IPPB3/4510-245/16-3/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że - stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 18 marca 2016 r. (data wpływu 21 marca 2016 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od niektórych instytucji finansowych w zakresie czy Wnioskodawca będzie z tytułu udzielania pożyczek z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych podatnikiem tego podatku na podstawie ustawy z dnia 15 stycznia 2016 r., w części dotyczącej byłych pracowników Wnioskodawcy oraz byłych jednostek Wnioskodawcy - jest prawidłowe.

W dniu 21 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od niektórych instytucji finansowych w zakresie czy Wnioskodawca będzie z tytułu udzielania pożyczek z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych podatnikiem tego podatku na podstawie ustawy z dnia 15 stycznia 2016 r., w części dotyczącej byłych pracowników Wnioskodawcy oraz byłych jednostek Wnioskodawcy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca - Spółka S.A. (dalej "Spółka" albo "Wnioskodawca") w oparciu o:

* Ustawę z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn.: Dz. U.

* 2012 r., poz. 592 z późn. zm.),

* Art. 251 ust. 1, art. 27 ust. 1 i 2 oraz art. 34 Ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 167 z późn. zm.),

* Układ Zbiorowy Pracy dla Pracowników X. zawartego w dniu 8 lipca 2009 r.

* Regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych z 27 stycznia 2015 r. prowadzi

* działalność socjalną na rzecz osób uprawnionych.

Zakres przedmiotowy prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności socjalnej obejmuje m.in. udzielanie pożyczek na cele mieszkaniowe, tj. na:

Osobami uprawnionymi do uzyskania takiej pożyczki są pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, emeryci i renciści - byli pracownicy Wnioskodawcy oraz emeryci i renciści byłych jednostek Wnioskodawcy, którzy na mocy odrębnych porozumień zostali uprawnieni do świadczeń socjalnych z ZFŚS X.SA.

Ze względu na restrukturyzacje w zakresie zatrudnienia przeprowadzone w firmie w latach 2012 -2015, obecnie wśród osób, którym udzielono pożyczkę jeszcze w okresie zatrudnienia, a które w oparciu o obowiązujące Przepisy oraz Regulamin ZFŚS uzyskały zgodę Komisji Socjalnej na spłatę tej pożyczki po ustaniu stosunku pracy znajdują się również osoby, które rozwiązały umowę o pracę w ramach Programów Dobrowolnych Odejść, a także te, które rozwiązały stosunek pracy w ramach zwolnień grupowych i znalazły się w trudnej sytuacji materialnej.

Obecnie pożyczki na cele mieszkaniowe są udzielane głównie pracownikom. Zgodnie z obowiązującym Regulaminem ZFŚS o pożyczkę mogą starać się też emeryci i renciści oraz osoby, które rozwiązały umowę o pracę w ramach Programów Dobrowolnych Odejść, o których mowa powyżej.

Podstawą uzyskania pożyczki na cele mieszkaniowe przez osoby uprawnione do świadczeń socjalnych wymienione powyżej jest zawarta między pożyczkobiorcą a Wnioskodawcą umowa cywilnoprawna z oświadczeniami poręczycieli, którzy są pracownikami Spółki, zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony lub umowy o pracę na czas, co najmniej równy okresowi spłaty pożyczki.

Zgodnie z § 21 Regulaminu ZFŚS Wnioskodawcy udzielane pożyczki na cele mieszkaniowe z Funduszu są oprocentowane. Wysokość oprocentowania pożyczek uzależniona jest od wysokości dochodu przypadającego na członka rodziny pożyczkobiorcy. Całość oprocentowania udzielonej pożyczki oblicza się mnożąc przyznaną kwotę pożyczki przez wysokość oprocentowania zgodną z tabelą oprocentowania pożyczek, tj: 0,5% albo 1% albo 1,5% albo 2% albo 2,5% albo 3% albo 3,5%. Zaciągnięte przez pracowników pożyczki spłacane są w ratach miesięcznych poprzez potrącenia listą płac. W przypadku osób niezwiązanych umową o pracę, tj. w przypadku emerytów i rencistów Wnioskodawcy spłaty zaciągniętych pożyczek realizowane są poprzez wpłaty własne na konto socjalne Wnioskodawcy.

