IPPB4/415-540/10-6/SP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 28 czerwca 2010 r. (data wpływu 30 czerwca 2010 r.) uzupełniony pismem z dnia 3 września 2010 r. (data nadania 4 września 2010 r., data wpływu 7 września 2010 r.) na wezwanie z dnia 27 sierpnia 2010 r. Nr IPPB4/415-540/10-2/SP (data nadania 27 sierpnia 2010 r., data doręczenia 30 sierpnia 2010 r.) oraz uzupełniony pismem z dnia 17 września 2010 r. (data nadania 18 września 2010 r., data wpływu 22 września 2010 r.) na wezwanie z dnia 13 września 2010 r. Nr IPPB4/415-540/10-4/SP (data nadania 13 września 2010 r., data doręczenia 15 września 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania renty wdowiej z Niemiec - jest prawidłowe.

W dniu 30 czerwca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania renty wdowiej z Niemiec.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

Mieszkając w Niemczech Wnioskodawczyni otrzymywała rentę wdowią po zmarłym mężu wypłacaną przez Instytucję Ubezpieczeń Rentowych z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych w Niemczech. Mąż Wnioskodawczyni był obywatelem tego kraju. W Niemczech Wnioskodawczyni była zwolniona z płacenia podatku.

Mieszkając w Niemczech Wnioskodawczyni otrzymywała emeryturę krajową (art. 34 ust. 7 ustawy) pomniejszoną przez ZUS w Polsce o podatek dochodowy od osób fizycznych.

W 2009 r. Wnioskodawczyni mieszkała zarówno w Niemczech (posiada pozwolenie na pobyt stały na czas nieokreślony) jak i w Polsce. Łączny okres pobytu w Polsce w 2009 r. wynosił około 5 miesięcy.

Obecnie Wnioskodawczyni mieszka w Polsce i nadal instytucja ubezpieczeń rentowych w Niemczech wypłaca Jej rentę wdowią.

Wnioskodawczyni zwracała się do wielu instytucji i urzędów z prośbą o udzielenie informacji w sprawie opodatkowania renty wdowiej wypłacanej prze Instytucję Ubezpieczeń Rentowych z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych w Niemczech. Wnioskodawczyni nie uzyskała kompetentnej i rzetelnej informacji.

Wobec dezinformacji, Wnioskodawczyni zapłaciła od wyżej wymienionej renty wdowiej do urzędu skarbowego w Polsce podatek dochodowy za rok 2009 - PIT-36.

Pismem z dnia 27 sierpnia 2010 r. Nr IPPB4/415-540/10-2/SP wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia braków formalnych wniosku. Powyższe zostało uzupełnione w terminie w terminie.

Następnie pismem z dnia 13 września 2010 r. Nr IPPB4/415-540/10-4/SP wezwano Wnioskodawczynie do uzupełnienia wniosku poprzez przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego w odniesie do pytania zawartego w uzupełnieniu z dnia 3 września 2010 r. (data wpływu 7 września 2010 r.). Powyższe zostało uzupełnione w terminie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Wnioskodawczyni uważa, iż nie powinna płacić podatku dochodowego od renty wdowiej po zmarłym mężu wypłacanej przez Instytucję Ubezpieczeń Rentowych w Niemczech.

W Niemczech Wnioskodawczyni była zwolniona z płacenia podatku od wyżej wymienionej renty.

Zatem, Wnioskodawczyni uważa, iż powinna zrobić korektę PIT-36 i otrzymać zwrot zapłaconego niesłusznie podatku za 2009 rok.

Według Wnioskodawczyni, w przyszłych latach nie ma obowiązku składania zeznania podatkowego PIT-36 z tytułu pobierania renty wdowiej wypłacanej wyłącznie z niemieckich obowiązkowych składek ustawowego ubezpieczenia socjalnego.

Według wykładni prawnej emerytura po zmarłym mężu Niemcu nie powinna być opodatkowana podatkiem dochodowym. Zgodnie z art. 18 ust. 2 umowy polsko-niemieckiej renty pochodzące wyłącznie z niemieckich obowiązkowych składek ustawowego ubezpieczenia socjalnego są w Polsce zwolnione od podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

W myśl art. 3 ust. 2a ustawy osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni otrzymuje rentę wdowią z Instytutu Ubezpieczeń Rentowych w Niemczech, zatem w przedmiotowej sprawie maja zastosowania uregulowania zawarte w polsko-niemieckiej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania.

W myśl art. 4 ust. 1 umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), w rozumieniu niniejszej umowy, określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, miejsce zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również to Państwo, każdą jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny. Jednakże określenie to nie obejmuje osób, które podlegają opodatkowaniu w tym Państwie, w zakresie dochodu osiąganego tylko ze źródeł w tym Państwie lub z tytułu majątku położonego w tym Państwie.

Na podstawie art. 4 ust. 2 jeżeli, stosownie do postanowień ustępu 1, osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status określa się według następujących zasad:

Definicja "osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie" odnosi się zatem bezpośrednio do określenia "miejsca zamieszkania" przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

W myśl art. 18 ust. 1 ww. umowy, emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie.

