IPPB2/4514-65/15-4/LS - Skutki podatkowe zawarcia umowy cash-poolingu.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 3 czerwca 2015 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB2/4514-65/15-4/LS Skutki podatkowe zawarcia umowy cash-poolingu.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 23 lutego 2015 r. (data wpływu 2 marca 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 25 maja 2015 r. (data nadania 28 maja 2015 r., data wpływu 1 czerwca 2015 r.) na wezwanie z dnia 18 maja 2015 r., Nr IPPB2/4514-65/15-2/LS (data nadania 19 maja 2015 r., data doręczenia 22 maja 2015 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash-poolingu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash-poolingu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Sp. z o.o. (dalej jako "Spółka" lub "Wnioskodawca") jest członkiem międzynarodowej grupy kapitałowej (dalej jako "Grupa") zajmującej się m.in. produkcją i dystrybucją produktów leczniczych. Grupa przystąpiła do kompleksowego systemu wspólnego zarządzania płynnością finansową (dalej jako "System", "Cash-Pooling"), mającego na celu zapewnienie optymalnej płynności finansowej wszystkich podmiotów uczestniczących (w tym Spółki), jak również zmniejszenie ich kosztów finansowania zewnętrznego (np. w postaci kosztów kredytowania w bankach).

System Cash-Poolingu realizowany jest na podstawie wielostronnej umowy (dalej jako "Umowa Cash-Poolingu" lub "Umowa") zawartej pomiędzy bankiem mającym siedzibę na terytorium Polski (dalej jako "Bank") oraz wybranymi podmiotami należącymi do Grupy - w tym również Wnioskodawcą (dalej jako "Uczestnicy").

Zgodnie z Umową Cash-Poolingu, mechanizm prawny ww. Systemu (tekst jedn.: Cash-Poolingu), którego techniczną realizację zapewnia Bank, składa się z następujących elementów:

* Bank prowadzi na rzecz każdego z Uczestników Systemu rachunek bankowy (dalej jako "Rachunek Źródłowy") dla celów Cash-Poolingu.

* Dodatkowo, Bank prowadzi rachunek bankowy pełniący rolę rachunku podstawowego dla celów dokonywania rozliczeń/ operacji objętych Umową Cash-Poolingu (dalej jako "Rachunek Konsolidacyjny"). Rachunek Konsolidacyjny prowadzony jest dla podmiotu B. z siedzibą w Danii (będącego jednocześnie Uczestnikiem Cash-Poolingu), pełniącego w ramach Systemu rolę agenta rozliczeniowego (dalej jako "Agent"). Funkcją Agenta jest zarządzanie płynnością finansową Grupy.

* Saldo dodatnie Rachunku Źródłowego reprezentuje należność Uczestnika od Banku, saldo ujemne Rachunku Źródłowego reprezentuje natomiast zobowiązanie Uczestnika w stosunku do Banku.

* Na koniec każdego dnia roboczego następuje automatyczne zerowanie sald na wszystkich Rachunkach Źródłowych poprzez transfer środków na Rachunek Konsolidacyjny lub odpowiednio - spłatę zadłużenia ze środków dostępnych na Rachunku Konsolidacyjnym.Innymi słowy:

i.

w przypadku, gdy na koniec danego dnia roboczego na Rachunku Źródłowym któregokolwiek z Uczestników występuje saldo dodatnie - dokonywany jest transfer środków z takiego Rachunku na Rachunek Konsolidacyjny Agenta poprzez uznanie Rachunku Konsolidacyjnego kwotą odpowiadającą wartości nominalnej zobowiązań Banku wobec danego Uczestnika (Agent przejmuje tym samym zobowiązania Banku wobec poszczególnych Uczestników do zwrotu salda dodatniego zarejestrowanego na ich Rachunkach Źródłowych, wstępując w miejsce Banku jako dłużnika, podczas gdy Bank zostaje z długo zwolniony);

ii. w przypadku, gdy na koniec danego dnia roboczego na Rachunku Źródłowym któregokolwiek z Uczestników występuje saldo ujemne - dokonywany jest transfer środków na taki Rachunek (spłata wierzytelności Banku) poprzez obciążenie Rachunku Konsolidacyjnego kwotą odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności Banku od danego Uczestnika (Agent przejmuje tym samym od Banku jego wierzytelności od poszczególnych Uczestników Systemu, tj. wstępuje w prawa zaspokojonego Banku jako wierzyciela - tzw. subrogacja).

