IPPB4/4511-1432/15-4/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 7 grudnia 2015 r. (data wpływu 11 grudnia 2015 r.) uzupełnione pismem z dnia 4 stycznia 2016 r. (data nadania 4 stycznia 2016 r., data wpływu 7 stycznia 2016 r.) na wezwanie Nr IPPB4/415-1432/15-2/MS z dnia 23 grudnia 2015 r. (data nadania 24 grudnia 2015 r., data doręczenia 30 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/4511-1432/15-2/MS z dnia 23 grudnia 2015 r. (data nadania 24 grudnia 2015 r., data doręczenia 30 grudnia 2015 r.) tut. organ wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia przedmiotowego wniosku o doprecyzowanie stanu faktycznego i przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego w odniesieniu do sprecyzowanego we wniosku pytania.

Pismem z dnia 4 stycznia 2016 r. (data nadania 4 stycznia 2016 r., data wpływu 7 stycznia 2016 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Zgodnie z umową zawartą w dniu 8 lipca 2014 r. pomiędzy Wnioskodawczynią, a S.A., Wnioskodawczyni otrzymała odszkodowanie za spowodowanie zniszczeń związanych z budową rurociągu na nieruchomości Wnioskodawczyni.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawczyni doprecyzowała, że odszkodowanie zostało w pierwszej racie wypłacone w kwocie 26.550 zł. Podstawą tej wypłaty była kwota wskazana w umowie, której Wnioskodawczyni nie akceptowała i po wielu odwołaniach administracyjnych do Starosty i Wojewody, które nie przyniosły dla Niej pozytywnych rozstrzygnięć, Wnioskodawczyni podpisała. Powyższe świadczenie nie zostało przyznane w związku z działalnością gospodarczą. Odszkodowanie zostało wypłacone z tytułu utraty wartości nieruchomości. Gdyby powyższej szkody nie wyrządzono, działki, które są działkami rekreacyjnymi, Wnioskodawczyni mogłaby sprzedać według cen najniższych. Według wykazu gminy Wieliszew w tej okolicy 1 m² działki rekreacyjnej kosztuje 60 zł x 63,91 m² obydwu działek, daje to sumę 383,46 zł, dzieląc do na 1/2 udziału w siostrą Wnioskodawczyni, co daje Wnioskodawczyni 191,770 zł minus 44,25 zł, które Wnioskodawczyni dostanie jako odszkodowanie, co daje sumę 147.480 zł i co najmniej takie korzyści Wnioskodawczyni by osiągnęła, gdyby nie wybudowano na tych działkach rurociągu naftowego. Reasumując, gdyby szkody nie wyrządzono korzyścią Wnioskodawczyni byłoby co najmniej 147.480 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Wnioskodawczyni ma płacić podatek od umowy z dnia 8 lipca 2014 r.

Zdaniem Wnioskodawczyni.

Wybudowanie rurociągu naftowego na dwóch działkach z jednoczesnym zakazem sadzenia drzew i jakiejkolwiek zabudowy przesądza o wartości tych działek, a to dlatego, że nikt ich nie kupi, a Wnioskodawczyni nie może ich wykorzystać do jakiejkolwiek działalności gospodarczej, dlatego Wnioskodawczyni uważa, że odszkodowanie, które dostanie jest zbyt niskie do wartości ziemi. Wobec powyższego Wnioskodawczyni uważa, że nie powinna płacić podatku za otrzymane odszkodowanie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłami przychodów są inne źródła.

