IPPB3/423-423/12-2/PK1 - CIT w zakresie kosztów uzyskania przychodów w przypadku objęcia certyfikatów inwestycyjnych w zamian za udziały w spółce kapitałowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 19 czerwca 2012 r. (data wpływu: 22 czerwca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów w przypadku objęcia certyfikatów inwestycyjnych w zamian za udziały w spółce kapitałowej odnośnie:

* scenariusza pierwszego (pytanie trzecie) - jest nieprawidłowe,

* scenariusza drugiego (pytanie czwarte) - jest nieprawidłowe.

W dniu 22 czerwca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów w przypadku objęcia certyfikatów inwestycyjnych w zamian za udziały w spółce kapitałowej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

O spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, zwana dalej "Spółką" lub "Wnioskodawcą", jest osobą prawną, polskim rezydentem podatkowym i zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o CIT podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.

Planowana jest restrukturyzacja Grupy Kapitałowej należącej do rodziny B, do której należą pośrednio udziały w kapitale zakładowym Wnioskodawcy. Restrukturyzacja zostałaby przeprowadzona w następujący sposób:

W zakresie punktu b) rozważane są dwa alternatywne scenariusze:

Scenariusz pierwszy (jednorazowe wniesienie udziałów w X Sp. z o.o.)

W scenariuszu pierwszym, żaden ze wspólników X Sp. z o.o. samodzielnie nie będzie posiadał bezwzględnej większości praw głosów w X Sp. z o.o. Objęcie udziałów w kapitale zakładowym Wnioskodawcy przez udziałowców X Sp. z o.o., będących osobami fizycznymi w zamian za aport w postaci udziałów X Sp. z o.o. nastąpi tego samego dnia na podstawie:

ii. umów przeniesienia udziałów X Sp. z o.o. na Wnioskodawcę zawartych pomiędzy Wnioskodawcą i pięcioma udziałowcami X Sp. z o.o., w wykonaniu uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego Wnioskodawcy i oświadczeń, o których mowa w pkt (i) powyżej.

W wyniku aportu Wnioskodawca nabędzie od pięciu udziałowców udział w X Sp. z o.o. uprawniający łącznie do 99,75% głosów na zgromadzeniu udziałowców X Sp. z o.o. W efekcie Wnioskodawca nabędzie od udziałowców X Sp. z o.o. udziały tej spółki dające bezwzględną większość praw głosów, jednak żaden z udziałowców X Sp. z o.o. wnoszący aportem przysługujące mu udziały i obejmujący w zamian udział w kapitale zakładowym Wnioskodawcy nie będzie wnosił samodzielnie udziałów w X Sp. z o.o., które go uprawniały do bezwzględnej większości praw głosów tej spółki.

Scenariusz drugi (sukcesywne, dwuetapowe wnoszenie udziałów w X Sp. z o.o.)

Alternatywnie, udziały w X Sp. z o.o. zostaną wniesione przez członków rodziny B na pokrycie kapitału Wnioskodawcy w dwóch etapach w następujący sposób:

ii. w pierwszym etapie, aportem na pokrycie podwyższonego kapitału Wnioskodawcy zostałyby wniesione przez jednego udziałowca należące do niego udziały w X Sp. z o.o. uprawniające do powyżej 50% głosów na zgromadzeniu udziałowców, czyli udziały dające bezwzględną większość praw głosów w X Sp. z o.o.;

iii. w drugim etapie, który nastąpiłby po zarejestrowaniu w KRS podwyższenia kapitału Wnioskodawcy w związku z aportem udziałów w X Sp. z o.o. uprawniających Wnioskodawcę do bezwzględnej większości praw głosów, nastąpiłoby wniesienie aportem przez czterech pozostałych udziałowców X Sp. o.o. będących osobami fizycznymi wszystkich należących do nich udziałów w X Sp. z o.o.

W wyniku obu aportów Wnioskodawca nabyłby od udziałowców X Sp. z o.o. będących osobami fizycznymi udziały w X Sp. z o.o. uprawniające do 99,75% głosów na zgromadzeniu wspólników X Sp. z o.o., czyli udziały dające bezwzględną większość praw głosów tej spółki, z tym że nabycie nastąpiłoby na podstawie dwóch odrębnych uchwał o podwyższeniu kapitału Wnioskodawcy. Na podstawie pierwszego podwyższenia Wnioskodawca nabyłby udział dający bezwzględną większość praw głosów, a na podstawie drugiego Wnioskodawca, posiadając już bezwzględną większość praw głosów w X Sp. z o.o. nabyłby od czterech pozostałych udziałowców tej spółki będących osobami fizycznymi przysługujące im udziały X Sp. z o.o.

