IPPB4/415-835/10-2/MP - Ustalenie obowiązku podatkowego w PIT w latach 2005-2010.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 19 października 2010 r. (data wpływu 25 października 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia obowiązku podatkowego w latach 2005-2010 - jest prawidłowe.

W dniu 25 października 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia obowiązku podatkowego w latach 2005-2010.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) Wnioskodawca nie posiada centrum interesów osobistych ani gospodarczych na terytorium Polski. Od 2004 r. mieszka na stałe na terytorium Omanu. W związku z trwałym wyjazdem za granicę, dokonał wymeldowania z pobytu stałego w Polsce i przebywa tu jedynie incydentalnie, w związku ze spędzanymi wspólnie z rodziną wakacjami. W takim przypadku pobyt Wnioskodawcy nie trwa dłużej niż 5 tygodni, a pozostałych członków rodziny nie dłużej niż 2,5 miesiąca w ciągu roku. Zarówno w 2005 r., jak i w każdym kolejnym roku kalendarzowym, okres pobytu Wnioskodawcy na terytorium Polski był krótszy od 183 dni.

W Omanie Wnioskodawca mieszka wraz z rodziną: żoną i dwójką dzieci, które urodziły się w Omanie. Żona zamierza podjąć zatrudnienie w Omanie. Młodszy syn Wnioskodawcy uczęszcza do przedszkola w Omanie, natomiast starsze z dzieci do tamtejszej placówki edukacyjno-wychowawczej. Na terytorium Omanu Wnioskodawca wynajmuje dom i przewiduje nabycie nieruchomości na własność, ponieważ od niedawna taką możliwość przewiduje ustawodawstwo tego kraju w odniesieniu do cudzoziemców. W okresie od 1 stycznia 2005 r. do chwili obecnej Wnioskodawca nie był (i nie zamierza być) członkiem żadnej organizacji społecznej, kulturalnej czy politycznej w Polsce. Stara się natomiast być aktywnym uczestnikiem wydarzeń kulturalnych i społecznych za granicą.

Także centrum interesów gospodarczych Wnioskodawcy nie znajduje się na terytorium Polski. Od sierpnia 2004 r. pracuje za granicą i nie wykonuje pracy na terytorium Polski. Nie posiada w Polsce tytułu do objęcia go obowiązkowym systemem ubezpieczeń społecznych. Od początku pobytu w Omanie podlega tamtejszym regulacjom w zakresie ubezpieczeń społecznych. Co więcej, zdecydowana większość jego wydatków związanych z potrzebami życiowymi jest realizowana poza terytorium Polski (np. łożenie na dzieci i rodzinę, inwestycje itp.). Wnioskodawca wskazał, iż nie jest uczestnikiem żadnego prywatnego planu emerytalnego, ani ubezpieczenia na życie oferowanego przez podmiot działający na polskim rynku.

Ponadto Wnioskodawca nie jest właścicielem żadnej nieruchomości w Polsce, nie posiada w Polsce żadnych składników majątkowych o istotnej wartości (np. samochodu), nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej na terytorium Polski, jak również nie posiada udziałów (akcji) w spółkach prowadzących swoją działalność w Polsce. Jego główny rachunek bankowy jest prowadzony przez bank zagraniczny. Na rachunek ten wpływa m.in. jego wynagrodzenie z tytułu pracy wykonywanej na terytorium Omanu. Wspólnie z żoną posiada także rachunek bankowy w polskim banku, wykorzystywany głównie w celu regulowania należności związanych ze sporadycznymi wizytami w kraju. Poza kontynuacją oszczędzania w kasie mieszkaniowej przy jednym z polskich banków począwszy od 1999 r., Wnioskodawca nie posiada w Polsce żadnych innych inwestycji. W tym samym banku posiada również kartę kredytową.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca podlegał (i nadal podlega) w Polsce w okresie od 1 stycznia 2005 r. aż do chwili obecnej ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, zgodnie z treścią art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie przedstawionego powyżej stanu faktycznego w okresie od 1 stycznia 2005 r. aż do chwili obecnej podlega w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

W latach 2005 - 2006 termin "miejsce zamieszkania" nie był zdefiniowany na gruncie polskiego prawa podatkowego obowiązującego, pomocniczo posługiwano się definicją z art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), gdzie miejsce zamieszkania osoby fizycznej określane jest jako miejscowość, w której dana osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Kolejna definicja, zawarta w art. 6 ust. 1 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 z późn. zm.) jest zbliżona do powyższej definicji kodeksowej i odnosi się do zamieszkania w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania.

