IPPB4/415-974/14-2/JK2

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 8 grudnia 2014 r. (data wpływu 11 grudnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu kosztów postępowania arbitrażowego - jest prawidłowe.

W dniu 11 grudnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu kosztów postępowania arbitrażowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 24 sierpnia 2009 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę kredytową. Na skutek nienależytego działania Banku (klauzule abuzywne) Bank naliczył odsetki niezgodne z prawem, wynika to z Orzeczenia Arbitra Bankowego. Po 2 latach Bank bezpodstawnie doliczył do kredytu hipotecznego kwotę 92.000 zł. Spór z Bankiem prowadzony był m.in. w imieniu Wnioskodawczyni przez Miejskiego Rzecznika Konsumentów (pozew zbiorowy przeciwko Bankowi) i Kancelarię Adwokacką. Po 2 latach sporu na podstawie Orzeczenia Arbitra Bankowego doprowadzono do zawarcia Ugody z Bankiem. Bankowy Arbitraż Konsumencki działa przy Związku Banków Polskich i został powołany w celu rozstrzygania sporów pomiędzy konsumentami - klientami banków a bankami w zakresie roszczeń pieniężnych z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przez Bank czynności bankowych lub innych czynności na rzecz konsumenta, pozasądowe postępowanie rozjemcze. Na mocy Orzeczenia Arbitra uznano Aneks nieważny, niezgodny z prawem. Wnioskodawczyni nie otrzymała od Banku żadnej indywidualnej rekompensaty pieniężnej za straty materialne i zdrowotne. Bank w ramach ugody zapłacił wynagrodzenie dla Kancelarii Adwokackiej prowadzącej spór zbiorowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w opisanym stanie faktycznym zapłata przez Bank kosztów postępowania arbitrażowego na rzecz Kancelarii Adwokackiej reprezentującej osoby składające pozew zbiorowy, w tym Wnioskodawczyni rodzi przychód podatkowy w rozumieniu art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, wynagrodzenie dla Kancelarii Adwokackiej, które zapłacił Bank nie spełnia definicji przychodu. Przychodem są środki pieniężne i inne świadczenia, które rodzą korzyść majątkową podatnika. W opisywanym przypadku mamy zaś do czynienia jedynie ze zwrotem kosztów wynagrodzenia dla Kancelarii Adwokackiej. Brak osobistej korzyści majątkowej oznacza, że uczestnicy pozwu zbiorowego, w tym Wnioskodawczyni, nie uzyskała przychodu. Pogląd taki jest powszechnie stosowany odnośnie do kosztów sądowych; zob. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w piśmie z dnia 19 marca 2013 r. ILPB2/415-1166/12 -4/WS/, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 31 stycznia 2013 r., ITPB2/415-974/12/MK/, Dyrektor Izby Skarbowej w interpretacji z dnia 22 września 2009 r. ITPB2/415-555/09/IL oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 28 lipca 2008 r., IBPB2/415-824/08/MK. Znajduje on pełne zastosowanie również w przypadku sporów rozstrzygniętych za pomocą arbitrażu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia, przy czym - co istotne - musi być ono przez podatnika otrzymane lub postawione do jego dyspozycji.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w dniu 24 sierpnia 2009 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę kredytową. Na skutek nienależytego działania Banku (klauzule abuzywne) Bank naliczył odsetki niezgodne z prawem, wynika to z Orzeczenia Arbitra Bankowego. Spór z Bankiem prowadzony był m.in. w imieniu Wnioskodawczyni przez Miejskiego Rzecznika Konsumentów (pozew zbiorowy przeciwko Bankowi) i Kancelarię Adwokacką. Po 2 latach sporu na podstawie Orzeczenia Arbitra Bankowego doprowadzono do zawarcia Ugody z Bankiem. Bankowy Arbitraż Konsumencki działa przy Związku Banków Polskich i został powołany w celu rozstrzygania sporów w pomiędzy konsumentami - klientami banków a bankami w zakresie roszczeń pieniężnych z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przez Bank czynności bankowych lub innych czynności na rzecz konsumenta, pozasądowe postępowanie rozjemcze. Na mocy Orzeczenia Arbitra uznano Aneks nieważny, niezgodny z prawem. Wnioskodawczyni nie otrzymała od Banku żadnej indywidualnej rekompensaty pieniężnej za straty materialne i zdrowotne. Bank w ramach ugody zapłacił wynagrodzenie dla Kancelarii Adwokackiej prowadzącej spór zbiorowy.

Zgodnie z § 27 Regulaminu Bankowego Arbitrażu Konsumenckiego stanowiącego załącznik do Uchwały Nr 12/2014 XXVI Walnego Zgromadzenia Związku Banków Polskich z dnia 15 kwietnia 2014 r., w sprawach nieuregulowanych stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego i ogólne przepisy prawa.

Zgodnie z art. 98 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101), strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu), przy czym do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego (art. 98 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego).

Niemniej jednak koszty procesu, w którym zawarto ugodę, znosi się wzajemnie, jeżeli strony nie postanowiły inaczej (art. 104 Kodeksu postępowania cywilnego).

Na gruncie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 z późn. zm.) wskazać należy, że koszty sądowe obejmują opłaty i wydatki.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, wydatki obejmują w szczególności wynagrodzenie należne innym osobom lub instytucjom oraz zwrot poniesionych przez nie kosztów.

Zatem zapłata przez Bank kosztów postępowania arbitrażowego na rzecz Kancelarii Adwokackiej reprezentującej Wnioskodawczynię stanowi wyłącznie zwrot faktycznie poniesionych wydatków, jako niezbędnych kosztów procesu. Wobec czego nie stanowi ona przychodu podlegającego opodatkowaniu, gdyż osoba, na rzecz której uzgodniono zwrot, nie osiągnęła w takiej sytuacji przysporzenia majątkowego, z którym ustawa podatkowa wiąże określone skutki.

W świetle powyższego wypłacona kwota, faktycznie stanowiąca zwrot kosztów wynagrodzenia na rzecz Kancelarii Adwokackiej reprezentującej Wnioskodawczynię, jest ze względu na ich zwrotny charakter obojętna podatkowo. Zatem zwrot tych kosztów nie stanowi dla Wnioskodawczyni przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji Wnioskodawczyni nie ma obowiązku opodatkowania tej kwoty w zeznaniu podatkowym.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawczynię interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że zostały one wydane w indywidualnej sprawie, w określonym stanie faktycznym i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Jednocześnie wskazać należy, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretacje przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Interpretacja dotyczy tylko Pani jako Wnioskodawczyni. Nie wywołuje skutków prawnych dla pozostałych uczestników pozwu zbiorowego. W związku z powyższym w celu uzyskania interpretacji przepisów prawa podatkowego przez pozostałych uczestników pozwu zbiorowego, winni Oni złożyć odrębne wnioski o wydanie interpretacji indywidualnej i uiścić stosowną opłatę.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. Nr 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.