Objęcie udziałów w podwyższonym kapitale Wnioskodawcy przez pozostałych udziałowców X Sp. z o.o., będących osobami fizycznymi w zamian za aporty w postaci przysługujących im udziałów X Sp. z o.o. nastąpi tego samego dnia na podstawie:

ii. umów przeniesienia udziałów X Sp. z o.o. na Wnioskodawcę zawartych pomiędzy Wnioskodawcą i czterema pozostałymi udziałowcami X Sp. z o.o., w wykonaniu uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego O Produkcja i oświadczeń, o których mowa w pkt (i) powyżej.

Pozostali udziałowcy X Sp. z o.o. będący osobami fizycznymi udział w podwyższonym kapitale zakładowym Wnioskodawcy w zamian za aport należących do nich udziałów w X Sp. z o.o. obejmą dopiero po zarejestrowaniu podwyższenia kapitału związanego z aportem udziałów dających bezwzględną większość praw głosu w spółce.

Po nabyciu udziałów w Scenariuszu Pierwszym lub alternatywnie w Scenariuszu Drugim, Wnioskodawca rozważa wniesienie otrzymanych w formie aportu udziałów w X Sp. z o.o. do FIZ AN w zamian za certyfikaty inwestycyjne.

Jednocześnie Wnioskodawca informuje, iż z wnioskami o indywidualne interpretacje podatkowe wystąpili w opisanym powyżej stanie faktycznym wszyscy członkowie rodziny B będący komandytariuszami Grupa X Sp. z o.o. sp k.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na pytanie trzecie i czwarte dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 3.

Zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm., dalej "ustawa o funduszach inwestycyjnych"), wpłaty do funduszu inwestycyjnego mogą być też dokonywane poprzez wnoszenie papierów wartościowych lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością. Własność wnoszonych papierów wartościowych oraz udziałów w spółkach jest przenoszona na fundusz inwestycyjny w zamian za określoną wartość otrzymanych certyfikatów inwestycyjnych, odpowiadającą wartości wnoszonych akcji i udziałów. Dokonywana na podstawie powołanego artykułu 28 ust. 2 ustawy o funduszach operacja przeniesienia prawa z papierów czy udziałów w zamian za otrzymanie certyfikatów inwestycyjnych stanowi zgodnie z utrwalonym stanowiskiem organów skarbowych, orzecznictwa odpłatne zbycie.

Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku odpłatnego zbycia udziałów X Sp. z o.o., otrzymanych przez Wnioskodawcę w formie aportu w Scenariuszu Pierwszym, w tym w przypadku przeniesienia prawa z udziałów X Sp. z o.o. w zamian za otrzymanie certyfikatów inwestycyjnych, kosztem uzyskania przychodów dla Wnioskodawcy z tytułu odpłatnego zbycia udziałów X Sp. z o.o. będzie kwota odpowiadająca nominalnej wartości udziałów w kapitale zakładowym Wnioskodawcy objętych przez udziałowców X Sp. z o.o. w zamian za aport w postaci udziałów X Sp. z o.o.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy o CIT, za koszt uzyskania przychodów nie uznaje się wydatków poniesionych przez spółkę nabywającą przy wymianie udziałów; wydatki te - w wysokości odpowiadającej nominalnej wartości udziałów (akcji) wydanych udziałowcom (akcjonariuszom) spółki, której udziały są nabywane, powiększonej o zapłatę w gotówce, o której mowa w art. 12 ust. 4d - są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji).

Wymiana udziałów, o której mowa w zacytowanym przepisie, uregulowana została w art. 12 ust. 4d ustawy o CIT i odpowiednio w art. 24 ust. 8a i 8c ustawy o PIT. W stanie faktycznym niniejszego wniosku kwalifikacji, czy udziały w X Sp. z o.o. zostały nabyte przez Wnioskodawcę w wyniku wymiany udziałów, należy dokonać na podstawie interpretacji przepisów art. 24 ust. 8a ustawy o PIT, gdyż aport do spółki kapitałowej wnoszony jest przez udziałowców będących osobami fizycznymi.

Wymiana udziałów zgodnie z art. 24 ust. 8a ustawy o PIT ma miejsce, jeżeli spółka nabywa od udziałowców (akcjonariuszy) innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów (akcji), oraz jeżeli w wyniku nabycia:

Wszystkie wskazane w art. 24 ust. 8a pkt 1 ustawy o PIT warunki, od których uzależnione jest to, czy ma miejsce wymiana udziałów, należy uznać za spełnione w planowanym Scenariuszu Pierwszym, gdyż:

ii. w wyniku nabycia spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane (w wyniku aportu Wnioskodawca uzyska udziały w X Sp. z o.o., które łącznie będą uprawniały do 99,75% głosów na walnym zgromadzeniu udziałowców X Sp. z o.o.;

iii. wszystkie podmioty biorące udział w tej transakcji podlegają w państwie członkowskim Unii Europejskiej opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągnięcia. Wszystkie podmioty są polskimi rezydentami podatkowymi.

