IPPB4/415-234/14-4/JK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 25 marca 2014 r. (data wpływu 27 marca 2014 r.) uzupełniony pismem z dnia 24 czerwca 2014 r. (data nadania 24 czerwca 2014 r., data wpływu 27 czerwca 2014 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie z dnia 11 czerwca 2014 r. Nr IPPB4/415-234/14-2/JK (data nadania 11 czerwca 2014 r., data doręczenia 23 czerwca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania emerytury otrzymywanej z Niemiec - jest prawidłowe.

W dniu 27 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania emerytury otrzymywanej z Niemiec.

Z uwagi na braki formalne pismem z dnia 11 czerwca 2014 r. Nr IPPB4/415-234/14-2/JK (data nadania 11 czerwca 2014 r., data doręczenia 23 czerwca 2014 r.) wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych poprzez dokonanie stosownej opłaty od wniosku oraz doprecyzowanie stanu faktycznego.

Pismem z dnia 24 czerwca 2014 r. (data nadania 24 czerwca 2014 r., data wpływu 27 czerwca 2014 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca mający miejsce zamieszkania w Polsce pracował w Niemczech od 1980 r. do 1998 r., będąc zatrudnionym przez 2 miesiące w każdym roku jako muzyk, grającej w niemieckim kurorcie. W 2007 r. Wnioskodawca uzyskał z tego tytułu emeryturę niemiecką, którą ustalono na podstawie układu o zabezpieczeniach socjalnych z dnia 8 grudnia 1990 r. pomiędzy Republiką Federalną Niemiec a Polską. Emerytura przekazywana była do banku i potrącany był podatek. Emerytura niemiecka wypłacana jest z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec. Równocześnie Wnioskodawca pobierał emeryturę polską. Wnioskodawca rozliczał się i rozlicza z polskim urzędem skarbowym (łącznie z małżonką), wykazując wszystkie dochody, w tym także emeryturę niemiecką, a łączny podatek wyliczał zgodnie z zaleceniami do odpowiedniego PIT-u. Przez cały czas Wnioskodawca trwał w przeświadczeniu, że rozliczając się w Polsce postępuje zgodnie z obowiązującymi przepisami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy podatek od niemieckiej emerytury, którą Wnioskodawca pobiera w Polsce, gdyż tu mieszka na stałe, był uiszczany prawidłowo do polskiego urzędu skarbowego, zgodnie z pkt 1 art. 18 umowy, czy też winien być odprowadzany, zgodnie z pkt 2 art. 18, do niemieckiego organu podatkowego.

Zdaniem Wnioskodawcy, emerytura z Niemiec, będąca efektem obowiązkowego ubezpieczenia socjalnego, nie powinna być wykazywana w polskich zeznaniach podatkowych. Podatek winien być odprowadzany, zgodnie z pkt 2 art. 18 umowy, a zatem do organu podatkowego w Niemczech.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do treści art. 3 ust. 1a cytowanej ustawy, za osobę mającą miejsce zamieszkania terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Natomiast zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, oraz od innych dochodów osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem "lub", co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a co za tym idzie - podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynikać może to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika "lub" w sformułowaniu "centrum interesów osobistych lub gospodarczych" dla doprecyzowania, kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP.

Przez "centrum interesów osobistych" należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczna, polityczna, kulturalna, obywatelska, przynależność do organizacji/klubów, uprawianie hobby itp. Z kolei "centrum interesów gospodarczych" to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a analizowany warunek stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium RP centrum interesów życiowych.

Uznanie osoby fizycznej za osobę mająca miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu art. 3 ust. 1a ustawy, nie przesądza o uznaniu tej osoby, za osobę podlegającą w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a, 2b ustawy, stosuje się bowiem z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Ocena czy podatnik podlega w Rzeczypospolitej Polskiej ograniczonemu czy nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu powinna być dokonana w każdym przypadku indywidualnie z uwzględnieniem postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca ma miejsce zamieszkania w Polsce. Pracował w Niemczech od 1980 r. do 1998 r., będąc zatrudnionym przez 2 miesiące w każdym roku jako muzyk, grającej w niemieckim kurorcie. W 2007 r. Wnioskodawca uzyskał z tego tytułu emeryturę niemiecką, którą ustalono na podstawie układu o zabezpieczeniach socjalnych z dnia 8 grudnia 1990 r. pomiędzy Republiką Federalną Niemiec a Polską. Emerytura przekazywana była do banku i potrącany był podatek. Emerytura niemiecka wypłacana jest z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec. Równocześnie Wnioskodawca pobierał emeryturę polską. Wnioskodawca rozliczał się z polskim urzędem skarbowym (łącznie z małżonką), wykazując wszystkie dochody, w tym także emeryturę niemiecką, a łączny podatek wyliczał zgodnie z zaleceniami do odpowiedniego PIT-u.

