IPPB4-415-193/08-5/PJ - Opodatkowanie odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę oraz utraty zdrowia.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 grudnia 2008 r. (data wpływu 15 grudnia 2008 r.) oraz w piśmie z dnia 26 stycznia 2009 r. (data wpływu 29 stycznia 2009 r., data nadania 26 stycznia 2009 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie z dnia 22 stycznia 2009 r. (data nadania 22 stycznia 2009 r., data odbioru 26 stycznia 2009 r.) Nr IPPB4/415-193/08-2/JK, a także w piśmie z dnia z dnia 9 lutego 2009 r. (data wpływu 12 lutego 2009 r., data nadania 9 stycznia 2009 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie z dnia 3 lutego 2009 r. (data nadania 3 lutego 2009 r., data odbioru 5 lutego 2009 r.) Nr IPPB4/415-193/08-4/JK o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę oraz utraty zdrowia - jest prawidłowe.

W dniu 15 grudnia 2008 r. wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę oraz utraty zdrowia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 3 sierpnia 2006 r. Sąd Rejonowy dla m. W Wydział VII Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na posiedzeniu jawnym rozpoznał sprawę sygn. akt VII..... z powództwa Wnioskodawczyni, przeciwko T.... S.A. (ul. J. P. W 17, W) o wypłatę odszkodowania za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę i utratę zdrowia. Wnioskodawczyni przyjęła propozycję ugody i wypłaty 100% odszkodowania za nieuzasadnione zwolnienie (Wnioskodawczyni ubiegała się o 15.000 PLN) i 50% za utratę zdrowia (Wnioskodawczyni ubiegała się o 20.000 PLN). W sumie były pracodawca wypłacił Wnioskodawczyni 25.000 PLN, potrącając na poczet podatku dochodowego (mając wiedzę, że odszkodowanie było wypłacone w wyniku ugody sądowej) sumę 4.750 PLN. Kwota odszkodowania zwiększyła dochody Wnioskodawczyni, w wyniku czego w rozliczeniu rocznym za 2006 r. (po przekroczeniu progu podatkowego) Wnioskodawczyni musiała dopłacić 305 PLN.

Była to dla Wnioskodawczyni wysoka kwota, gdyż od 5 lat z powodu utraty zdrowia jest rencistką. Do dnia dzisiejszego urząd skarbowy nie poinformował Wnioskodawczyni o nadpłacie podatku dochodowego.

Wnioskodawczyni podkreśliła, iż tak długi okres zwłoki w załatwieniu sprawy wynikał z choroby syna K.

Niedługo po 3 - letnim procesie ze spółką (16 listopada 2006 r.) syn Wnioskodawczyni uległ ciężkiemu wypadkowi.

Z uwagi na obszerne urazy, jakich doznał syn K (urazy głowy, wstrząśnienie mózgu, złamanie kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, uszkodzenie kręgów szyjnych, złamanie żeber, nosa) Wnioskodawczyni wszelkie swoje starania poświęciła na rzecz ratowania życia i zdrowia syna.

Jednocześnie Wnioskodawczyni posiada informację, iż w tej sprawie decyzję może podjąć wyłącznie Dyrektor Izby Skarbowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy firma zatrudniająca Wnioskodawczynię miała prawo potrącić podatek dochodowy od wypłaconego odszkodowania...

Zdaniem Wnioskodawczyni, ugoda nie jest ogłaszana wyrokiem lecz postanowieniem sądowym. Ma więc inny charakter niż inna ugoda (zwykła). Stanowi tytuł egzekucyjny. Użycie w treści ustawy o PIT słowa "innych" powoduje nieprecyzyjność zapisu. Zwolnienie w tym trybie z podatku, mobilizuje strony ugody do jej zawarcia. W efekcie czego skraca się postępowanie, a tym samym kolejki w sądach.

Wnioskodawczyni przystała na ugodę z pracodawcą, jednocześnie mając przeświadczenie, że "finansowo na tym traci". Wynikało to z faktu, iż była zmęczona 3 - letnim postępowaniem sądowym.

Zdaniem Wnioskodawczyni błędnie, a tym samym niekorzystnie zinterpretowano ustawę o PIT.

W uzupełnieniu do wniosku z dnia 9 lutego 2009 r. (data wpływu 12 lutego 2009 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie z dnia 3 lutego 2009 r. Nr IPPB4/415-193/08-4/JK, Wnioskodawczyni wskazała na nieprecyzyjność nowelizacji ustawy o PIT i dodanie do art. 21 ust. 1 pkt 3b zwolnienia z podatku odszkodowań, wypłacanych na podstawie ugody sądowej. Przepis ten dotyczy bowiem innych odszkodowań otrzymanych na podstawie wyr. lub ugody sądowej. Jednocześnie trudno ustalić o jakie inne odszkodowania chodzi... Zdaniem Wnioskodawczyni może chodzić o takie odszkodowania, które nie są wymienione w innych kategoriach. W przypadku wykreślenia słowa "inne" nie byłoby wątpliwości, że zwolnione z podatku są wszystkie odszkodowania, które wynikają z ugody sądowej. (cyt. za Mec. R. K, Kan W, XXX, Gazeta Prawna Nr 38 (1403) 23 lutego 2005 r.).