Nabycie przez Wnioskodawcę bezwzględnej większość praw głosu w X Sp. z o.o. nastąpi tego samego dnia na podstawie:

ii. umów przeniesienia udziałów X Sp. z o.o. na Wnioskodawcę zawartych pomiędzy Wnioskodawcą i pięcioma udziałowcami X Sp. z o.o., w wykonaniu uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego Wnioskodawcy i oświadczeń, o których mowa w pkt (i) powyżej.

Należy wskazać, iż art. 24 ust. 8a pkt 1 ustawy o PIT przewidujący neutralność wymiany udziałów nie wymaga, aby spółka nabywająca uzyskała bezwzględną ilość praw głosów w wyniku nabycia udziałów wyłącznie od jednego udziałowca (akcjonariusza). Zgodnie z treścią powołanego art. 24 ust. 8a ustawy o PIT wymiana udziałów ma miejsce: "Jeżeli spółka nabywa od udziałowców (akcjonariuszy) innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje)". Należy podkreślić, iż powołany przepis posługuje się trzy razy liczbą mnogą i wyraźnie mówi o nabyciu od udziałowców (akcjonariuszy) i przekazaniu udziałowcom (akcjonariuszom).

W wyniku aportu udziałów posiadanych wyłącznie przez każdego z udziałowców X Sp. z o.o. oddzielnie na udziały w O Produkcja, Wnioskodawca nie uzyska bezwzględnej większości praw głosów w X Sp. z o.o., jednak w wyniku aportu udziałów dokonanego łącznie przez wszystkich 5 udziałowców w Scenariuszu Pierwszym, zostaną spełnione przesłanki określone w art. 24 ust. 8a ustawy o PIT, bo spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, tym samym będzie miała miejsce wymiana udziałów.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w wyroku WSA w Szczecinie z dnia 26 stycznia 2012 r. sygnatura I SA/Sz 906/11, który zapadł w wyniku skargi wniesionej na interpretację indywidualną w stanie faktycznym podobnym do stanu faktycznego przedstawionego w Scenariuszu Pierwszym niniejszego wniosku. Rozstrzygnięcie WSA zapadło w następującym stanie faktycznym: w wyniku wymiany 20% posiadanych przez wnioskodawcę udziałów w spółce jednocześnie z pozostałymi wspólnikami na udziały innej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce albo na udziały spółki kapitałowej z siedzibą na Cyprze, odpowiednio spółka polska albo spółka cypryjska uzyska bezwzględną większość praw głosów w Spółce, tj. 100%.

WSA w Szczecinie uchylił interpretację i wskazał, że nawet gdyby wymiana udziałów nastąpiła wskutek kilku umów, ale zawartych w tym samym dniu, w wyniku czego spółka nabywająca uzyskałaby bezwzględną większość głosów w spółce zbywającej, to wnioskodawca oraz pozostali wspólnicy mają prawo skorzystać ze zwolnienia w PIT. WSA pokreślił, że celem art. 24 ust. 8a ustawy o PIT jest koncentracja udziałów, a w sprawie niewątpliwie do takiej koncentracji dochodzi. Ponadto zdaniem sądu niedopuszczalne jest różnicowanie sytuacji prawnej wspólników poprzez odmawianie pierwszym z nich prawa do zwolnienia, a przyznanie go kolejnym - których transakcje doprowadziłyby do uzyskania bezwzględnej większości praw głosów przez spółkę nabywającą. Sąd uznał, że takie podejście jest nieprawidłowe i sprzeczne z celem omawianych przepisów. Zasada neutralności podatkowej, przewidziana w art. 24 ust. 8a i 8b ustawy o PIT, ma bowiem za zadanie ułatwiać spółce nabywającej proces koncentracji praw głosu w ramach przejęcia, a dla mniejszościowych wspólników spółki przejmowanej stwarzać zachęty do współdziałania w celu łącznego zbycia pakietu kontrolnego udziałów (akcji). Dlatego przy ustalaniu obowiązku podatkowego z tytułu wymiany udziałów nie powinny być brane pod uwagę jedynie okoliczności dotyczące osoby podatnika dokonującego jednej, konkretnej czynności, ale również inne okoliczności związane z określoną w ww. przepisach wymianą udziałów, która jest zespołem z góry zaplanowanych działań, mających doprowadzić do przejęcia jednej spółki przez drugą.

Dlatego o uznaniu, iż doszło do wymiany udziałów i zwolnieniu z PIT powinien decydować ostateczny skutek całej transakcji dla spółki nabywającej, tj. osiągnięcie bezwzględnej większości praw głosów w spółce nabywanej, a nie jedynie liczba praw głosów przypadających na danego wspólnika. Przy czym ten skutek, na co wskazuje komentowany wyrok, może być także wynikiem zsumowania udziałów przenoszonych przez kilku wspólników w odrębnych umowach, pod tym jednak warunkiem, że będą one zawarte równocześnie.

