IPPB2/4514-306/16-4/JG1

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 7 czerwca 2016 r. (data wpływu) uzupełnionym pismem z dnia 21 czerwca 2016 r. (data wpływu 24 czerwca 2016 r.) na wezwanie IPPB2/4514-306/16-2/JG1 z dnia 20 czerwca 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 7 czerwca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe.

Sp. z o.o. (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) prowadzi działalność gospodarczą polegającą na obrocie produktami farmaceutycznymi. Spółka należy do międzynarodowej Grupy B. Grupa B. zamierza wdrożyć system centralnego zarządzania płatnościami w celu ułatwienia planowania, zwiększenia płynności, ograniczenia grupowych wydatków z tytułu odsetek, uproszczenia transakcji gotówkowych i rozszerzenia elastyczności rozliczeń finansowych. W tym celu Spółka oraz inny podmiot/inne podmioty z Grupy B. (dalej: uczestnik/uczestnicy Struktury) planują przystąpienie do Umowy o Zarządzanie Środkami Pieniężnymi (dalej: Umowa lub Umowa Cash-pooling) z mBankiem Spółką Akcyjną (dalej: Bank). Zawarcie Umowy pozwoli na ograniczenie kosztów finansowych, a tym samym osiągnięcie większych korzyści w porównaniu ze standardową ofertą bankową. Dodatkowo w celu uregulowania zapisów pomiędzy uczestnikami struktury może zostać zawarta dodatkowa umowa, która będzie precyzować ich prawa i obowiązki w sposób niesprzeczny z postanowieniami Umowy.

Umowa zakłada otwarcie w Banku dla każdego z uczestników Struktury rachunku bankowego (dalej: Rachunek) prowadzonego w PLN, przeznaczonego do prowadzenia bieżących rozliczeń. Wszystkie Rachunki będą łącznie stanowić Grupę Rachunków. Jednocześnie, jeden z uczestników Struktury (dalej: Posiadacz Główny) będzie posiadał dwa dodatkowe rachunki bankowe: Rachunek Główny oraz Rachunek Rozliczeniowy. Wszystkie wymienione rachunki zostaną objęte usługą zarządzania środkami pieniężnymi (cash-pooling) opartej na zasadzie zerowania sald ("zero balance scheme").

W ramach planowanego modelu każdy uczestnik Struktury będzie uprawniony do składania do Banku zleceń na dokonanie płatności ze swojego Rachunku do wysokości limitu płynności Grupy Rachunków, ustalonego w Umowie jako kwota ogólnodostępnych środków w Grupie Rachunków (suma całkowitej kwoty środków pieniężnych zdeponowanych na wszystkich Rachunkach, pomniejszona o sumę kwot wykorzystanych w tym samym czasie przez innych uczestników Struktury ustalona na dany moment w ciągu dnia). Jednocześnie każdorazowy wpływ środków pieniężnych na dany Rachunek powoduje zwiększenie dostępnego wszystkim uczestnikom Struktury limitu płynności Grupy Rachunków.

Wykorzystanie przez uczestnika Struktury płynności w ramach limitu płynności Grupy Rachunków będzie realizowane wyłącznie w drodze wykonania przez Bank zleceń płatniczych uczestnika Struktury, powodujących powstanie przejściowego salda ujemnego na jego Rachunku, maksymalnie do wysokości limitu płynności Grupy Rachunków. Uczestnik Struktury będzie zobowiązany spłacić w całości przejściowe saldo ujemne na jego Rachunku, do końca dnia roboczego w którym powstanie. W przypadku gdy uczestnik Struktury nie dokona spłaty przejściowego salda ujemnego na jego Rachunku do końca dnia roboczego, będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz Banku odsetek. Tym niemniej, zgodnie z postanowieniami Umowy przejściowe saldo ujemne na Rachunku uczestnika Struktury może zostać spłacone także przez uczestnika Struktury niebędącego uczestnikiem Struktury wykorzystującym te środki.

