IPPB4/415-169/14-4/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 25 lutego 2014 r. (data wpływu 3 marca 2014 r.) oraz w piśmie z dnia 18 maja 2014 r. (data nadania 19 maja 2014 r., data wpływu 22 maja 2014 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie z dnia 9 maja 2014 r. Nr IPPB4/415-169/14-2/MS (data nadania 12 maja 2014 r., data doręczenia 14 maja 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dzieci - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/415-169/14-2/MS z dnia 9 maja 2014 r. (data nadania 12 maja 2014 r., data doręczenia 14 maja 2014 r.) tut. organ wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez doprecyzowanie stanu faktycznego.

Pismem z dnia 18 maja 2014 r. (data nadania 19 maja 2014 r., data wpływu 22 maja 2014 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest matką 4 letniego dziecka. Z ojcem dziecka Wnioskodawczyni nie mieszka wspólnie (nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego) od dnia 1 marca 2012 r. dziecko cały czas mieszka z Wnioskodawczynią i to Ona faktycznie sprawuje nad nim opiekę. Od dnia 6 grudnia 2011 r. trwała sprawa rozwodowa, która zakończyła się w dniu 15 listopada 2013 r., kiedy to został orzeczony rozwód przez Sąd Okręgowy.

Prawomocność wyroku odnośnie rozwodu, władzy rodzicielskiej, kosztów procesu została stwierdzona w dniu 12 lutego 2014 r. Cześć wyroku rozwodowego, tj. wysokość alimentów i kontakty ojca z synem została zaskarżona w apelacji i nie jest prawomocna.

Zgodnie z wyrokiem Sądu ojciec dziecka ma ograniczoną władzę rodzicielską do współdecydowania w sprawach dotyczących edukacji, leczenia, wyjazdów zagranicznych w celach innych niż turystyczne.

Ojciec dziecka ma zasądzone 1.000 zł alimentów, które przelewa na konto Wnioskodawczyni.

Obecnie ojciec dziecka spotyka się z dzieckiem w następujący sposób:

* 1 i 3 weekend miesiąca - od soboty od godziny 10 do niedzieli do godziny 18

* 2 i 4 tydzień miesiąca - odbiera dziecko w czwartek z przedszkola i odprowadza w piątek do przedszkola.

Zgodnie z wyrokiem Sądu to Wnioskodawczyni sprawuje opiekę nad dzieckiem. Dziecko mieszka z Wnioskodawczynią (mieszkają tylko we dwójkę). To Wnioskodawczyni zajmuje się nim na co dzień i jest odpowiedzialna za wszelkie kwestie związane z jego utrzymaniem, wyżywieniem, opieką zdrowotną, rozrywką, przedszkolem itp.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawczyni doprecyzowała, że w 2013 r. ani w stosunku do Wnioskodawczyni, ani w stosunku do Jej dziecka nie miały zastosowanie przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W 2013 r. ani w stosunku do wnioskodawczyni ani w stosunku do Jej dziecka nie miały zastosowania przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. W 2013 r. ani w stosunku do Wnioskodawczyni ani w stosunku do Jej dziecka nie miały zastosowania przepisy ustawy z dnia 24 sierpnia 2005 r. o podatku tonażowym. W roku 2013 Wnioskodawczyni uzyskała dochody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych z dwóch źródeł: ze stosunku pracy (umowa o pracę na czas nieokreślony) oraz umowy o dzieło (1 umowa, kwota dochodu: 5.494,00 zł).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w obecnym stanie rzeczy (wyrok Sądu z dnia 15 listopada 2013 r., stwierdzona prawomocność wyroku w dniu 12 lutego 2014 r.) Wnioskodawczyni może złożyć rozliczenie podatkowe za rok 2013 w sposób przewidziany dla rodziców samotnie wychowujących dzieci.

Zdaniem Wnioskodawczyni, z uwagi na fakt, że Wnioskodawczyni samotnie (i samodzielnie) zajmuje się swoim dzieckiem, a ojciec dziecka ma ograniczoną władzę rodzicielską, uważa, że powinna rozliczać się w sposób przewidziany dla rodziców samotnie wychowujących dzieci.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów lub osobą pozostająca w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 5 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Stosownie do art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Zgodnie z art. 6 ust. 9 powołanej ustawy zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 ww. ustawy określa, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1. Dodatkowo należy zauważyć, iż termin do złożenia wniosku o zastosowanie preferencyjnej formy opodatkowania dochodów, o której mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - a wynikający z art. 45 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 10 tej ustawy - jest terminem materialno-prawnym i nie podlega przywróceniu, co z kolei oznacza, że po jego upływie podatnik traci prawo do skorzystania z tego uprawnienia.

