IPPB4/415-202/12-4/MP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 7 marca 2012 r. (data wpływu 9 marca 2012 r.) oraz piśmie z dnia 21 maja 2012 r. (data nadania 21 maja 2012 r., data wpływu 23 maja 2012 r.), uzupełniającym braki formalne na wezwanie z dnia 11 maja 2012 r. Nr IPPB4/415-202/12-2/MP (data nadania 14 maja 2012 r., data odbioru 17 maja 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania przychodu z tytułu odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa - jest prawidłowe.

W dniu 9 marca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania przychodu z tytułu odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 11 maja 2012 r. Nr IPPB4/415-202/12-2/MP (data nadania 14 maja 2012 r., data odbioru 17 maja 2012 r.), tut. Organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez doprecyzowanie zaistniałego stanu faktycznego.

Pismem z dnia 21 maja 2012 r. (data nadania 21 maja 2012 r., data wpływu 23 maja 2012 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 4 stycznia 2011 r. Wojewoda wydał decyzję, na podstawie której:

* Skarb Państwa nabył, na cel publiczny z przeznaczeniem na budowę autostrady płatnej, udział Wnioskodawcy - 1/4 cz. nieruchomości, oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka Nr 29/1 o powierzchni 0,1154 ha.

* ustalił na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie za udział w 1/4 cz. ww. nieruchomości w kwocie 118.333,50 zł.

* zobowiązał Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad do wypłaty ustalonego odszkodowania.

Decyzja została wydana na podstawie art. 15 ust. 2 i 3, art. 16 ust. 1 i 2, art. 18 i art. 23 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz. U. Nr 80, poz. 721 z późn. zm.) w związku z art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 154, poz. 958) oraz art. 5 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 220, poz. 1601 z późn. zm.).

W lutym 2011 r. Wnioskodawca otrzymał ww. odszkodowanie. Udział w przedmiotowej nieruchomości otrzymał w spadku po rodzicach (zmarłych 6 marca 1998 r. i 1 kwietnia 1998 r.) zgodnie z postanowieniem o nabyciu spadku wydanym przez Sąd Rejonowy w dniu 20 marca 2007 r.

W dniu 11 lutego 2010 r. Wojewoda wszczął postępowanie wywłaszczeniowe dotyczące wyżej wymienionej nieruchomości. Decyzją z dnia 15 listopada 2005 r. Wojewoda ustalił lokalizację Autostrady płatnej, zatwierdził projekt podziału nieruchomości na potrzeby powyższej inwestycji. Zgodnie z treścią wyżej wymienionej decyzji pod inwestycję została przeznaczona min. nieruchomość, oznaczona jako działka ewidencyjna.

Wnioskiem z dnia 14 marca 2007 r. uzupełnionym dnia 17 września 2008 r. i 27 października 2008 r. Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad wystąpił do Wojewody o wszczęcie postępowania celem wywłaszczenia ww. nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa. W trakcie prowadzonego w trybie nieuregulowanego stanu prawnego postępowania administracyjnego przedłożone zostało postanowienie o nabyciu praw do spadku po zmarłych rodzicach na mocy postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 20 marca 2007 r. Spadek nabyły dzieci w udziałach po 1/4 części. W trakcie postępowania administracyjnego została ujawniona pomyłka w Księdze Wieczystej ww. nieruchomości w postaci błędnie wpisanych właścicieli. Jako właściciele wpisani byli W. K. i S. J. K., a powinno być wpisane: W. K. i J. S. K. Błąd polegał na przestawieniu kolejności imion. Wpis został poprawiony.

W miesiącu lipcu 2009 r. zmarł jeden ze spadkobierców ww. nieruchomości, w związku z czym nieruchomość pozostała w nieuregulowanym stanie prawnym. Na podstawie wydanych decyzji przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Wnioskodawca zapłacił podatek od spadku, obejmującego udział w 1/4 cz. nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie, o którym mowa w decyzji Wojewody z dnia 4 stycznia 2011 r., dotyczącej wywłaszczenia z nieruchomości nabytej w spadku, jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymane odszkodowanie będzie korzystało ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż otrzymane przychody dotyczą odszkodowań wypłaconych na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Właścicielem 1/4 części nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka o powierzchni 0,1154 ha został Wnioskodawca w dniu śmierci rodziców, tj. 6 marca 1998 r. i 1 kwietnia 1998 r. czyli 11 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego - 11 lutego 2010 r.

