IPPB4/4511-225/16-2/AK - PIT w zakresie opodatkowania świadczenia przyznanego na zaspokajanie potrzeb rodziny.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 22 lutego 2016 r. (data wpływu 29 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczenia przyznanego na zaspokajanie potrzeb rodziny - jest prawidłowe.

W dniu 29 lutego 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczenia przyznanego na zaspokajanie potrzeb rodziny.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest w związku małżeńskim od 1984 r. Ma czwórkę dzieci. W lecie 2008 r. mąż Wnioskodawczyni wyprowadził się z domu i związał z inną, zamężną kobietą. Do 2013 r. dobrowolnie przekazywał Wnioskodawczyni 2.000 zł na potrzeby Wnioskodawczyni i dzieci. W kwietniu 2013 r. mąż Wnioskodawczyni wniósł do Sądu pozew o rozwód. Sąd tytułem zabezpieczenia zasądził od męża Wnioskodawczyni kwotę 2.000 zł miesięcznie na świadczenia rodzinne. Sprawa zakończyła się dnia 16 lipca 2014 r. oddaleniem pozwu z powodu wyłącznej winy męża Wnioskodawczyni w zerwaniu więzi i z powodu niezgody Wnioskodawczyni na rozwód. Przekazano sprawę z dochodzenia świadczeń z Sądu Okręgowego w L. do właściwego ze względu na miejsce stałego zameldowania, do Sądu Rejonowego w C., gdzie w dniu 1 kwietnia 2015 r. Sąd Rejonowy w C. wydał wyrok o zasądzeniu od męża Wnioskodawczyni kwoty 2.000 zł miesięcznie na zaspokojenie potrzeb rodziny (tekst jedn.: Wnioskodawczyni i małoletniej córki Pauliny) do dnia 29 marca 2015 r., ponieważ w dniu 31 marca 2015 r. mąż Wnioskodawczyni wniósł kolejny pozew o rozwód. W chwili obecnej sprawa jest w toku i pierwsza rozprawa planowana jest na dzień 19 maja 2016 r.

W lipcu 2015 r. Wnioskodawczyni obroniła pracę magisterską z psychologii. Od dnia 15 września 2015 r. do dnia 30 czerwca 2016 r. Wnioskodawczyni pracuje na 0,6 etatu z wynagrodzeniem brutto 1419 zł/m-c. Dodatkowo Wnioskodawczyni otrzymuje 400 zł/m-c za wynajem swojego lokalu mieszkalnego w C., a od dnia 1 stycznia 2016 r. Wnioskodawczyni wynajmuje dla siebie i córki lokal mieszkalny w Warszawie, z łączną kwotą świadczeń z tego tytułu za miesiąc ok. 1.500 zł. Wnioskodawczyni podjęła też pracę dodatkową, na umowę o dzieło za kwotę 616 zł w 2015 r. Otrzymywane świadczenia rodzinne w kwocie 2.000 zł/m-c. zaspokajają obecnie potrzeby życiowe Wnioskodawczyni i córki, bez nich Wnioskodawczyni nie byłaby w stanie utrzymać siebie i córki. Przyznane świadczenia przeznaczane są na potrzeby dwóch osób. Sąd nie uznał za celowe wyznaczenie proporcji podziału kwoty oddzielnie na potrzeby Wnioskodawczyni, a oddzielnie na córki, co Wnioskodawczyni uważa za decyzję słuszną, bowiem te środki, w zależności od bieżących potrzeb są na bieżąco zagospodarowywane. Od 32 lat (od 1984 r.) pieniądze z pracy (emerytury) męża Wnioskodawczyni traktuje za wspólny dochód, a nie z innych źródeł. Mąż i Wnioskodawczyni rozliczają się oddzielnie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy świadczenia rodzinne na Wnioskodawczynię i małoletnią córkę Paulinę, w wysokości 2.000 zł/m-c. przekazywane przez X. z emerytury męża Wnioskodawczyni, są kwotą wolną od opodatkowania, tzn. czy można podważyć fakt, że nie są to dochody z innych źródeł, lecz stanowią przesunięcie środków majątkowych w ramach tej samej wspólności.