Cytowane przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnego sposobu opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci po spełnieniu łącznie następujących warunków:

Z powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi odstępstwo od generalnej zasady indywidualnego opodatkowania. Możliwość jego zastosowania obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie wskazanych w tej ustawie, które należy interpretować ściśle, co oznacza, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej, ani też zawężającej.

Jak z powyższego wynika, ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia m.in. warunku samotnego wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka) wymienionych w art. 6 ust. 4 ww. ustawy.

Aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania swoich dochodów na zasadach przewidzianych w art. 6 ust. 4, należy mieć ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dziecko.

Osobami samotnie wychowującymi dziecko są przede wszystkim ci rodzice (przysposabiający) lub opiekunowie, którzy pozostają w stanie wolnym. Dotyczy to zarówno osób, które nigdy nie zawierały związku małżeńskiego (panna, kawaler), osób, których związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec) - z wyjątkiem roku podatkowego, w którym zdarzenie to nastąpiło - jak i osób, których związek małżeński został rozwiązany poprzez orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik). W tym ostatnim przypadku należy uznać, że status osoby rozwiedzionej nabywa się dopiero poprzez prawomocne orzeczenie o rozwiązaniu małżeństwa. W związku z tym, uzyskanie w danym roku podatkowym jedynie nieprawomocnego orzeczenia o rozwodzie, nie pozwala na uznanie danej osoby za samotnie wychowującą dziecko.

Problemem przy ustaleniu statusu osoby samotnie wychowującej dziecko jest to, że w niektórych przypadkach pozostaje dwoje rodziców czy też opiekunów. Istotne jest wówczas, którą z tych osób należy uznać za "osobę samotnie wychowującą dziecko". Z pewnością bowiem tylko jedna osoba (spośród obydwu rodziców) może być uznana za samotnie wychowującą dziecko w danym czasie. W doktrynie i w praktyce przeważa stanowisko, zgodnie z którym decydujące znaczenie ma tutaj kryterium formalne, jakim jest orzeczenie sądu o powierzeniu władzy rodzicielskiej. Osobami samotnie wychowującymi dzieci mogą być również, wyjątkowo, niektóre osoby pozostające w związku małżeńskim.

Dotyczy to osób, wobec których orzeczono separację. Nabycie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko wymaga prawomocnego orzeczenia o separacji małżonków. Stąd też uzyskanie w danym roku nieprawomocnego orzeczenia w tym względzie nie pozwala na wspólne rozliczenie się z wychowywanym dzieckiem.

Dotyczy to również osób, których małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich. Skutek taki następuje na mocy orzeczenia sądowego. Podobnie jak w przypadku orzeczeń rozwodowych, także i w tym przypadku nabycie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko następuje dopiero z chwilą uprawomocnienia się wyroku sądowego w tej kwestii. W przypadku, gdy dana osoba po orzeczeniu rozwodu i pozbawieniu poprzedniego współmałżonka władzy rodzicielskiej, zawrze kolejny związek małżeński, nie jest ona uznawana za osobę samotnie wychowującą dziecko. Władza rodzicielska musi być bowiem wyłączona zarówno w stosunku do poprzedniego współmałżonka, jak i względem obecnego (aktualnego) małżonka podatnika, aby mógł on być uznany za osobę samotnie wychowującą dziecko.

Osobami samotnie wychowującym dziecko mogą być również te osoby, których małżonek odbywa karę pozbawienia wolności. Dotyczy to przypadków faktycznego wykonywana tej kary, tzn. sytuacji, w której małżonek tej osoby nie przebywa na wolności.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest matką 4 letniego dziecka. Z ojcem dziecka Wnioskodawczyni nie mieszka wspólnie. Od dnia 6 grudnia 2011 r. trwała sprawa rozwodowa, która zakończyła się w dniu 15 listopada 2013 r., kiedy to został orzeczony rozwód. Prawomocność wyroku odnośnie rozwodu, władzy rodzicielskiej, kosztów procesu została stwierdzona w dniu 12 lutego 2014 r. Cześć wyroku rozwodowego, tj. wysokość alimentów i kontakty ojca z synem została zaskarżona w apelacji i nie jest prawomocna.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że Wnioskodawczyni nie można uznać za "osobę samotnie wychowującą dziecko", bowiem jak wskazano we wniosku małżeństwo Wnioskodawczyni w 2013 r. nie było rozwiązane prawomocnym wyrokiem Sądu.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni nie przysługuje prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2013 według zasad określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.