* W rezultacie, po wykonaniu transakcji zerowania sald na Rachunkach Źródłowych, saldo dodatnie przeniesione na Rachunek Konsolidacyjny z Rachunku Źródłowego reprezentuje należność tego Uczestnika od Agenta, a saldo ujemne uzupełnione do zera w drodze transferu środków z Rachunku Konsolidacyjnego na Rachunek Źródłowy reprezentuje należność Agenta od Uczestnika.

* Działalność Banku ogranicza się co do zasady do dostarczenia platformy (rozwiązania technicznego) do operacji w ramach zarządzania płynnością finansową oraz wykonywania czynności technicznych (tekst jedn.: prowadzenia Rachunku Konsolidacyjnego, Rachunków Źródłowych, dokonywania transferów i konsolidacji sald etc.).

* Z tytułu świadczonej przez Bank usługi Cash-Poolingu, każdy z Uczestników zobowiązany jest do uiszczania na rzecz Banku miesięcznego wynagrodzenia w wysokości określonej w Umowie Cash-Poolingu.

* Dodatkowym elementem w w. struktury jest tzw. Bank Wewnętrzny Grupy prowadzony przez Agenta. Każdy Uczestnik, w tym Spółka, prowadzi wewnętrzne rachunki bankowe w Banku Wewnętrznym. Takie założenie w połączeniu z zerującymi się saldami na Rachunkach Źródłowych powoduje, że na koniec każdego dnia roboczego salda Rachunków Źródłowych (odpowiadające przejmowanym przez Agenta wierzytelnościom lub zobowiązaniom Banku wobec poszczególnych Uczestników) odzwierciedlane są jednocześnie na właściwych kontach tych Uczestników w Banku Wewnętrznym (tekst jedn.: na rachunkach wykorzystywanych dla celów rozliczeń wewnątrzgrupowych). Na kontach tych naliczane są odsetki (należne Uczestnikowi od Agenta albo należne Agentowi od Uczestnika - w zależności od salda zobowiązań i należności wewnątrzgrupowych, które rejestrowane są na przedmiotowych kontach) według stawek rynkowych.

* Warunki handlowe (w szczególności stopy procentowe oraz wynagrodzenie Agenta) dotyczące konsolidacji funduszy z Rachunków Źródłowych na Rachunku Konsolidacyjnym odpowiadają warunkom rynkowym i są potwierdzone w odrębnej umowie zawartej pomiędzy Uczestnikami Cash-Poolingu a Agentem.

Końcowo, Spółka oświadcza, że:

* Bank nie jest podmiotem powiązanym z żadnym z Uczestników Systemu w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r.

* Status podmiotów powiązanych w myśl powyższego przepisu posiadają wszystkie podmioty z Grupy uczestniczące w Systemie. W szczególności, podmiot pełniący funkcję agenta rozliczeniowego w ramach Systemu, tj. B. jest ostatecznym właścicielem Spółki, tzn. pośrednio posiada 100% praw głosu w Spółce i sprawuje nad nią kontrolę. Agent nie jest jednocześnie bezpośrednim udziałowcem Spółki ani nie posiada ze Spółką wspólnych udziałowców jak również Spółka nie posiada udziałów w B. Agent nie ma stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce.

* Wśród Uczestników Systemu znajdują się zarówno (i) spółki podlegające nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., jak również (ii) spółki podlegające ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w rozumieniu art. 3 ust. 2. Ustawy o p.d.o.p.