Zważywszy na powyższe zdaniem Wnioskodawcy do nabycia przez Wnioskodawcę udziałów w X Sp. z o.o. w Scenariuszu Pierwszym niniejszego wniosku dojdzie w wyniku wymiany udziałów, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy o CIT.

Tym samym, zgodnie z powołanym przepisem w przypadku odpłatnego zbycia udziałów nabytych w ramach operacji wymiany udziałów, koszt uzyskania przychodów będzie stanowić wartość wydatków na ich nabycie w wysokości odpowiadającej nominalnej wartości udziałów spółki nabywającej (Wnioskodawcy) wydanych udziałowcom spółki, której udziały są nabywane (skorygowane o wartość ewentualnej zapłaty w gotówce).

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku ewentualnego odpłatnego zbycia przez Wnioskodawcę udziałów X Sp. z o.o. nabytych przez Wnioskodawcę w drodze aportu w Scenariuszu Pierwszym, w tym wniesienie udziałów X Sp. z o.o. do FIZ AN i objęcie w zamian przez Wnioskodawcę certyfikatów inwestycyjnych, którą to czynność należy traktować jak odpłatne zbycie udziałów, jako koszt uzyskania przychodów Wnioskodawca będzie mógł rozpoznać kwotę równą nominalnej wartości własnych udziałów wydanych udziałowcom w ramach operacji wymiany udziałów.

Prawidłowość takiego stanowiska potwierdza przykładowo interpretacja indywidualna wydana w dniu 11 maja 2011 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (Sygnatura IPPB3/423-189/11-5/AG).

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 4

Zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm. (dalej "ustawa o funduszach inwestycyjnych"), wpłaty do funduszu inwestycyjnego mogą być też dokonywane poprzez wnoszenie papierów wartościowych lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością. Własność wnoszonych papierów wartościowych oraz udziałów w spółkach jest przenoszona na fundusz inwestycyjny w zamian za określoną wartość otrzymanych certyfikatów inwestycyjnych, odpowiadającą wartości wnoszonych akcji i udziałów. Dokonywana na podstawie powołanego artykułu 28 ust. 2 ustawy o funduszach operacja przeniesienia prawa z papierów czy udziałów w zamian za otrzymanie certyfikatów inwestycyjnych stanowi zgodnie z utrwalonym stanowiskiem organów skarbowych, orzecznictwa odpłatne zbycie.

Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku odpłatnego zbycia udziałów X Sp. z o.o., otrzymanych przez Wnioskodawcę w formie aportów w Scenariuszu Drugim, w tym w przypadku przeniesienia prawa z udziałów X Sp. z o.o. w zamian za otrzymanie certyfikatów inwestycyjnych, kosztem uzyskania przychodów dla Wnioskodawcy z tytułu odpłatnego zbycia udziałów X Sp. z o.o. będzie kwota odpowiadająca nominalnej wartości udziałów w kapitale zakładowym Wnioskodawcy objętych przez udziałowców X Sp. z o.o. w zamian za aporty w postaci udziałów X Sp. z o.o.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy o CIT, za koszt uzyskania przychodów nie uznaje się wydatków poniesionych przez spółkę nabywającą przy wymianie udziałów; wydatki te - w wysokości odpowiadającej nominalnej wartości udziałów (akcji) wydanych udziałowcom (akcjonariuszom) spółki, której udziały są nabywane, powiększonej o zapłatę w gotówce, o której mowa w art. 12 ust. 4d - są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji).

Wymiana udziałów, o której mowa w zacytowanym przepisie, uregulowana została w art. 12 ust. 4d ustawy o CIT i odpowiednio w art. 24 ust. 8a i 8c ustawy o PIT. W stanie faktycznym niniejszego wniosku kwalifikacji, czy udziały w X Sp. z o.o. zostały nabyte przez Wnioskodawcę w wyniku wymiany udziałów, należy dokonać na podstawie interpretacji przepisów art. 24 ust. 8a ustawy o PIT, gdyż aport do spółki kapitałowej wnoszony jest przez udziałowców będących osobami fizycznymi.

