IPPB4/4511-1000/15-4/MS1

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w W. działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 1 września 2015 r. (data wpływu 4 września 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 27 października 2015 r. (data wpływu 27 października 2015 r.) na wezwanie z dnia 7 października Nr IPPB4/4511-1000/15-2/MS1 (data nadania 7 października 2015 r., data doręczenia 22 października 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych spłaty nabytej wierzytelności - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 września 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych spłaty nabytej wierzytelności.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/4511-1000/15-2/MS1 z dnia 7 października 2015 r. (data nadania 7 października 2015 r., data doręczenia 22 października 2015 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez przedstawienie własnego stanowiska do pytań Nr 1 i Nr 5.

Pismem z dnia 27 października 2015 r. (data wpływu 27 października 2015 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W kwietniu 2013 r. Pan Zenon C. zaproponował Wnioskodawcy kupno jego wierzytelności należnej mu z tytułu wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 22 listopada 2012 r. (zachowek). Aktualnie prowadzone jest postępowanie egzekucyjne w tej sprawie. Po sprawdzeniu dokumentów i przemyśleniu propozycji Wnioskodawca wyraził zgodę na kupno przedmiotowej wierzytelności. W czerwcu 2013 r. Sąd Okręgowy w W. wystawił klauzulę wykonalności na nazwisko Wnioskodawcy. Dnia 22 maja 2013 r. Wnioskodawca podpisał umowę cesji wierzytelności o wartości 121.500 zł plus odsetki na swoją rzecz za cenę 85.000 zł (płatne w ciągu pięciu lat). Komornik do prowadzonego w tej sprawie postępowania egzekucyjnego wpisał Wnioskodawcę jako wierzyciela długu od Ewy S. Od tej chwili (data podpisania umowy - notarialnie), to Wnioskodawca był właścicielem wierzytelności bez względu na to jaką wartość ona przedstawiała. Zgodnie z prawem od powyższej transakcji Wnioskodawca zapłacił stosowny podatek p.c.c. W następstwie tej sytuacji dłużniczka zaskarżyła prawomocność cesji i sąd zawiesił postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika. Jednak na skutek wniesionego zażalenia sąd oddalił wniosek powódki (postanowienie z dnia 11 lutego 2014 r.). W następstwie tego postanowienia komornik wznowił postępowanie egzekucyjne i doprowadził do sprzedaży nieruchomości dłużniczki oraz (4 czerwca 2015 r.) zwrócił Wnioskodawcy całą wartość jego wierzytelności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawca musi zgłosić urzędowi skarbowemu fakt zwrotu przez komornika jego wierzytelności.

2. Czy Wnioskodawca musi zapłacić podatek dochodowy.

3. Jeśli tak to od jakiej kwoty.

4. W jakiej wysokości.

5. Jakimi drukami.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Nie bez znaczenia w powyższej sprawie pozostaje fakt że do czerwca 2015 r. Wnioskodawca był wzywany do komornika, musiał wpłacać komornikowi różne zaliczki (zwrócone przez komornika) i był narażony na inne przykrości związane z cesją. Kluczowym jednak pozostaje fakt, że począwszy od maja 2013 r. (umowa cesji), to Wnioskodawca jest właścicielem wierzytelności, bez względu na to jaka była wartość w poszczególnych okresach. Komornik wypłacając Wnioskodawcy kwotę długu plus odsetki wyegzekwowane od dłużniczki, po prostu oddał Wnioskodawcy jego własność. Wnioskodawca zaznacza, że zarówno On jak i Zenon C. są osobami fizycznymi. Mając powyższe na względzie, Wnioskodawca uważa, że nie powinien płacić podatku od odzyskanej wierzytelności.

