IPPB4/415-728/11-2/JK3 - Opodatkowanie otrzymanej kwoty za bezumowne korzystanie z nieruchomości i ustanowienie służebności przesyłu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 21 września 2011 r. (data wpływu 26 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych

* jest prawidłowe w zakresie zakwalifikowania otrzymanej kwoty za bezumowne korzystanie z nieruchomości i ustanowienie służebności przesyłu do dochodów z innych źródeł, rozliczenia i opodatkowania ich łącznie z pozostałymi dochodami za dany rok,

* jest nieprawidłowe w pozostałym zakresie.

W dniu 26 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanej kwoty za bezumowne korzystanie z nieruchomości i ustanowienie służebności przesyłu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca wraz z żoną są współwłaścicielami nieruchomości gruntowej przez którą przebiega rurociąg ciepłowniczy. Z tytułu bezumownego korzystania ze służebności przesyłu przez S.... małżonkowie otrzymali odszkodowanie (wynagrodzenie) od S... z tego tytułu. Kwota odszkodowania składa się z dwóch składników, tj. za bezumowne korzystanie ze służebności przez ostatnich 10 lat (do czasu ustanowienia służebności przesyłu) i wynagrodzenia za służebność "na przyszłość" - oba wynagrodzenia zostały wypłacone jednorazowo i wpłacone na rachunek bankowy żony Wnioskodawcy. Zapłata przez S... całości odszkodowania (wynagrodzenia) wynika z zawartej przez strony przed sądem ugody i po sporządzeniu w obecności notariusza umowy o ustanowieniu służebności przesyłu do której podpisania obligowała strony ugoda sądowa. Obie otrzymane kwoty (z tytułu ustanowienia służebności i z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości) określone zostały w ugodzie sądowej i akcie notarialnym jako wynagrodzenie, jednakże zdaniem wnioskodawcy oba te "wynagrodzenia" (nie jest to nieruchomość rolna) mają charakter odszkodowawczy. Bezsprzecznie taki charakter ma "wynagrodzenie" z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości. Konsekwentnie w pytaniu interpretacyjnym oba terminy "wynagrodzenie" i "odszkodowanie" były używane zamiennie. Zgodnie z powszechnie obowiązującymi zasadami o skutkach podatkowych decyduje nie nazwa nadana danemu świadczeniu, ale podstawa na jakiej świadczenie jest wypłacane.

W przypadku gdy nieruchomość nie byłaby zajęta przez S... jej wartość byłaby większa, jak również mogłaby zostać wykorzystywana do innych celów (dodatkowa budowa, podział itp.), w tym znaczeniu podatnik mógłby osiągnąć dodatkowe korzyści, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Grunt, z którym związana jest wypłata odszkodowania należy do majątku odrębnego małżonków w nierównych częściach (2/3 przysługuje małżonkom na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej, zaś 1/3 należy do majątku odrębnego żony Wnioskodawcy). Pozostając w związku małżeńskim małżonkowie nie mają zawartej umowy o rozdzielności ustawowej i pozostają w ustroju wspólności ustawowej.

Wnioskodawca jest podatnikiem VAT i prowadzi działalność gospodarczą (Kancelaria Adwokacka). Żona Wnioskodawcy nie prowadzi działalności gospodarczej. Nieruchomość z którą związane jest odszkodowanie nie ma związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą i jest nieruchomością wykorzystywaną jedynie na cele osobiste. Nie jest to nieruchomość rolna.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Przedmiot niniejszej interpretacji dotyczy zakresu ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych (pytania Nr 2, 3, 4). Wniosek w pozostałym zakresie, tj. w części dotyczącej podatku od towarów i usług (pytanie Nr 1) zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 2

Nieruchomość należy do majątku odrębnego małżonków w różnych częściach, co wynika z nabycia jej w części w formie spadku. Zgodnie jednak z art. 31 § 2 pkt 2 ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy do majątku wspólnego należą nie tylko dochody z majątku wspólnego ale również z majątku osobistego każdego z małżonków.

W konsekwencji małżonkowie powinni wykazać dochód w równej części na nich przypadający, a nie proporcjonalny do posiadanych udziałów w nieruchomości.

