IPPB4/415-179/13-2/MP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 4 marca 2013 r. (data wpływu 14 marca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia opłat za pobyt dzieci w pieczy zastępczej - jest prawidłowe.

W dniu 14 marca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia opłat za pobyt dzieci w pieczy zastępczej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi postępowania administracyjne w celu ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej. Zgodnie z art. 193 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887 z późn. zm.) - dalej ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej - opłatę miesięczną za pobyt dziecka w pieczy zastępczej ponoszą rodzice, osoby dysponujące dochodem dziecka oraz osoba, która osiągnęła pełnoletniość przebywając w pieczy zastępczej. Opłata taka jest ustalana w wysokości przyznanych świadczeń oraz dodatków, o których mowa w art. 80 ust. 1 i art. 81 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w przypadku umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinie zastępczej niezawodowej lub rodzinnym domu dziecka albo w wysokości średnich miesięcznych wydatków przeznaczonych na utrzymanie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej oraz interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym. Opłata ustalana jest w drodze decyzji przez starostę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem w pieczy zastępczej (art. 194 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej). Wnoszenie opłaty jest obowiązkowe również w przypadku rodziców, którzy zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej lub którym władza została zawieszona lub ograniczona. Starosta może na wniosek lub z urzędu umorzyć w całości lub w części łącznie z odsetkami, odroczyć termin płatności, rozłożyć na raty lub odstąpić od ustalenia opłaty, natomiast warunki zastosowania ww. ulg uregulowane być powinny w uchwale rady powiatu. W obrębie miasta W. funkcjonuje Uchwała Rady Miasta z dnia 17 maja 2012 r. w sprawie określenia warunków umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalania opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej. Jako podstawy do zastosowania ulg wskazane są przede wszystkim względy dotyczące trudnej sytuacji majątkowej, finansowej, osobistej lub zdrowotnej osób zobowiązanych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy kwota umorzonych opłat stanowi przychód z innych źródeł skutkujący obowiązkiem wystawienia informacji o jego osiągnięciu na druku PIT - 8C.

Zdaniem Wnioskodawcy, skoro otrzymywane świadczenia, dodatki i inne kwoty oraz wartość nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych z tytułu szkolenia, o których mowa w art. 31, art. 44 ust. 1, art. 80 ust. 1 art. 81, art. 83 ust. 1 i 4, art. 84 pkt 2 i 3, art. 140 ust. 1 pkt 1 i art. 156 ust. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887 i Nr 288, poz. 1690) oraz środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, o których mowa w art. 83 ust. 2 i art. 84 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w części przysługującej na umieszczone w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka dzieci i osoby, które osiągnęły pełnoletniość przebywając w pieczy zastępczej są zwolnione z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 24 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a ponadto należności te mają charakter publicznoprawny, to umorzenie opłat od rodziców ustalanych na podstawie tych świadczeń, dokonywane na podstawie szczególnie uzasadnionych okoliczności dotyczących sytuacji finansowej i rodzinnej osób zobowiązanych, nie powinno stanowić przychodu i rodzić obowiązku podatkowego u osób, którym te świadczenia umorzono, a tym samym obowiązku wystawiania PIT-u przez płatnika.

Powyższa należność ma charakter publicznoprawny, ustalana jest przez starostę jako konsekwencja umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej, a obowiązek jej ustalenia wynika wprost z przepisów ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Orzecznictwo sądów administracyjnych wskazuje co prawda, że umorzenie należności pieniężnych wynikających z czynności cywilnoprawnych należy zaliczyć do nieodpłatnych świadczeń, w związku z czym powstaje obowiązek wystawienia informacji PIT - 8C. Jednakże po stronie osób, które korzystają z ulgi powstaje przysporzenie majątkowe w postaci bezpłatnego korzystania z nieruchomości (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 grudnia 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 2542/10), brak obowiązku spłaty kredytu w przypadku jego umorzenia przez kredytodawcę (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 6 lipca 2010 r., sygn. akt I SA/Gd 458/10, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 listopada 2008 r., sygn. akt II FSK 1184/07). Powyższe stanowisko odnosi się wyłącznie do należności o charakterze cywilnoprawnym, natomiast w przedmiotowej sytuacji nie można uznać, aby należność o charakterze administracyjnym była świadczeniem ekwiwalentnym. Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje bowiem wobec zajścia przesłanek określonych w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym oraz ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Stanowisko, zgodnie z którym zobowiązania publicznoprawne z tytułu podatków i opłat są ze swej istoty świadczeniami nieekwiwalentnymi, wobec czego nie można rozpatrywać umorzenia takiej należności w kategoriach przysporzenia majątkowego i traktować jako otrzymanie nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uznając, że w wyniku umorzenia należności o charakterze publicznoprawnym osoba fizyczna uzyskuje przychód z innego źródła oznaczałoby traktowanie jako takiego przychodu każdego rodzaju umorzenia przez właściwy organ na rzecz osoby fizycznej jakiejkolwiek daniny publicznej, w tym każdego rodzaju podatku (zaległości w podatku).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w ww. przepisie sformułowanie "w szczególności", świadczy o tym, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

