IPPB4/415-845/09-4/JK - Możliwość powstania przychodu w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych po stronie pracowników ośrodka pomocy społecznej w związku z pokryciem przez pracodawcę kosztów wyjazdów na wycieczki w celu wykonywania przez nich obowiązków służbowych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Państwa przedstawione we wniosku z dnia 14 grudnia 2009 r. (data wpływu 22 grudnia 2009 r.) oraz w piśmie z dnia 12 lutego 2010 r. (data nadania 12 lutego 2010 r., data wpływu 16 lutego 2010 r.) stanowiące odpowiedź na wezwanie Nr IPPB4/415-845/09-2/JK z dnia 2 lutego 2010 r. (data nadania 2 lutego 2010 r., data odbioru 8 lutego 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu u pracowników socjalnych z tytułu pokrycia przez pracodawcę kosztów wyjazdów na wycieczki w tym:

W dniu 22 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu u pracowników socjalnych z tytułu pokrycia przez pracodawcę kosztów wyjazdów na wycieczki w tym koszty biletów i ubezpieczenia. Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 2 lutego 2010 r. Nr IPPB4/415-845/09-2/JK tut. Organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez przedstawienie dokumentu (oryginał lub kopię urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa lub innego dokumentu), z którego wynika sposób reprezentacji Wnioskodawcy w zakresie oświadczeń woli i podpisywania dokumentów, tj. stosowne umocowanie dla osoby, która przedmiotowy wniosek podpisała. Pismem z dnia 12 lutego 2010 r. (data wpływu 16 lutego 2010 r.) uzupełniono przedmiotowy wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362) pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Zgodnie z treścią art. 110 ust. 1 ustawy, zadania pomocy społecznej w gminach wykonują jednostki organizacyjne - ośrodki pomocy społecznej. W ramach tych działań ze środków gminnych prowadzone są działania socjalne typu Kluby Samopomocy lub Kluby Seniora. Działania te obejmują m.in. wyjazdy na imprezy kulturalne, wycieczki. Grupom towarzyszą wtedy pracownicy jako opiekunowie będący specjalistami pracy z rodziną, specjalistami pracy socjalnej, pracownikami socjalnymi. Wyjazdy takie odbywają się w ramach ich obowiązków zawodowych objętych etatem bez względu na porę. Koszty tych wyjazdów w tym koszty biletów, ubezpieczenia uczestników ponosi Wnioskodawca.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zgodnie z art. 9 ust. 1, art. 10 ust. 1 pkt 1, art. 20 i art. 12 ust. 1, 2, 3 i 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), kwoty stanowiące pokrycie kosztów biletów, wyjazdów na wycieczki i ubezpieczenia stanowią przychód ze stosunku pracy skutkujący obowiązkiem wystawienia przez Wnioskodawcę informacji o jego osiągnięciu na druku PIT...

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki ośrodka pomocy społecznej na pokrycie kosztów biletów, wyjazdów na wycieczki oraz ubezpieczenie poniesione w związku z ustawowymi działaniami socjalnymi a w ich ramach Klubów Samopomocy czy Klubów Seniora w części dotyczącej udziału w nich pracowników ośrodka jakimi są specjaliści pracy z rodziną, specjaliści pracy socjalnej i pracownicy socjalni nie są przychodami tych pracowników ze stosunku pracy ponieważ udział pracownika w tych formach pomocy społecznej wynika z ich obowiązków służbowych i odbywa się w ich ramach objętych etatem. Jest to zatem koszt ośrodka jakim realizuje on swoje obowiązki ustawowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe w części dotyczącej pokrycia przez pracodawcę kosztów biletów, natomiast nieprawidłowe w części dotyczącej pokrycia przez pracodawcę kosztów ubezpieczenia.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. W art. 10 ust. 1 powołanej ustawy zostały określone źródła przychodów, do których należy między innymi, wymieniony w pkt 1 stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującą się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta. Należy zauważyć, iż na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wymienione jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Zgodnie z art. 12 ust. 3 ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b. W myśl art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu. Z powołanych wyżej przepisów wynika, że świadczenia ponoszone w ramach stosunku pracy przez pracodawcę na rzecz pracownika - co do zasady - podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 110 ust. 1 i ust. 11 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362), zadania pomocy społecznej w gminach wykonują jednostki organizacyjne - ośrodki pomocy społecznej. Ośrodek pomocy społecznej zatrudnia pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny na 2 tyś. mieszkańców, nie mniej jednak niż trzech pracowników. W myśl natomiast art. 121 ust. 3c ustawy o pomocy społecznej, pracownikowi socjalnemu, do którego obowiązków należy świadczenie pracy socjalnej w środowisku, przysługuje zwrot kosztów przejazdów z miejsca pracy do miejsc wykonywania przez niego czynności zawodowych, w przypadku braku możliwości zapewnienia dojazdu środkami pozostającymi w dyspozycji zatrudniającego go pracodawcy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż w ramach realizacji zadań pomocy społecznej ze środków gminnych Wnioskodawca prowadzi działania socjalne typu Kluby Samopomocy lub Kluby Seniora. Działania te obejmują m.in. wyjazdy na imprezy kulturalne, wycieczki. Grupom towarzyszą wtedy pracownicy socjalni jako opiekunowie. Wyjazdy takie odbywają się w ramach ich obowiązków zawodowych objętych etatem bez względu na porę. Koszty tych wyjazdów w tym koszty biletów, ubezpieczenia uczestników ponosi Wnioskodawca.

W przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia ze zwrotem pracownikom kosztów dojazdu albowiem to sam pracodawca finansuje bilety stanowiące narzędzie pracy niezbędne do jej świadczenia. Bilety te służyć będą wyłącznie jako środek niezbędny do wykonywania pracy na czas jej wykonywania. Należy więc stwierdzić, iż jeśli Ośrodek Pomocy Społecznej nie dysponuje środkiem transportu, a pracodawca sfinansuje pracownikom bilety do wykonywania obowiązków służbowych nie można mówić o realnym przysporzeniu majątkowym po stronie pracowników. Nie odnoszą oni bowiem żadnej korzyści finansowej z faktu, że pracodawca ponosi koszty biletów celem wykonywania przez tych pracowników obowiązków służbowych. Zatem nie powstanie przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto ze stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca ponosi również koszty ubezpieczenia uczestników wycieczek. Wskazać należy, iż sytuacja, w której składka ubezpieczeniowa opłacana jest przez inną osobę niż ta, w której interesie jest umowa powoduje powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa. Gdyby bowiem pracodawca nie sfinansował własnym majątkiem kosztów ubezpieczenia, taki wydatek musiałby z własnych środków ponieść pracownik. Zatem pracownik ten odniósł realną korzyść poprzez fakt, iż nie poniósł uszczerbku w swym majątku.

Świadczenia pieniężne ponoszone za określone osoby należy zakwalifikować do nieodpłatnych świadczeń. Zgodnie z art. 353 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. (tekst jedn. Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93), przedmiot stosunku zobowiązaniowego, który wyraża się obowiązkiem określonego zachowania się poprzez podmiot zobowiązany. Dla celów podatkowych pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy.

Podkreślić należy, że w praktyce w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść, jaką uzyskał bądź uzyska pracownik. Zatem, jeśli Ośrodek Pomocy Społecznej ubezpieczył pracowników socjalnych wyjeżdżających na wycieczki w celach służbowych, to wartość składek opłacanych przez pracodawcę na ubezpieczenie stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując należy stwierdzić, że koszty wyjazdów na wycieczki, w tym koszty biletów ponoszone przez pracodawcę na rzecz pracowników socjalnych w celu wykonywania przez nich obowiązków służbowych, tj. opieki nad uczestnikami wycieczek nie będą stanowiły przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dochód pracownika będzie natomiast stanowić kwota składek ubezpieczeniowych ponoszona przez Ośrodek na rzecz pracownika socjalnego. Dochód ten będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, natomiast pracodawca jako płatnik obowiązany jest obliczyć i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy.

Z uwagi na to, iż wniosek z dnia 14 grudnia 2009 r. (data wpływu 22 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczy 1 stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu u pracowników socjalnych z tytułu pokrycia przez pracodawcę kosztów wyjazdów na wycieczki w tym koszty biletów i ubezpieczenia, a zatem podlega opłacie w wysokości 40 zł. Opłata dokonana w dniu 15 grudnia 2009 r. została uiszczona w kwocie 75,00 zł, tj. w wysokości wyższej niż należnej. Tym samym, różnica w kwocie 35 zł zgodnie z art. 14f § 2a Ordynacji podatkowej zostanie zwrócona na wskazany przez Stronę rachunek bankowy.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.