IPPB4/415-852/11-4/JK2 - Opodatkowanie PIT jednorazowej odpłatności wypłaconej z tytułu ustanowienia służebności gruntowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 16 listopada 2011 r. (data wpływu 21 listopada 2011 r.) oraz w piśmie z dnia 24 stycznia 2012 r. (data wpływu 27 stycznia 2012 r., data nadania 24 stycznia 2012 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie z dnia 11 stycznia 2012 r. Nr IPPB4/415-852/11-2/JK2 (data nadania 11 stycznia 2012 r., data doręczenia 18 stycznia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania jednorazowej odpłatności wypłaconej z tytułu ustanowienia służebności gruntowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania jednorazowej odpłatności wypłaconej z tytułu ustanowienia służebności gruntowej.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/415-852/11-2/JK2 z dnia 11 stycznia 2012 r. (data nadania 11 stycznia 2012 r., data doręczenia 18 stycznia 2012 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez doprecyzowanie stanu faktycznego; sprecyzowanie pytania przyporządkowanego do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, które winno dotyczyć indywidualnej sprawy Wnioskodawcy, w nawiązaniu do przepisów prawa podatkowego, będących przedmiotem interpretacji indywidualnej; przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego w odniesieniu do zadanego pytania będącego przedmiotem niniejszej interpretacji; uzupełnienie informacji poprzez złożenie oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

Pismem z dnia 24 stycznia 2012 r. (data wpływu 27 stycznia 2012 r., data nadania 24 stycznia 2012 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości - działki. W dniu 2 września 2011 r. została zawarta w formie aktu notarialnego umowa ustanowienia służebności z sąsiadem Wnioskodawcy, w której Wnioskodawca oświadczył, że ustanawia na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości (sąsiada Wnioskodawcy) na czas nieoznaczony służebność przechodu i przejazdu oraz przeprowadzenia wszystkich mediów i infrastruktury technicznej za jednorazowym wynagrodzeniem w kwocie 50 000 złotych. Wynagrodzenie z tytułu ustanowienia służebności zostało wypłacone w dniu 10 czerwca 2011 r. Otrzymane wynagrodzenie wyczerpuje roszczenia związane z ustanowionym prawem służebności. Nieruchomość, na której jest ustanowiona służebność Wnioskodawca nabył w dniu 13 grudnia 2010 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy od wynagrodzenia z tytułu służebności Wnioskodawca zapłaci podatek dochodowy.

Zdaniem Wnioskodawcy, wynagrodzenie w wysokości 50.000 złotych jest odszkodowaniem, które jest zwolnione na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca uważa, że poniósł szkodę na Swoim majątku, gdyż część ziemi (droga) nigdy nie będzie Jego. Wnioskodawca wskazuje, iż doznał tego uszczerbku wbrew swej woli, gdyby nie zgodził się to Sąd ustanowiłby służebność przechodu i przejazdu. Projektując dom Wnioskodawca musi brać pod uwagę drogę (ustanowioną służebność), mając przy tym ograniczone działanie. W związku z tym Wnioskodawca uważa, że wyrządzono Mu krzywdę i dlatego wynagrodzenie, które otrzymał jest rodzajem odszkodowania. Ponadto Wnioskodawca wskazuje, że ze względu na to, że ta część ziemi nigdy nie będzie należeć do Niego, to otrzymane wynagrodzenie jest Jego dochodem z odpłatnego zbycia nieruchomości i jeżeli otrzymane pieniądze przeznaczy na dalsze cele mieszkaniowe, to zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochód ten jest zwolniony z podatku dochodowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości, na której w dniu 2 września 2011 r. została ustanowiona służebność z sąsiadem Wnioskodawcy. Zgodnie z umową zawartą w formie aktu notarialnego, Wnioskodawca oświadczył, że ustanawia. na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości (sąsiada Wnioskodawcy) na czas nieoznaczony służebność przechodu i przejazdu oraz przeprowadzenia wszystkich mediów i infrastruktury technicznej za jednorazowym wynagrodzeniem w kwocie 50 000 złotych. Wynagrodzenie z tytułu ustanowienia służebności zostało wypłacone w dniu 10 czerwca 2011 r. Otrzymane wynagrodzenie wyczerpuje roszczenia związane z ustanowionym prawem służebności.