Powyższe definicje opierały się zatem na dwóch kryteriach:

Pierwsze z wymienionych kryteriów na charakter obiektywny i stosunkowo łatwy do zastosowania. Kryterium zamiaru było kryterium subiektywnym, gdyż uzależnione było od woli osoby. Jednakże samo zadeklarowanie zamiaru pobytu nie wystarczało do ustalenia, czy dana osoba posiadała lub nie posiadała rezydencji podatkowej w Polsce. Z tego powodu wypełnienie tego wymogu wskazanego w definicji określało się poprzez odwołanie do zobiektywizowanych czynników wskazujących miejsce, w którym znajduje się centrum interesów życiowych danej osoby.

Począwszy od 15 sierpnia 2004 r., pobyt Wnioskodawcy w Polsce miał charakter incydentalny, związany ze spędzaniem w Polsce urlopu wraz z rodziną. Ponadto, we wskazanym okresie nie był spełniony inny warunek uznania Polski za jego miejsce zamieszkania, bowiem nie posiadał zamiaru przebywania tutaj na stałe. W tym czasie, centrum jego aktywności życiowej znajdowało się w Omanie, gdzie wykonywał pracę oraz przebywał na stałe wraz z rodziną.

W opinii Wnioskodawcy, także po zmianie stanu prawnego od 1 stycznia 2007 r. aż do chwili obecnej podlegał i nadal podlega w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Jego centrum interesów życiowych zarówno w 2007 r. oraz w latach następnych nie było i nie będzie zlokalizowane na terytorium Polski, a jego pobyt w Polsce nie przekroczył i nie przekroczy 183 dni w roku kalendarzowym.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy) podlegają w Polsce osoby fizyczne, jeśli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Natomiast, zgodnie z ust. 2a powyższego artykułu, osoby fizyczne nieposiadające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle powyższego przepisu, rozumieć należy, że jeżeli osoba nie posiada na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) oraz nie przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym, to osoba taka nie posiada, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Według Wnioskodawcy, na podstawie przedstawionego stanu faktycznego uprawniony jest wniosek, iż nie posiada On miejsca zamieszkania na terytorium Polski, bowiem nie jest spełniony żaden z warunków wskazanych w art. 3 ust. 1a ww. ustawy. Wnioskodawca posiada ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze z zagranicą (Omanem) niż z Polską, gdyż tam znajduje się centrum jego aktywności życiowej (tzn. osobistej i zawodowej). Ponadto, jego pobyt w Polsce ma charakter czasowy i jest związany ze spędzaniem w Polsce urlopu wraz z rodziną, przy czym zarówno w 2007 r., jak i w każdym kolejnym roku kalendarzowym, okres jego pobytu na terytorium Polski nie przekroczył i nie przekroczy 183 dni.

Dlatego też Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż zarówno w roku 2005, jak i w kolejnych latach posiadał w Polsce ograniczony obowiązek podatkowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r.), osoby fizyczne podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Natomiast art. 3 ust. 2a cytowanej ustawy stanowi, że osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, oraz innych dochodów osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Powołane przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a powołanej wyżej ustawy).

Jako wyodrębnione terytorium Oman posiada odrębne prawo podatkowe. Ponieważ Polska nie zawarła z Omanem odrębnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w niniejszej sprawie należy opierać się tylko na przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Rozstrzygające znaczenie w przedmiotowej sprawie ma ustalenie miejsca zamieszkania podatnika.

W przepisach polskiego prawa podatkowego, obowiązujących do dnia 31 grudnia 2006 r., pojęcie "miejsca zamieszkania" nie zostało zdefiniowane.

