IPPB3/423-789/11-2/GJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 12 sierpnia 2011 r. (data wpływu 5 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przychodu - jest prawidłowe.

W dniu 5 września 2011 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek, przesłany zgodnie z właściwością miejscową przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przychodu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

B. (dalej: B., Spółka, Wnioskodawca) należy do międzynarodowej Grupy B. Spółka prowadzi w Polsce działalność w zakresie budowy dróg i autostrad za pośrednictwem zlokalizowanych w Polsce zakładów, które stanowią dla Spółki stałe miejsca prowadzenia działalności w Polsce w rozumieniu Umowy między Rzeczpospolitą Polską, a Republiką Federalna Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (dalej: DTT). Na potrzeby prowadzonej w Polsce działalności Spółka i jej zakłady dokonują zakupu towarów, materiałów oraz usług od podmiotów powiązanych, m.in. B. P. Sp. z o.o. (dalej: B. P.) oraz B. B. Sp. z o.o. (dalej: B. B.)

W związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością, w szczególności mając na uwadze poprawę przepływów finansowych oraz ogólnej kondycji finansowej Spółki, planowane jest umorzenie całości lub części kwot wierzytelności B. P. i/lub B. B. względem Spółki (wynikających z faktur wystawionych w 2011 r.).

Wnioskodawca wyjaśnia, że na kwoty wierzytelności, których planowane jest umorzenie w całości lub w części, składają się w szczególności:

* zobowiązanie wobec B. B. z tytułu nabycia usług laboratoryjnych

* zobowiązanie wobec B. P. z tytułu nabycia usług budowlanych, wynajem sprzętu, najem powierzchni biurowych, prowadzenie ksiąg.

Umorzenie obejmie całość lub część kwoty brutto zobowiązań Spółki wobec B. P. i/lub B. B. (tj. z uwzględnieniem należnego podatku od towarów i usług (dalej: VAT). W przypadku umorzenia części kwot wierzytelności, kwoty podlegające umorzeniu będą obejmowały proporcjonalnie kwoty netto umorzonych zobowiązań i przypadające na nie kwoty podatku VAT. Planowane umorzenie wierzytelności nastąpi w drodze porozumień stron zawartych w formie pisemnej odpowiednio z B. P. i/lub B. B. i nie będą obwarowane dodatkowymi obowiązkami ciążącymi na Spółce.

W porozumieniach zawarte zostanie zwolnienie dłużnika przez każdego z wierzycieli z obowiązku wykonania zobowiązań wskazanych w porozumieniu oraz zgoda dłużnika na dokonanie tych czynności.

Umorzenie wierzytelności nastąpi nieodpłatnie. Dodatkowo, Wnioskodawca wskazuje, że planowane umorzenie nie jest związane z:

* bankowym postępowaniem ugodowym w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków lub

* postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego, lub

* realizacją programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad.1. Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku umorzenia całości zobowiązań Spółki wobec B. P. i/lub B. B. po stronie Spółki powstanie przychód podatkowy w kwocie brutto umorzonych zobowiązań.

Ad.2. Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku umorzenia części zobowiązań Spółki wobec B. P. i/lub B. B. po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podatkowy w kwocie brutto umorzonych zobowiązań i obejmie on proporcjonalnie kwoty netto umorzonych zobowiązań i przypadające na nie kwoty podatku VAT.

UZASADNIENIE stanowiska podatnika

Ad.1. Przepisy ustawy o p.d.o.p. nie definiują pojęcia przychodu, określają natomiast, co w szczególności stanowi przychód w rozumieniu ustawy o p.d.o.p. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o p.d.o.p. przychodem jest w szczególności wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych:

* zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy,

* środków na rachunkach bankowych - w bankach.

Jednocześnie, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 8 ustawy o p.d.o.p. do przychodów nie zalicza się kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także z tytułu pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z:

* bankowym postępowaniem ugodowym w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków lub

* postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego, lub

* realizacją programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw.

W przytoczonych regulacjach ustawodawca używa, w odniesieniu do wymienionych w nich kategorii przychodów, terminu "umorzone zobowiązania". Jednakże pojęcie to nie zostało zdefiniowane w ustawie o p.d.o.p. "Umorzyć", wg Małego Słownika Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999), oznacza zmniejszyć lub zlikwidować zobowiązanie pieniężne uzyskując zrzeczenie się należności przez wierzyciela lub spłacając stopniowo dług. Natomiast zgodnie z przepisami ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm., dalej: (kodeks cywilny) wierzytelność jest prawem i nie ma przeszkód, aby zrzec się tego prawa w każdej chwili.

Zrzeczenie się polega na umorzeniu zobowiązania bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. W oparciu o art. 508 Kodeksu cywilnego, zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik przyjmuje zwolnienie. Zatem skutkiem umorzenia jest zmniejszenie lub zlikwidowanie w całości lub części zobowiązania dłużnika w stosunku do wierzyciela, za jego zgodą, co prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania. W przypadku takiego zrzeczenia się wierzyciela, dłużnik nie jest już zobowiązany do spełnienia świadczenia, tym samym, po stronie dłużnika powstaje przysporzenie w jego majątku, gdyż ze zobowiązania jakie miał względem wierzyciela został zwolniony.

Biorąc pod uwagę powyższe, umorzenie zobowiązania rozumiane jako zwolnienie z długu powoduje powstanie u podatnika (dłużnika) przychodu, który podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów, m.in. w interpretacji z 24 marca 2010 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPB3/423-14/10-5/MM), w której Minister wskazał, że " (...) bank, po spełnieniu określonych warunków, umorzy Spółce część wierzytelności. Zatem, Spółka uzyska trwale przysporzenie w jej majątku skutkujące powstaniem przychodu podatkowego (...). Reasumując powyższe, w dacie umorzenia przez Bank części zobowiązania głównego w Spółce powstanie - stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - przychód podatkowy."

Analogiczne zdanie zaprezentował Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z 17 marca 2010 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPB3/423-1184/09-6/KS).

W ocenie Wnioskodawcy, przychód podatkowy Spółki stanowić będzie wartość brutto umorzonych wierzytelności, bowiem umorzeniu podlegać będą kwoty brutto zobowiązań wobec wierzycieli (wartość zobowiązań obejmująca również podatek VAT). Tym samym przychodem Spółki będzie cała wartość umorzonego zobowiązania wynikająca z faktur zakupu, w tym również podatek VAT, który jest elementem całości zobowiązań.

W efekcie dokonania planowanego umorzenia wierzytelności opodatkowanym przysporzeniem dla Spółki będzie całość umorzonej kwoty.

Stanowisko Spółki potwierdziły organy podatkowe, m.in. Naczelnik Świętokrzyskiego Urzędu Skarbowego w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z 21 lipca 2006 r. (sygn. RO/423-45/06), w której stwierdzono, iż "W przypadku dłużnika, umorzeniu podlega nie wierzytelność, lecz jego zobowiązanie wobec wierzyciela, obejmujące również podatek od towarów i usług. Tym samym przychodem dłużnika będzie cała wartość umorzonego zobowiązania wynikająca z faktur zakupu, tj. wartość brutto. Podatek od towarów i usług jest bowiem elementem całości zobowiązania".

Analogiczne stanowisko zaprezentował Minister Finansów w interpretacji z 19 grudnia 2008 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPB3-423-1471/08-3/JB), w której wskazano, że "W przypadku dłużnika, umorzeniu podlega nie wierzytelność, lecz jego zobowiązanie wobec wierzyciela, obejmujące również podatek od towarów i usług."

Podsumowując, mając na uwadze przywołane powyżej przepisy oraz stanowisko Ministra Finansów i organów podatkowych, w ocenie Spółki z tytułu planowanego umorzenia całości zobowiązań Spółki wobec B. P. i/lub B. B. po stronie Spółki w momencie umorzenia powstanie przychód podatkowy w kwocie równej umorzonym zobowiązaniom brutto (z VAT).

Ad. 2. Zgodnie art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o p.d.o.p. przychodem jest w szczególności wartość umorzonych lub przedawnionych:

* zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy,

* środków na rachunkach bankowych - w bankach.

Jak wskazano w pierwszej części uzasadnienia stanowiska Wnioskodawcy, umorzenie zobowiązania powoduje powstanie u podatnika (dłużnika) przychodu, który podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Podatek VAT jest elementem zobowiązania dłużnika, niezależnie od tego, czy część zobowiązania, która zostanie umorzona odpowiada kwocie zobowiązania netto, czy też obejmuje również kwotę stanowiącą równowartość podatku VAT. Tym samym, w przypadku umorzenia części kwot wierzytelności przychodem Spółki będzie wartość umorzonych zobowiązań obejmująca proporcjonalnie kwotę netto i podatek VAT (stanowiący element zobowiązania Spółki) wykazane na fakturach dokumentujących nabycie usług od B. P. i/lub B. B.

W efekcie dokonania umorzenia części kwot wierzytelności, opodatkowanym przysporzeniem dla Spółki będzie całość umorzonych kwot (obejmująca wartość podatku VAT przypadającą proporcjonalnie na umorzoną kwotę wierzytelności netto).

Konsekwentnie, w przypadku umorzenia części zobowiązań Spółki wobec B. P. i/lub B. B. po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podatkowy w kwocie brutto umorzonych zobowiązań i obejmie on proporcjonalnie kwoty netto umorzonych zobowiązań i przypadające na nie kwoty podatku VAT.

Stanowisko Spółki potwierdził Minister Finansów m.in. w interpretacji indywidualnej z 19 grudnia 2008 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPB3-423-1471/08-3/JB), w której stwierdzono, że "W przypadku dłużnika, umorzeniu pod/aga nie wierzytelność, lecz jego zobowiązanie wobec wierzyciela, obejmujące również podatek od towarów i usług."

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej przez Spółkę oceny swego stanowiska.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.