IPPB3/423-35/12-2/GJ - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy leasingowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 13 stycznia 2012 r. (data wpływu 20 stycznia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy leasingowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 20 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy leasingowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wydawnictwo podpisało w sierpniu 2011 r. umowę ramową leasingu operacyjnego, której przedmiotem jest użytkowanie 61 samochodów osobowych. Umowa została zawarta na czas nieokreślony. W związku z obecną sytuacją finansową Spółki, rozważane jest rozwiązanie umowy leasingowej. Rozwiązanie umowy powoduje konieczność zapłaty na rzecz Leasingodawcy odszkodowania (kary) z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy.

Spółka w momencie zawiązywania umowy leasingu, opierając się na ówczesnej sytuacji gospodarczej przewidywała, że wszystkie leasingowane samochody będą w pełni wykorzystywane. Obecnie, na skutek zmiany uwarunkowań gospodarczych, w tym zaostrzeniu konkurencji, leasingowane samochody nie są w takim stopniu wykorzystywane, w jakim Spółka by oczekiwała i utrzymywanie tak dużej bazy transportowej kumuluje znaczne koszty. Właśnie niepełne wykorzystywanie przedmiotowych samochodów jest przyczyną, dla której Spółka rozważa przedterminowe zakończenie zawartej umowy leasingu. Działanie Spółki zmierzające do przedterminowego zakończenia umowy leasingu ma na celu zabezpieczenie i zachowanie przychodów poprzez uniknięcie nadmiernych kosztów związanych z użytkowaniem leasingowanych samochodów. Spółka w tym zakresie działa więc w interesie zabezpieczenia i zachowania źródła przychodów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odszkodowanie (kara) z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy leasingowej stanowi koszt uzyskania przychodów.

Stanowisko Spółki

Zdaniem Spółki zapłata odszkodowania, kary związanej z rozwiązaniem umowy leasingu jest racjonalnie i ekonomicznie uzasadnione jako zmierzające do zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Tym samym, wydatek spełniałby warunki stosowne do art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jednocześnie w związku z faktem, iż przedmiotowego wydatku nie można bezpośrednio powiązać z uzyskiwanymi przychodami, stanowią one pośredni koszt uzyskania przychodów stosownie do art. 15 ust. 4 oraz ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - dalej u.p.d.o.p. (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1. Warunkiem koniecznym, pozwalającym zakwalifikować dany wydatek do kosztów podatkowych jest zatem poniesienie wydatku w jednym z celów wymienionych w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. oraz braku tego wydatku w katalogu wydatków (art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.) wyłączonych z kosztów podatkowych.

Ponieważ ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodu z celem ich poniesienia, jakim jest osiągnięcie przychodu lub zabezpieczenie bądź zachowanie źródła przychodów, cel ten musi być wyraźnie widoczny, zaś poniesione wydatki winny go bezpośrednio lub pośrednio realizować lub co najmniej winny go zakładać jako realny. Określenie "w celu" oznacza pozostawanie wydatku (kosztu) w takim związku z przychodami lub zachowaniem albo zabezpieczeniem ich źródła, że poniesienie go ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie ich źródeł. Zatem przy kwalifikowaniu kosztów uzyskania przychodów określony wydatek wymaga nie tylko oceny pod kątem, czy jego poniesienie miało związek z konkretnym przychodem, ale także z punktu widzenia racjonalności określonego działania. Należy przy tym zwrócić uwagę, że przepis art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. obejmuje swoją dyspozycją działania pozytywne zmierzające do osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów; nie obejmuje swoją dyspozycją działań "negatywnych", zmierzających np. do ograniczenia straty. Przyjmuje się, iż koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nie naruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

W niniejszej sprawie rozstrzygnięcia wymaga kwalifikacja odszkodowania (kary) z tytułu przedterminowego zakończenia zawartej umowy leasingu operacyjnego.