Ad. 3

Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskane odszkodowanie (wynagrodzenie) należy potraktować, jako dochód z innych źródeł i wykazać w składanej deklaracji rocznej. W takim przypadku oboje małżonkowie mają czas do 30 kwietnia roku następnego do wpłacenia należnego podatku, bez obowiązku uiszczania zaliczek na podatek. Dochód taki jest opodatkowany według stawek progresywnych. Powyższe zasady opodatkowania nie mają zastosowania do przychodów zwolnionych przedmiotowo z podatku dochodowego.

Ad. 4

Wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości i za służebność "na przyszłość" w wysokości ustalonej w ugodzie sądowej są odszkodowaniami zwolnionymi z podatku dochodowego zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o p.d.o.f. Sposób określenia tego odszkodowania jako wynagrodzenia w ugodzie sądowej i akcie notarialnym poprzez ustalenie kwot za okres wcześniejszego bezprawnego korzystania z nieruchomości i kwoty "wynagrodzenia" za okres przyszły może wprowadzać w błąd, że każda z tych kwot nie podlega zwolnieniu z podatku dochodowego. Jednak zdaniem podatnika nie tylko odszkodowanie za okres zaszły, ale również przyszły podlega zwolnieniu, ponieważ jest związane z wcześniejszym bezprawnym wykorzystaniem nieruchomości. Obie otrzymane kwoty (z tytułu ustanowienia służebności i z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości) określone zostały zarówno w ugodzie sądowej jak i akcie notarialnym jako "wynagrodzenie" jednakże, zdaniem wnioskodawcy oba te "wynagrodzenia" mają charakter odszkodowawczy. Bezsprzecznie taki charakter ma "wynagrodzenie" z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości. Problematyczny charakter może mieć "wynagrodzenie" za służebność "na przyszłość" jednak zdaniem wnioskodawcy ma ono również charakter odszkodowawczy albowiem gdyby nieruchomość nie została zajęta przez rurociąg ciepłowniczy jej wartość byłaby większa, a podatnik mógłby ją wykorzystać na inne cele osiągając dodatkowe korzyści, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe w zakresie zakwalifikowania otrzymanej kwoty za bezumowne korzystanie z nieruchomości i ustanowienie służebności przesyłu do dochodów z innych źródeł, rozliczenia i opodatkowania ich łącznie z pozostałymi dochodami za dany rok, natomiast w pozostałym zakresie uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Wskazać należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Odszkodowanie nie jest tożsame z pojęciem wynagrodzenia. Jeżeli zatem ugoda między stronami dotyczyła wysokości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomosci, to nie ma żadnych podstaw prawnych aby to wynagrodzenie, na które umówią się obie strony, i które będzie należnością za korzystanie w określony sposób z nieruchomości traktować jako odszkodowanie.

Stosownie do regulacji zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Natomiast w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Zagadnienia dotyczące bezumownego korzystania z nieruchomości zostały uregulowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

W myśl art. 224 § 1 Kodeksu cywilnego samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jej posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.

Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył (art. 224 § 2 ww. ustawy).

Na podstawie art. 225 Kodeksu cywilnego obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

W orzecznictwie przyjmuje się, że wynagrodzenie o jakim mowa w przywoływanych normach nie jest odszkodowaniem. Stanowi ono natomiast sposób regulowania stosunków między właścicielem a nieuprawnionym posiadaczem, ochronę interesów właściciela i przywracania zakłóconej równowagi między tymi podmiotami. Wynagrodzenie z art. 224 § 2 i art. 225 Kodeksu cywilnego ułatwia właścicielowi osiągnięcie celu gospodarczego polegającego na zrównaniu jego stanu majątkowego do poziomu, który można byłoby osiągnąć, gdyby właściciel mógł korzystać z rzeczy stanowiącej przedmiot jego prawa własności.

Należy przy tym zaznaczyć, że przepisy art. 224 § 2 i art. 225 Kodeksu cywilnego w zakresie wymienionych w nich roszczeń wyłączają inne podstawy odpowiedzialności posiadacza wobec właściciela. Zarówno powstanie roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, jak i wysokość wynagrodzenia nie zależy od tego, czy właściciel w rzeczywistości poniósł jakiś uszczerbek, a posiadacz uzyskał jakąś korzyść. O wysokości należnego właścicielowi wynagrodzenia decydują stawki rynkowe za korzystanie z danego rodzaju rzeczy i czas posiadania rzeczy przez adresata roszczenia. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie nie jest i nie może być odszkodowaniem z tytułu pozbawienia posiadania rzeczy, wiąże się bowiem z faktem wykonywania posiadania samoistnego (art. 225 k.c.)., a nie wyrządzeniem szkody w jakiejkolwiek postaci.