Wnioskodawca uważa, że nie musi zgłaszać urzędowi skarbowemu faktu zwrotu przez komornika jego wierzytelności, a także nie musi składać zeznań podatkowych z tego tytułu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) brak jest uregulowań odnośnie cesji wierzytelności. Cesja wierzytelności uregulowana została w przepisach art. 509-518 ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Stosownie do przepisu art. 509 § 1 tej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl art. 509 § 2 ww. ustawy, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Zgodnie z art. 510 § 1 powyższej ustawy, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

W świetle powyższych przepisów, przeniesienie wierzytelności polega na tym, że prawa przysługujące zbywcy (dotychczasowemu wierzycielowi) przechodzą na nabywcę wierzytelności. Właściwość zobowiązania, uprawnienia wierzyciela i zobowiązania dłużnika pozostają bez zmian, gdyż w wyniku umowy cesji wierzytelności zmienia się tylko wierzyciel.

W wyniku przeniesienia (przelewu, cesji) wierzytelności wygasa u dotychczasowego wierzyciela (cedenta) stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem, powstają natomiast nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności (cesjonariuszem) a dłużnikiem oraz pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności, jeżeli przeniesienie wierzytelności jest odpłatne.

Treść powyższych przepisów wskazuje zatem, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego.

Zgodnie art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyszczególnienia źródeł przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 powyższej ustawy, źródłami przychodów są, między innymi, wskazane pkt 7 tego przepisu kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c).

W sytuacji, gdy osoba fizyczna nie prowadzi pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie obrotu wierzytelnościami, przychody uzyskane w związku z windykacją lub sprzedażą nabytych w drodze umowy cesji wierzytelności stanowią przychód z praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 18 ww. ustawy, za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Katalog praw majątkowych przedstawiony w powyższym przepisie nie ma charakteru zamkniętego, co pozwala zaliczyć do tego źródła również przychody z tytułu zbycia lub windykacji nabytej wierzytelności, bowiem mają one charakter majątkowy.

Z treści wniosku wynika, że dnia 22 maja 2013 r. Wnioskodawca podpisał umowę cesji wierzytelności o wartości 121.500 zł plus odsetki na swoją rzecz za cenę 85.000 zł. (płatne w ciągu pięciu lat). Komornik do prowadzonego w tej sprawie postępowania egzekucyjnego wpisał Wnioskodawcę jako wierzyciela długu od Ewy S. W następstwie tej sytuacji dłużniczka zaskarżyła prawomocność cesji i sąd zawiesił postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika. Jednak na skutek wniesionego zażalenia sąd oddalił wniosek powódki (postanowienie z dnia 11 lutego 2014 r.). W następstwie tego postanowienia komornik wznowił postępowanie egzekucyjne i doprowadził do sprzedaży nieruchomości dłużniczki oraz (4 czerwca 2015 r.) zwrócił Wnioskodawcy całą wartość jego wierzytelności.

Mając powyższe na uwadze, przyjmując za Wnioskodawcą, że zarówno Wnioskodawca jak i zbywca wierzytelności są osobami fizycznymi, stwierdzić należy, że jeżeli zawarcie umowy cesji wierzytelności nie jest przedmiotem działalności gospodarczej, a więc ma charakter incydentalny, to zasadnym jest zakwalifikowanie przychodów z tytułu jej windykacji do źródła przychodów z praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast wydatki poniesione na zakup wierzytelności mają związek z przychodami z praw majątkowych i będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Stosownie do art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zgodnie z generalną zasadą zawartą w cytowanym przepisie, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, to pomiędzy tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek tego typu, że poniesienie wydatku ma, lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu lub zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.

Zatem, podatnik ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkich wydatków pod warunkiem:

* faktycznego poniesienia wydatku,

* istnienia związku przyczynowego pomiędzy wydatkiem a przychodami,

* braku dokonanego wydatku na liście negatywnej, zawartej w art. 23 ustawy,

* odpowiedniego udokumentowania poniesionego wydatku.