Zdaniem Wnioskodawcy.

W sytuacji, gdy małżonkowie pozostają nadal w związku małżeńskim, wynagrodzenie za pracę przypadające jednemu z małżonków, wypłacone w części do rąk drugiego małżonka, nie jest dla tego drugiego małżonka przychodem z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lecz stanowi jedynie przesunięcie środków majątkowych w ramach tej samej wspólności. Wobec braku ustania małżeństwa, orzeczenia separacji i rozdzielności majątkowej, świadczenia wypłacone drugiemu małżonkowi na zaspokojenie potrzeb życiowych rodziny należy traktować jako wspólny dorobek małżonków.

Takie stanowisko zaprezentował również NSA w wyroku z dnia 18 stycznia 2007 r. uznając, że świadczenie przyznawane przez sąd cywilny w trakcie postępowania rozwodowego jako zabezpieczenie pozwu o alimenty nie jest opodatkowane (II FSK 159/06).

Właściwa jest wykładnia, zgodnie z którą świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny nie należy utożsamiać ze świadczeniami alimentacyjnymi. Na różnice między tymi świadczeniami wskazał m.in. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16 grudnia 1987 r. (III CZP 91/86).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł, do których kwalifikuje się przychód danego rodzaju został wymieniony w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W pkt 9 tego przepisu wymieniono jako źródło przychodu - "inne źródła".

Stosownie do art. 20 ust. 1 tej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zauważyć należy, że powołany wyżej przepis wymienia określone rodzaje przychodów stanowiące pewien katalog o charakterze otwartym, a tym samym nie rozstrzyga w sposób ostateczny co jest przychodem z "innych źródeł". Użycie przez ustawodawcę zwrotu "w szczególności" przesądza, że przedmiotowy katalog nie ma charakteru zamkniętego, wyczerpującego. Innymi słowy, przychody niemieszczące się w źródłach przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy i niewymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych przewidzianych w tej ustawie stanowią przychody z innych źródeł.

Zgodnie natomiast z art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów ustawy nie stosuje się do świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają wyłącznie świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objęte wspólnością majątkową małżeńską.

Stosunki majątkowe między małżonkami uregulowane zostały w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Natomiast stosownie do art. 31 § 2 ww. ustawy, do majątku wspólnego należą w szczególności:

Obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny został uregulowany w art. 27 i 28 cyt. Ustawy. Jego celem jest zapewnienie środków materialnych umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie rodziny jako całości oraz zaspokojenie uzasadnionych potrzeb poszczególnych członków przy zachowaniu zasady równej stopy życiowej.

Stosownie natomiast do art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

Obowiązek ten - jako wynikający z przepisu powszechnie obowiązującego - powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa i gaśnie z chwilą jego ustania, orzeczenia separacji lub unieważnienia. Rodzaj i zakres potrzeb, które powinny zostać zaspokojone, zależą od uzasadnionych indywidualnych okoliczności dotyczących każdego z członków rodziny. Określenie, każdy z małżonków ma się przyczynić do zaspokojenia potrzeb rodziny oznacza, ze realizacji tego obowiązku można dochodzić drogą prawną.

Jeżeli jeden z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, wówczas, zgodnie z treścią art. 28 § 1 ww. ustawy, sąd może nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające temu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka.

Ze stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni otrzymuje od męża świadczenia rodzinne w wysokości 2.000 zł/m-c. Przedmiotowe świadczenia zostały przyznane przez Sąd na zaspokajanie potrzeb rodzinnych.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że skoro zasądzona na rzecz Wnioskodawczyni kwota, stanowi świadczenie na zaspokojenie potrzeb rodziny, o której mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego objęte wspólnością majątkową małżeńską (z wniosku nie wynika, aby między małżonkami takiej wspólności nie było), to stosownie do dyspozycji art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ww. świadczenie nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawczynię wyroków sądów wskazać należy, że dotyczą one konkretnej, indywidualnej sprawy podatnika osądzonej w określonym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym i w tej sprawie rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast Organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.