IPPB4/415-83/11-3/JS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 12 stycznia 2011 r. (data wpływu 31 stycznia 2011 r.) oraz uzupełnieniu z dnia 8 lutego 2011 r. (data nadania 8 lutego 2011 r., data wpływu 9 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko - jest nieprawidłowe.

W dniu 31 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni zwróciła się z prośbą o potwierdzenie Jej interpretacji odnośnie rozliczenia PIT za 2010 r. Wnioskodawczyni posiada dwójkę dzieci i sama je wychowuje, chociaż nie ma jeszcze orzeczonej separacji (sprawa w toku od dwóch lat). Ma natomiast orzeczone na dzieci zabezpieczenie alimentacyjne, które niestety wpływa nieregularnie. Wnioskodawczyni musi więc liczyć tylko na swoje wynagrodzenie. Jeden z synów jest niepełnosprawny i musi z nim jeździć na terapię, za którą ponosi koszty. W postanowieniu sądowym, a jest to orzeczenie prawomocne z 2009 r., wskazane jest, że prowadzi z mężem oddzielne gospodarstwa domowe. Wnioskodawczyni samodzielnie wychowuje dzieci (postanowienie w załączeniu). Niestety polskie przepisy są nieprecyzyjne w tej kwestii i często uznają za matkę samotnie wychowującą dzieci osobę żyjącą w związku nieformalnym, natomiast matka, która naprawdę sama zajmuje się dziećmi ma problem z uzyskaniem tego statusu. Wnioskodawczyni uważa, że powinno być to uregulowane, gdyż wprowadza nierówne traktowanie i sprzeciwia się prawom człowieka. Ze strony męża spotkało Wnioskodawczynię i dzieci wiele zła, a to że próbuje on całą sprawę przeciągnąć i utrudnia uzyskanie rozwodu nie powinno dodatkowo obciążać Wnioskodawczyni i dzieci.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy rozliczając się z podatku Wnioskodawczyni może rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Uważa, że może być uznana za matkę samotnie wychowującą dzieci do rozliczenia deklaracji PIT, co jest zgodne ze stanem faktycznym. Według Jej stanowiska prawomocne postanowienie sądowe stwierdzające stan, że Wnioskodawczyni samotnie wychowuje dzieci i że prowadzi z mężem oddzielne gospodarstwa domowe powinien wystarczyć do uzyskania możliwości rozliczenia się jako samotna matka.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci:

Stosownie do art. 6 ust. 5 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Zgodnie z art. 6 ust. 8 powołanej ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 omawianej ustawy stanowi, iż sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy.

Zatem z preferencyjnego sposobu opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci można skorzystać po spełnieniu łącznych kryteriów określonych przez ustawodawcę. Przy czym cytowany wyżej art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi zarówno o cywilnoprawnym statusie osoby wychowującej dzieci, jak i o tym, że osoba ta musi wychowywać dzieci samotnie. O samotnym wychowywaniu dziecka nie musi przesądzać orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jedno z rodziców. W sytuacji bowiem, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, a oboje są stanu wolnego, zarówno jedno, jak i drugie może samotnie wychowywać dziecko. Jednak prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, opiekunów prawnych, które faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, zamieszkuje z nim. Spełnienie tylko jednej z przesłanek, nie daje prawa do korzystania z omawianego sposobu opodatkowania dochodów.

Przepis art. 6 ust. 5 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci. Biorąc pod uwagę wyżej cytowany przepis ustawodawca uznał za osobę samotną również osobę pozostającą w związku małżeńskim pod warunkiem, że drugi małżonek zostanie pozbawiony praw rodzicielskich. Prawa te wynikają z faktu bycia rodzicem dziecka. Zgodnie bowiem z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Natomiast jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców (art. 93 § 2).

Należy podkreślić, iż wszelkiego rodzaju ulgi podatkowe są odstępstwem od konstytucyjnej zasady równości i powszechności opodatkowania. Zatem oceniając, czy w danej sytuacji przysługuje prawo do skorzystania z ulgi podatkowej, należy przepisy stosować w sposób ścisły tj. nie należy stosować ani wykładni rozszerzającej, ani też zawężającej.

Określając warunki uprawniające do preferencyjnego rozliczenia ustawodawca odwołuje się zarówno do stanu cywilno-prawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Zaznaczyć należy, iż warunki te muszą zostać spełnione łącznie. Dopiero bowiem wtedy osoba wskazana w art. 6 ust. 5, która faktycznie w roku podatkowym samotnie wychowywała dziecko, czyli sprawowała nad nim stałą opiekę, zamieszkując z nim, po zgłoszeniu swojej woli we wniosku wyrażonym w zeznaniu rocznym, złożonym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, ma prawo do opodatkowania na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni wychowuje niewątpliwie małoletnie dzieci. Pozostaje zatem rozważyć czy posiada status osoby samotnie wychowującej dziecko w rozumieniu ustawy. W przypadku Wnioskodawczyni nie zostały orzeczone rozwód ani separacja. W świetle prawa Wnioskodawczyni nadal pozostaje w związku małżeńskim. Z wniosku nie wynika również aby mąż Wnioskodawczyni był pozbawiony praw rodzicielskich.

Dlatego też stwierdzić trzeba, że nie został spełniony podstawowy warunek umożliwiający skorzystanie z rozliczenia w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, tzn. Wnioskodawczyni w 2010 r. nie była panną, wdową, rozwódką, osobą, w stosunku do której orzeczono separację ani osobą pozostającą w związku małżeńskim, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Reasumując, w tym zdarzeniu przyszłym i prawnym brak jest podstaw do skorzystania przez Wnioskodawczynię z możliwości rozliczenia się z podatku dochodowego od osób fizycznych w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.