Kwalifikacja wydatku i ocena możliwości zakwalifikowania go do kosztów uzyskania przychodów, po stronie podatnika prowadzącego działalność gospodarczą uzasadnia zwiększone w stosunku do podatnika oczekiwania co do umiejętności, wiedzy, skrupulatności i rzetelności, zapobiegliwości i zdolności przewidywania a także znajomości obowiązującego prawa oraz następstw z niego wynikających w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej. W zakresie leasingu wyboru przedmiotu leasingu oraz zbywcy dokonuje korzystający (leasingobiorca) na swoją odpowiedzialność i ryzyko. Podatnik zawierając umowę leasingu musi również zdawać sobie sprawę z konsekwencji rozwiązania takiej umowy przed upływem okresu, na który została zawarta. Generalnie warunki leasingu, z którymi korzystający (leasingobiorca) powinien zapoznać się przed podpisaniem umowy leasingowej, przewidują zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), że korzystający w przypadku odstąpienia od umowy będzie musiał liczyć się z całościowym rozliczeniem umowy. Oznacza to, że korzystający (leasingobiorca) jest zobowiązany do zapłacenia zafakturowanych rat (jeśli nie zostały one opłacone w terminie) oraz pozostałych rat leasingowych wraz z odsetkami (zgodnie z wcześniej ustalonym harmonogramem spłaty rat leasingowych) pomniejszonymi o dyskonto z tytułu wcześniejszej spłaty. Dodatkowo, firma leasingowa może np. powiększyć rozliczenie o należne prowizje, znajdujące się w tabeli opłat i prowizji Leasingodawcy.

W przedmiotowej sprawie Spółka zawarła w sierpniu 2011 r.umowę leasingu operacyjnego na użytkowanie 61 samochodów osobowych. Już w styczniu 2012 r., w momencie składania wniosku o interpretację, czyli po czterech, pięciu miesiącach trwania umowy leasingu Spółka rozważa decyzję o przedterminowym zakończeniu umowy, chcąc jednocześnie, aby konsekwencje tej decyzji poniósł budżet Państwa. Jako argument za taką decyzją Spółka wskazała działanie zmierzające do zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Decyzja w sprawie rozwiązania umowy leasingu i w konsekwencji zapłaty odszkodowania, kary zdaniem Spółki jest decyzją racjonalną i ekonomicznie uzasadnioną. W ocenie organu decyzja Spółki nie tyle jest uwarunkowana zamiarem zabezpieczenia źródła przychodów, co chęcią uniknięcia nadmiernych kosztów związanych z użytkowaniem leasingowanych samochodów, które nie będą wykorzystywane w takim stopniu jak oczekiwała Spółka, a to według organu nie stanowi wydatku na zachowanie źródła przychodów. Uzasadnieniem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania nie może być uniknięcie nadmiernych kosztów, albowiem taki cel ponoszenia wydatków, mogących stanowić koszty uzyskania przychodów, nie istnieje. Wydatki mają być ponoszone przez podatników w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

W rozpatrywanej sprawie trudno przyjąć, aby odszkodowanie, (kara) w jakikolwiek sposób warunkowało istnienie, czy utratę w przyszłości źródła przychodów. Tutejszy organ podatkowy ma świadomość, iż podatnik prowadząc działalność gospodarczą podejmuje wielokrotnie decyzje, lecz skutki niektórych decyzji, nie mogą być przenoszone na zmniejszenie obciążeń podatkowych. Spółka jako podatnik ponosi ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej, a zapłata odszkodowania, (kary) będąca wynikiem podjętych przez niego decyzji o przedterminowym rozwiązaniu umowy, stanowi konsekwencję tego ryzyka i nie może być przerzucana na Skarb Państwa poprzez pomniejszanie dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania.

Uznając, że wydatek w formie odszkodowania, (kary) nie stanowi kosztu podatkowego, odniesienie się do momentu zaliczenia tego wydatku do kosztów jest bezprzedmiotowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w opisanym stanie faktycznym dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.