Zatem w przedmiotowej sprawie znajdą zastosowanie uregulowania zawarte w umowie z dnia 14 maja 2003 r. między Rzeczypospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), obowiązującej od dnia 1 stycznia 2005 r.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ww. umowy, emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie. Na podstawie art. 18 ust. 2 ww. umowy bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że emerytury i renty otrzymywane z Niemiec, wypłacane osobom mającym miejsce zamieszkania w Polsce podlegają opodatkowaniu w Polsce. Wyjątek dotyczy jednak sytuacji, gdy świadczenia (płatności) są wypłacane z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Republiki Federalnej Niemiec, bowiem wówczas stosownie do ww. art. 18 ust. 2 umowy, płatności takie podlegają opodatkowaniu tylko w państwie źródła, tj. w Niemczech.

Niemieckie ustawowe ubezpieczenie społeczne składa się z pięciu działów:

* ustawowe ubezpieczenie na wypadek bezrobocia,

* ustawowe ubezpieczenie emerytalne,

* ustawowe ubezpieczenie zdrowotne,

* ustawowe ubezpieczenie od następstw wypadków oraz

* ustawowe ubezpieczenie pielęgnacyjne.

Świadczenia pochodzące z tych pięciu działów mogą mieć formę zasiłków jednorazowych lub bieżących świadczeń stałych. Niemniej jednak wyłączne prawo do opodatkowania w Niemczech dotyczy zarówno bieżących stałych świadczeń, jak i jednorazowych zasiłków pochodzących ze wszystkich ww. działów niemieckiego ustawowego ubezpieczenia społecznego.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że emerytura wypłacona z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec, zgodnie z art. 18 ust. 2 umowy z dnia 14 maja 2003 r. w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, nie podlega opodatkowaniu w Polsce.

Ponadto, nie będzie miała zastosowania w tym przypadku metoda unikania podwójnego opodatkowania, bowiem przedmiotowe dochody zgodnie z cytowaną umową podlegają opodatkowaniu tylko w Niemczech i tym samym nie występuje podwójne opodatkowanie.

W konsekwencji, dochodów tych nie należy wykazywać w rocznym zeznaniu podatkowym, jak również nie podlegają one uwzględnieniu dla celów progresji, tj. do ustalenia stopy podatkowej mającej zastosowanie do dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce.

Zgodnie bowiem z art. 24 ust. 2 lit. a umowy, w przypadku osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej, podwójnego opodatkowania unikać się będzie w następujący sposób, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy może być opodatkowany w Republice Federalnej Niemiec, wówczas Rzeczpospolita Polska zwolni z uwzględnieniem postanowień litery b) taki dochód lub majątek od opodatkowania. Rzeczpospolita Polska może przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub majątku tej osoby zastosować stawkę podatkową, która byłaby zastosowana, gdyby dochód lub majątek zwolniony od opodatkowania nie podlegał takiemu zwolnieniu. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce osiągnie dochód, który może być opodatkowany w Niemczech to Polska ma obowiązek zwolnienia tego dochodu od opodatkowania.

Zgodnie natomiast z drugim zdaniem tego przepisu, Polska może przy obliczaniu podatku od pozostałego dochodu tej osoby zastosować stawkę podatkową, która byłaby zastosowana, gdyby dochód zwolniony od opodatkowania (dochód, o którym mowa w zdaniu pierwszym, a więc dochód, który może być opodatkowany w Niemczech) nie podlegał takiemu zwolnieniu.

Tak sformułowana zasada progresji znajduje zatem zastosowanie wyłącznie w stosunku do dochodów, o których mowa w art. 24 ust. 2 lit. a umowy, czyli dochodów podlegających opodatkowaniu w obydwu państwach. Natomiast, w przypadku dochodów podlegających opodatkowaniu tylko w jednym państwie, jak np. dochód uzyskiwany w ramach obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec, nie znajduje zastosowania art. 24 ust. 2 lit. a umowy, a zatem nie ma podstaw do uwzględnienia ich dla celów progresji w Polsce.

W związku z powyższym Wnioskodawca nie miał obowiązku wykazywać niemieckiej emerytury niemieckiej w rocznych zeznaniach o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty), gdyż w zeznaniu tym - mając na uwadze postanowienia art. 27 ust. 8-9a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - wykazuje się m.in. te dochody zagraniczne, które podlegają opodatkowaniu w państwie ich uzyskania, jak również w Polsce, ale ma do nich zastosowanie jedna z metod unikania podwójnego opodatkowania (metoda wyłączenia z progresją lub metoda odliczenia proporcjonalnego).

Organ wyjaśnia zatem, że emerytura wypłacona Wnioskodawcy z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec, zgodnie z art. 18 ust. 2 umowy z dnia 14 maja 2003 r. w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, nie podlega opodatkowaniu w Polsce. Emerytura ta podlega wyłącznie opodatkowaniu w Niemczech, zatem podatek nie powinien być odprowadzany do polskiego organu podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.