IPPB3/4510-13/16-2/AG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 4) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 31 grudnia 2015 r. (data wpływu 5 stycznia 2016 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych zawierania transakcji typu swap - jest prawidłowe.

W dniu 5 stycznia 2016 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych zawierania transakcji typu swap.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

R. sp. z o.o. jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, zarejestrowaną według prawa polskiego, posiadającą siedzibę na terytorium Polski (dalej: "Wnioskodawca" lub "Spółka"). Spółka podlega w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Wnioskodawca zamierza rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek osobom fizycznym-konsumentom, w rozumieniu ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1497 z późn. zm.).

Spółka rozważa zawarcie kontraktu (kontraktów) dotyczącego instrumentu pochodnego swap (dalej: "Kontrakt") z podmiotem posiadającym siedzibę na terytorium Unii Europejskiej (dalej: "Partner") m.in. w celu przeniesienia ryzyka kredytowego. Kontrakt zostanie zawarty na czas nieokreślony.

W ramach Kontraktu Partner będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz Spółki określonego świadczenia pieniężnego (dalej: "Opłata wstępna") oraz tzw. premii swapowych. W momencie przystąpienia do Kontraktu Partner uiści Opłatę wstępną na rzecz Spółki, zaś później na warunkach określonych w Kontrakcie Partner będzie uiszczał na rzecz Spółki tzw. premie swapowe. Jednocześnie, na podstawie zawartego Kontraktu Partnerowi będzie przysługiwać prawo do otrzymania od Spółki w przyszłości świadczenia pieniężnego w wyniku rozliczeń pieniężnych Kontraktu (dalej: "Kwota rozliczenia pieniężnego").

Ze środków otrzymanych przez Spółkę od Partnera na podstawie Kontraktu (Opłata wstępna i premie swapowe) Wnioskodawca będzie udzielał pożyczek osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Z tytułu udzielanych pożyczek konsumentom Wnioskodawca będzie uzyskiwał przychody w postaci prowizji, odsetek i innych opłat. Wysokość Kwoty rozliczenia pieniężnego będzie uzależniona od wartości wskaźnika (wskaźników) instrumentu bazowego (instrumentów bazowych) przyjętych dla Kontraktu.

Instrumentem bazowym (instrumentami bazowymi) dla Kontraktu oferowanego Partnerowi może być przykładowo:

1. Wskaźnik rentowności sprzedaży;

2. Wskaźnik rentowności aktywów;

3. EBITDA;

4. Portfel wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych konsumentom przez Spółkę ze środków otrzymanych od Partnera.

Wartość instrumentu bazowego będzie wynikała bezpośrednio z raportów z wyników Spółki za okresy rozliczeniowe. Wypłata Kwoty rozliczenia pieniężnego będzie mogła nastąpić dopiero po zakończeniu okresu rozliczeniowego Kontraktu. Okresem rozliczeniowym Kontraktu może być jeden kwartał, miesiąc lub rok obrotowy.

W przypadku przyjęcia jako instrument bazowy dla Kontraktu wskaźników rentowności sprzedaży, aktywów bądź EBITDA:

* jeśli wartość wskaźnika instrumentu bazowego osiągnie próg określony w Kontrakcie, na Spółce będzie ciążył obowiązek wypłaty Kwoty rozliczenia pieniężnego wynikającej z Kontraktu na rzecz Partnera,

* jeśli wartość wskaźnika instrumentu bazowego nie osiągnie progu określonego w Kontrakcie, Spółka nie będzie zobowiązana do wypłaty Kwoty rozliczenia pieniężnego wynikającej z Kontraktu na rzecz Partnera.

Natomiast w przypadku przyjęcia jako instrument bazowy dla Kontraktu ustalonego portfela wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych konsumentom, Kwota rozliczenia pieniężnego z Kontraktu będzie odpowiadała określonej procentowo w Kontrakcie wartości uzyskanych przez Spółkę prowizji, odsetek i innych opłat wynikających z umów pożyczek (z określonego portfela wierzytelności) udzielonych przez Spółkę konsumentom.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Opłata wstępna oraz premie swapowe otrzymywane od Partnera będą stanowiły przychód podatkowy Spółki w momencie realizacji praw z tytułu instrumentu pochodnego, tj. w momencie otrzymania płatności od Partnera w wysokości określonej przez strony w Kontrakcie.

