IPPB4/415-850/11-2/JK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 19 sierpnia 2011 r. (data wpływu do BKIP w Płocku 21 listopada 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 13 kwietnia 2004 r. małżonka Wnioskodawcy, Lucyna A., nabyła na podstawie aktu notarialnego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego za cenę 80.000 zł. Jak zaznaczono w akcie, zakup został przeprowadzony za fundusze nie podlegające wspólności ustawowej małżeńskiej. Przez cały okres trwania związku małżeńskiego małżonkowie pozostawali i nadal pozostają w ustawowej wspólnocie majątkowej. W dniu 21 lipca 2009 r. aktem notarialnym małżonkowie zawarli umowę majątkową małżeńską, na podstawie której rozszerzyli obowiązującą ich majątkową wspólność ustawową na majątek nabyty przez któregokolwiek z małżonków przed zawarciem związku małżeńskiego na podstawie jakiegokolwiek tytułu prawnego. Tym samym Wnioskodawca nabył prawo do 1/2 części spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, o którym mowa powyżej. W dniu 27 listopada 2009 r. aktem notarialnym nastąpiło przeniesienie własności lokalu na podstawie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Na tej podstawie Sąd Rejonowy wydzielił z budynku samodzielny lokal mieszkalny i założył dla niego nową księgę wieczystą, w dziale drugim wpisując jako właścicieli Wnioskodawcę i Jego żonę - na prawach wspólności ustawowej. W dniu 29 lipca 2011 r. małżonkowie sprzedali opisywane mieszkanie za cenę 180.000 zł. Połowa dochodu z tego tytułu przypada żonie, która ze względu na okres jego posiadania przed sprzedażą zwolniona jest z podatku dochodowego z tytułu tej sprzedaży. Druga połowa dochodu przypadła na Wnioskodawcę. Podatek z tego tytułu zostanie obliczony i wykazany w zeznaniu PIT-39 za 2011 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przy ustalaniu kwoty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży mieszkania Wnioskodawca ma prawo pomniejszyć przychód osiągnięty o 1/2 wartości zakupu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, tym samym obliczając podatek jako 19% osiągniętego dochodu netto.

Zdaniem Wnioskodawcy, rozszerzając majątkową wspólność ustawową żona niejako przekazała Mu prawo do połowy nabytego przez nią za jej środki majątku. Powyższe nie nastąpiło w wyniku sprzedaży ani w wyniku darowizny, lecz na podstawie umowy małżeńskiej majątkowej. Konsekwencją tego było wstąpienie w prawa nabywcy i jako takiemu przysługuje Wnioskodawcy prawo do lokalu mieszkalnego, tj. kwoty 40.000,00 zł. Tym samym Wnioskodawca zobowiązany jest do zapłaty podatku stanowiącego 19% kwoty przychodu przypadającego na Wnioskodawcę, tj. 90.000 zł pomniejszonej o przypadającą 1/2 kwoty zakupu ww. prawa, tj. 40.000 zł. Tym samym do opodatkowania w zeznaniu PIT-39 za 2011 rok Wnioskodawca będzie musiał wykazać kwotę 50.000 zł.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do treści art. 3 ust. 1a cytowanej ustawy, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez osobę, która nie posiada miejsca zamieszkania w Polsce uważa się, zgodnie z art. 3 ust. 2b pkt 4 ww. ustawy, dochody (przychody) z położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości.

Przepisy art. 3 ust. 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczypospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

Ze złożonego wniosku wynika, iż Wnioskodawca posiada miejsce zamieszkania w Belgii. Zatem w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdą uregulowania zawarte w Konwencji między Rzeczpospolitą Polską a Królestwem Belgii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania oszustwom podatkowym i uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, podpisaną w Warszawie dnia 20 sierpnia 2001 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 211, poz. 2139).