Jak stanowi art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Warunek przebywania w danym miejscu ma charakter obiektywny i nie ma problemów dowodowych w wykazaniu, że dana osoba przebywa lub nie w danej miejscowości. Zamiar stałego pobytu w danej miejscowości ma natomiast charakter subiektywny, ponieważ odnosi się do woli osoby. Należy jednak zauważyć, iż istnieją kryteria obiektywizujące zamiar stałego pobytu. Uznaje się na przykład, że podatnik wykazuje zamiar stałego pobytu w danej miejscowości, jeżeli miejscowość ta stanowi dla niego centrum jego życiowej działalności, ocenianej w aspekcie jego powiązań osobistych i gospodarczych.

Rozpatrując natomiast obowiązek podatkowy po 2006 r. należy wziąć pod uwagę przepisy podatkowe obowiązujące od 1 stycznia 2007 r.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Natomiast art. 3 ust. 2a cytowanej ustawy stanowi, że osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powołane przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W przepisach polskiego prawa podatkowego obowiązujących od dnia 1 stycznia 2007 r., pojęcie "miejsca zamieszkania" zostało zdefiniowane w art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższy przepis wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem "lub", co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a co za tym idzie - podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynikać może to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika "lub" w sformułowaniu "centrum interesów osobistych lub gospodarczych" dla doprecyzowania, kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP.

Przez "centrum interesów osobistych" należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczna, polityczna, kulturalna, obywatelska, przynależność do organizacji/klubów, uprawianie hobby itp. Z kolei "centrum interesów gospodarczych" to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a analizowany warunek stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium RP centrum interesów życiowych.

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy, czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Jak wynika z treści wniosku Wnioskodawca przeniósł ośrodek interesów życiowych do Omanu. W państwie tym od 2004 r. mieszka i pracuje. Od początku pobytu w Omanie Wnioskodawca podlega tamtejszym regulacjom w zakresie ubezpieczeń społecznych. Za granicą przebywa wraz z Wnioskodawcą Jego rodzina (żona i dzieci). Żona zamierza podjąć tam zatrudnienie, młodszy syn uczęszcza do przedszkola, natomiast starsze z dzieci do tamtejszej placówki edukacyjno-wychowawczej. Na terytorium Omanu Wnioskodawca wynajmuje dom i przewiduje nabycie nieruchomości na własność. W okresie od 1 stycznia 2005 r. do chwili obecnej Wnioskodawca nie był (i nie zamierza być) członkiem żadnej organizacji społecznej, kulturalnej czy politycznej w Polsce. Stara się natomiast być aktywnym uczestnikiem wydarzeń kulturalnych i społecznych za granicą. Nie jest uczestnikiem żadnego prywatnego planu emerytalnego, ani ubezpieczenia na życie oferowanego przez podmiot działający na polskim rynku. Ponadto Wnioskodawca posiada w Omanie rachunek bankowy. Wspólnie z żoną posiada także rachunek bankowy w polskim banku, wykorzystywany głównie w celu regulowania należności związanych ze sporadycznymi wizytami w kraju. Poza kontynuacją oszczędzania w kasie mieszkaniowej w polskim banku począwszy od 1999 r., Wnioskodawca nie posiada w Polsce żadnych innych inwestycji. W tym samym banku posiada również kartę kredytową. Poza tym w Polsce Wnioskodawca nie posiada żadnej nieruchomości, składników majątkowych o istotnej wartości (np. samochodu), nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej, jak również nie posiada udziałów (akcji) w spółkach prowadzących swoją działalność w Polsce.

Analizując stopień powiązań osobistych i gospodarczych Wnioskodawcy w okresie wskazanym we wniosku, uznać należy, iż od dnia wyjazdu z Polski, Wnioskodawca posiadał miejsce zamieszkania w Omanie, co wynika z faktu, iż tam znajduje się Jego ośrodek interesów życiowych. W związku z powyższym Wnioskodawca, od osiąganych od tego momentu dochodów podlega ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, tj. podlega opodatkowaniu jedynie od dochodów osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.