Jednakże zgodnie z art. 18 ust. 2 ww. umowy, bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie.

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż renta otrzymywana z Niemiec, wypłacana osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce, podlega co do zasady opodatkowaniu tylko w Polsce. Wyjątek dotyczy jednak sytuacji, gdy świadczenia są wypłacane z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych. Wtedy, stosownie do art. 18 ust. 2 ww. umowy, płatności takie podlegają opodatkowaniu tylko w państwie źródła, tj. w Niemczech.

Niemieckie ustawowe ubezpieczenie społeczne składa się z pięciu działów:

* ustawowe ubezpieczenie na wypadek bezrobocia,

* ustawowe ubezpieczenie emerytalne,

* ustawowe ubezpieczenie zdrowotne,

* ustawowe ubezpieczenie od następstw wypadków oraz

* ustawowe ubezpieczenie pielęgnacyjne.

Świadczenia pochodzące z tych pięciu działów mogą mieć formę zasiłków jednorazowych lub bieżących świadczeń stałych.

Niemniej jednak wyłączne prawo do opodatkowania w Niemczech dotyczy zarówno bieżących stałych świadczeń, jak i jednorazowych zasiłków pochodzących ze wszystkich ww. działów niemieckiego ustawowego ubezpieczenia społecznego.

Świadczenia pieniężne związane ze śmiercią ubezpieczonego przyznawane i ustalane na podstawie tych przepisów są więc świadczeniami pochodzącymi z ustawowego ubezpieczenia socjalnego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż mieszkając w Niemczech Wnioskodawczyni otrzymywała rentę wdowią po zmarłym mężu wypłacaną przez Instytucję Ubezpieczeń Rentowych z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych w Niemczech. Mąż Wnioskodawczyni był obywatelem tego kraju. W 2009 r. Wnioskodawczyni mieszkała zarówno w Niemczech (posiada pozwolenie na pobyt stały na czas nieokreślony) jak i w Polsce. Łączny okres pobytu w Polsce w 2009 r. wynosił około 5 miesięcy. Obecnie Wnioskodawczyni mieszka w Polsce i nadal Instytucja Ubezpieczeń Rentowych w Niemczech wypłaca Jej rentę wdowią.

Zatem mając na uwadze przedstawiony powyżej stan prawny oraz faktyczny, należy stwierdzić, że świadczenie wypłacane z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec, o którym mowa w art. 18 ust. 2 ww. umowy podlega opodatkowaniu tylko w Niemczech i tym samym nie podlega opodatkowaniu w Polsce. W takiej sytuacji płatnik (bank) w Polsce nie powinien od tych należności pieniężnych pobierać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Ponadto, należy wskazać, iż nie będzie miała zastosowania w tym przypadku metoda unikania podwójnego opodatkowania, bowiem przedmiotowe dochody zgodnie z cytowaną umową podlegają opodatkowaniu tylko w Niemczech i tym samym nie występuje podwójne opodatkowanie.

Zgodnie z art. 24 ust. 2 lit. a umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisaną w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), w przypadku osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej, podwójnego opodatkowania unikać się będzie w następujący sposób, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy może być opodatkowany w Republice Federalnej Niemiec, wówczas Rzeczpospolita Polska zwolni z uwzględnieniem postanowień litery b) taki dochód lub majątek od opodatkowania. Rzeczpospolita Polska może przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub majątku tej osoby zastosować stawkę podatkową, która byłaby zastosowana, gdyby dochód lub majątek zwolniony od opodatkowania nie podlegał takiemu zwolnieniu.

Zgodnie z tym przepisem, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce osiągnie dochód, który może być opodatkowany w Niemczech to Polska ma obowiązek zwolnienia tego dochodu od opodatkowania.

Zgodnie natomiast z drugim zdaniem tego przepisu, Polska może przy obliczaniu podatku od pozostałego dochodu tej osoby zastosować stawkę podatkową, która byłaby zastosowana, gdyby dochód zwolniony od opodatkowania (dochód, o którym mowa w zdaniu pierwszym, a więc dochód, który może być opodatkowany w Niemczech) nie podlegał takiemu zwolnieniu.

Tak sformułowana zasada progresji znajduje zatem zastosowanie wyłącznie w stosunku do dochodów, o których mowa w art. 24 ust. 2 lit. a umowy, czyli dochodów podlegających opodatkowaniu w obydwu państwach.

Natomiast, w przypadku dochodów podlegających opodatkowaniu tylko w jednym państwie, jak np. dochód uzyskiwany w ramach obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec, nie znajduje zastosowania art. 24 ust. 2 lit. a umowy, a zatem nie ma podstaw do uwzględnienia ich dla celów progresji w Polsce.