W tym celu wszyscy uczestnicy Struktury złożą w Banku pisemne zgody na działania innych uczestników Struktury, w celu wstępowania w stosunku do siebie w prawa zaspokojonego wierzyciela w odniesieniu do wierzytelności Banku z tytułu niespłaconych przejściowych sald ujemnych, przysługujących Bankowi względem każdego uczestnika Struktury. Rozliczenia dokonywane pomiędzy poszczególnymi uczestnikami Struktury wykorzystywać będą instytucję przewidzianą treścią art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu Cywilnego, skutkującą subrogacją, tj. wstąpieniem w miejsce zaspokojonego wierzyciela.

Mając na uwadze powyższe, na koniec każdego dnia roboczego Bank będzie dokonywał operacji matematycznego sumowania sald na Rachunkach uczestników Struktury oraz Rachunku Rozliczeniowym.

W przypadku gdy tak ustalone saldo będzie dodatnie Bank dokona fizycznego przekazania środków pieniężnych z Rachunku Rozliczeniowego na Rachunek Główny w kwocie odpowiadającej wysokości tego salda. Jeżeli łączne saldo będzie ujemne środki pieniężne odpowiadające wysokości tego salda zostaną przekazane z Rachunku Głównego na Rachunek Rozliczeniowy.

Po wykonaniu ww. czynności Bank dokona rozliczeń pomiędzy Rachunkami a Rachunkiem Rozliczeniowym. Jeżeli na koniec dnia roboczego uczestnik Struktury, który wykorzystywał limit płynności Grupy Rachunków przekraczając stan środków (saldo dodatnie) na swoim Rachunku nie spłaci go do końca dnia roboczego wówczas Bank:

* obciąży Rachunek Rozliczeniowy kwotą niespłaconą przez uczestnika Struktury oraz dokona spłaty tego limitu,

* naliczy od danego uczestnika Struktury na rzecz Posiadacza Głównego odsetki od wykorzystanego indywidualnego limitu płynności Grupy Rachunków.

W przypadku gdy po wykonaniu powyższych operacji powstanie obowiązek pokrycia salda ujemnego na Rachunku Rozliczeniowym, wówczas Bank:

* obciąży pozostałe Rachunki na których występuje saldo dodatnie i przekaże ich stosowną część na Rachunek Rozliczeniowy,

* naliczy od Posiadacza Głównego na rzecz uczestników Struktury odsetki od przekazanych środków.

Zgodnie z Umową rola Posiadacza Głównego będzie ograniczać się przede wszystkim do posiadania przez niego Rachunku Głównego oraz Rachunku Rozliczeniowego, służącego do przeprowadzania transakcji zarządzania środkami pieniężnymi przez Bank.

Faktyczną realizację Umowy poprzez realizację operacji pomiędzy Rachunkami uczestników Struktury, Rachunkiem Głównym i Rachunkiem Rozliczeniowym oraz naliczanie odsetek od wzajemnych zobowiązań, dokonuje Bank świadczący usługi na rzecz wszystkich uczestników Struktury.

Spółka pragnie podkreślić, że występowała do tutejszego organu z wnioskiem o wydanie wiążącej interpretacji podatkowej w sprawie Umowy Cash-pooling i w wydanej w dniu 17 maja 2016 r. interpretacji (sygn. IPPB2/4514-207/16-4/JG1) uzyskała potwierdzenie, że jej stanowisko jest prawidłowe.

Tym niemniej, w wyniku negocjacji prowadzonych z bankiem zmianie uległ model rozliczeń pomiędzy uczestnikami Struktury. Zmiana nie będzie mieć zdaniem Spółki wpływu na konkluzje podatkowe i stanowisko tutejszego organu. Niemniej jednak, Spółka składa niniejszy wniosek o wydanie wiążącej interpretacji, gdyż zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. W konsekwencji, pomimo iż zmiana przedmiotowej Umowy nie wpłynie na konkluzje podatkowe, z uwagi na jednoznaczne brzmienie art. 14b § 3 ordynacji podatkowej Spółka występuje z niniejszym wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej.

Pismem z dnia 20 czerwca 2016 r. o sygn. IPPB2/4514-306/16-2/JG1 wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, poprzez:

* przedłożenie oryginału pełnomocnictwa lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa szczególnego udzielonego przez B. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Panu K. H.