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. Konwencji, dochody osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie z majątku nieruchomego (włączając dochód z gospodarstwa rolnego lub leśnego), położonego w drugim Umawiającym się Państwie, może być opodatkowany w tym drugim Państwie.

Określenie "majątek nieruchomy" ma takie znaczenie, jakie nadaje mu prawo tego Umawiającego się Państwa, na terytorium którego dany majątek jest położony. Określenie to obejmuje w każdym przypadku mienie przynależne do majątku nieruchomego, żywy i martwy inwentarz gospodarstw rolnych i leśnych, prawa, do których mają zastosowanie przepisy prawa powszechnego dotyczące nieruchomości gruntowych, prawa użytkowania nieruchomości, jak również prawa do stałych i zmiennych świadczeń z tytułu eksploatacji lub prawa do eksploatacji złóż mineralnych, źródeł i innych zasobów naturalnych; statki morskie, statki żeglugi śródlądowej i statki powietrzne nie stanowią majątku nieruchomego (art. 6 ust. 2 Konwencji).

Użycie w tym przepisie słów "może być opodatkowany" nie oznacza możliwości opodatkowania. Sformułowanie to oznacza, że sprzedaż nieruchomości położonej w danym kraju (w tym wypadku w Polsce) podlega opodatkowaniu w tym kraju. Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca ma miejsce zamieszkania poza granicami Polski i dokona zbycia nieruchomości położonej w Polsce.

W świetle powyższego, przychód ze sprzedaży nieruchomości położonej w Polsce przez osobę zamieszkałą w Belgii podlega opodatkowaniu w Polsce, według zasad wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Dokonując analizy skutków podatkowych zbycia nieruchomości należy stwierdzić, iż dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy istotna będzie kwestia ustalenia, czy włączenie nieruchomości do majątku wspólnego małżonków stanowi jej nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Stosownie natomiast do art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Jak wynika z art. 33 pkt 2 Kodeksu, do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.

Zgodnie z art. 47 § 1 zd. 1 Kodeksu, małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa).

Umowa rozszerzająca wspólność ustawową małżeńską ma na celu ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowa ta jest czynnością prawną organizacyjną, która reguluje stosunki majątkowe małżonków podczas trwania ich związku małżeńskiego.

Włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka na zasadach i w sposób określony przez ustawę Kodeks rodzinny i opiekuńczy, nie jest nabyciem tej nieruchomości przez drugiego małżonka, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono pogląd, że umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską ma charakter czynności prawnej rozporządzającej o charakterze nieodpłatnym, co stanowi w swej istocie darowiznę dokonaną w ramach małżeńskiej umowy majątkowej. Wspólność małżeńską, która jest współwłasnością łączną cechuje bezudziałowy charakter. Oznacza to, że w przypadku sprzedaży nieruchomości, każdy z małżonków zbywa całą nieruchomość, a nie udziały w tej nieruchomości, zaś cały przychód ze sprzedaży wchodzi niepodzielnie do majątku wspólnego.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka, nie jest nabyciem tej nieruchomości przez drugiego małżonka, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że datą nabycia nieruchomości przez każdego z małżonków, na skutek zawarcia umowy rozszerzającej wspólność ustawową staje się data nabycia nieruchomości przez tego małżonka, który nieruchomość włączył do majątku wspólnego.

Zatem za datę nabycia nieruchomości poprzez włączenie do majątku wspólnego należy uznać w przypadku Wnioskodawcy datę nabycia tej nieruchomości przez Jego żonę. Wnioskodawca w dacie nabycia nieruchomości przez żonę stał się jej współwłaścicielem, a nie jak wskazuje - w dacie zawarcia umowy majątkowej rozszerzającej wspólność ustawową. Tym samym stwierdzić należy, iż fakt włączenia przez żonę Wnioskodawcy w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego do majątku wspólnego małżonków lokalu mieszkalnego skutkuje tym, że nieruchomość ta stała się majątkiem wspólnym obojga małżonków.

