IPPB3/423-234/12-2/GJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 11 kwietnia 2012 r. (data wpływu 16 kwietnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kar umownych z tytułu nieterminowego wykonania umowy - jest prawidłowe.

W dniu 16 kwietnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kar umownych z tytułu nieterminowego wykonania umowy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadząc działalność w zakresie robót budowlanych zawiera z innymi firmami umowy o wykonanie tych robót. W umowach zawarty jest określony czas realizacji wykonania oraz w przypadku niedotrzymania terminów realizacji umowy i zakończenia robót w dacie późniejszej niż ustalona - w umowie znalazły się odpowiednie postanowienia, które stanowią, że kara za zwłokę w zakończeniu wykonania umowy przez Wnioskodawcę robót, przykładowo 0,3% wynagrodzenia brutto za każdy dzień zwłoki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kara umowna z tytułu nieterminowego wykonania umowy, nałożona przez Kontrahenta zgodnie z umową stanowi koszt podatkowy Wnioskodawcy z punktu widzenia ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stanowisko Spółki

Zdaniem Spółki w celu ustalenia zakresu i sposobu zastosowania ustawy o p.d.o.p. w omawianej sprawie dotyczącej uznania kary umownej za koszt uzyskania przychodu, w pierwszej kolejności zasadnym jest wskazanie na charakter prawny tej czynności. Kara umowna bowiem uregulowana jest w przepisach treści art. 483-484 Kodeksu cywilnego, z których wynika, że można ją zastrzec w umowie na okoliczność niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Zastosowanie kary umownej w omawianym przypadku wiąże się z uchybieniem czasowym w zakresie sposobu wykonania zobowiązania (umowy). Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. kosztami uzyskania przychodów są koszty uzyskania przychodów w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy. Oznacza to, że aby uznać karę umowną za koszt podatkowy musi być ona związana z przychodami. Zgodnie natomiast z treścią art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o p.d.o.p. "nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczanych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towarów wolnego o wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług."

Z treści powołanego wyżej przepisu wynika, że tylko te kary umowne nie stanowią kosztu uzyskania przychodów, które są wskazane w treści art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o p.d.o.p. Wobec tego kara umowna obciążająca Wykonawcę z tytułu nieterminowego wykonania usługi (która w rezultacie doszła do skutku i przyniosła Wnioskodawcy przychody) mieści się w przytoczonej wyżej treści art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., tj. związana jest z uzyskaniem przychodu i jednocześnie nie jest zawarta w przytoczonych wyżej wykluczeniach, wynikających z treści. art. 16 ust. 1 pkt 22 tej ustawy.

Reasumując: Wnioskodawca stoi na stanowisku, że zapłacona przez Spółkę kara umowna z tytułu opóźnienia w wykonaniu usługi może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., ponieważ Spółka otrzymała zapłatę za wykonanie usługi, a więc osiągnęła przychód i nie została wymieniona w treści art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. Podobnie wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 25 czerwca 2009 r. IBPBI/1/415-370/10/WRz.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przedmiotem zapytania Wnioskodawcy jest możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kar umownych z tytułu nieterminowego wykonania umowy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, z późn. zm.; dalej u.p.d.o.p.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów.

Aby można było zaliczyć poniesione wydatki do kosztów uzyskania przychodów, działania podatnika muszą zmierzać w celu uzyskania przychodu i być wyraźnie skierowane na uzyskania tego przychodu. Kosztami podatkowymi będą wiec zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodu, nawet wówczas gdy z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty. Nie oznacza to jednak, że każdy wydatek poniesiony przez podatnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej należy uznać za koszt podatkowy gdyż prowadziłoby to w praktyce do przerzucania na finanse państwa całego ryzyka związanego z określonym przedsięwzięciem gospodarczym.

Do grupy wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów ustawodawca zaliczył m.in. - zgodnie z przepisem art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Jak wynika z powołanego przepisu, w katalogu wydatków nieuznawanych za koszty podatkowe nie uwzględniono wszelkich odszkodowań i kar umownych związanych z umowami dostawy towarów lub wykonania robót bądź usług, a wyłącznie kary umowne i odszkodowania z tytułów wskazanych w przepisie.

A zatem, skoro wskazane wyłączenie nie obejmuje m.in. wydatków związanych z karą umowną z tytułu nieterminowego wykonania umowy, mogą one stanowić koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 tej ustawy, pod warunkiem, że spełniają wszystkie przesłanki określone w tym przepisie.

Odnosząc powyższe do wydatków, stanowiących przedmiot niniejszej interpretacji należy stwierdzić, że wymienione we wniosku kary umowne z tytułu nieterminowego wykonania umowy nie mieszczą się w dyspozycji art. 16 ust. 1 pkt 22 u.p.d.o.p. W związku z powyższym konieczne jest dokonanie oceny, czy zapłacone przez Spółkę kary umowne poniesione zostały przez Spółkę w sposób celowy. Jak podała Spółka mimo opóźnienia wykonania umowy o roboty budowlane Spółka otrzymała zapłatę za wykonane usługi, a wiec osiągnęła przychód.

Organ uznając kary umowne za koszt podatkowy jednakże podkreśla, że zdarzenia powodujące negatywne skutki dla Spółki nie mogą być wywołane działaniem pozbawionym cech należytej staranności ze strony Spółki i być wynikiem zaniechań czy zaniedbań w prowadzeniu działalności.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.