Pismem z dnia 21 czerwca 2016 r. (data nadania 21 czerwca 2016 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w wyznaczonym terminie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy transakcje dokonywane w ramach planowanej Umowy Cash-pooling nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

2. Czy wstępowanie przez Wnioskodawcę w prawa wierzyciela w drodze subrogacji w ramach planowanej Umowy Cash-pooling będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, odnośnie pytania 1 transakcje dokonywane w ramach planowanej Umowy Cash-pooling nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie jest bowiem możliwe zaliczenie ich do żadnej z czynności wymienionych w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Odnośnie pytania 2 - wstępowanie przez Wnioskodawcę w prawa wierzyciela w drodze subrogacji w ramach planowanej Umowy Cash-pooling nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

3. 2 Uzasadnienie stanowiska Spółki

Poniżej Spółka prezentuje szczegółowe uzasadnienie przedstawionego stanowiska.

3. 2.1. Umowa Cash-pooling nie podlega opodatkowaniu p.c.c.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.; dalej: ustawa o p.c.c.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o p.c.c.).

Z powyższego wynika, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o tym, czy podlega ona opodatkowaniu tym podatkiem, czy też nie decyduje jej treść (tekst jedn.: elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, decydujące będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

W tym miejscu wskazać należy, że umowa typu cash-pooling, jaką niewątpliwie stanowi analizowana Umowa, pozostaje na gruncie prawa polskiego umową nienazwaną. Nie została ona także wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, z uwagi, iż katalog ten jest katalogiem zamkniętym, analizowana Umowa mogłaby generować obowiązek zapłaty p.c.c. wyłącznie w sytuacji zakwalifikowania jej jako innej umowy wymienionej wprost w art. 1 ustawy o p.c.c. Zdaniem Spółki jednak taka sytuacja, w przedstawionym przypadku, nie wystąpi.

Celem nadrzędnym Umowy jest ułatwienie planowania, zwiększenie płynności, ograniczenie grupowych wydatków z tytułu odsetek, uproszczenie transakcji gotówkowych i rozszerzenie elastyczności w zakresie rozliczeń finansowych. Potwierdzają to brzmienie zapisów Umowy oraz zgodny zamiar uczestników Struktury, które wskazują, że Umowa ta ma regulować działania w zakresie gospodarowania wolnymi środkami finansowymi w ramach Grupy B. w celu zapewnienia skutecznej i terminowej realizacji bieżących zobowiązań uczestniczących w Strukturze spółek z Grupy B.

Umowy tej nie można zatem uznać za umowę sprzedaży, zamiany, czy depozytu nieprawidłowego. Przede wszystkim natomiast Umowa ta, pomimo, że zawiera w sobie pewne elementy pożyczki, to (jak wskazano powyżej) nie wykazuje ona istotnych jej znamion. Zgodnie bowiem z art. 720 Kodeksu Cywilnego dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę sama ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Struktura typu "cash pooling" natomiast polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto. Z uwagi na planowany model rozliczeń uczestnicy Struktury nie wiedzą przez kogo i w jakiej wysokości zostaną wykorzystane zgromadzone przez nich nadwyżki. Brak jest zatem charakterystycznego dla umowy pożyczki zobowiązania do przeniesienia na określony podmiot określonej kwoty pieniędzy.

Zdaniem Spółki, biorąc pod uwagę, iż Umowa Cash-pooling nie odpowiada żadnej z umów wymienionych w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (w tym umowie pożyczki), nie będzie ona podlegała opodatkowaniu p.c.c.

3. 2.2. Wstępowanie w prawa wierzyciela w ramach subrogacji nie podlega p.c.c.

Zgodnie z art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego, regulującym mechanizm subrogacji, osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty, jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod nieważnością wyrażona na piśmie. Natomiast zgodnie z art. 518 § 2 Kodeksu cywilnego wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia, które jest już wymagalne.

Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego w niniejszym wniosku, w ramach mechanizmu subrogacji Spółka, w przypadku posiadania salda dodatniego wykona zobowiązanie wobec Banku innego uczestnika Struktury posiadającego w danym momencie saldo ujemne (za zgodą dłużnika wyrażoną pisemnie i stanowiącą załącznik do umowy Cash-pooling). W wyniku spłaty przez Spółkę zobowiązania innego uczestnika systemu wobec Banku, Spółka wstąpi w prawa zaspokojonego (dotychczasowego) wierzyciela w ramach subrogacji, na podstawie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego. W konsekwencji, Spółka - jako podmiot z saldem dodatnim - stanie się wierzycielem podmiotu z saldem ujemnym na mocy postanowień umowy cash poolingu.

Z kolei w przypadku, gdy Spółka będzie mieć saldo ujemne i nie spłaci w wymaganym terminie zobowiązania wobec Banku, jej zobowiązanie może zostać spłacone przez innego uczestnika Struktury, na podstawie subrogacji uregulowanej w art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego.

W związku z tym, że katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest katalogiem zamkniętym, dokonanie czynności niewymienionych w ww. przepisie nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Z uwagi na fakt, że subrogacja opisana w niniejszym wniosku nie została wprost wymieniona we wskazanym zamkniętym katalogu ani nie nosi znamion żadnej z umów podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, czynności wykonywane w ramach mechanizmu subrogacji nie będą opodatkowane tym podatkiem. W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy nie będzie on podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w związku z możliwym wstąpieniem przez niego w prawa zaspokojonego wierzyciela na mocy postanowień umowy cash poolingu, a także w sytuacji gdy jego zobowiązanie wobec Banku wynikające z niespłaconego w terminie zobowiązania zostanie spłacone na podstawie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego przez innego uczestnika Struktury.

Podsumowując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że możliwe wstąpienie w prawa wierzyciela w drodze subrogacji na podstawie umowy cash poolingu nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

3. 2.3. Praktyka organów podatkowych.

Niniejsze stanowisko znajduje potwierdzenie również w interpretacjach organów podatkowych - przykładowo:

* Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 10 marca 2016 r. (sygn. IBPB-2-1/4514-629/15/MZ):

"W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu czy też innej czynności tym katalogiem objętej. Tym samym - z powyższych przyczyn - czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące systemu zarządzania płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, bowiem nie mieszczą się w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. To oznacza, iż z tego tytułu po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zatem zarówno zawarcie umowy cash poolingu 1 jak i wykonane w jej ramach czynności, w tym wstępowanie przez Wnioskodawcę w prawa wierzyciela w drodze subrogacji nie będą opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych."

* Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 23 lutego 2016 r. (sygn. IPPB2/4514-536/15-4/MM):

" (...) rozliczenia pieniężne pomiędzy Uczestnikami i Koordynującym dokonywane będą przy zastosowaniu konstrukcji nabycia wierzytelności ("subrogacji") skutkującej wstąpieniem w miejsce zaspokojonego wierzyciela (art. 518 § 1 pkt 3) Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że każdorazowo Koordynujący lub poszczególny Uczestnik (w zależności od od salda na ich Rachunkach Głównych), dokonując transferu wolnych środków czyni to celem wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela (Banku), a nie celem udzielenia bezpośredniej pożyczki drugiej stronie. Jako że instytucja wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu p.c.c., przelewy środków pieniężnych dokonywane w oparciu o mechanizm subrogacji pomiędzy rachunkami Koordynującego i Uczestników nie będą podlegać opodatkowaniu p.c.c.

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy zarówno umowa cash poolingu, jak również poszczególne czynności dokonywane na jej podstawie w ramach systemu zarządzania płynnością finansową, nie należą do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy p.c.c. i tym samym nie będą podlegać opodatkowaniu p.c.c."

* Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 1 marca 2016 (sygn. IBPB-2-1/4514-643/15/Asz)

"W treści wniosku wskazano, iż tytułem prawnym do wzajemnie dokonywanych spłat będzie subrogacja skutkująca wstąpieniem w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez spłacenie cudzego długu (tekst jedn.: instytucja uregulowana w art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego). Wskazana instytucja nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem, jeżeli nie przyjmie ona charakteru żadnej z czynności w nim wymienionych - czynności oparte na subrogacji dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu czy też innej czynności tym katalogiem objętej.