Jednocześnie Wnioskodawczyni za pośrednictwem niniejszego wniosku, zwróciła się z prośbą o zwrot nadpłaconego za 2006 r. podatku dochodowego od osób fizycznych wraz z odsetkami.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stanowisko Wnioskodawczyni uznano za prawidłowe, jednakże podkreślić należy, iż przyjęto odmienne od przytoczonego przez Wnioskodawczynię uzasadnienie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 z późn. zm.) - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Natomiast zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy źródłami przychodów są m.in.: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Za przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, uważa się w myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy, wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań wynikających z zawartych umów i ugód.

Zgodnie z ugodą zawartą przed sądem w sprawie o wypłatę odszkodowania za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę oraz z powodu utraty zdrowia, zakład pracy zobowiązał się zapłacić na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 25.000 PLN. Zakład pracy (płatnik) wypłacił zasądzoną na rzecz pracownika kwotę.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje Kodeks pracy.

Natomiast podstawą prawną do dochodzenia praw w razie wywołania rozstroju zdrowia, regulują przepisy Kodeksu cywilnego.

Zatem przedmiotowe odszkodowanie, należy zakwalifikować jako odszkodowanie, którego wysokość lub zasady ustalania wynikające wprost z przepisów odrębnych ustaw, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Trybunał Konstytucyjny w wyr. z dnia 29 listopada 2006 r. sygnatura akt SK 51/06 (opublikowanym w Dz. U. z 2006 r. Nr 226 poz. 1657) uznał, iż art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zakresie, w jakim wyłącza zwolnienie podatkowe w stosunku do odszkodowań uzyskanych na podstawie ugody sądowej, jest niezgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W uzasadnieniu powyższego wyr. Trybunał Konstytucyjny podniósł, że co do zasady otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Natomiast kwestionowany przepis wyłącza zwolnienie odszkodowania ustalonego na mocy umowy lub ugody. Prowadzi to do sytuacji, w której odszkodowania ustalone na mocy ugody są opodatkowane, a przyznane wyrokiem sądu korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. Konsekwencją takiego uregulowania jest naruszenie zasady równości wobec prawa, poprzez zróżnicowanie sytuacji osób, które uzyskały odszkodowanie na podstawie wyr. albo ugody. Ponadto wyłączenie zwolnienia odszkodowania ustalonego ugodą sądową, stoi w sprzeczności z zasadą demokratycznego państwa prawnego i prowadzi do rażącej niespójności rozwiązań prawnych.

W przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 3b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż w tym przepisie zawarte jest zwolnienie od podatku dochodowego przewidziane dla innych odszkodowań (czyli innych niż te, których zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw), otrzymanych na podstawie wyr. lub ugody sądowej, do wysokości określonej w tym wyr. lub ugodzie.

Na podstawie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego oraz powołanych przepisów, stwierdzić należy, iż odszkodowanie wypłacone Wnioskodawczyni przez zakład pracy w wyniku zawartej ugody sądowej z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę oraz utraty zdrowia w oparciu o ugodę sądową, mieści się w uregulowaniu przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przedmiotowe odszkodowanie zostało wypłacone na podstawie zawartej ugody sądowej. Natomiast podstawą do zawarcia ugody sądowej, były przepisy uregulowane w Kodeksie pracy oraz w Kodeksie cywilnym.

Za odszkodowania o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przyznane na podstawie ustaw lub przepisów wykonawczych, wydanych na podstawie tych ustaw, należy uznać takie odszkodowania, których źródłem jest przepis prawa, niezależnie od tego, czy bezpośrednim tytułem wypłaty jest np. ugoda sądowa.

Reasumując, należy stwierdzić, że odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę oraz utraty zdrowia, korzysta ze zwolnienia od opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawczyni za pośrednictwem niniejszego wniosku, zwróciła się z prośbą o zwrot nadpłaconego za 2006 r. podatku dochodowego od osób fizycznych wraz z odsetkami.

Należy podkreślić, iż Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie nie jest organem właściwym w tej sprawie.

Wnioskodawczyni przysługuje prawo do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty, składając równocześnie skorygowane zeznanie podatkowe, skierowane do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo, należy dodać, iż dokumenty dołączone do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Należy zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.