Zauważyć należy, że zagadnienia dotyczące służebności gruntowej zostały uregulowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 285 Kodeksu cywilnego, nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Ustanowienie tej służebności może być zarówno odpłatne, jak i nieodpłatne - zależne jest to tylko od woli stron. Pod względem prawnym i gospodarczym jedną z zasadniczych cech służebności gruntowej jest powszechna możliwość ustanowienia odpowiedniego wynagrodzenia.

Stosownie do regulacji zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Jak wynika z powyższego przepisu podstawową przesłanką warunkującą zastosowanie przedmiotowego zwolnienia jest aby otrzymane przez podatnika świadczenie stanowiło odszkodowanie lub zadośćuczynienie.

Wskazać należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Odszkodowanie nie jest tożsame z pojęciem wynagrodzenia. Wynagrodzenie to zapłata za wykonaną pracę lub za użytkowanie, korzystanie z cudzej własności. Jeżeli zatem umowa między stronami dotyczy wysokości świadczenia za ustanowienie służebności gruntowej, to nie ma żadnych podstaw prawnych aby to świadczenie, na które umówią się obie strony, i które będzie należnością za korzystanie w określony sposób z nieruchomości traktować jako odszkodowanie.

Jednocześnie, po analizie zacytowanego powyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stwierdzić należy, że w opisanej we wniosku sytuacji, z uwagi na wyłączenie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy, otrzymane środki pieniężne tytułem wypłaty których była zawarta między stronami umowa, nie mogą korzystać z przedmiotowego zwolnienia niezależnie od istnienia lub nieistnienia podstawy prawnej regulującej charakter odszkodowawczy oraz wysokość lub zasady ustalania tego rodzaju świadczeń.

Uwzględniając powyższe, wynagrodzenie za ustanowienie służebności gruntowej, jakie Wnioskodawca otrzymał na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego nie stanowi tytułu uprawniającego do zastosowania przedmiotowego zwolnienia.

Powyższe oznacza, że wypłacone świadczenie pieniężne stanowi dla podatnika przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z definicją przychodów z innych źródeł, określoną w art. 20 ust. 1, stanowią je w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Użyty we wskazanym przepisie zwrot "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy bowiem mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Oznacza to, iż kwota wynagrodzenia za służebność gruntową - jako przychód z innych źródeł - podlega opodatkowaniu według skali podatkowej i powinna zostać wykazana w zeznaniu podatkowym, które należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym, w terminie do dnia 30 kwietnia następnego roku podatkowego, w którym otrzymano ww. świadczenie.

Ponadto tut. Organ wyjaśnia, iż przepis dotyczący zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który został powołany przez Wnioskodawcę nie będzie miał zastosowania w przedmiotowej sprawie, bowiem jak wskazano powyżej, kwota wynagrodzenia za ustanowienie służebności gruntowej, stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Należy bowiem podkreślić, iż Wnioskodawca otrzymał wynagrodzenie z tytułu ustanowienia służebności gruntowej nie zaś odpłatnego zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O odpłatnym zbyciu można mówić w każdym przypadku, kiedy nastąpi przeniesienie prawa własności do nieruchomości na nabywcę. Ustanowienie służebności gruntowej w żadnym wypadku nie oznacza, że dochodzi do utraty prawa własności do nieruchomości przez dotychczasowego właściciela a nowym właścicielem nieruchomości staje się osoba, na rzecz której ustanowiono służebność gruntową. Ustanowienie służebności gruntowej na nieruchomości nie jest zatem odpłatnym zbyciem tej nieruchomości.

Wobec powyższego zwolnienie zawarte w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajdzie zastosowania do przychodu uzyskanego z innych źródeł.

Reasumując, wypłacone Wnioskodawcy wynagrodzenie za ustanowienie służebności gruntowej, stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który należy wykazać w zeznaniu rocznym za 2011 r. wraz z innymi dochodami podlegającymi opodatkowaniu według skali podatkowej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.