Zgodnie z Regulaminem ZFŚS Wnioskodawcy pracownicy, których umowy o pracę wygasły lub zostały rozwiązane, a także pracownicy którzy przeszli do innego pracodawcy na zasadzie art. 231 Kodeksu pracy mogą spłacać zaciągnięte pożyczki u Wnioskodawcy w terminach i ratach określonych w umowach pożyczek. Również w sytuacji, gdy pracownik rozwiązał stosunek pracy w związku z przejściem na emeryturę albo rentę, niespłacona część pożyczki podlega spłacie na warunkach określonych w umowie pożyczki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca z tytułu udzielania pożyczek mieszkaniowych, finansowanych w całości z funduszu świadczeń socjalnych, w oparciu o ustawę z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych jak również Układ Zbiorowy Pracy oraz regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, uprawnionym do tego osobom na podstawie tych przepisów, jest podatnikiem podatku od niektórych instytucji finansowych na podstawie ustawy z dnia 15 stycznia 2016 r.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Obowiązek tworzenia funduszu świadczeń socjalnych nakładają przepisy ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 592 z późn. zm.). Fundusz może być przeznaczony, zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, na finansowanie działalności socjalnej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z Funduszu. W myśl art. 2 pkt 1 ww. ustawy przez działalność socjalną rozumie się usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Natomiast osobami uprawnionymi do korzystania z Funduszu są pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści - byli pracownicy i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał, w regulaminie, o którym mowa w art. 8 ust. 2 prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu. Stosownie do art. 10 i art. 12 ust. 1 ustawy środkami Funduszu administruje pracodawca i gromadzi je na odrębnym rachunku bankowym.

W grudniu 2015 r. Sejm RP przyjął ustawę o podatku od niektórych instytucji finansowych. Od lutego 2016 r., podatnicy wskazani w art. 4 ww. ustawy będą zobowiązani do deklarowania i zapłaty tzw. podatku bankowego, wynoszącego rocznie 0,44 proc. wartości ich aktywów. Wśród podatników podatku bankowego, na podstawie pkt 9 art. 4 ustawy, znajdują się również instytucje pożyczkowe w rozumieniu art. 5 pkt 2a ustawy z dnia 12 maja 20111 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2014 r. poz. 1497 z późn. zm.).

Z kolei ustawa o kredycie konsumenckim definiuje umowę o kredyt konsumencki jako umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi przy czym, zgodnie z art. 221 kodeksu cywilnego za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Zgodnie z ww. ustawą umowa pożyczki jest rodzajem kredytu konsumenckiego jednakże, zdaniem Wnioskodawcy, w stosunku do pożyczek mieszkaniowych, będących przedmiotem zapytania, udzielonych zarówno pracownikom jak i pozostałym osobom uprawnionym do korzystania z Funduszu Świadczeń Socjalnych, przepisy ustawy o kredycie konsumenckim nie mają zastosowania co oznacza, że nie ma do nich zastosowania również ustawa o podatku od niektórych instytucji finansowych.

W przypadku do pracowników potwierdza to wydana przez Ministra Finansów interpretacja ogólna nr PK1.8201.1.2016 z dnia 3 marca 2016 r. Zgodnie z nią podatnik udzielający pożyczki własnym pracownikom nie może być uznany za instytucję pożyczkową, która będzie podlegała podatkowi od niektórych instytucji finansowych.

Zdaniem wnioskodawcy również udzielanie pożyczek z Funduszu Socjalnego innym uprawnionym do tego osobom tj. emerytom, rencistom i osobom, które rozwiązały umowę o pracę w ramach Programów Dobrowolnych Odejść nie będzie podlegała podatkowi od niektórych instytucji finansowych, gdyż nie spełnia wymogów określonych w ustawie o kredycie konsumenckim, w której określono formę i zasady funkcjonowania instytucji pożyczkowych.

Minister Finansów w ww. interpretacji ogólnej wskazał również, iż istniejące w ustawie o kredycie konsumenckim odwołanie do definicji kredytodawcy w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny precyzuje, że za kredytodawcę uważa się przedsiębiorcę, który w zakresie swojej działalności gospodarczej lub zawodowej, udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu.

Należy pokreślić, iż pożyczki z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie są udzielane w ramach działalności gospodarczej, a tylko takie spełniają definicję kredytu konsumenckiego.

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173 poz. 1807 z późn. zm.) działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Udzielanie przez spółkę pożyczek mieszkaniowych ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, z ustawowym obowiązkiem przekazania uzyskanych odsetek na rachunek Funduszu w żaden sposób nie spełnia powyższej definicji, stanowi jedynie czynność administrowania środkami Funduszu.

Należy również podkreślić, że naliczone oprocentowanie zwiększa środki ZFŚS a z pożyczki korzystają tylko uprawnione osoby wskazane w przepisach, w oparciu o które te pożyczki są udzielane. Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. jest spółką kapitałową, która prowadzi działalność w zakresie poszukiwania i eksploatacji złóż gazu ziemnego i ropy naftowej oraz importu, magazynowania, obrotu i dystrybucji paliw gazowych i płynnych.

Podkreślenia wymaga również fakt, iż Wnioskodawca, zawierając umowy pożyczek, działa nie w imieniu własnym, ale na rzecz administrowanego przez siebie funduszu. Faktycznie to nie on pobiera odsetki od udzielonych pożyczek, zwiększają one bowiem środki funduszu, a nie majątek Wnioskodawcy. Ponadto pracodawcy nie wolno wydatkować środków funduszu niezgodnie z treścią ustawy. Gdyby tak czynił, związkom zawodowym przysługiwałoby, w myśl tej ustawy, prawo wystąpienia do sądu pracy z roszczeniem o ich zwrot do funduszu. Wnioskodawca jedynie administruje funduszem, co nie może być uważane za przejaw działalności gospodarczej.

Oznacza to, iż działania podejmowane przez Wnioskodawcę polegające na udzielaniu pożyczek na cele mieszkaniowe, o których mowa w pytaniu nie mieszczą się w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Pojęcie działalności gospodarczej bowiem, zdaniem Wnioskodawcy, dotyczy tylko działań podejmowanych zawodowo, w ramach uczestnictwa w profesjonalnym obrocie biznesowym. Tymczasem w przedmiotowej sprawie pracodawca pełni jedynie rolę podmiotu administrującego funduszem - masą majątkową. odrębną od majątku jego przedsiębiorstwa. Wnioskodawca rozporządza co prawda środkami funduszu, ale nie czyni tego w swoim imieniu. Należy podkreślić również, że samodzielność działalności gospodarczej polega na pełnej swobodzie w dysponowaniu środkami należącymi do podatnika. Tymczasem w omawianej sytuacji działania Wnioskodawcy polegają wyłącznie na wykonywaniu obowiązków nałożonych ustawą, które w swej istocie nie są związane z czynnościami wchodzącymi w zakres wykonywanej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej.

Pożyczki są udzielane na zasadach określonych w zakładowym regulaminie funduszu świadczeń socjalnych i są - przeznaczone na współfinansowanie wydatków związanych z zaspokajaniem potrzeb socjalno-bytowych również byłych pracowników. Przyznawanie pomocy uzależnione jest wyłącznie od oceny sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu. Oznacza to, że ta działalność X.SA ma charakter pozastatutowy i niezarobkowy. Ponadto, zasady udzielania pożyczek socjalnych charakteryzuje znacznie niższe od rynkowego oprocentowanie lub jego brak. Pożyczki z ZFŚS nie są oferowane na rynku, ani nie są udzielane dla realizacji zysku.

W efekcie, w przypadku działalności polegającej na udzielaniu pożyczek z wykorzystaniem środków ZFŚS Wnioskodawca występuje poza sferą prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, co nie pozwala na uznanie go za podatnika podatku od niektórych instytucji finansowych w stosunku do tych czynności.

Dodatkowym argumentem potwierdzającym brak opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych ww. pożyczek jest fakt, iż ustawy o kredycie konsumenckim nie stosuje się do umów: o kredyt udzielany na mocy przepisów szczególnych:

Pożyczki udzielane przez Wnioskodawcę, o których mowa we wniosku są udzielane na mocy przepisów szczególnych tj. w oparciu o ustawę o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych jak również Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy funkcjonujący u Wnioskodawcy oraz z zastosowaniem niższych stóp oprocentowania niż powszechnie stosowane na rynku.

Powyższą interpretację potwierdzają założenia do ustawy o kredycie konsumenckim oraz dokonana przez UOKiK ocena skutków regulacji. W obu tych dokumentach wskazano, że wyłączenie zapisów ustawy o kredycie konsumenckim, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 dotyczy działalności socjalnej pracodawcy, finansowanej z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, tworzonego na podstawie ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.) obejmującego udzielanie pożyczek wyłącznie pracownikom i byłym pracownikom - emerytom i rencistom.

W związku z powyżej przedstawionymi argumentami Wnioskodawca uważa, że udzielanie pożyczek mieszkaniowych, finansowanych w całości z funduszu świadczeń socjalnych, w oparciu o ustawę z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych jak również Układ Zbiorowy Pracy oraz Regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, wszystkim uprawnionym do tego osobom na podstawie tych przepisów, nie podlega ustawie z dnia 15 stycznia 2016 r. o podatku od niektórych instytucji finansowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w części dotyczącej byłych pracowników Wnioskodawcy oraz byłych jednostek Wnioskodawcy uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, w ww. wymienionym zakresie odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawce i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr z 2012 poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.