Tym samym wynagrodzenie przysługujące od samoistnego posiadacza, nie jest naprawieniem szkody wyrządzonej właścicielowi lecz zapłatą za korzystanie z jego rzeczy, którą posiadacz musiałby uiścić właścicielowi, gdyby jego posiadanie oparte było na istniejącej podstawie prawnej; a więc tym co uzyskałby właściciel, gdy rzecz oddał w odpłatne korzystanie na podstawie ważnego stosunku prawnego. W związku z powyższym, tak wypłacone świadczenie nie jest odszkodowaniem, do którego miałyby zastosowanie przepisy prawa cywilnego regulujące wysokość lub zasady ustalania roszczeń odszkodowawczych.

Skoro wymienione w art. 224 § 2 i art. 225 Kodeksu cywilnego świadczenie nie jest odszkodowaniem to jego otrzymanie nie uzasadnia zastosowania przepisów związanych ze zwolnieniem przewidzianym w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych dla odszkodowań. Co prawda ustawa podatkowa nie zawiera definicji szkody czy odszkodowania, jednakże dokonując jego wykładni nie należy odbiegać od jego rozumienia jakie temu pojęciu zostało nadane w systemie prawa cywilnego. O tym co stanowi szkodę oraz jakie są zasady i sposoby jej naprawienia decydują (generalnie) przepisy art. 361 i art. 363 Kodeksu cywilnego. Natomiast przedmiotowe wynagrodzenie jako nie służące naprawieniu szkody, nie ma charakteru odszkodowawczego, podobnie jak korzystanie z nieruchomości przez posiadacza nie oznacza wyrządzenie jej właścicielowi szkody tylko dlatego, że nie łączy ich ważny stosunek prawny, a właściciel nie mógł z nieruchomości tej korzystać. Wynagrodzenie, o którym mowa w art. 224 § 2 i art. 225 jest należne bez względu na uszczerbek majątkowy jaki poniósł lub mógłby ponieść właściciel pozbawiony możliwości korzystania z rzeczy.

Istotnym przy tym jest fakt, że art. 224 § 2 Kodeksu cywilnego normuje uzupełniające roszczenie windykacyjne (o zwrot rzeczy). Do roszczeń tych należy roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy, o odszkodowanie z tytułu zużycia, pogorszenia lub utraty rzeczy, o zwrot pobranych nie zużytych pożytków, o zapłatę wartości pożytków zużytych. Już to wyliczenie roszczeń, przysługujących właścicielowi wskazuje na to, że ustawodawca odróżnił wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy od odszkodowania. Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie za ugruntowany już uznać można pogląd, iż wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy obejmuje to wszystko, co uzyskałby właściciel, gdyby ją wynajął, wydzierżawił albo oddał do odpłatnego korzystania na podstawie innego stosunku prawnego. Pokrywa ono także normalne zużycie rzeczy, będące wynikiem prawidłowego jej używania. Powstanie tego roszczenia i jego wysokość nie są zależne od tego, czy właściciel poniósł jakiś uszczerbek, a posiadacz uzyskał jakąś korzyść. Mimo, że roszczenie to łączy w sobie pierwiastki roszczenia odszkodowawczego i roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia, to jest ono - podobnie jak inne roszczenia przewidziane w art. 224 § 2 Kodeksu cywilnego - odrębnym roszczeniem, niezależnym od przesłanek roszczeń o naprawienie szkody i zwrot bezpodstawnego wzbogacenia. Kwoty uzyskane z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy w świetle przepisów prawa cywilnego nie mogą zatem być uznane za odszkodowanie.

Uwzględniając powyższe, wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości, jakie Wnioskodawca otrzymał na podstawie ugody sądowej nie może korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca jednoznacznie stwierdził, iż zasądzone przez Sąd kwoty są wynikiem bezumownego korzystania z nieruchomości przez firmę S. Zatem wskazać należy, iż otrzymane kwoty stanowić będą przychód z innych źródeł, o którym mowa w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 9 oraz art. 20 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z postanowieniami z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja źródeł przychodów ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. Z przychodem z innych źródeł mamy zatem do czynienia w każdym przypadku, kiedy podatnik osiąga korzyść majątkową.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż otrzymana kwota wynagrodzenia zarówno od Spółki za bezprawne zajęcie gruntu stanowić będzie przychód "z innych źródeł", o którym mowa w art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy, podlegający opodatkowaniu w roku podatkowym, w którym zostały one wypłacone.