Tym samym - z powyższych przyczyn - czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące systemu zarządzania płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, bowiem nie mieszczą się w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. To oznacza, iż z tego tytułu po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych."

W związku z powyższym Spółka wnosi jak na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanych zdarzeń przyszłych uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 223) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki na biorącym pożyczkę.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzeń przyszłych wynika, że Grupa B. zamierza wdrożyć system centralnego zarządzania płatnościami w celu ułatwienia planowania, zwiększenia płynności, ograniczenia grupowych wydatków z tytułu odsetek, uproszczenia transakcji gotówkowych i rozszerzenia elastyczności rozliczeń finansowych. W tym celu Spółka oraz inny podmiot/inne podmioty z Grupy B. planują przystąpienie do Umowy o Zarządzanie Środkami Pieniężnymi z mBankiem Spółką Akcyjną. Zawarcie Umowy pozwoli na ograniczenie kosztów finansowych, a tym samym osiągnięcie większych korzyści w porównaniu ze standardową ofertą bankową. Dodatkowo w celu uregulowania zapisów pomiędzy uczestnikami struktury może zostać zawarta dodatkowa umowa, która będzie precyzować ich prawa i obowiązki w sposób niesprzeczny z postanowieniami Umowy. Umowa zakłada otwarcie w Banku dla każdego z uczestników Struktury rachunku bankowego prowadzonego w PLN, przeznaczonego do prowadzenia bieżących rozliczeń. Wszystkie Rachunki będą łącznie stanowić Grupę Rachunków. Jednocześnie, jeden z uczestników Struktury będzie posiadał dwa dodatkowe rachunki bankowe: Rachunek Główny oraz Rachunek Rozliczeniowy. Wszystkie wymienione rachunki zostaną objęte usługą cash-pooling opartej na zasadzie zerowania sald.

W ramach planowanego modelu każdy uczestnik Struktury będzie uprawniony do składania do Banku zleceń na dokonanie płatności ze swojego Rachunku do wysokości limitu płynności Grupy Rachunków, ustalonego w Umowie jako kwota ogólnodostępnych środków w Grupie Rachunków. Jednocześnie każdorazowy wpływ środków pieniężnych na dany Rachunek powoduje zwiększenie dostępnego wszystkim uczestnikom Struktury limitu płynności Grupy Rachunków.

Wykorzystanie przez uczestnika Struktury płynności w ramach limitu płynności Grupy Rachunków będzie realizowane wyłącznie w drodze wykonania przez Bank zleceń płatniczych uczestnika Struktury, powodujących powstanie przejściowego salda ujemnego na jego Rachunku, maksymalnie do wysokości limitu płynności Grupy Rachunków. Uczestnik Struktury będzie zobowiązany spłacić w całości przejściowe saldo ujemne na jego Rachunku, do końca dnia roboczego w którym powstanie. W przypadku gdy uczestnik Struktury nie dokona spłaty przejściowego salda ujemnego na jego Rachunku do końca dnia roboczego, będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz Banku odsetek. Tym niemniej, zgodnie z postanowieniami Umowy przejściowe saldo ujemne na Rachunku uczestnika Struktury może zostać spłacone także przez uczestnika Struktury niebędącego uczestnikiem Struktury wykorzystującym te środki.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b i lit. j ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz umowy depozytu nieprawidłowego.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, że umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. "Cash pooling" polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku "Cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej podmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu". Należy stwierdzić, że zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową "cash pooling" nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W treści wniosku wskazano także, iż tytułem prawnym do wzajemnie dokonywanych spłat będzie subrogacja skutkująca wstąpieniem w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez spłacenie cudzego długu (tekst jedn.: instytucja uregulowana w art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego). Wskazana instytucja nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem, jeżeli nie przyjmie ona charakteru żadnej z czynności w nim wymienionych - czynności oparte na subrogacji dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu 1, jak i wykonywane w jej ramach czynności, w tym wstępowanie przez Wnioskodawcę w prawa wierzyciela w drodze subrogacji, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, bowiem nie mieszczą się w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. To oznacza, iż z tego tytułu po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wskazać należy, iż rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.