IPPB4/415-481/10-4/MP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 8 czerwca 2010 r. (data wpływu 10 czerwca 2010 r.) uzupełniony pismem z dnia 5 lipca 2010 r. (data nadania 5 sierpnia 2010 r., data wpływu 10 sierpnia 2010 r.) na wezwanie z dnia 29 lipca 2010 r. Nr IPPB4/415-481/10-2/MP (data nadania 29 lipca 2010 r., data doręczenia 3 sierpnia 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania za wywłaszczony grunt - jest prawidłowe.

W dniu 10 czerwca 2010 r. złożyła Pani wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania za wywłaszczony grunt.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 21 maja 2008 r. Wojewoda ustalił lokalizację drogi dla inwestycji polegającej na budowie drogi ekspresowej w ciągu drogi Krajowej. Decyzja ta stała się ostateczna z dnia 14 listopada 2008 r. na podstawie decyzji Ministra Infrastruktury. Zgodnie z powyższą decyzją pod ww. inwestycję przeznaczona została m.in. działka o Nr ew. 88/3, która zgodnie z odpisem księgi wieczystej stanowiła własność Wnioskodawczyni. Działka ta z mocy prawa stała się własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzją Wojewody została ustalona lokalizacja drogi. Wnioskiem z dnia 14 kwietnia 2009 r. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad wystąpiła do Wojewody o ustalenia odszkodowania.

Nastąpiło wszczęcie postępowania w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania. Powołany został rzeczoznawca, który miał określić wysokość nieruchomości. Do sporządzonego w dniu 24 listopada 2009 r. operatu szacunkowego rzeczoznawca majątkowy załączył korektę z dnia 1 lutego 2010 r. uwzględniającą weryfikację bazy transakcji przyjętej do wyceny gruntu. Wartość nieruchomości rzeczoznawca określił na kwotę 920.957,00 zł.

W dniu 4 marca 2010 r. odbyła się rozprawa w sprawie ustalenia odszkodowania, na której Wnioskodawczyni nie zgodziła się na zbyt niską wysokość odszkodowania. Przeprowadzono ponowną wycenę, która nie zmieniła wartości wyceny.

W myśl art. 12 ust. 4a ustawy z dnia 10.04.2003. r. decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomość wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, czyli Wojewoda.

Ponadto Wnioskodawczyni wskazała, iż przedmiotową ziemię nabyli Jej rodzice w 1977 r., a Wnioskodawczyni odziedziczyła ją w 1989 r. płacąc przez cały czas nie małe podatki. Na ziemi tej nie mogła się pobudować, ani założyć działalności gospodarczej. Wymagano od Niej jedynie sprzątania, koszenia trawy i wywożenia śmieci z nieruchomości oraz corocznego płacenia podatków.

Pismem z dnia 29 lipca 2010 r. Nr IPPB4/415-481/10-2/MP wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia stanu faktycznego przedstawionego we wniosku.

Powyższe uzupełniono w terminie, pismem z dnia 5 lipca 2010 r. (data nadania 5 sierpnia 2010 r., data wpływu 10 sierpnia 2010 r.), w którym poinformowano, iż decyzja była wydana na podstawie art. 12 ust. 4a, 4f, 5 oraz art. 18 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) w związku z art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 154, poz. 958), po rozpatrzeniu wniosku Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 14 kwietnia 2009 r. Na podstawie tej decyzji było wydane orzeczenie o odszkodowaniu na rzecz Wnioskodawczyni. W myśl art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, w postępowaniu dotyczącym ustalania wysokości i wypłaty odszkodowania za nieruchomości przyjęte pod drogi publiczne stosuje się przepisy ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym tą ustawą. Oznacza to, że w niniejszym postępowaniu do ustalenia odszkodowania należało stosować obecnie obowiązujące przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.).

