IPPB3/423-605/10-2/MT

jest polskim rezydentem podatkowym, podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Spółka posiada 100% akcji w spółce akcyjnej z siedzibą w Polsce.

Na początku 2010 r. Spółka kupiła akcje S.A. od podmiotu niepowiązanego. Część środków na zapłatę ceny Spółka uzyskała w formie kredytu bankowego. Spółka poniosła również koszty prowizji bankowej, honoraria doradców prawnych oraz inwestycyjnych, koszty badania sytuacji prawnej i ekonomicznej SA (tzw. due dilligence) oraz inne koszty bankowe związane z transakcją.

W przyszłości rozważane jest połączenie Spółki z SA w celu ograniczenia kosztów administracyjnych (księgowych zarządu, prawnych itp.) związanych z funkcjonowaniem dwóch podmiotów. W chwili obecnej nie jest przesądzone czy Spółka będzie spółką przejmującą czy spółką przejmowaną.

Czy odsetki oraz koszty transakcji związane m.in. z doradztwem prawnym, inwestycyjnym, prowizja bankowa stanowią koszty uzyskania przychodów Spółki w dacie poniesienia.

Czy odsetki od kredytu oraz koszty transakcji będą stanowić będą koszty uzyskania przychodów w dacie spłaty lub poniesienia po ewentualnym połączeniu Spółki z SA.

W ocenie Spółki, będzie ona uprawniona do rozpoznania jako koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z obsługą kredytu zaciągniętego na zakup akcji SA (odsetki, prowizje bankowe), jak również pozostałych kosztów transakcyjnych (np. koszty due dilligence, wynagrodzenia prawników i innych doradców). Koszty te będą potrącalne w dacie zapłaty w odniesieniu do odsetek lub w dacie poniesienia w odniesieniu do pozostałych kosztów.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.p., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.

Pojęcie wydatków na nabycie udziałów lub akcji należy odróżnić od źródeł ich finansowania. Przez wydatki na nabycie akcji w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należy uznać wyłącznie te wydatki, które są bezpośrednio związane z ich nabyciem np. cena zakupu udziałów lub akcji, opłaty notarialne, prowizje biura maklerskiego. Odsetki od kredytu bankowego zaciągniętego na nabycie akcji nie stanowią wydatku bezpośrednio związanych z nabyciem akcji, gdyż nie ma bezpośredniego związku pomiędzy zapłatą odsetek od pożyczki, a zakupem akcji. Kredyt stanowi jedynie źródło finansowania wydatków na nabycie akcji, czego nie można utożsamiać z samym wydatkiem na nabycie akcji. Stanowisko powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowym. W orzeczeniu z 13 stycznia 2006 r. (sygn. II FSK 229/05) Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że: "Przez wydatki na nabycie akcji, o których mowa w jej art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należy rozumieć wydatki dokonane przez podatnika, bezpośrednio związane z nabyciem akcji. Są nimi w szczególności cena nabycia, opłaty notarialne, prowizje biura maklerskiego. Przy takim rozumieniu pojęcia wydatków, nie można do nich zaliczyć odsetek od kredytów zaciągniętych przez podatników na nabycie akcji. ponieważ wydatki z tego tytułu nie pozostają w bezpośrednim związku z ich nabyciem."

Analogiczne stanowisko zaprezentował NSA w wyroku z 7 września 2004 r., sygn. FSK 324/04: Przez wydatki o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654), należy rozumieć wydatki podatnika bezpośrednio związane z nabyciem akcji, a więc w szczególności ich cenę opłaty notarialne prowizje biura maklerskiego. Do wydatków tych nie mogą być zaliczone odsetki od kredytu zaciągniętego przez podatnika na nabycie akcji, gdyż nie pozostają one w bezpośrednim związku z ich nabyciem. Z tego względu odsetek od kredytu na wymieniony cel nie można uznać za koszt uzyskania przychodu tylko w wypadku, jeżeli kredyt nie spełnia wymogu określonego w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., to jest nie został zaciągnięty w celu osiągnięcia przychodu."

Stanowisko takie potwierdził również Minister Finansów w piśmie z 12 marca 2001 r. (sygn. PB4/BA-8214-486-94/01) gdzie uznał, że: "użycie przez ustawodawcę określenia "wydatków na nabycie" oznacza, że do kosztów - ale dopiero z chwilą sprzedaży udziałów lub akcji - zalicza się wszelkie koszty bezpośrednio warunkujące nabycie tych udziałów lub akcji bez których poniesienia nie byłoby możliwe skuteczne nabycie udziałów lub akcji (...). Mając na uwadze stan faktyczny oraz przedstawiony stan prawny, koszty zaciągniętego kredytu, tj. odsetki, prowizje oraz różnice kursowe, które występują ze względu na zaciągnięcie kredytu denominowanego w USD nie traktuje się jako wydatków na nabycie udziałów lecz jako zapłatę za kredyt, wobec czego są one kosztem uzyskania przychodu w dacie ich faktycznej zapłaty lub kapitalizacji."

Do typowych kosztów warunkujących nabycie udziałów lub akcji zaliczyć należy zapłaconą cenę udziałów lub akcji oraz inne koszty bezpośrednio związane z tym zakupem (opłaty notarialne, prowizje biura maklerskiego itp.). Natomiast koszty zaciągniętego kredytu, tj. odsetki, prowizje oraz różnice kursowe, jeżeli występują nie traktuje się jako wydatków na nabycie udziałów lecz jako zapłatę za kredyt, wobec czego są one kosztem uzyskania przychodu w dacie ich faktycznej zapłaty lub kapitalizacji. Analogicznie w przypadku kosztów doradztwa i innych kosztów transakcyjnych związanych z zawarciem umowy nabycia akcji - stanowią one koszt uzyskania przychodów pośrednio związany z przychodami w dacie poniesienia.

Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie odsetki od kredytu związanego z nabycie akcji stanowią koszty uzyskania przychodów w dacie zapłaty, natomiast koszty transakcyjne (koszty doradztwa prawnego, inwestycyjnego, koszty due dilligence, prowizja bankowa) stanowią koszty uzyskania przychodów w dacie poniesienia.

W przypadku połączenia Spółki z SA, odsetki od ww. kredytu również będą kosztami uzyskania przychodów w dacie zapłaty. Zgodnie z art. 93 § 1 Ordynacji podatkowej osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku łączenia się osób prawnych, wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek. Przepis ten ma odpowiednie zastosowanie m.in. do osoby prawnej łączącej się przez przejęcie innej osoby prawnej lub osób prawnych (art. 93 § 2 Ordynacji podatkowej). Oznacza to, iż spółka przejmująca wstąpi we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki spółki przejmowanej. Zatem możliwe będzie zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów odsetek od kredytu w dacie ich zapłaty.

Powyższe stanowisko potwierdzają organy podatkowe w wydanych przez siebie interpretacjach indywidualnych. W postanowieniu z 6 maja 2006 r., sygn. 1472/R0P1/423-71/147/O6/DP, Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie podkreślił, że: "Możliwość zaliczenia ww. odsetek do kosztów uzyskania przychodów po połączeniu spółek wynika z art. 93 § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym, osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku łączenia się: 1) osób prawnych, 2) osobowych spółek handlowych, 3) osobowych i kapitałowych spółek handlowych - wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek. Zgodnie z art. 93 § 2 pkt 1 powyższy przepis stosuje się odpowiednio do osoby prawnej łączącej się przez przejęcie innej osoby prawnej (osób prawnych)."

Podsumowując, niezależnie od formuły połączenia, odsetki od kredytu zaciągniętego przez Spółkę na nabycie akcji w SA stanowić będą kup w dacie zapłaty, również po ewentualnym połączeniu tych spółek.

Takie jest również stanowisko organów podatkowych w analogicznych sprawach; przykładowo w:

* Interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 9 lipca 2010 r., sygn. IPPB3/423-235/10-2/MC.

* Interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 7 maja 2008 r., sygn. ILPB3/423-123/08-3/MM.