IPPB4/4511-332/16-2/MS1

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 18 marca 2016 r. (data wpływu 18 marca 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dla poręczyciela z tytułu umorzenia odsetek karnych - jest prawidłowe.

W dniu 18 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dla poręczyciela z tytułu umorzenia odsetek karnych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W roku 2001 Bank S.A. udzielił kredytu Panu Włodzimierzowi B., którego poręczycielem była Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem Dariuszem Z

W 2008 r. Bank S.A. zażądał natychmiastowej spłaty zaciągniętego przez Pana Włodzimierza B. kredytu, ze względu na fakt zaprzestania przez niego spłat rat. Wobec powyższego obowiązek spłaty przeszedł na poręczycieli, czyli Wnioskodawczynię i jej męża.

W dniu 14 października 2008 r. Wnioskodawczyni z małżonkiem zawarli z Bankiem S.A. ugodę w sprawie spłaty zobowiązania, które zgodnie z § 3 tej umowy na dzień 14 października 2008 r. wynosił:

Ugoda zawierała również załącznik dotyczący zobowiązań z tytułu umowy kredytowej na okres od 31 grudnia 2008 r. do 30 listopada 2015 r.

W dniu 31 sierpnia 2015 r. Wnioskodawczyni otrzymała wraz z małżonkiem pismo z Banku S.A. informujące, że wierzytelność z tytułu umowy kredytowej została całkowicie spłacona zgodnie z podpisaną ugodą w dniu 14 października 2008 r. Ponadto ww. bank poinformował Wnioskodawczynię o stwierdzonej nadpłacie w wysokości 3.450,00 zł i poprosił o podanie numeru rachunku bankowego w celu zwrotu tej kwoty. Na podstawie przekazanych przez bank informacji Wnioskodawczyni przekona była, że zobowiązanie zostało w całości uregulowane i sprawa jest już zakończona. Niestety nie.

W dniu 29 lutego 2016 r. Wnioskodawczyni z mężem otrzymali pismo z banku wraz z załącznikiem PIT-8C - informującym o osiągniętym przychodzie z innych źródeł w związku z umorzeniem odsetek karnych wynikających z umowy kredytowej zawartej pomiędzy Bankiem S.A. a panem Włodzimierzem B., któremu Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem udzielili poręczenia. Zgodnie z otrzymanym z banku PIT-8C kwota przychodu z innych źródeł wynosi 81.249,76 zł dla Wnioskodawczyni i tyle samo dla Jej małżonka.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy Bank S.A. prawidłowo wystawił PIT-8C dla Wnioskodawczyni jako poręczyciela na kwotę 81.249,76 zł.

2. Czy jako poręczyciel Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od kwoty 81.249,76 zł - kwoty umorzonych odsetek karnych.

Zdaniem Wnioskodawczyni.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Wnioskodawczyni uważa, że nie osiągnęła korzyści materialnej z tytułu umorzenia odsetek karnych przez bank a więc nie uzyskała przychodu, który należałoby opodatkować podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako pozostałe źródła przychodu.

Stanowisko swoje Wnioskodawczyni opiera również na interpretacji ministra finansów, z dnia 16 października 2013 r. znak: DD3/033/109/CRS/11/RD-107221/13, w której stwierdzono, że w przypadku umorzenia przez bank części wierzytelności składającej się z należności głównej i odsetek wymagalnych na dzień umorzenia w związku z umową ugody zawartą z poręczycielem będącym osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, u poręczyciela nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ponadto poręczyciel nie korzystał ze środków finansowych pochodzących z udzielonego kredytu, którego spłaty poręczył.

Skoro więc majątek poręczyciela w chwili udzielenia kredytu nie uległ powiększeniu, gdyż nie był on beneficjentem środków pochodzących z kredytu - to nie można uznać, że w chwili umorzenia poręczycielowi długu związanego z jego spłatą powstanie przychód podlegający opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jednym ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są wskazane w pkt 9 tego przepisu inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Takimi przychodami są również przychody z tytułu umorzenia części kredytu lub odsetek od kredytu dla kredytobiorcy.