2. Czy wydatek związany z wypłatą Kwoty rozliczenia pieniężnego na rzecz Partnera, będzie stanowić dla Spółki koszt uzyskania przychodu.

3. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 2, czy wydatek związany z wypłatą Kwoty rozliczenia pieniężnego na rzecz Partnera, będzie stanowić dla Spółki koszt uzyskania przychodu inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny w dacie ich poniesienia, tj. w dniu, na który zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm.; dalej: ustawy CIT.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Ad. 1)

W opinii Wnioskodawcy Opłata wstępna oraz premie swapowe będą stanowiły przychód podatkowy w momencie realizacji praw Wnioskodawcy z tytułu instrumentu pochodnego, tj. w momencie otrzymania płatności od Partnera, w wysokości określonej przez strony w Kontrakcie.

Zgodnie z art. 12 ustawy CIT, co do zasady, wszelkie otrzymane świadczenia stanowią przychody podlegające opodatkowaniu, z wyłączeniem przychodów enumeratywnie wymienionych w ust. 4 tego artykułu.

Według art. 12 ust. 3 ustawy CIT za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Zgodnie z art. 12 ust. 3a ustawy CIT za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa; się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo i uregulowania należności.

Stosownie do art. 12 ust. 3f ustawy CIT za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych uważa się moment realizacji tych praw.

Na podstawie art. 4a pkt 22 ustawy CIT, ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych, oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 j lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 94, z późn. zm., dalej: "ustawa OIF"), z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz, instrumentów rynku pieniężnego.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy OIF, instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są m.in. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne.

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. g ustawy OIF, instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego. Natomiast według art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. i ustawy OIF, instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są opcje, kontrakty - terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne: odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie | pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.

Oznacza to, że do instrumentów finansowych zaliczone zostały wszystkie rodzaje instrumentów pochodnych, które są oparte na wskaźnikach rentowności lub wskaźnikach finansowych lub aktywach bądź też dotyczą przenoszenia ryzyka kredytowego, niezależnie od ich konstrukcji prawnej lub dopuszczenia do obrotu na rynku regulowanym. Zatem z uwagi na to, iż instrumentem i bazowym dla Kontraktu jest wskaźnik rentowności sprzedaży, wskaźnik rentowności aktywów lub EBITDA bądź portfel wierzytelności, to Kontrakt ten stanowi instrumenty pochodny, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy OIF.

W ocenie Wnioskodawcy przez "moment realizacji praw" z pochodnych instrumentów finansowych, o którym mowa w art. 12 ust. 3f ustawy CIT, należy rozumieć dzień otrzymania płatności od: Partnera z tytułu Opłaty wstępnej lub premii swapowej, bowiem wtedy dojdzie do realizacji praw: Wnioskodawcy wynikających z Kontraktu.

Zdaniem Wnioskodawcy Opłata wstępna będzie stanowiła przychód podatkowy w wysokości określonej przez strony w Kontrakcie.

W świetle powyższego, Spółka wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska.

Ad. 2)

Zdaniem Wnioskodawcy wydatek związany z wypłatą Kwoty rozliczenia pieniężnego na rzecz Partnera będzie stanowić koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatek na Kwotę rozliczenia pieniężnego ponoszony przez Spółkę w ramach Kontraktu spełnia ogólne przesłanki kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy CIT.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W związku z powyższym, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodów muszą być spełnione następujące warunki:

Wydatki poniesione przez Spółkę w związku w wypłatą Kwoty rozliczenia pieniężnego będą spełniały wszystkie wyżej wskazane warunki.

Mając na uwadze, że Spółka będzie uiszczać Kwotę rozliczenia pieniężnego w ramach rozliczenia Kontraktu z własnych środków obrotowych, co zostanie potwierdzone dokumentem wystawionym przez Partnera, nie zostanie także zwrócone Spółce w żadnej formie, to w rezultacie wydatki na Kwotę rozliczenia pieniężnego będą definitywnie poniesione oraz właściwie udokumentowane przez Spółkę.