W związku z powyższym według Wnioskodawcy zostały spełnione wszystkie warunki do zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym otrzymanego odszkodowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 361), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 tej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu zacytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnione z opodatkowania są przychody z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości nabył jej własność w okresie dwóch lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w dniu 4 stycznia 2011 r. Wojewoda wydał decyzję, na podstawie której Skarb Państwa nabył, na cel publiczny z przeznaczeniem na budowę autostrady płatnej, udział Wnioskodawcy - 1/4 cz. nieruchomości, ustalił na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie za udział ww. nieruchomości oraz zobowiązał Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad do wypłaty ustalonego odszkodowania. Decyzja ta została wydana na podstawie art. 15 ust. 2 i 3, art. 16 ust. 1 i 2, art. 18 i art. 23 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz. U. Nr 80, poz. 721 z późn. zm.) w związku z art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 154, poz. 958) oraz art. 5 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 220, poz. 1601 z późn. zm.).

W lutym 2011 r. Wnioskodawca otrzymał ww. odszkodowanie. Ponadto Wnioskodawca wskazał, iż udział w przedmiotowej nieruchomości otrzymał w spadku po rodzicach zmarłych w 1998 r. W dniu 11 lutego 2010 r. Wojewoda wszczął postępowanie wywłaszczeniowe dotyczące wyżej wymienionej nieruchomości.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.), ustawa określa zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.), zwanych dalej "drogami", a także organy właściwe w tych sprawach.

Stosownie do treści art. 11a ust. 1 ww. ustawy wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi. Zgodnie z treścią art. 11f ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

W myśl natomiast art. 12 ust. 4 wskazanej ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

* własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,

* własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych,

- z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Natomiast decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej - art. 12 ust. 4a powyższej ustawy. Odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe - art. 12 ust. 4f tejże ustawy.

Ponadto, istotne znaczenie dla ustalenia skutków podatkowych otrzymania ww. odszkodowania ma treść art. 12 ust. 5 ww. ustawy, który stanowi, iż do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

W myśl postanowień art. 23 ww. ustawy - w sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale (tj. rozdziale zawierającym ww. przepisy) stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wymieniona jest w art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651), jako ustawa w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami.

W myśl art. 6 pkt 1 ustawy, z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651), celami publicznymi w rozumieniu ustawy jest m.in. wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji.

Zgodnie z art. art. 121 ust. 1 ww. ustawy przejście prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości stała się ostateczna.

Należy mieć jednak na względzie, że zwolnienie przewidziane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będzie przysługiwało, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

* nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,

* cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

W przypadku, gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo żaden z nich, uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Zgodnie z art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Natomiast stosownie do przepisu art. 925 wymienionej ustawy, spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że datą nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do spadku.

Analizując powyższe należy stwierdzić, iż nabycie udziału w nieruchomości miało miejsce w okresie przekraczającym 2 lata przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego, co w świetle art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nakazuje uznać, iż pierwsza z dwóch negatywnych przesłanek zwolnienia przedmiotowego nie została spełniona. Nie będzie również spełniony drugi z warunków wyłączający możliwość skorzystania z przedmiotowego zwolnienia, dotyczący ceny nabycia, ponieważ Wnioskodawca nabył udział w przedmiotowej nieruchomości w drodze spadku, co nie pozwala na ustalenie ceny jej nabycia. Skoro zatem brak jest ceny przy nieodpłatnym nabyciu, nie będzie spełniony drugi warunek wyłączający przedmiotowe zwolnienie.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż przychód uzyskany z odszkodowania, wypłaconego za nieruchomość zajętą pod drogę publiczną będzie korzystał ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wykazania przedmiotowego odszkodowania w Urzędzie Skarbowym.

Ponadto organ podatkowy wskazuje, że jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy, w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.