Pismem z dnia 18 maja 2015 r. Nr IPPB2/4514-65/15-2/LS wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, poprzez wskazanie:

* Czy w ramach struktury cash poolingu dochodziło do zawierania umów pożyczek oraz umów depozytu nieprawidłowego.

* Czy czynności wykonywane w ramach Systemu cash poolingu, tj. przelew wierzytelności/przejecie długu przybrały postać którychkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca w terminie przesłał uzupełnienie wskazując, że:

* Wnioskodawca niniejszym wyjaśnia, że w ramach struktury cash poolingu nie dochodziło do zawierania umów pożyczek oraz umów depozytu nieprawidłowego. Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, struktura cash poolingu realizowana jest na podstawie wielostronnej umowy cash poolingu, która to umowa - w ocenie Wnioskodawcy nie powinna zostać uznana za umowę pożyczki/depozytu nieprawidłowego.

* Wnioskodawca pragnie zauważyć, że na gruncie polskiego prawa cywilnego, umowa cash poolingu jest umową nienazwaną. W szczególności, tego rodzaju umowa nie została uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny. Pomimo, że uczestnictwo w strukturze cash poolingu obejmuje elementy wzajemnego finansowania podmiotów w niej uczestniczących, umowa cash poolingu ani jakakolwiek czynność wykonywana w ramach struktury nie może być zdaniem Spółki zakwalifikowana jako umowa pożyczki ani umowa depozytu nieprawidłowego. Pojęcie "pożyczki" oraz "depozytu nieprawidłowego" zostały zdefiniowane w art. 720 i art. 845 k.c. Zgodnie z art. 720 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Natomiast zgodnie z art. 845 k.c. jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.

* W ocenie Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę, ze w rozważanym przez Spółkę systemie cash poolingu:

* żadna ze stron umowy cash-poolingu nie będzie zobowiązana do przeniesienia na własność drugiej strony określonej ilości pieniędzy, ani żadna ze stron nie będzie zobowiązana do ich zwrotu,

* transfery środków w ramach Systemu cash-poolingu odbywać się będą automatycznie, bez żadnego zaangażowania ze strony uczestników, poszczególne płatności/ przeksięgowania środków nie będą w żaden sposób uzgadniane pomiędzy uczestnikami,

* uczestnicy nie będą mieli wiedzy, czy i w jakim stopniu, ani przez którego z uczestników systemu będą wykorzystywane ich środki,

* w konsekwencji - w żadnym przypadku strony jak i przedmiot poszczególnych transakcji nie będą skonkretyzowane,

żadne z czynności dokonywanych w ramach Systemu cash poolingu nie powinny zostać uznane ani za umowę pożyczki, ani umowę depozytu nieprawidłowego.

* Wnioskodawca pragnie wyjaśnić, że w jego ocenie czynności wykonywane w ramach Systemu cash poolingu, tj. przelew wierzytelności/przejęcie długu nie przybrały postaci którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

* W myśl art. 509 § 1 k.c., przelew wierzytelności polega na tym, iż wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Jednocześnie, zgodnie z art. 519 § 1 k.c., przez przejęcie długu osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony. W tym kontekście przelew wierzytelności i przejecie długu stanowią umowy nazwane, odrębne od umów cywilnoprawnych wskazanych w art. 1 ustawy o p.c.c., który odwołuje się, co do zasady, do odmiennych kategorii czynności określonych w k.c. W szczególności, w opinii Wnioskodawcy przelew wierzytelności i przejęcie długu realizowane w ramach Systemu cash poolingu nie powinny zostać uznane za umowę sprzedaży lub zamiany rzeczy i praw majątkowych, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o p.c.c. Zgodnie z art. 535 § 1 k.c. "Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę". W związku z powyższym, umowa sprzedaży stanowi odrębny rodzaj czynności cywilnoprawnej z punktu widzenia konstrukcji polskiego kodeksu cywilnego.