Wymiana udziałów zgodnie z art. 24 ust. 8a ustawy o PIT ma miejsce, jeżeli spółka nabywa od udziałowców (akcjonariuszy) innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów (akcji), oraz jeżeli w wyniku nabycia:

Wszystkie wskazane w art. 24 ust. 8a pkt 1 ustawy o PIT warunki, od których uzależnione jest to, czy ma miejsce wymiana udziałów, należy uznać za spełnione oddzielnie na obu etapach nabywania przez Wnioskodawcę udziałów X Sp. z o.o. przewidzianych w Scenariuszu Drugim niniejszego wniosku gdyż:

Zważywszy na powyższe zdaniem Wnioskodawcy do nabycia przez Wnioskodawcę udziałów w X Sp. z o.o. w obu etapach opisanych w Scenariuszu Drugim niniejszego wniosku dojdzie w wyniku wymiany udziałów, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy o CIT. Tym samym, zgodnie z powołanym przepisem w przypadku odpłatnego zbycia udziałów nabytych w ramach operacji wymiany udziałów, koszt uzyskania przychodów będzie stanowić wartość wydatków na ich nabycie w wysokości odpowiadającej nominalnej wartości udziałów spółki nabywającej wydanych udziałowcom spółki, której udziały są nabywane (skorygowane o wartość ewentualnej zapłaty w gotówce).

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku ewentualnego odpłatnego zbycia przez Wnioskodawcę udziałów X Sp. z o.o. nabytych przez Wnioskodawcę w wyniku dwóch aportów w Scenariuszu Drugim, w tym wniesienie udziałów X Sp. z o.o. do FIZ AN i objęcie w zamian przez Wnioskodawcę certyfikatów inwestycyjnych, którą to czynność należy traktować jak odpłatne zbycie udziałów, jako koszt uzyskania przychodów Wnioskodawca będzie mógł rozpoznać kwotę równą nominalnej wartości własnych udziałów wydanych udziałowcom w ramach obu aportów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe w zakresie pytania trzeciego oraz czwartego.

W niniejszej sprawie zapytaniem podatnika objęta jest kwestia możliwości rozpoznania kosztów uzyskania przychodów z tytułu nabycia certyfikatów inwestycyjnych w zamian za wkład niepieniężny w postaci udziałów w spółce kapitałowej. Wnioskodawca jako podstawę prawną swojego stanowiska powołuje dyspozycję art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej: ustawa o CIT). W konsekwencji, zdaniem Spółki, ziściły się przesłanki uprawniające do zaliczenia wyżej wskazanych wydatków do kosztów uzyskania przychodów. W szczególności Podatnik wskazał, iż doszło pomiędzy udziałowcami spółki X Sp. z o.o. a Wnioskodawcą do transakcji "wymiany udziałów", która została uregulowana odpowiednio w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych w art. 12 ust. 4d ustawy o CIT, oraz w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych w art. 24 ust. 8a i 8c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm., dalej: "ustawa o PIT"). W ocenie Wnioskodawcy, wyżej wskazana transakcja, została skutecznie dokonana, albowiem zostały spełnione wszystkie przesłanki zawarte w art. 24 ust. 8a i 8c ustawy o PIT, który w niniejszej sprawie znajduje zastosowanie, z uwagi na fakt, że aport do spółki kapitałowej (Wnioskodawcy) wnoszony jest przez udziałowców będących osobami fizycznymi. Mając na uwadze treść przedłożonego we wniosku zdarzenia przyszłego oraz stanowiska Wnioskodawcy stwierdzić należy, iż kwestią zasadniczą, stanowiącą sedno rozważań Wnioskodawcy jest określenie czy w ramach dwóch przedstawionych scenariuszy wnoszenia udziałów przez udziałowców spółki X sp. z o.o. została spełniona przesłanka zawarta w art. 24 ust. 8a ustawy o PIT, tj. czy spółka nabywająca (Wnioskodawca) uzyska w wyniku dokonanej transakcji wymiany udziałów bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały są nabywane.

Na wstępie podnieść należy, iż organ interpretacyjny podziela co do zasady pogląd wyrażony odnośnie scenariusza drugiego, w ramach którego wnoszenie udziałów w X Sp. z o.o. nastąpi dwuetapowo, tj. poprzez wniesienie udziałów uprawniających do uzyskania bezwzględnej większości praw głosu w spółce, której udziały są nabywane, a następnie wnoszenie kolejnych udziałów do spółki już posiadającej bezwzględną większość praw głosu w wyżej wskazanej spółce, zgodnie z którym we wskazanym scenariuszy dojdzie do transakcji wymiany udziałów, przy czym, zdaniem organu, nastąpi to dopiero po podwyższeniu kapitału zakładowego Wnioskodawcy uprawniającego go do uzyskania bezwzględnej większości praw głosu w spółce, której udziały są nabywane. W konsekwencji koszty uzyskania przychodów określone w art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy o CIT powstaną odnośnie tych tylko udziałów, które zostały nabyte już po pierwszym podwyższeniu kapitału zakładowego, udziały zaś nabyte w pierwszej kolejności będą opodatkowane z wyłączeniem dyspozycji art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy o CIT, albowiem wówczas trudno mówić, iż doszło do skutecznej transakcji wymiany udziałów.

W konsekwencji, mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, iż podgląd wyrażany przez Wnioskodawcę w ramach stanowiska do pytania trzeciego oraz czwartego jest nieprawidłowy. Organ interpretacyjny stoi bowiem na stanowisku, iż w tak opisanych scenariuszach nie dojdzie do ziszczenia się przedmiotowej przesłanki zakreślonej w art. 24 ust. 8a ustawy o PIT. Rozważania dotyczące nie wystąpienia wszystkich przesłanek uprawniających do skorzystania z dyspozycji art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy o CIT mają zatem charakter zbiorczy odnośnie dwóch przedłożonych scenariuszy, przy czym scenariusza pierwszego dotyczą one w całości, podczas gdy scenariusza drugiego dotyczą jedynie w zakresie pierwszego etapu wniesienia udziałów spółki X sp. z o.o. Drugi etap wskazanego scenariusza, jak to już zostało powyżej wskazane zostanie opodatkowany zgodnie ze stanowiskiem Wnioskodawcy, przy zastosowaniu dyspozycji art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy o CIT, tj. kosztem uzyskania przychodów w stosunku do udziałów nabytych w ramach wyżej wskazanego etapu będzie wartość nominalna udziałów nabytych przez Wnioskodawcę w spółce X sp. z o.o. od udziałowców będących osobami fizycznymi, w sytuacji ich zbycia celem objęcia certyfikatów inwestycyjnych.

W tym miejscu podnieść należy, iż odnośnie wykładni art. 24 ust. 8a i 8c ustawy o PIT, który jak to zostało już powyżej wskazane ma kluczowe znaczenia dla oceny zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy o CIT, została, w ramach tożsamego opisu zdarzenia przyszłego, udzielona interpretacja na rzecz udziałowców spółki X sp. z o.o. Organ interpretacyjny działając w zakresie wykładni przepisów podatku dochodowego od osób prawnych podziela argumentacje tam zawartą i przyjmuje ją za swoją. W konsekwencji organ wskazuje, iż jak stanowi art. 24 ust. 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r., jeżeli spółka nabywa od udziałowców (akcjonariuszy) innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów (akcji), oraz jeżeli w wyniku nabycia:

Natomiast stosownie do treści ust. 8b art. 24 ww. ustawy, w przypadku gdy spółka nabywająca lub spółka, której udziały (akcje) są nabywane, nie posiada siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przepis ust. 8a stosuje się, jeżeli jest ona podmiotem wymienionym w załączniku nr 3 do ustawy, lub spółką mającą siedzibę lub zarząd w innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej państwie Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Z przedstawionych powyżej uregulowań prawnych zawartych w art. 24 ust. 8a-8b wynika, że efekt w postaci neutralnej podatkowo wymiany udziałów (akcji) dotyczy sytuacji, gdy wspólnik spółki wniesie posiadane udziały (akcje) do spółki, a podmiot wraz z nabytymi udziałami (akcjami) otrzyma, bądź zwiększy bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) zostały wniesione.

Natomiast z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego w odniesieniu do scenariusza pierwszego nie wynika, aby przez samodzielne wniesienie przez udziałowca udziałów w polskiej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do innej polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, Spółka uzyskała bezwzględną większość praw głosu w spółce, której dotyczą udziały, lub że Spółka posiadająca bezwzględną większość praw głosu w spółce, której dotyczą udziały zwiększy ilość udziałów w tej spółce.

Wniesienie posiadanych przez jednego udziałowca udziałów w polskiej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do innej polskiej Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, ale łącznie z innymi wspólnikami spółki, którzy wraz z tym udziałowcą wniosą do Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością łącznie 99,75% udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością będzie skutkowało tym, że Spółka uzyska bezwzględną większość praw głosów w spółce.

Organ podatkowy zauważa, że zgodnie z przepisem art. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jej przepisy obejmują osoby fizyczne. Podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych nie są łącznie np. udziałowcy spółki, ale zawsze każdy z nich odrębnie.

Skoro każdy z udziałowców jest odrębnie podatnikiem podatku dochodowego to skutki podatkowe związane z wymianą udziałów, należy rozpatrzyć odrębnie u każdego z udziałowców. Zatem nie można skutków wynikających z wymiany udziałów dokonanych łącznie przez grupę udziałowców odnieść do skutków podatkowych wynikających z przepisu art. 24 ust. 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu należy stwierdzić, iż treść art. 24 ust. 8a ustawy odwołuje się do "podmiotów uczestniczących w tej transakcji", a nie do "podmiotów uczestniczących w tych transakcjach", oraz fakt, że zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym powstaje u konkretnego podatnika zawierającego daną transakcję wskazuje, iż przy ocenie jego zastosowania oraz spełnienia warunków zastosowania zwolnień wynikających z tych przepisów bierze się pod uwagę sytuację dotyczącą indywidualnie strony realizującej taką transakcję. W opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym, kiedy kilku udziałowców wnosi do spółki posiadane udziały, stronami każdej z transakcji jest jeden z tych udziałowców, właściciel wnoszonych udziałów i spółka wkład taki otrzymująca (spółka nabywająca-Wnioskodawca). Tak więc oceny, czy wartość udziałów otrzymanych przez udziałowców będzie zaliczała się do przychodu, należy dokonywać odrębnie u każdego takiego wspólnika, analizując stan istniejący w momencie zawarcia przez niego transakcji.

Powyższe oznacza, iż odwołanie się w przepisie art. 24 ust. 8a ww. ustawy do "udziałowców" miało na celu wskazanie jedynie adresatów zawartej w tym przepisie normy prawnej, a nie służyło określeniu warunków stosowania zwolnienia.

Żaden przepis ustawy nie wprowadza pojęcia zbiorowego podatnika ani też nie stanowi o uprawnieniu do rozszerzenia zwolnień na wszystkich współwłaścicieli lub wspólników. Ze zwolnienia będzie zawsze korzystała jedynie ta osoba, która spełnia warunki do zwolnienia. Usprawiedliwieniem dla rozszerzenia korzystania ze zwolnienia przez wszystkich udziałowców w żadnym wypadku nie może być fakt, że w sytuacji niektórych z nich, korzystających ze zwolnienia, chcieliby znaleźć się wszyscy udziałowcy. W zakresie zwolnień podatkowych nie obowiązuje zasada solidarności.

Przedmiotowe zwolnienie należy rozpatrywać oddzielnie dla każdego udziałowca wnoszącego udziały. Skoro zatem do każdego z udziałowców należy podchodzić odrębnie, to nie sposób dowodzić, że jakieś zwolnienie przysługuje im razem, a z tego z kolei wywodzić, że skoro zwolnienie przysługuje wnoszącym razem - to tym bardziej każdemu z osobna. Udziałowcy razem wzięci nie stanowią jednego podmiotu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie podlegają razem przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako jeden podmiot, lecz każdy z osobna.

Jeżeli więc w wyniku nabycia od danego udziałowca (akcjonariusza) posiadanych udziałów (akcji) innej spółki, spółka nabywająca (Wnioskodawca) uzyska bezwzględną większość praw głosów w tej innej spółce albo w wyniku nabycia od danego udziałowca (akcjonariusza) posiadanych udziałów (akcji) innej spółki spółka nabywająca mająca już uprzednio bezwzględną większość praw głosu w tej innej spółce zwiększa liczbę posiadanych w niej udziałów (akcji), to w takim przypadku, przy spełnieniu pozostałych warunków określonych w przywołanych przepisach ustawy, znajdzie zastosowanie wyłączenie z przychodów, o którym mowa w art. 24 ust. 8a i 8b tej ustawy.

Jeżeli zaś zawierana przez danego udziałowca (akcjonariusza) transakcja nie spełnia warunków określonych w art. 24 ust. 8a ustawy, objęcie udziałów (akcji) w zamian za wkład niepieniężny w postaci udziałów lub akcji innej spółki kapitałowej stanowi jego przychód w wysokości nominalnej wartości objętych udziałów lub akcji w spółce kapitałowej, zgodnie z treścią cytowanego wyżej art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem należy stwierdzić, iż oceny, czy wartość udziałów otrzymanych przez udziałowców będzie zaliczała się do przychodu, należy dokonywać odrębnie u każdego wspólnika, analizując stan istniejący w momencie zawarcia przez niego transakcji.

W opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym w przedstawionym scenariuszu pierwszym nie znajdzie zastosowania wyłączenie z przychodów, o którym mowa w art. 24 ust. 8a i 8b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem wartość udziałów w polskiej Spółce z o.o. przekazanych udziałowcowi przez spółkę przejmującą w zamian za wniesione aportem udziały w polskiej spółce z o.o. stanowić będzie dla udziałowca przychód z kapitałów pieniężnych (art. 17 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy).

W odniesieniu do scenariusza drugiego, dotyczącego objęcia udziałów w polskiej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w zamian za dwuetapowo wniesione przez udziałowców udziały innej polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, mając na uwadze ww. uregulowania prawne wynikające z zacytowanego art. 24 ust. 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz stanowisko Wnioskodawcy, iż w wyniku wniesienia (etap pierwszy) przez jednego z udziałowców uprzywilejowanych udziałów polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w zakresie prawa głosu dających powyżej 50% głosów na zgromadzeniu udziałowców, spółka nabywająca na moment transakcji wniesienia przez kolejnych udziałowców udziałów polskiej spółki kapitałowej (etap drugi) będzie posiadać już bezwzględną większość praw głosu (tekst jedn.: powyżej 50%) w tej spółce, zwiększy ilość posiadanych udziałów w ww. spółce. Organ podatkowy potwierdza zatem prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy, iż w momencie objęcia udziałów (scenariusz drugi) w innej polskiej spółce kapitałowej, tj. spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w zamian za udziały w polskiej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, wartość otrzymanych przez kolejnego udziałowca udziałów w innej polskiej spółce kapitałowej, tj. spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie będzie zaliczona do przychodów podlegających opodatkowaniu.

