - niemieckiej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 22 maja 2006 r. Wnioskodawca podpisał kontrakt na budowę zakładu produkcji biopaliw z polskim kontrahentem firmą L. Sp. z o. o. Kontrakt wchodził w życie z dniem 30 czerwca 2006 r. (Certificate for Commencement Date of Contract). Wnioskodawca został zarejestrowany jako podatnik podatku od towarów i usług (VAT) w Urzędzie Skarbowym 21 czerwca 2006 r. W czerwcu 2006 r. firma L Sp. z o.o. wpłaciła zaliczkę na poczet wykonywanych usług. Kwota zaliczki została zgodnie z obowiązującymi przepisami opodatkowana podatkiem od towarów i usług (VAT). Pozwolenie na budowę uzyskano w dniu 29 marca 2007 r. Decyzja ostateczna wykonania została wydana w dniu 4 kwietnia 2007 r. Pod koniec czerwca 2007 r. zaczęły się pierwsze roboty ziemne wykonywane przez lokalnego podwykonawcę, P S.A. Prace budowlane zgodnie z PAC - Provisional Acceptance Certificate zakończyły się 31 grudnia 2008 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak wynika z ww. ustawy uzyskiwanie dochodów w Polsce za pośrednictwem zakładu zagranicznego przedsiębiorcy prowadzi do powstania źródła przychodów w Polsce, które powinny być opodatkowane w Polsce. Zgodnie z definicją zakładu zawartą w art. 4a pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pojęcie to oznacza:

Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku, gdy właściwa umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, której stroną jest Polska, nie stanowi inaczej. Siedziba Wnioskodawcy znajduje się na terytorium Niemiec, dlatego też analiza czy Wnioskodawca posiada zakład w Polsce powinna zostać przeprowadzona na gruncie postanowień umowy polsko - niemieckiej, która stanowi integralną część polskiego systemu podatkowego.

Zgodnie z art. 7 umowy polsko-niemieckiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą w drugim Umawiającym się Państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim Państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi.

Z powyższego wynika, że w państwie źródła opodatkowaniu podlegają wyłącznie zyski powstałe w związku z działalnością wykonywaną poprzez zakład; opodatkowaniu nie podlegają natomiast zyski osiągnięte bezpośrednio przez centralę (jednostkę macierzystą) lub inną jednostkę tego przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 umowy polsko-niemieckiej zakładowi przypisuje się takie zyski, jakie mógłby osiągnąć, gdyby wykonywał taką samą lub podobną działalność w takich samych lub podobnych warunkach jako samodzielne przedsiębiorstwo i był całkowicie niezależny w stosunkach z przedsiębiorstwem, którego jest zakładem.

Jednocześnie definicja zakładu zawarta jest w art. 5 ust. 1 umowy polsko - niemieckiej, który stanowi, iż określenie "zakład" oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa. W szczególności miejsce zarządu, filię, biuro, fabrykę, warsztat, kopalnię, źródło ropy naftowej lub gazu ziemnego, kamieniołom albo inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych (art. 5 ust. 2 umowy polsko - niemieckiej). Stosownie do art. 5 ust. 3 umowy polsko - niemieckiej plac budowy lub prace budowlane albo instalacyjne stanowią zakład tylko wtedy, jeżeli trwają one dłużej niż dwanaście miesięcy.

Tak więc aby można było mówić o zakładzie musi istnieć placówka, która ma stały charakter, i za pośrednictwem której wykonywana powinna być działalność przedsiębiorstwa.

Jednakże od ogólnej zasady istnienia zakładu, istnieje szereg wyłączeń.

Stosownie do art. 5 ust. 4 polsko - niemieckiej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, określenie "zakład" nie obejmuje:

Dokonując interpretacji postanowień umowy polsko-litewskiej należy zwrócić uwagę na tekst Modelowej Konwencji stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak również brzmienie Komentarza do niej. Zostały one wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień. Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Zatem, obowiązki podatkowe podmiotów z siedzibą w odrębnych państwach należy rozpatrywać z uwzględnieniem postanowień umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz Modelowej Konwencji OECD wraz z Komentarzem.

W komentarzu do art. 5 ust. 3 Modelowej Konwencji OECD stwierdzono, iż: "określenie plac budowy, budowa lub prace instalacyjne i montażowe obejmuje nie tylko budowę budynków dróg, mostów lub kanałów, renowację (obejmująca ważne prace budowlane, a nie tylko prace związane z utrzymaniem i dekoracja) takich budynków, dróg, mostów lub kanałów, układanie rurociągów i prowadzenie prac ziemnych. Również określenie prace montażowe nie ogranicza się do prac instalacyjnych związanych z placem budowy: obejmuje ono również instalowanie nowych urządzeń (...)".

Plac budowy istnieje od dnia, w którym przedsiębiorca rozpoczyna swoją działalność. Nie można uważać, że plac budowy przestaje istnieć, jeżeli prace są przerwane czasowo. Sezonowe lub inne czasowe przerwy powinny wchodzić w okres liczony jako trwanie placu budowy. Sezonowe przerwy mogą być spowodowane złą pogodą. Czasowe przerwy mogą być spowodowane np. brakiem materiałów lub brakiem siły roboczej.

Prace budowlane lub instalacyjne stanowią zakład tylko wtedy, jeżeli obiekty te istnieją dłużej niż dwanaście miesięcy. Użycie w art. 5 ust. 3 umowy zwrotu "tylko wtedy" oznacza, że za zakład nie uznaje się budowy trwającej faktycznie krócej niż dwanaście miesięcy. Należy zaznaczyć, iż powyższe kryterium odnosi się również do podwykonawcy w zakresie wykonywanych przez niego prac na placu budowy. W praktyce prowadzenia działalności budowlanej częstym zjawiskiem jest podzlecanie wykonania części prac przez głównego wykonawcę. Jeżeli główny wykonawca projektu budowlanego zleca część bądź całość prac budowlanych do wykonania innemu podmiotowi, to również ten czas, jaki poświęca podwykonawca na prace budowlane podlega wliczeniu do okresu 12 miesięcy.

Obiekt, który nie spełnia przedmiotowego warunki (kryterium 12 miesięcy), nie stanowi sam przez się zakładu, nawet jeżeli w ramach jego instalacji istnieje np. biuro lub warsztat, związany z działalnością instalacyjną. Jeżeli jednak takie biuro lub warsztat jest użytkowany dla realizacji kilku projektów budowlanych lub instalacyjnych, a działalność w nich wykonywana wychodzi poza rodzaje działalności wymienionych w art. 5 ust. 3 umowy polsko-niemieckiej, to należy ponownie ją uważać za zakład jeżeli spełnione są warunki przewidziane w artykule, nawet jeżeli żaden z projektów nie odpowiada placowi budowy lub montażu trwającemu powyżej 12 miesięcy.

Z powyższego komentarza do Modelowej Konwencji OECD wynika, iż kryterium dwunastu miesięcy "ma zastosowanie do każdego oddzielnego placu budowy lub projektu. Przy ustalaniu, jak długo istnieje dany plac budowy lub projekt nie należy brać pod uwagę okresu spędzonego poprzednio przez przedsiębiorcę na innych placach budów lub projektach, które nie mają z obecnym żadnego związku". Jednakże "plac budowy należy traktować jako odrębną jednostkę, nawet jeżeli podstawą jest kilka kontraktów, pod warunkiem jednak, że stanowi on całość w sensie handlowym i geograficznym. Przy spełnieniu tego warunku plac budowy stanowi odrębną jednostkę nawet wtedy, gdy zamówienia zostały złożone przez kilka osób" ("Modelowa Konwencja w sprawie podatku od dochodu i majątku" - Dom Wydawniczy ABC - 2005 r. str. 96 i 97).

Jak już wspomniano upływ okresu prowadzenia budowy decyduje o ustanowieniu zakładu w państwie źródła. Początku biegu tego okresu należy upatrywać w faktycznym rozpoczęciu prac, służących prowadzonej budowie (plac budowy istnieje od dnia, w którym przedsiębiorca rozpoczyna swoją działalność). O rozpoczęciu działalności w zakresie budowlanym przesądzają już wszelkie prace przygotowawcze wykonywanie w państwie, w którym ma być wzniesiona budowla. Zatem, aby rozpocząć liczenie trwania prac budowlanych muszą być rozpoczęte jakiekolwiek prace dotyczące danej inwestycji, nawet, jeśli nie są to czynności budowlane sensu stricto (np. planowanie, ogrodzenie terenu, porządkowanie terenu). Należy wziąć przy tym pod uwagę, że wszelkie prace mające na celu przygotowanie projektu budowlanego nie muszą się toczyć w miejscu, gdzie budowa będzie realizowana, co oczywiście nie zmienia faktu, że czas ich prowadzenia będzie wliczany od czasu istnienia placu budowy.

Z kolei za zakończenie budowy należy uznać moment całkowitego wykonania robót budowlanych. Za moment zakończenia budowy można zasadniczo przyjąć dzień ostatecznego podpisania protokołu odbioru robót budowlanych.

Zgodnie z postanowieniami wspomnianego wcześniej art. 7 ust. 1 umowy polsko - niemieckiej, jeżeli działalność gospodarcza prowadzona przez przedsiębiorcę z jednego państwa na terytorium drugiego państwa kreuje zakład, drugie państwo ma prawo do opodatkowania zysków, jakie zostały osiągnięte za pośrednictwem zakładu. Powyższa zasada odnosi się również do sytuacji, w której obiekt budowlany zostaje uznany za zakład.

Zdarzeniem, z którego zaistnieniem wiąże się powstanie obowiązku podatkowego, jest upływ czasu określonego w danej umowie bilateralnej, prowadzący do powstania zakładu. Nawet jeżeli w kontrakcie budowlanym przewidziany jest dłuższy okres prac niż 12 miesięcy (z taką sytuacja mamy do czynienia przedstawionym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym sprawy), zakład nie powstaje w momencie faktycznego rozpoczęcia budowy, lecz w dacie przekroczenia okresu przewidzianego w art. 5 ust. 3 umowy. Dopiero przekroczenie tego okresu, które powoduje powstanie zakładu, rodzi w rezultacie ograniczony obowiązek podatkowy dla przedsiębiorstwa w państwie źródła, rozciągający się na dochody osiągnięte od dnia rozpoczęcia prowadzenia robót budowlanych. Objęcie opodatkowaniem w państwie źródła dochodów osiągniętych przed formalnym powstaniem zakładu jest uzasadnione ich związkiem funkcjonalnym z działalnością budowlaną prowadzoną na jego terytorium, która stanowi integralne źródło przychodów.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku z dnia 15 stycznia 2009 r. stanu faktycznego należy stwierdzić, iż rozpoczęcie istnienia placu budowy nastąpiło w czerwcu 2007 r. W związku z powyższym ograniczony obowiązek podatkowy dla Wnioskodawcy z tytułu dochodów osiągniętych od czasu rozpoczęcia prowadzenia prac budowlanych przypada na maj 2008 r. W przedmiotowym miesiącu prowadzone prace budowlane ukonstytuowały zakład (plac budowy od tego miesiąca staje się zakładem).

W związku z powyższym wszelkie przychody oraz koszty podatkowe związane z prowadzeniem prac budowlanych powstałe do końca maja 2008 r. powinny były być brane pod uwagę dla celów dokonania rozliczenia podatkowego w państwie, gdzie prace budowlane były prowadzone (czyli w Polsce).

Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnicy, z zastrzeżeniem ust. 1b, 2a, 3-6a oraz art. 21 i 22, są obowiązani wpłacać na rachunek urzędu skarbowego zaliczki miesięczne w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie miesiące.

Stosownie do art. 25 ust. 1a zaliczki miesięczne, o których mowa w ust. 1, za okres od pierwszego do przedostatniego miesiąca roku podatkowego podatnik uiszcza w terminie do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, z zastrzeżeniem ust. 2a. Zaliczka za ostatni miesiąc jest uiszczana w wysokości zaliczki za miesiąc poprzedni do 20 dnia ostatniego miesiąca roku podatkowego; ostateczne rozliczenie podatku za rok podatkowy następuje w terminie ustalonym do złożenia zeznania o wysokości dochodu osiągniętego (poniesionej straty) za ten rok.

Zgodnie z art. 27 ust. 1 podatnicy, z wyjątkiem zwolnionych od podatku na podstawie art. 6 ust. 1, art. 17 ust. 1 pkt 4a lit. a) i przepisów ustawy wymienionej w art. 40 ust. 2 pkt 8 (ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych - Dz. U. Nr 169, poz. 1419), są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości dochodu (straty) osiągniętego w roku podatkowym - do końca trzeciego miesiąca roku następnego i w tym terminie wpłacić podatek należny albo różnicę między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku (CIT-8).

Analizując treść wskazanych przepisów tutejszy organ podatkowy uważa, iż Wnioskodawca był zobowiązany do wpłacenia do 20 czerwca 2008 r. zaliczki na podatek dochodowy za okres czerwiec 2007 r. - maj 2008 r. (poprzednie dwanaście miesięcy) na rachunek urzędu skarbowego. Przy obliczaniu kwoty tej zaliczki na podatek dochodowy Wnioskodawca był zobligowany wziąć pod uwagę dochód powstały za okres poprzedzający ukonstytuowanie się zakładu, czyli okres czerwiec 2007 r. - maj 2008 r., za który wpłacana jest zaliczka).

W stosunku do pozostałego okresu funkcjonowania na terytorium Polski zakładu (czerwiec 2008 r. - grudzień 2008 r.) na Wnioskodawcy spoczywał obowiązek wpłacenia zaliczek miesięcznych do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, zaś zaliczkę za ostatni miesiąc uiszczać w wysokości zaliczki za miesiąc poprzedni do dnia ostatniego miesiąca roku podatkowego.

Tutejszy organ podatkowy zauważa, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dla podatników takich, jak Wnioskodawca nie przewidują zaniechania wpłacania zaliczek na podatek dochodowy w trakcie roku podatkowego oraz dokonania rozliczenia wyłącznie w zeznaniu za rok podatkowy. Jedynym odstępstwem od comiesięcznego uiszczania zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych jest zawarta w art. 25 ust. 1b tej ustawy możliwość kwartalnej wpłaty zaliczek z tego tytułu, a skorzystanie z tej możliwości, zgodnie z art. 25 ust. 1e ustawy, uzależnione jest od zawiadomienia naczelnika właściwego urzędu skarbowego do dnia 20 drugiego miesiąca roku podatkowego o wyborze tej metody.

Z tych względów z osiągnięciem przez Wnioskodawcę dochodów z tytułu świadczenia usług budowlanych na terytorium Polski, które nie podlegają zwolnieniu z opodatkowania, wiązał się obowiązek uiszczenia z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych.

W terminie do końca marca 2009 r. Wnioskodawca zobligowany był złożyć w urzędzie skarbowym zeznanie według określonego wzoru, o wysokości dochodu (straty) osiągniętego w roku podatkowym oraz wpłacić podatek należny albo różnicę między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku.

Jednocześnie należy stwierdzić, że począwszy od 1 stycznia 2007 r. zniesiono obowiązek składania deklaracji o wysokości dochodu (straty) osiągniętego od początku roku podatkowego (CIT-2). Zmiany tej dokonano ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 217, poz. 1589).

W świetle powyższego, w ocenie tutejszego organu podatkowego nie ulega wątpliwości, iż stanowisko Wnioskodawcy wyrażone we wniosku z dnia 15 stycznia 2009 r. jest nietrafne i niezgodne z obowiązującymi przepisami.

Tutejszy organ podatkowy pragnie w tym miejscu dodać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby pełną ocenę okoliczności mogących wykazać, iż działalność Wnioskodawcy na terytorium polski stanowiła zakład w rozumieniu art. 5 umowy polsko-niemieckiej. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Organ podatkowy nie ocenia w tym postępowaniu dokumentów dołączonych do wniosku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.