* Przelew wierzytelności/ przejęcie długu wykonywane w ramach Systemu cash poolingu nie odpowiadają również definicji pożyczki/ depozytu nieprawidłowego - z przyczyn wskazanych w wyjaśnieniach zawartych w pkt 1 powyżej.

* Spółka pragnie również podkreślić, że w jej ocenie przelew wierzytelności/ przejecie długu nie powinny być też traktowane jako umowa darowizny. Zgodnie z art. 888 § 1 k.c. "Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku". W omawianym Systemie cash poolingu przelew wierzytelności/ przejęcie długu są natomiast elementami umowy cash poolingu mającej charakter odpłatny. Ww. czynności nie powodują uszczuplenia majątku żadnego z uczestników Systemu na rzecz innego podmiotu. W związku z powyższym - w opinii Spółki - należy uznać, że ww. czynności nie spełniają przesłanek przedstawionych w art. 888 k.c., wymaganych do uznania czynności wykonywanych w ramach Systemu cash poolingu za umowę darowizny.

* Końcowo, Spółka pragnie wskazać, ze w jej ocenie nie powinien budzić wątpliwości fakt, że przelew wierzytelności/ przejęcie długu wykonywane w ramach Systemu cash poolingu nie stanowią również umowy dożywocia, umowy o dział spadku, umowy o zniesienie współwłasności, umowy spółki, ani nie są ustanowieniem hipoteki, odpłatnego użytkowania czy odpłatnej służebności.

* Tym samym Spółka stoi na stanowisku, że czynności wykonywane w ramach Systemu cash poolingu, tj. przelew wierzytelności/ przejęcie długu nie przybrały postaci żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o p.c.c., jak to zostało wskazane powyżej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym, z tytułu zawarcia Umowy Cash -Poolingu, jak również z tytułu jakichkolwiek czynności wykonywanych w ramach Systemu Cash-Poolingu (w tym z tytułu przelewu wierzytelności / przejęcia długu), na Spółce nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym z tytułu zawarcia Umowy Cash-Poolingu, jak również z tytułu jakichkolwiek czynności wykonywanych w ramach Systemu Cash-Poolingu (w tym z tytułu przelewu wierzytelności / przejęcia długu), na Spółce nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Spółki, umowa zarządzania wspólną płynnością finansową powiązanych podmiotów (Umowa Cash-Poolingu) oraz świadczone w jej ramach czynności nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej jako: "p.c.c."). Wynika to z następujących przesłanek:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c., opodatkowaniu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki (akty założycielskie);

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o p.c.c., opodatkowaniu tym podatkiem podlegają również, co do zasady, zmiany umów wymienionych powyżej, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania p.c.c.

Ponadto, na mocy art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o p.c.c., opodatkowane tym podatkiem są także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione powyżej.

Jak wynika z brzmienia powyższych przepisów, katalog czynności podlegających opodatkowaniu p.c.c. ma charakter zamknięty i wyczerpujący. Zdaniem Spółki, oznacza to, że czynność niewymieniona w tym katalogu (tekst jedn.: w art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c.) znajduje się poza zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W tym kontekście, Spółka zwraca uwagę, że Umowa Cash-Poolingu, jak również jakakolwiek czynność wykonywana przez Spółkę w ramach Systemu Cash-Pooiingu, nie została wymieniona w ww. katalogu czynności podlegających opodatkowaniu p.c.c. W szczególności, natura Umowy oraz założenia Systemu wskazują, że jest to rozbudowany model rozliczeń finansowych pomiędzy wybranymi podmiotami z Grupy, mający na celu koordynację i optymalne wykorzystywanie posiadanych środków finansowych, a także poprawę płynności finansowej zaangażowanych podmiotów - nie jest to natomiast żadna z czynności wymienionych w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy jednocześnie podkreślić, że - zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem organów podatkowych - o charakterze czynności oraz jej ewentualnym opodatkowaniu nie decyduje nazwa, ale treść konkretnej umowy / czynności, a w szczególności jej istotne elementy kształtujące naturę stosunku prawnego.