Wyjaśnić należy, że co do zasady umorzenie zobowiązania może powodować powstanie u osoby fizycznej przychodu. O przychodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych można bowiem mówić zawsze, gdy dochodzi do określonego przyrostu majątkowego o charakterze definitywnym (bezzwrotnym, który wolą ustawodawcy nie został zwolniony czy też wyłączony od opodatkowania lub od którego nie zaniechano poboru podatku. Może być to więc zarówno zwiększenie aktywów podatnika jak i zmniejszenie jego pasywów.

Niemniej, mając na uwadze okoliczności niniejszej sprawy, wyjaśnić należy, że stosownie do art. 876 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał.

Poręczenie stanowi postać zabezpieczenia typu osobistego, poprzez umocnienie pozycji prawnej wierzyciela, który może szukać zaspokojenia swojej wierzytelności także z majątku poręczyciela. Podstawową cechą poręczenia jest jego akcesoryjność. Zobowiązanie poręczyciela pozostaje w stosunku zależności do zobowiązania dłużnika głównego i zasadniczo dzieli jego los. W przypadku zaspokojenia wierzyciela przez dłużnika lub przez osobę trzecią albo w przypadku wygaśnięcia wierzytelności z innych tytułów wygasa również zobowiązanie poręczyciela. Odpowiedzialność poręczyciela jest zatem uzależniona od istnienia ważnego zobowiązania dłużnika, którego poręczyciel dług poręczył. O akcesoryjności poręczenia przesądza także zależność między zakresem odpowiedzialności poręczyciela a rozmiarem zobowiązania dłużnika, co przekłada się na odpowiedzialność poręczyciela także za wszelkie dodatkowe zobowiązania przewidziane zobowiązaniem głównym (np. odsetki, koszty postępowania).

Poręczenie kredytu bankowego jest praktyką powszechnie stosowaną. W przypadku braku spłat od kredytobiorcy, banki często podpisują ugodę z poręczycielem i zwalniają go z części długu w zamian za częściową jego spłatę. Rodzi to kilka jasno określonych konsekwencji podatkowych. W wyniku zawarcia takiej ugody nie powstaje przychód po stronie poręczyciela. Mimo, że została umorzona część spłat, faktycznie jednak jego majątek nie powiększa się o umorzoną kwotę, gdyż to nie on był kredytobiorcą.

W sytuacji opisanej we wniosku, w związku z tym, że kredytobiorca nie spłacał kredytu, Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem zawarli ugodę z bankiem, zgadzając się na spłatę kredytu. Bank wystawił Wnioskodawczyni PIT - 8C w związku z umorzeniem odsetek karnych.

Wobec powyższego, mając na uwadze przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz charakter instytucji poręczenia, stwierdzić należy, że jeżeli bank umorzył poręczycielowi (tu: Wnioskodawczyni) odsetki karne od zabezpieczonego długu, nie powoduje to powstania u niego obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych a wartość umorzenia nie stanowi dla poręczyciela przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia podlegającego opodatkowaniu tym podatkiem. U poręczyciela nie następuje jakiekolwiek przysporzenie majątkowe na skutek tego zdarzenia, gdyż poręczyciel nie korzystał ze środków finansowych pochodzących z udzielonego kredytu, którego spłatę poręczył. Skoro więc majątek poręczyciela w chwili udzielenia kredytu nie uległ powiększeniu, gdyż nie był on beneficjentem środków pochodzących z kredytu - to nie można uznać, że w chwili umorzenia poręczycielowi długu związanego z jego spłatą powstanie u niego przychód podlegający opodatkowaniu.

W konsekwencji stwierdzić należy, że umorzenie odsetek karnych od zobowiązania, za spłatę którego Wnioskodawczyni odpowiadała jako poręczyciel, nie powoduje powstanie u niej przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wobec czego Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od kwoty umorzonych odsetek.

Na powyższe nie ma wpływu treść otrzymanego PIT-8C, w związku z czym pytanie dotyczące informacji PIT-8C należało uznać za bezprzedmiotowe.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawczynię interpretacji indywidualnej należy wskazać, że rozstrzygnięcie w niej zawarte nie jest wiążące. Zatem, powołana przez Wnioskodawczynię interpretacja nie może stanowić podstawy rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.