Natomiast stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyty w powyższym przepisie zwrot "w szczególności" oznacza, że ustawodawca jedynie przykładowo wskazał, jakie przychody należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9. Katalog ten nie jest więc katalogiem zamkniętym. Oznacza to, że do "innych źródeł" należy zakwalifikować wszelkie przychody - w rozumieniu ustawy - których nie można zaliczyć do któregokolwiek z pozostałych źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1 - 8 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z kolei na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu wprowadzonym ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328) i mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r. - wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem:

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu jednoznacznie wynika, że nie wszystkie odszkodowania i zadośćuczynienia otrzymywane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego. Ze zwolnienia bowiem korzystają jedynie te odszkodowania i zadośćuczynienia, prawo do otrzymania których wynika wprost z przepisów ustawy lub aktów wykonawczych, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wolne od podatku są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Regulacją powyżej wskazanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy zostały objęte przede wszystkim inne odszkodowania lub zadośćuczynienia niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów prawa, jednakże dla zastosowania zwolnienia koniecznym jest aby to inne odszkodowanie lub zadośćuczynienie otrzymane zostało na mocy wyroku lub ugody sądowej.

Analiza cytowanych powyżej przepisów wskazuje jednoznacznie, że ustawodawca konsekwentnie wyłączył z katalogu zwolnień odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy lub ugody pozasądowej.

Natomiast do uregulowania zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z przedmiotowego zwolnienia wyłączone zostały odszkodowania wynikające z zawartych umów i ugód innych niż ugody sądowe.

Aby zatem wypłacone odszkodowanie korzystało ze zwolnienia na podstawie wskazanego powyżej przepisu, muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki:

Ponadto w prawomocnym wyroku z dnia 3 lipca 2012 r., sygn. akt I SA/G1 1113/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyjaśnił, że z brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika jednoznacznie, że wypłacone odszkodowanie (zadośćuczynienie) korzysta ze zwolnienia w sytuacji, gdy spełnione są łącznie dwa warunki: jego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz że podstawą jego przyznania nie jest zawarta umowa lub ugoda (inna niż ugoda sądowa).

Natomiast Trybunał Konstytucyjny, orzekając niekonstytucyjność art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu, który utracił moc z dniem 11 grudnia 2006 r., stwierdził w wyroku z dnia 29 listopada 2006 r., sygn. akt SK 51/06 (LEX Nr 232545), że świadczenia o charakterze odszkodowawczym, do których podatnik nabył prawo w drodze ugody, lecz nie zawartej przed sądem, nadal nie są wolne od podatku. W ocenie Trybunału wyrażonej w powołanym wyżej wyroku bezwarunkowe zwolnienie od podatku sum uzyskanych na podstawie ugody pozasądowej dawałoby zbyt duże pole do nadużyć, stanowiłoby wręcz zachętę do nich.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że zgodnie z umową zawartą w dniu 8 lipca 2014 r. pomiędzy Wnioskodawczynią, a S.A., Wnioskodawczyni otrzymała odszkodowanie za spowodowanie zniszczeń związanych z budową rurociągu na nieruchomości Wnioskodawczyni. Podstawą tej wypłaty była kwota wskazana w umowie, której Wnioskodawczyni nie akceptowała i po wielu odwołaniach administracyjnych do Starosty i Wojewody, które nie przyniosły dla Niej pozytywnych rozstrzygnięć, Wnioskodawczyni podpisała.

Zgodnie z art. 415 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

W myśl art. 417 § 1 Kodeksu cywilnego za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Stosownie do art. 363 § 1 Kodeksu cywilnego naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili (art. 363 § 2 Kodeksu cywilnego).

W przedstawionym we wniosku przypadku kwota odszkodowania wynika jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami (umowy).

Zatem w przypadku, gdy podstawą przyznania odszkodowania jest zawarła umowa lub ugoda inna niż ugoda sądowa, wówczas takie świadczenie nie podlega zwolnieniu określonemu w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, skoro podstawą przyznania Wnioskodawcy odszkodowania była zawarta umowa, to ww. świadczenie nie podlega zwolnieniu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z wyłączeniem, o którym mowa w lit. g ww. przepisu.

W konsekwencji - wbrew twierdzeniom Wnioskodawczyni - uzyskane w ten sposób świadczenie nie korzysta ze zwolnienia, a stanowi przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 20 ust. 1 ww. ustawy i jako takie podlega opodatkowaniu.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.