Mając powyższe na uwadze, Spółka zauważa, że na gruncie polskiego prawa cywilnego, Umowa Cash-Poolingu jest umową nienazwaną. W szczególności, tego rodzaju umowa nie została uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz, 121 z późn. zm. - dalej jako "k.c."). Przykładowo, pomimo iż uczestnictwo w Systemie Cash-Poolingu obejmuje elementy wzajemnego finansowania podmiotów w niej uczestniczących, Umowa Cash-Poolingu ani jakakolwiek czynność wykonywana w ramach Systemu nie może być zdaniem Spółki zakwalifikowana jako umowa pożyczki ani umowa depozytu nieprawidłowego i w efekcie nie wypełniają one znamion czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c.

Ustawa o p.c.c. nie definiuje pojęć "pożyczki" oraz "depozytu nieprawidłowego". Pojęcia te zostały zdefiniowane odpowiednio w art. 720 i art. 845 k.c. Zgodnie z art. 720 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Natomiast zgodnie z art. 845 k.c. jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.

W rozważanym przez Spółkę Systemie, żadna ze stron Umowy Cash-Poolingu nie będzie zobowiązana do przeniesienia na własność drugiej strony określonej ilości pieniędzy, ani żadna ze stron nie będzie zobowiązana do ich zwrotu. Transfery środków w ramach Systemy Cash -Poolingu będą odbywały się automatycznie, bez żadnego zaangażowania ze strony Uczestników. Poszczególne płatności / przeksięgowania środków, nie będą w żaden sposób uzgadniane pomiędzy Uczestnikami. Uczestnicy nie będą także mieli wiedzy, czy i w jakim stopniu, ani przez którego z Uczestników Systemu będą wykorzystywane ich środki. W konsekwencji, w żadnym przypadku, strony jak i przedmiot poszczególnych transakcji nie będą skonkretyzowane.

Tym samym, zdaniem Spółki, żadne z czynności dokonywanych w ramach Systemu Cash -Poolingu nie mogą być uznane za umowę pożyczki ani umowę depozytu nieprawidłowego, gdyż nie będą spełnione warunki konieczne do uznania przedmiotowych transakcji za tego rodzaju umowy (tekst jedn.:m.in. określenie stron oraz przedmiotu umowy).

Ponadto, Spółka zwraca uwagę, że żadne z czynności dokonywanych w ramach Systemu Cash -Poolingu nie mogą być uznane za umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o p.c.c. W szczególności, do kategorii tej nie można zaliczyć przelewu wierzytelności lub przejęcia długu, które będą dokonywane w ramach Systemu w celu wykonania Umowy Cash-Poolingu.

W myśl art. 509 § 1 k.c., przelew polega na tym, iż wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Jednocześnie, zgodnie z art. 519 § 1 k.c., przez przejęcie długu osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony. Zdaniem Wnioskodawcy, powyższe umowy cywilnoprawne nie mogą być uznane za umowę sprzedaży (zamiany) wierzytelności i jako takie nie podlegają opodatkowaniu p.c.c. Umowa sprzedaży stanowi bowiem odrębny rodzaj czynności cywilnoprawnej z punktu widzenia konstrukcji polskiego kodeksu cywilnego. Przelew wierzytelności oraz przejęcie długu nie zostały również wymienione w katalogu opodatkowanych czynności cywilnoprawnych zawartych w art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c.

