IPPB4/415-93/08-4/JK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 27 października 2008 r. (data wpływu 6 listopada 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania otrzymanego na podstawie wyroku sądowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 8 listopada 2008 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania otrzymanego na podstawie ugody sądowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 23 maja 2005 r. Wnioskodawca zawarł z deweloperem, prowadzącym działalność gospodarczą w formie spółki z o.o. umowę, na podstawie której ww. spółka jako inwestor posiadający prawomocne pozwolenie na budowę zobowiązał się do wybudowania na stanowiącej jego własność działce budowlanej budynku mieszkalnego wraz z garażami oraz ustanowienia na rzecz Wnioskodawcy prawa odrębnej własności lokalu w wybudowanym budynku. W myśl zawartej umowy Wnioskodawca zobowiązał się do dokonywania wpłat na poczet ceny sprzedaży, zgodnie z harmonogramem, stanowiącym integralną część umowy. Wpłata ostatniej raty na poczet ceny sprzedaży nastąpić miała do dnia 30 lipca 2006 r.

Aby zadośćuczynić umownemu obowiązkowi zapłaty ceny Wnioskodawca zaciągnął kredyt w banku, z którego zostało zapłacone na rzecz wspomnianej spółki ponad 70% wartości mieszkania.

W sierpniu 2006 r. wspomniana wyżej spółka odstąpiła od zawartej umowy, korzystając z zastrzeżonego w niej prawa odstąpienia od umowy. Z chwilą odstąpienia od umowy deweloper nie wypłacił Wnioskodawcy wpłaconych na podstawie umowy pieniędzy. Zwrot wpłaconych pieniędzy nastąpił dopiero w lipcu 2007 r., a więc po ponad 11 miesiącach po wygaśnięciu umowy.

Gwałtowny wzrost cen mieszkań w okresie od zawarcia ww. umowy do momentu odzyskania wpłaconych pieniędzy sprawił, że odzyskane pieniądze nie pozwoliły na zakup mieszkania o powierzchni odpowiadającej powierzchni mieszkania, które zobowiązał się wybudować deweloper i którego Wnioskodawca stałby się właścicielem, gdyby deweloper nie odstąpił od umowy. Mieszkanie o standardzie i powierzchni odpowiadającej mieszkaniu stanowiącemu przedmiot umowy z deweloperem, które Wnioskodawca kupił po odzyskaniu od dewelopera pieniędzy, kosztowało Wnioskodawcę znacznie więcej niż mieszkanie stanowiące przedmiot pierwotnej umowy z deweloperem. W związku z zaistniałą sytuacją Wnioskodawca pozwał ww. spółkę domagając się naprawienia zaistniałej szkody, obejmującej różnicę pomiędzy ceną lokalu mieszkalnego określoną w zawartej z deweloperem umowie, a ceną rynkową mieszkania o powierzchni odpowiadającej powierzchni mieszkania, które zobowiązał się wybudować deweloper. Na podstawie prawomocnego wyroku sądowego została zasądzona na rzecz Wnioskodawcy kwota, która była dochodzona pozwem.

Pismem z dnia 10 grudnia 2008 r. Nr IPPB4/415-93/08-2/JK tut. Organ wezwał Wnioskodawcę o uzupełnienie tego wniosku poprzez przedstawienie wyczerpującego stanu faktycznego, tj. podanie dokładnej daty zasądzenia oraz wypłaty na rzecz Wnioskodawcy przedmiotowego odszkodowania.

Pismem z dnia 10 grudnia 2008 r. (data wpływu 18 grudnia 2008 r.) Wnioskodawca uzupełnił przedmiotowy wniosek wskazując, co następuje:

* odszkodowanie na rzecz Wnioskodawcy zostało prawomocnie zasądzone wyrokiem Sądu Rejonowego w L. z dnia 12 czerwca 2008 r., który to wyrok został zaopatrzony w klauzulę wykonalności w dniu 17 września 2008 r.,

* wyegzekwowane przez komornika odszkodowanie, na rzecz Wnioskodawcy zostało wypłacone w dwóch ratach, pierwsza rata została przelana w dniu 3 października 2008 r., natomiast druga rata należności została wypłacona w dniu 24 października 2008 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy zasądzone na rzecz Wnioskodawcy na podstawie prawomocnego wyroku sądu odszkodowanie za szkodę w postaci różnicy pomiędzy ceną lokalu mieszkalnego określoną w zawartej z deweloperem umowie a aktualną ceną rynkową lokalu stanowiącego przedmiot umowy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ppkt b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy też podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy.

Zdaniem Wnioskodawcy

Analiza przedstawionego stanu faktycznego oraz art. 21 ust. 1 pkt 3b ppkt b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych prowadzi do wniosku, że w sytuacji objętej pytaniem, stanowiącym przedmiot niniejszego wniosku, podatnik nie powinien uiszczać podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu uzyskanego na podstawie prawomocnego wyroku sądowego odszkodowania w postaci różnicy pomiędzy ceną lokalu mieszkalnego określoną w zawartej z deweloperem umowie a aktualną ceną rynkową lokalu stanowiącego przedmiot umowy. Trudno bowiem w takiej sytuacji mówić o korzyści, której utratę uzyskane odszkodowanie ma kompensować. Przyznane odszkodowanie stanowi bowiem w istocie rzeczy naprawienie straty finansowej podatnika przejawiającej się w fakcie, że podatnik zmuszony został do zapłaty znacznie wyższej ceny za mieszkanie o powierzchni odpowiadającej powierzchni mieszkania, które zobowiązał się wybudować deweloper, niż ta którą by poniósł, gdyby deweloper wywiązał się ze swojego zobowiązania i przeniósł na rzecz podatnika własność lokalu mieszkalnego zgodnie z zawartą umową.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłami przychodów są inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycie w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 objęte są tylko odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa.

Jeżeli wysokość lub zasady ustalania otrzymanego odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania (inne niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów prawa) otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż na podstawie wyroku sądowego z dnia 12 czerwca 2008 r. zostało zasądzone na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie za odstąpienie od umowy na podstawie której, spółka jako inwestor zobowiązała się do wybudowania budynku mieszkalnego oraz ustanowienia na rzecz Wnioskodawcy własności lokalu w wybudowanym budynku. Odszkodowanie to zostało wypłacone w dwóch ratach: pierwsza rata została wypłacona w dniu 3 październiku 2008 r., natomiast druga rata została wypłacona w dniu 24 października 2008 r. Odszkodowanie to stanowiło różnicę pomiędzy ceną lokalu mieszkalnego określoną w zawartej z deweloperem umowie a aktualną ceną rynkową mieszkania o powierzchni odpowiadającej powierzchni mieszkania, które zobowiązał się wybudować deweloper.

Zakres zwolnienia wynikający z brzmienia wyżej powołanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. W tym przypadku kwota odszkodowania miała za zadanie przede wszystkim zrekompensować Wnioskodawcy utracone korzyści w postaci prawa zakupu lokalu mieszkalnego, którego Wnioskodawca stałby się właścicielem gdyby deweloper wywiązał się z umowy.

W związku z tym należy uznać, iż przedmiotowe odszkodowanie nie jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady wynikają z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc zastosowanie do niego mógłby mieć jedynie przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b tej ustawy. Jednakże zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ww. ustawy, zwolnienie nie ma zastosowania do odszkodowań dotyczących korzyści, który podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Biorąc zatem powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż wypłacone Wnioskodawcy w 2008 r. odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych. Kwota ta stanowi przychód z innych źródeł i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90 - 434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.