W świetle powyższego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc, podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Z wniosku wynika, iż Wnioskodawca prowadzi postępowania administracyjne w celu ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, zgodnie z art. 193 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887 z późn. zm.). Starosta może na wniosek lub z urzędu umorzyć w całości lub w części łącznie z odsetkami, odroczyć termin płatności, rozłożyć na raty lub odstąpić od ustalenia opłaty, natomiast warunki zastosowania ww. ulg uregulowane być powinny w uchwale rady powiatu. W obrębie miasta W. funkcjonuje Uchwała Rady Miasta z dnia 17 maja 2012 r. w sprawie określenia warunków umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalania opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej.

Należy zauważyć, iż w dniu 1 stycznia 2012 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887 z późn. zm.), które przewidują inny od pomocy społecznej rodzaj pomocy.

Jak wynika z postanowień art. 193 ust. 1 ww. ustawy, za pobyt dziecka w pieczy zastępczej rodzice ponoszą miesięczną opłatę w wysokości:

Za ponoszenie opłaty, o której mowa w ust. 1, rodzice odpowiadają solidarnie (art. 193 ust. 2 ww. ustawy).

W przypadku braku możliwości uzyskania od rodziców całości lub części opłaty, opłatę ponoszą osoby dysponujące dochodem dziecka, w wysokości nie wyższej niż 50% kwoty tego dochodu (art. 193 ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 193 ust. 6 pow. ustawy opłatę, o której mowa w ust. 1, ponoszą także rodzice pozbawieni władzy rodzicielskiej lub którym władza rodzicielska została zawieszona albo ograniczona.

Zgodnie z art. 194 ust. 1 powołanej ustawy opłatę, o której mowa w art. 193 ust. 1, ustala, w drodze decyzji, starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej albo interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym.

W myśl art. 194 ust. 2 cyt. ustawy rada powiatu określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty, o której mowa w art. 193 ust. 1.

Stosownie do art. 194 ust. 3 ww. ustawy starosta na wniosek lub z urzędu, uwzględniając uchwałę, o której mowa w ust. 2, może umorzyć w całości lub w części łącznie z odsetkami, odroczyć termin płatności, rozłożyć na raty lub odstąpić od ustalenia opłaty, o której mowa w art. 193 ust. 1.

Uchwała Rady Miasta z dnia 17 maja 2012 r. w sprawie określenia warunków umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalania opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, w § 3 określa przypadki, w których opłata za pobyt dziecka w pieczy zastępczej może być umorzona w całości lub w części.

Z treści tej uchwały wynika, że po spełnieniu określonych w niej warunków, każdy może skorzystać z dobrodziejstwa umorzenia przedmiotowej opłaty lub odstąpienia od jej ustalenia. Uchwała ta ma zatem charakter generalno-abstrakcyjny, a nie indywidualno-konkretny. W takim przypadku, umorzenie opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej nie ma charakteru indywidualnego i nie powoduje powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych po stronie osób uprawnionych do korzystania z tego umorzenia.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, iż jeżeli z treści uchwały rady powiatu z dnia 17 maja 2012 r. wynika, że po spełnieniu określonych w niej warunków każdy może skorzystać z dobrodziejstwa umorzenia przedmiotowej opłaty, to umorzenie, na jej podstawie, w całości lub w części osobie fizycznej opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej nie powoduje powstania przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji w sytuacji zaistnienia tego rodzaju okoliczności prawnych i faktycznych na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku złożonym należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy, w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.