Niezależnie od powyższego, Spółka zauważa, że zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c., opodatkowaniu p.c.c. nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

a.

opodatkowana podatkiem od towarów i usług; lub

b.

zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

* umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach, oraz

* umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

W tym kontekście, Spółka zauważa, że wszystkie czynności realizowane w ramach Systemu Cash-Poolingu będą dokonywane w wykonaniu wielostronnej Umowy Cash-Poolingu zawartej pomiędzy Uczestnikami (w tym również Agentem) a Bankiem. W ramach Umowy, Agent (we współpracy z Bankiem) będzie świadczył na rzecz Uczestników Systemu usługi pośrednictwa finansowego, czyli usługi zwolnione z podatku od towarów i usług (na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm,). Zatem, zgodnie z wyżej powołanym przepisem art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c., zawarcie i wykonanie Umowy, w ramach której świadczone będą czynności zwolnione od podatku od towarów i usług, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Biorąc powyższe pod uwagę, Spółka stoi na stanowisku, że niezależnie od argumentów przedstawionych we wcześniejszej części niniejszego wniosku, czynności dokonywane w ramach Systemu Cash-Poolingu nie będą podlegać opodatkowaniu p.c.c., gdyż z tytułu dokonania wszystkich powyższych czynności, Agent będący stroną Umowy Cash-Poolingu będzie zwolniony z podatku od towarów i usług.

Końcowo, Spółka pragnie zaznaczyć, że stanowisko, zgodnie z którym czynności realizowane w ramach Systemu Cash-Poolingu nie będą podlegały opodatkowaniu p.c.c. zostało potwierdzone w jej indywidualnej sytuacji w interpretacji indywidualnej wydanej na jej rzecz w dniu 7 grudnia 2011 r. (interpretacja Dyrektora izby Skarbowej w Warszawie o sygnaturze IPPB2/436 -445/11-2/AS). Jakkolwiek przedmiotowa interpretacja wydana została w odniesieniu do uprzednio funkcjonującego w ramach Grupy systemu cash-poolingu - mechanizm działania obecnego Systemu jest jednak analogiczny (zmianie uległ jedynie podmiot zapewniające techniczną platformę dla realizacji rozliczeń w ramach Systemu, tj. bank). Tym samym, w ocenie Spółki, stanowisko zgodnie z którym czynności dokonywane w ramach Systemu znajdują się poza zakresem opodatkowania p.c.c. pozostaje aktualne również na gruncie obecnego Systemu.

Powyższe podejście jest zgodne z linią interpretacyjną organów podatkowych, które wielokrotnie prezentowały stanowisko, zgodnie z którym usługi cash-poolingu nie podlegają opodatkowaniu p.c.c. jako usługi świadczone w ramach umowy nienazwanej niewymienionej w art. 1 ustawy o p.c.c.

Stanowisko takie przedstawione zostało przykładowo w:

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 23 grudnia 2014 r., (sygn. IBPBII/1/436-294/14/MZ), w której organ stwierdził, że "skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym - z powyższych przyczyn - czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych";

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w dniu 2 grudnia 2014 r., sygn. IPTPB2/436-117/14-4/k.k.;

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w dniu 27 listopada 2014 r., sygn. IPTPB2/436-127/14-2/AK;

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 23 października 2014 r., sygn. IPPB2/436-485/14-2/MK1;

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 13 października 2014 r., sygn. IPPB2/436-522/14-2/AF;

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 10 października 2014 r., ITPB2/436-162/14/TJ.

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy należy uznać, że z tytułu zawarcia Umowy Cash-Poolingu, jak również z tytułu jakichkolwiek czynności wykonywanych w ramach Systemu Cash-Poolingu (w tym z tytułu przelewu wierzytelności/ przejęcia długu), na Spółce nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

a.

umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b.

umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c.

(uchylona),

d.

umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e.

umowy dożywocia,

f.

umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g.

(uchylona),

h.

ustanowienie hipoteki,

i.

ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j.

umowy depozytu nieprawidłowego,

k.

umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b i lit. j ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz umowy depozytu nieprawidłowego.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę sama ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, że umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. "Cash pooling" polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku "Cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu". Należy stwierdzić, że zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową "cash pooling" nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy stwierdzić, że umowa cash poolingu jako nie wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Przyjmując za Wnioskodawcą, że czynności wykonywane w ramach umowy cash poolingu nie przybrały postaci którychkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ustawy, tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W związku z powyższym bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie wniosku pod kątem zastosowania art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wskazać należy, iż rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl