IPPB3/423-135/10-2/GJ - Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów kosztów zastępstwa procesowego, wpisu sądowego, opłat kancelaryjnych oraz kosztów poniesionych przez stronę przeciwną.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 19 lutego 2010 r. (data wpływu 5 marca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów podatkowych kosztów procesowych - jest prawidłowe.

W dniu 5 marca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów podatkowych kosztów procesowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka do roku 2006 była użytkownikiem wieczystym gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa przejętych do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Gruntami tymi administruje Agencja Nieruchomości Rolnych, (zwana dalej ANR).

Pomiędzy Wnioskodawcą, a Prezesem ANR wystąpił spór w kwestii prawidłowego określenia wysokości procentowej stawki za użytkowanie wieczystego w latach 2004-2006. W grudniu 2003 r., Prezes ANR wypowiedział Spółce dotychczasową opłatę roczną i ustalił wysokość nowej - 3% wartości nieruchomości. W związku ze zmianą stawki procentowej, Spółka złożyła wniosek do Samorządowego Kolegium Odwoławczego o stwierdzenie, że wypowiedzenie opłaty z tytułu użytkowania wieczystego gruntu przez ANR jest nieuzasadnione, ewentualnie uzasadnione w innej wysokości (według stawki 1%). Samorządowe Kolegium Odwoławcze przychyliło się do stanowiska Spółki, określając stawkę opłaty rocznej na 1% wartości nieruchomości. ANR wniósł sprzeciw od orzeczenia Samorządowego Kolegium Odwoławczego.

Przez cały czas trwania sporu, wartość opłaty bezspornej ustalonej w wysokości 1% wartości nieruchomości, (czyli zgodnie z postanowieniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego) była przez Wnioskodawcę uiszczana na bieżąco i zaliczana w koszty uzyskania przychodów roku, za który opłata była należna, czyli w latach 2004, 2005, 2006. Na wartość opłaty spornej Spółka tworzyła rezerwę kwalifikując ją w koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodu dla celów podatkowych.

Ostateczne rozstrzygniecie sporu nastąpiło w październiku 2009, gdzie Sąd II instancji, stwierdził, iż stawka określona przez Prezesa Agencji Nieruchomości była prawidłowa.

Wnioskodawca w związku z opisaną powyżej sprawą sądową poniósł następujące koszty:

Jednocześnie, Wnioskodawca nie zgadzając się z rozstrzygnięciem sądu II instancji w przedmiotowej sprawie wniósł skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego.

W związku z powyższym zadano pytanie:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej ustawa CIT) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy CIT. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie sądów administracyjnych poglądem, możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona jest od powiązania poniesionego wydatku z działalnością podatnika, który zalicza ten wydatek do kosztów, istnienia bezpośredniego lub nawet potencjalnego związku przyczynowego między wydatkiem, a uzyskanym przychodem oraz właściwego udokumentowania tego wydatku, przy czym przesłanki te muszą zostać spełnione łącznie. Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż w konsekwencji łącznego spełnienia powyższych warunków, racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością których celem jest osiągnięcie zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, powinny być rozważane jako element kształtujący dochód. Dodatkowo zaznaczyć należy, iż przepis art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera wyraźnego stwierdzenia, że pomiędzy poniesionym wydatkiem, a osiągniętym przychodem musi zachodzić skonkretyzowany i bezpośredni związek przyczynowo-skutkowy, ponieważ nie wszystkie koszty ponoszone przez podatników są bezpośrednio związane z osiągnięciem przychodu. Związek ten może mieć także charakter pośredni (art. 15 ust. 4d ustawy), jak np. w przypadku kosztów funkcjonowania podatnika.

W art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, ustawodawca zawarł katalog kosztów, które wyłączone zostały z kategorii kosztów podatkowych. Wnioskodawca chciałby podkreślić, iż ani koszty sądowe, ani procesowe nie zostały włączone do tego katalogu.

W art. 16 ust. 1 pkt 17 ustawy o ustawy o CIT wyłączone zostały z kosztów uzyskania przychodów jedynie koszty egzekucyjne. Gdyby ustawodawca chciał wyłączyć wydatki związane z kosztami postępowania sądowego z możliwości zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów uczyniłby to wprost, tak jak to ma miejsce z kosztami egzekucyjnymi. Dlatego zdaniem Wnioskodawcy prawidłowe jest stwierdzenie, że koszty poniesione w innej fazie postępowania procesowego mogą mieścić się w zakresie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

W wyroku z dnia 31 lipca 2003 r. sygn. I SA/Wr 710/02 Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił uwagę, że skoro wyłączeniem tym nie zostały objęte koszty poniesione w innej fazie postępowania, tj. koszty procesu poniesione w postępowaniu sądowym, to koszty te mogą mieścić się w kategorii kosztów poniesionych w celu uzyskania przychodu.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy o tym czy w konkretnej sytuacji koszty przegranego procesu (koszty procesowe oraz zwrot kosztów procesu na rzecz strony wygrywającej sprawę) mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, decydują okoliczności faktyczne sprawy.

Sprawą zasadniczą dla rozstrzygnięcia kwestii możliwości zaliczenia kosztów procesowych do kosztów uzyskania przychodów jest fakt, iż działania Wnioskodawcy zmierzały do obrony majątku i zabezpieczenia źródeł przychodu Wnioskodawcy. Bez wątpienia prowadzone postępowanie sądowe związane było z bieżącą działalnością Wnioskodawcy. Nieuzasadnione, zdaniem Wnioskodawcy podniesienie opłaty za użytkowanie wieczyste godziło w interesy Wnioskodawcy. Należy podkreślić, że Samorządowe Kolegium Odwoławcze przychyliło się do twierdzenia Wnioskodawcy, że podniesienie opłaty było nieuzasadnione, co tym samym potwierdza że stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie sporu nie było bezpodstawne. Dodatkowo nie można wykluczyć, że w związku ze złożeniem skargi kasacyjnej, Sąd Najwyższy przyzna rację Wnioskodawcy. Dlatego ponoszenie kosztów procesowych nawet w sytuacji przegranego sporu przed Sądem II instancji było uzasadnione ekonomicznym interesem Wnioskodawcy. Sytuacje, w których następuje konieczność zwrotu kosztów stronie przeciwnej w wyniku przegranego sporu są konsekwencją prowadzonego postępowania sądowego, którego rozpoczęcie miało na celu minimalizację wypłaty zobowiązania finansowego (opłaty za użytkowanie wieczyste w nienależnej wysokości), a tym samym zabezpieczenie majątku Wnioskodawcy. Bez wątpienia poprzez wdanie się w spór sądowy z ANR, Wnioskodawca chciał uniknąć zapłaty wyższych opłat na rzecz ANR i obniżyć tym samym koszty działalności operacyjnej, dlatego wdanie się w spór sądowy było usprawiedliwione i w pełni uzasadnione. Należy uznać, że Wnioskodawca działał w celu zachowania źródła przychodów.

Biorąc powyższe pod uwagę zdaniem Wnioskodawcy wszelkie poniesione koszty związane z przegranym postępowaniem sądowym w tym koszty procesowe i koszty zasądzone na rzecz strony przeciwnej powinny być zaliczone w koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy w momencie poniesienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej przez Spółkę oceny swego stanowiska.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w opisanym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.