W myśl art. 12 ust. 4a ww. ustawy, decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości przyjęte pod realizację inwestycji drogowej wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Zatem organem właściwym w spawie ustalenia przedmiotowego odszkodowania jest Wojewoda. Stosownie do art. 12 ust. 4f ww. ustawy, odszkodowanie za przyjętą nieruchomość przysługuje dotychczasowemu właścicielowi nieruchomości. Zgodnie z art. 12 ust. 5 ww. ustawy, do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18. Z kolei w myśl art. 18 ust. 1 ww. ustawy, wysokość odszkodowania ustała się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zwolnieniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania. Z analizy operatu szacunkowego na potrzeby tego postępowania, dokonując wyceny przedmiotowej nieruchomości rzeczoznawca uwzględnił jej stan na dzień 21 maja 2008 r., a więc na dzień wydania przez organ I instancji - Wojewodę decyzji ustalającej lokalizację inwestycji drogowej. Wartość nieruchomości rzeczoznawca określił na dzień sporządzenia operatu szacunkowego. Wnioskodawczyni wskazuje, iż rzeczoznawca majątkowy, dokonujący wyceny przedmiotowej nieruchomości, uwzględnił art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. Mając powyższe na uwadze Wnioskodawczyni stwierdziła, iż ustalenie wartości nieruchomości nastąpiło zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. Nr 207, poz. 2109 z późn. zm.). Uzasadniając rozstrzygnięcie zawarte w pkt 3 decyzji należy wskazać, że zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r., koszty nabycia nieruchomości pod drogi, w tym odszkodowanie, finansowane są na podstawie przepisów o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego, przepisów o drogach publicznych oraz przepisów o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym. Powyższe oznacza, że ustalone w niniejszej decyzji odszkodowanie zostanie wypłacone ze środków budżetu Państwa, z tej części, której dysponentem jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad. Stosownie zaś do art. 132 ust. 1a i 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 115, poz. 741 z późn. zm.), który ma zastosowanie w niniejszej sprawie, w których wydano odrębną decyzję o odszkodowaniu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wysokość otrzymanego odszkodowania jest opodatkowana podatkiem dochodowym.

Zdaniem Wnioskodawczyni, powinna być zwolniona z opodatkowania odszkodowania, ponieważ sama nie sprzedała przedmiotowego gruntu, tylko został on przymusowo wywłaszczony zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 tej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu zacytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Stosownie zaś do art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż zgodnie z art. 12 ust. 4a, 4f, 5 oraz art. 18 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) w związku z art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji z zakresie dróg publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 154, poz. 958) w dniu 21 maja 2008 r. została wydana decyzja Wojewody ustalająca lokalizację drogi dla inwestycji polegającej na budowie drogi ekspresowej w ciągu drogi Krajowej. Zgodnie z powyższą decyzją pod ww. inwestycję przeznaczona została m.in. działka stanowiąca własność Wnioskodawczyni. Działka ta z mocy prawa stała się własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzją Wojewody została ustalona lokalizacja drogi. Wnioskiem z dnia 14 kwietnia 2009 r. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad wystąpiła do Wojewody o ustalenia odszkodowania. Nastąpiło wszczęcie postępowania w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania. Powołany został rzeczoznawca, który miał określić wysokość nieruchomości. Do sporządzonego w dniu 24 listopada 2009 r. operatu szacunkowego rzeczoznawca majątkowy załączył korektę z dnia 1 lutego 2010 r. uwzględniającą weryfikację bazy transakcji przyjętej do wyceny gruntu. Wartość nieruchomości rzeczoznawca określił na kwotę 920.957,00 zł. Ponadto Wnioskodawczyni wskazała, iż przedmiotową ziemię nabyli Jej rodzice w 1977 r., a Wnioskodawczyni odziedziczyła ją w 1989 r.

Wskazana przez Wnioskodawczynię ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) została wymieniona w art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.) jako ustawa w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami.

W myśl art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Natomiast decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (art. 12 ust. 4a), przy czym odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe (art. 12 ust. 4f).

Ponadto, istotne znaczenie dla ustalenia skutków podatkowych otrzymania ww. odszkodowania ma treść art. 12 ust. 5 ww. ustawy, który stanowi, iż do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów należy uznać, iż opisane we wniosku odszkodowanie zostało wypłacone stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z analizy art. 21 ust. 1 pkt 29 cytowanej ustawy wynika, że przedmiotowe zwolnienie nie będzie przysługiwało, w sytuacji gdy łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

W przypadku, gdy spełniony będzie tylko jeden z warunków albo gdy żaden z nich nie zostanie spełniony, wówczas uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Analizując powyższe należy stwierdzić, iż nabycie nieruchomości miało miejsce w okresie przekraczającym 2 lata przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego, co w świetle art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nakazuje uznać, iż pierwsza z dwóch negatywnych przesłanek zwolnienia przedmiotowego nie została spełniona. Nie będzie również spełniony drugi z warunków wyłączający możliwość skorzystania z przedmiotowego zwolnienia, dotyczący ceny nabycia, ponieważ Wnioskodawczyni nabyła tę nieruchomości w drodze spadku, co nie pozwala na ustalenie ceny jej nabycia. Skoro zatem brak jest ceny przy nieodpłatnym nabyciu, nie będzie spełniony drugi warunek wyłączający przedmiotowe zwolnienie.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż przychód uzyskany z odszkodowania, wypłaconego za nieruchomość zajętą pod drogę publiczną korzysta ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul.1-ego Maja 10, 09-402 Płock.