Mając na uwadze powyżej przytoczoną argumentację w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych odnośnie braku spełnienia przesłanek z art. 24 ust. 8a ustawy o PIT przez udziałowców spółki X sp. z o.o. stwierdzić należy, iż przekładając tę argumentację na grunt niniejszej sprawy w wyniku wymiany udziałów dokonywanej pomiędzy udziałowcami X sp. z o.o. a Wnioskodawcą nie doszło do ziszczenia się przesłanki dotyczącej uzyskania bezwzględnego prawa głosu w spółce nabywanej. W ramach scenariusza pierwszego należy bowiem każdą transakcję dokonywaną przez konkretnego udziałowca oceniać jednostkowo i tym samym wobec nie uzyskania omawianej większości w wyniku dokonania jednostkowej transakcji wymiany udziałów uznać, iż nie doszło do skutecznej wymiany udziałów w świetle art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy o CIT, co w konsekwencji oznacza, iż ww. przepis nie znajdzie w scenariuszu pierwszym zastosowania. Jedynie bowiem powiększenie przedmiotowego większościowego udziału w ramach drugiego etapu w scenariuszu drugim spowoduje, iż dojdzie do wymiany udziałów, co w świetle art. 16 ust. 1 pkt 8e ustawy o CIT powoduje, iż wydatki na nabycie certyfikatów inwestycyjnych w zamian za te udziały winny być rozliczane w wartości nominalnej tychże udziałów.

W pozostałym zakresie, tj. w ramach scenariusza pierwszego oraz pierwszego etapu scenariusza drugiego ustalanie wysokości kosztów uzyskania przychodów w wyniku transakcji nabycia w zamian za wniesione uprzednio udziały certyfikatów inwestycyjnych nastąpić powinno na gruncie art. 15 ust. 1 w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT. Zgodnie bowiem z dyspozycją art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.

Jednakże w wyniku uznania, iż nie doszło do skutecznej wymiany udziałów przyjąć należy, iż Wnioskodawca rozpozna przychód w ramach transakcji wymiany udziałów, co pozwoli mu już na tym etapie rozliczyć koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT. Przedmiotowa transakcja wymiany udziałów nie będzie bowiem neutralna podatkowo, co skutkuje rozliczeniem jej pod względem przychodów jak i kosztów podatkowych. Kolejna zaś transakcja stanowiąca zapytanie podatnika odnosząca się do wydatków na nabycie certyfikatów inwestycyjnych będzie mogła zostać rozliczona w kosztach uzyskania przychodów dopiero na etapie zbycia tychże certyfikatów inwestycyjnych, albowiem koszty uzyskania przychodów z tytułu zbycia udziałów w spółce X sp. z o.o., jak to zostało już powyżej wskazane, winny być wcześniej ujęte w rachunku podatkowym Spółki, tj. na etapie dokonywania "wymiany udziałów".

Jednocześnie, ustosunkowując się do powołanej we wniosku interpretacji indywidualnej z dnia 11 maja 2011 r. sygn. IPPB3/423-189/11-5/AG organ interpretacyjny stwierdza, iż dotyczy ona odmiennej od przedłożonej w ramach opisu zdarzenia przyszłego sytuacji podatkowej. Na gruncie powołanej interpretacji doszło bowiem do skutecznej wymiany udziałów zgodnie z art. 12 ust. 4d ustawy o CIT, na podstawie której spółka uzyskała 100% udziałów. Natomiast w podobnym do przedłożonego zdarzeniu przyszłym organ wydał interpretację indywidualna z dnia 4 lipca 2012 sygn. IPPB3/423-284/12-2/AG, w której nie podzielił stanowiska podatnika, uznając, iż każdego wspólnika należy traktować indywidualnie, co w konsekwencji przekłada się na skuteczność transakcji wymiany udziałów pod względem podatkowym. Ponadto, zdaniem organu trudno mówić, ażeby stanowisko Spółki znajdywało potwierdzenie w orzecznictwie sądowym. Powołany we wniosku wyrok WSA w Szczecinie z dnia 26 stycznia 2012 r. sygn. akt I SA/Sz 906/12 nie jest prawomocny, co oznacza, iż tezy z niego płynące mogą nie znaleźć potwierdzenia w rozstrzygnięciu Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.