Dodatkowo Kwota rozliczenia pieniężnego będzie pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przez Spółkę przychodami. Dzięki środkom z tytułu Opłaty wstępnej oraz premii swapowych Spółka będzie udzielać pożyczek konsumentom. Przychodami z tytułu udzielonych przez Spółkę pożyczek będą m.in. należne odsetki lub prowizje iub inne opłaty. Otrzymanie przez Spółkę Opłaty wstępnej oraz premii swapowych pozwoli Wnioskodawcy rozwinąć działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek konsumentom, a w konsekwencji uzyskiwać przez Spółkę wyższe przychody podatkowe z tytułu opłat należnych z udzielonych przez Spółkę pożyczek. Dodatkowo, tak jak wskazano w uzasadnieniu stanowiska Wnioskodawcy do pytania 1 kwota otrzymana przez Spółkę z tytułu Opłaty wstępnej, premii swapowych będzie stanowiła przychód podatkowy Wnioskodawcy.

Zawarcie przez Spółkę Kontraktu ma za zadanie również przeniesienie ryzyka kredytowego na Partnera, dlatego też Kwota rozliczenia pieniężnego będzie pozostawać w związku z zachowaniem i zabezpieczeniem źródła przychodów.

Należy ponadto wskazać, iż wydatki ponoszone w związku wypłatą Kwoty rozliczenia pieniężnego, nie zostały wymienione w katalogu wydatków wyłączonych z katalogu kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy CIT.

Wobec powyższego warunki wymienione powyżej należy uznać za spełnione.

Podsumowując poniesione przez Spółkę wydatki na Kwotę rozliczenia pieniężnego na rzecz Partnera będą stanowiły koszt uzyskania przychodu Spółki zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy CIT.

Ad. 3)

Wnioskodawca uważa, że Kwota rozliczenia pieniężnego płaconego w związku z rozliczeniem Kontraktu na rzecz Partnera, będzie stanowiła koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącalny w dacie jego poniesienia, tj. w dniu, na który koszt zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy CIT.

Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy CIT koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Ponadto zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy CIT za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Spółka podkreśla, iż zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną, poniesione koszty mogą pozostawać w bezpośrednim lub pośrednim związku z przychodami. Kwota rozliczenia pieniężnego płacona w ramach Kontraktu jest kosztem pośrednio związanym z przychodami (jest to w szczególności wydatek w celu otrzymania finansowania od Partnera w postaci Opłaty wstępnej oraz premii swapowych oraz w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów w związku z przeniesieniem w ramach Kontraktu ryzyka kredytowego).

Zdaniem Wnioskodawcy, w omawianym przypadku art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT nie znajdzie zastosowania. Zgodnie z tym przepisem nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia - o ile wydatki te, stosownie do art. 16g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych. W opinii Spółki, Kwota rozliczenia pieniężnego nie będzie bowiem stanowiła wydatku związanego z nabyciem pochodnego instrumentu finansowego w rozumieniu art. 4a pkt 22 ustawy CIT.

Jak zostało wskazane w uzasadnieniu do pytania nr 1, z uwagi na to, iż instrumentem bazowym dla Kontraktu będzie wskaźnik, taki jak wskaźnik rentowności sprzedaży, wskaźnik rentowności aktywów lub EBITDA bądź portfel wierzytelności, to Kontrakt ten będzie stanowić instrumenty pochodny, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy OIF.

Specyfika Kontraktu zaprezentowanego w stanie faktycznym polega na tym, iż w przeciwieństwie do transakcji opcyjnych, w kontrakcie tym nie występuje wydatek na nabycie instrumentu. Pod względem prawnym Kontrakt można by uznać za umowę nienazwaną, zobowiązującą. Przedmiotem umowy jest wymiana określonych płatności. Wartość Kontraktu oraz przede wszystkim wartość świadczeń stron Kontraktu jest uzależniona od zmiany wartości określonego instrumentu bazowego (wskaźnika rentowności sprzedaży, wskaźnika rentowności aktywów lub EBITDA bądź portfela wierzytelności). Ekonomicznym celem Kontraktu jest zamiana pomiędzy stronami umowy ustalonych świadczeń.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.