Warto podkreślić, że w Modelowej Konwencji OECD, w celu wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych, zasada progresji została przeniesiona z ust. 1 art. 23A do nowego ust. 3 tego artykułu, w którym powołano się na zwolnienie "zgodnie z jakimkolwiek postanowieniem Konwencji". Taka redakcja tego przepisu wskazuje jednoznacznie, że metoda progresji ma zastosowanie do zwolnionego od podatku dochodowego lub majątku na podstawie art. 23A ust. 1, jak również dochodu lub majątku, który na podstawie jakiegokolwiek postanowienia podlega opodatkowaniu tylko w drugim Umawiającym się Państwie.

Takiego zapisu nie zawiera przepis art. 24 ust. 2 lit. a umowy, co wskazuje na to, że zasada progresji ma zastosowanie wyłącznie do dochodów zwolnionych na podstawie art. 24 ust. 2 lit. a umowy.

Należy także zauważyć, że strona niemiecka w umowie, przy stosowaniu metody wyłączenia z progresją, zastrzegła sobie w odrębnym punkcie - art. 24 ust. 1 lit. d umowy, prawo do wzięcia pod uwagę dochodu i majątku wyłączonego z opodatkowania niemieckiego na podstawie umowy (tekst jedn.: odpowiednio postanowień art. 6 do 22 umowy), przy ustalaniu stawki podatku od pozostałego dochodu i majątku, podobnie jak to przewiduje Modelowa Konwencja OECD.

Gdyby więc intencją strony polskiej przy obliczaniu podatku od pozostałego dochodu było uwzględnienie dla celów progresji również dochodów podlegających opodatkowaniu tylko w Niemczech, to przepis ten znalazłby się w odrębnym akapicie, podobnie jak ma to miejsce w przypadku strony niemieckiej.

Reasumując, należy stwierdzić, iż Wnioskodawczyni nie powinna płacić podatku dochodowego w Polsce w 2009 r. od renty wdowiej po zmarłym mężu wypłacanej przez Instytucję Ubezpieczeń Rentowych z obowiązkowego systemu ubezpieczeń rentowych w Niemczech. W latach następnych (o ile zmiennie nie ulegnie stan faktyczny i prawny) Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do składania zeznań podatkowych PIT-36 z tytułu pobierania renty wdowiej wypłacanej przez Instytucję Ubezpieczeń Rentowych w Niemczech.

W sytuacji, gdy w zeznaniu podatkowym za rok 2009 wykazała Pani dochód zwolniony z opodatkowania i uregulowała podatek z tego tytułu, może Pani skorygować złożone zeznanie.

Podatnikowi, który w zeznaniu rocznym wykazał zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacił zadeklarowany podatek albo wykazał nadpłatę w wysokości mniejszej od należnej przysługuje - zgodnie z art. 75 § 2 pkt 1 lit. a Ordynacji podatkowej - uprawnienie do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty podatku.

Na podstawie art. 75 § 3 ww. ustawy podatnik równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty jest obowiązany złożyć skorygowane zeznanie (deklarację).

W myśl art. 81 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację.

Stosownie do brzmienia art. 81 § 2 cyt. ustawy, skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty.

W myśl art. 3 pkt 5 ustawy - Ordynacja podatkowa, ilekroć w ustawie jest mowa o deklaracjach - rozumie się przez to również zeznania, wykazy oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci.

Natomiast zgodnie z art. 81b § 1 pkt 1 ww. ustawy, uprawnienie do skorygowania deklaracji ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej - w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą.

Stosownie do treści art. 81b § 1 pkt 2 cyt. ustawy, uprawnienie do skorygowania deklaracji przysługuje nadal po zakończeniu:

Jak wynika z art. 75 § 1 ww. ustawy, jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku.

Zgodnie z art. 75 § 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy, uprawnienie określone w § 1 przysługuje również podatnikom, których zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1, jeżeli w zeznaniach (deklaracjach), o których mowa w art. 73 § 2, wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek albo wykazali nadpłatę w wysokości mniejszej od należnej.

Z treści art. 75 § 3 cyt. ustawy wynika między innymi, iż w przypadku, o którym mowa w § 2 pkt 1 lit. a, podatnik, płatnik lub inkasent równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty są obowiązani złożyć skorygowane zeznanie (deklarację).

Wyjaśnić należy, że korekta deklaracji ma na celu poprawienie błędu, który został popełniony przy poprzednim sporządzeniu deklaracji i może dotyczyć każdej jej pozycji - o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Skorygowanie deklaracji polega więc na ponownym - poprawnym już - wypełnieniu jej formularza z zaznaczeniem, iż w tym przypadku mamy do czynienia z korektą uprzednio złożonej deklaracji, z wynikającym z przepisu prawa obowiązkiem dołączenia pisemnego uzasadnienia przyczyn korekty.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż Wnioskodawczyni może ubiegać się o zwrot podatku zapłaconego za 2009 r. od renty wdowiej z Niemiec poprzez złożenie korekty zeznania podatkowego PIT-36 za 2009 rok wraz z pisemnym uzasadnieniem przyczyn tej korekty.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, w przypadku zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.