Podkreślić należy, iż w sytuacji, w której podatnik nabył spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, a następnie nastąpiło ustanowienie na jego rzecz prawa odrębnej własności tego lokalu w trybie ustawy z dnia 19 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.), za datę nabycia lokalu (nieruchomości), od której upływa 5 - letni termin określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie można uznać dnia ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu. Nabycie, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, następuje w momencie ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego jest ograniczonym prawem rzeczowym. Jest to prawo zbywalne, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Umożliwia ono korzystanie z lokalu oraz rozporządzanie tym prawem, z pewnymi ograniczeniami, na zasadach zbliżonych do prawa własności. Natomiast ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu powoduje, że osoba, której przysługuje to prawo, uzyskuje pełnię uprawnień właścicielskich do lokalu mieszkalnego oraz prawo do udziału w związanej z tym lokalem nieruchomości.

Wobec powyższego, ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego nie jest zdarzeniem prawnopodatkowym, które należy utożsamiać z nabyciem, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego jest tylko inną formą własności, a nie nowym nabyciem. Tym samym przekształcenie lokalu mieszkalnego w odrębną własność jest jedynie zmianą formy prawnej dysponowania lokalem mieszkalnym. Tak więc na gruncie art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, datę nabycia lokalu mieszkalnego należy utożsamiać z chwilą pierwotnego nabycia prawa do tego lokalu, tj. z datą nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Jak wynika z treści wniosku w dniu 13 kwietnia 2004 r. małżonka Wnioskodawcy nabyła na podstawie aktu notarialnego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. W dniu 21 lipca 2009 r. aktem notarialnym małżonkowie zawarli umowę majątkową małżeńską, na podstawie której rozszerzyli obowiązującą ich majątkową wspólność ustawową na majątek nabyty przez któregokolwiek z małżonków przed zawarciem związku małżeńskiego na podstawie jakiegokolwiek tytułu prawnego. W dniu 27 listopada 2009 r. aktem notarialnym nastąpiło przeniesienie własności lokalu na podstawie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Na tej podstawie Sąd Rejonowy wydzielił z budynku samodzielny lokal mieszkalny i założył dla niego nową księgę wieczystą, w dziale drugim wpisując jako właścicieli Wnioskodawcę i Jego żonę - na prawach wspólności ustawowej. W dniu 29 lipca 2011 r. małżonkowie sprzedali opisywane mieszkanie

Zatem odnosząc powyżej przedstawione uregulowanie prawne na grunt rozpatrywanej sprawy wskazać należy, iż nabycie lokalu mieszkalnego miało miejsce w 2004 r. W związku z tym, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, minęło już pięć lat od końca roku, w którym nastąpiło nabycie. Z tej przyczyny sprzedaż lokalu mieszkalnego w dniu 29 lipca 2011 r. nie spowoduje u Wnioskodawcy powstania obowiązku podatkowego.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż rozszerzenie ustawowej wspólności majątkowej nie stanowi nabycia lokalu mieszkalnego w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Wnioskodawca bowiem nabył lokal mieszkalny w 2004 r. Zatem sprzedaż przedmiotowego lokalu mieszkalnego nie stanowi źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu.

W związku z faktem, iż sprzedaż lokalu nie stanowi źródła przychodu Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od przychodu uzyskanego z tej sprzedaży. Bezprzedmiotowa jest więc analiza czy przy ustalaniu kwoty podatku Wnioskodawcy przysługuje prawo pomniejszenia osiągniętego przychodu o 1/2 wartości zakupu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Z tych względów stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) Minister właściwy do spraw finansów publicznych na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Interpretacja dotyczy tylko Pana jako Wnioskodawcy. Nie wywołuje skutków prawnych dla żony Wnioskodawcy.

W związku z powyższym w celu uzyskania pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego przez żonę Wnioskodawcy, winna ona złożyć odrębny wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej i uiścić stosowną opłatę.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.