Przy czym obowiązek wskazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a przychodem, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów, spoczywa na podatniku. W przypadku nabycia wierzytelności, podkreślenia wymaga, iż wydatki te muszą być faktycznie zapłacone i mieć związek z uzyskaniem przychodu z tego tytułu.

Wobec powyższego w rozpatrywanym przypadku wydatek poniesiony przez Wnioskodawcę, na nabycie wierzytelności może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów z praw majątkowych w momencie uzyskania przychodu ze spłaty wierzytelności, ponieważ dopiero w dacie otrzymania tych należności powstaje przychód z tego źródła, a co za tym idzie dopiero w tym momencie poniesiony wydatek pozostaje w związku z uzyskanym przychodem. Przy czym, jeżeli przychód stanowi jedynie część nominalnej wartości danej wierzytelności, to wówczas i koszt jego uzyskania powinien być ustalony w tej samej proporcji. Nie powinno się zatem kwalifikować do kosztów całej poniesionej kwoty na nabycie wierzytelności, a jedynie tą część, która przypada proporcjonalnie na osiągnięty przychód.

Mając powyższe na uwadze otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze, w myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z dokonaną cesją wierzytelności stanowią przychód w rozumieniu art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ustaliła szczególnej zasady określania dochodu z praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy, a zatem w tym zakresie należy stosować ogólną definicję określoną w art. 9 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z zasadą zawartą w art. 9 ust. 2 ww. ustawy dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Dochód uzyskany z praw majątkowych - w przedmiotowej sprawie ze spłaty wierzytelności - zgodnie z art. 9 ust. 1a ustawy, podlega kumulacji z dochodami ze wszystkich źródeł przychodów, z zastrzeżeniem art. 29-30c, art. 30e oraz art. 44 ust. 7e i 7f, opodatkowanymi na tzw. zasadach ogólnych, czyli według skali określonej w art. 27 ust. 1 ww. ustawy, uzyskanymi w ciągu roku podatkowego.

W myśl art. 27 ust. 1 ustawy, podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 29-30e, pobiera się od podstawy jego obliczenia według skali określonej w tym przepisie. Skala obowiązująca w 2015 r. - mająca zastosowanie w przypadku uzyskania przychodu w roku otrzymania środków z podziału sumy egzekucyjnej, tj. 2015 r. przedstawia się następująco:

Podstawa obliczenia podatku w złotych

-

Podatek wynosi

ponad-do -

- 85.528-18% minuskwota zmniejszająca podatek 556 zł 02 gr

85.528-14.839 zł 02 gr+ 32% nadwyżki ponad 85.528 zł

Ze skali podatkowej, zawartej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że ustawodawca określa poszczególne przedziały (szczeble) dochodowe. Do części dochodów znajdujących się w poszczególnych przedziałach zostaje zastosowana inna (wyższa) stawka podatkowa. Zatem stawka podatku dochodowego od osób fizycznych uzależniona jest od sumy dochodów ze wszystkich źródeł przychodów, z zastrzeżeniem art. 29-30c, art. 30e oraz art. 44 ust. 7e i 7f, opodatkowanych na tzw. zasadach ogólnych, uzyskanych przez podatnika w danym roku podatkowym.

Stosownie do art. 45 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 1aa, 7 i 8.

W wyniku powyższego, należności otrzymane przez Wnioskodawcę z tytułu spłaty wierzytelności, będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z praw majątkowych, o którym mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wydatki poniesione na nabycie wierzytelności będą stanowiły koszt uzyskania przychodu. Dochód z tego źródła podlega kumulacji z dochodami z innych źródeł, opodatkowanymi na tzw. zasadach ogólnych czyli według skali określonej w art. 27 ust. 1 ww. ustawy, uzyskanymi w ciągu roku podatkowego i należy go wykazać w zeznaniu rocznym PIT-37 lub PIT-36, składanym do urzędu skarbowego w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku, w którym zostały otrzymane lub postawione do dyspozycji.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W., ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w W. Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.