Natomiast w kwestii dotyczącej ustanowienia służebności przesyłu stwierdza się co następuje.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 120 przytoczonej ustawy wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

Zgodnie z art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami pod pojęciem budowy urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się urządzenie albo modernizację drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Służebność gruntowa, uregulowana została w art. 285 ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Stanowi on, że nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Zgodnie natomiast z art. 305 ¹ Kodeksu cywilnego nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Z kolei, jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu (art. 305 ^{2 §} 2 Kodeksu cywilnego).

Powyższe przepisy Kodeksu cywilnego wyraźnie wskazują, że co do zasady służebność przesyłu jest ustanawiana na rzecz przedsiębiorcy za odpowiednim wynagrodzeniem należnym od przedsiębiorcy na rzecz właściciela nieruchomości obciążonej.

Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku zawarł Pan ze Spółką w formie aktu notarialnego umowę o ustanowienie służebności przesyłu. Na podstawie tej umowy otrzymał Pan wynagrodzenie.

Odnosząc się do powyższego, po analizie zacytowanego powyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stwierdzić należy, że w opisanej we wniosku sytuacji, z uwagi na wyłączenie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy, otrzymane środki pieniężne tytułem wypłaty których była zawarta między stronami umowa, nie mogą korzystać z przedmiotowego zwolnienia niezależnie od istnienia lub nieistnienia podstawy prawnej regulującej charakter odszkodowawczy oraz wysokość lub zasady ustalania tego rodzaju świadczeń.

Otrzymane wynagrodzenie nie będzie korzystało również ze zwolnienia zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zwolnieniu określonemu w tym przepisie podlegają bowiem tylko odszkodowania wypłacone z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, rekultywacji gruntów oraz szkód poniesionych w uprawach rolnych i drzewostanie.

Otrzymanie świadczenia w związku z ustanowieniem służebności przesyłu nie stanowi zatem tytułu uprawniającego do zastosowania przedmiotowego zwolnienia.

Powyższe oznacza, że wypłacone świadczenie pieniężne stanowi dla podatnika przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z definicją przychodów z innych źródeł, określoną w art. 20 ust. 1, stanowią je w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Użyty we wskazanym przepisie zwrot "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy bowiem mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Oznacza to, iż kwota wynagrodzenia za służebność przesyłu - jako przychód z innych źródeł - podlega opodatkowaniu według skali podatkowej i powinna zostać wykazana w zeznaniu podatkowym, które należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym, w terminie do dnia 30 kwietnia następnego roku podatkowego, w którym otrzymano ww. świadczenie.

W myśl art. 42a ww. ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłat należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów.

Zasadą ustawową jest zatem, iż małżonkowie są podatnikami każdy z osobna, a w szczególnych przypadkach ustawa zezwala na łączne opodatkowanie małżonków, nie powoduje to jednak, że małżonkowie stają się jednym podatnikiem, gdyż podatnikiem nadal pozostaje osoba fizyczna.

Zatem wynagrodzenie otrzymane przez Wnioskodawcę w części na Niego przypadającej (tj. proporcjonalnie do posiadanych udziałów w nieruchomości), stanowić będzie przychód podlegający opodatkowaniu, który należy wykazać w zeznaniu rocznym za rok podatkowy, w którym zostało wypłacone.

Reasumując, należy stwierdzić, iż kwota otrzymanego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości oraz wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie są spełnione warunki zwolnienia od opodatkowania zawarte w omówionych uprzednio przepisach.

Zatem na Wnioskodawcy ciąży obowiązek uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od otrzymanego wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości oraz wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu. Uzyskany z powyższego tytułu przychód w wysokości odpowiadającej posiadanemu udziałowi w nieruchomości Wnioskodawca winien wykazać w zeznaniu rocznym za rok podatkowy, w którym kwotę przychodu otrzymał, a w przypadku uzyskiwania również innych dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych (np. z tytułu zatrudnienia) dochody należy zsumować i obliczyć od sumy dochodów podatek dochodowy według skali podatkowej zawartej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl przepisów art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zeznanie, według ustalonego wzoru o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, winno zostać złożone w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.