IPPB2/4514-27/15-4/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 10 lutego 2015 r. (data wpływu 12 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych otrzymania przez Wnioskodawczynię wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności gruntowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych otrzymania przez Wnioskodawczynię wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności gruntowej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Nie jest również zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wnioskująca w dniu 6 maja 2014 r., w formie aktu notarialnego zawarła z przedsiębiorcą, tj. L. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytowo - akcyjną umowę ustanowienia służebności gruntowej.

Mocą tej umowy, Wnioskująca obciążyła swą nieruchomość, stanowiącą działkę gruntu o numerze ewidencyjnym 77/3 o powierzchni 0,1893 ha, położoną w W. dla której prowadzona jest księga wieczysta, służebnością gruntową na okres 30 lat na rzecz każdoczesnego właściciela lub użytkownika wieczystego gruntów sąsiednich, tj. działki o numerze ewidencyjnym 78 oraz działki o numerze ewidencyjnym 79. Wnioskująca oświadczyła również, iż tym właścicielom/użytkownikom, przysługuje prawo pierwokupu obciążonej nieruchomości.

Z tytułu ustanowienia powołanej służebności i na warunkach określonych w powołanej Umowie ustalono, iż Wnioskująca otrzymywać będzie comiesięczne wynagrodzenie, w wysokości 7 000 zł; w przypadku, gdy Wnioskująca stałaby się podatnikiem podatku od towarów i usług, kwota podatku zostałaby odpowiednio doliczona do wskazanej podstawy wynagrodzenia.

Strony ustaliły również odrębnym aktem notarialnym z dnia 6 maja 2014 r., iż oprócz wskazanego wynagrodzenia comiesięcznego, Wnioskująca otrzyma od Spółki jednorazowe wynagrodzenie za ustanowienie służebności, w kwocie 1 200 000 zł.

Od przywołanego wynagrodzenia jednorazowego, Notariusz czyniąca akt, pobrała na podatek od czynności cywilno-prawnych w wysokości 0,1%, kwotę 12 000 zł, uznając, iż nie jest to czynność, która winna zostać objęta podatkiem od towarów i usług.

W związku z wątpliwością co do takiej oceny przedmiotowej transakcji przez Notariusza, Wnioskująca wystąpiła o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego.

W rezultacie tego wniosku, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, z upoważnienia Ministra Finansów, w dniu 21 stycznia 2015 r. w sprawie IPPP1/443-1316/14-5/EK, wydał Interpretację Indywidualną, w której potwierdził w całości stanowisko Wnioskującej, iż powołane jednorazowe wynagrodzenie, jakie Wnioskująca ma otrzymać z tytułu ustanowienia opisanej służebności, winno podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Pismem z dnia 25 marca 2015 r. Nr IPPB2/4514-27/15-2/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, poprzez:

* sprecyzowanie pytania podatkowego dotyczącego przepisów prawa materialnego w indywidualnej sprawie Wnioskodawcy w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz przedstawienie własnego stanowiska w sprawie, które powinno być powiązane z przedstawionym stanem faktycznym i zadanym pytaniem.

Wnioskodawca w terminie ustawowym przesłał uzupełnienie, w którym ponownie sprecyzował pytanie oraz przedstawił stanowisko w sprawie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wynagrodzenie jednorazowe z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, jakie otrzyma Wnioskująca, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. a Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 r. (Dz. U. Nr 86, poz. 959), tj. z dnia 17 maja 2010 r. (Dz. U. Nr 101, poz. 649) obowiązującej na chwilę ustanowienia służebności oraz zawarcia umowy o jednorazowe wynagrodzenie, podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności, jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Zważywszy, iż Interpretacja Indywidualna z dnia 21 stycznia 2015 r., wydana w sprawie IPPP1/443-1316/14-5/EK, potwierdziła stanowisko Wnioskującej, że jej wynagrodzenie z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, winno podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nieprawidłowym było uprzednie pobranie przez Notariusza podatku od czynności cywilnoprawnych, albowiem było ono sprzeczne z cytowanym art. 2 pkt 4 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uznać należało bowiem, iż jednorazowe wynagrodzenie z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, jakie otrzyma Wnioskująca, a podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Uboczną konsekwencją powyższego, jest konieczność dokonania odpowiednich korekt, w związku z bezpodstawnie zapłaconym przez płatnika podatku, tj. Notariusz czyniącą akt, podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. i ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Z 2010 r., Nr 101, poz. 649, z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlega ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany tych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstaw opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3).

W związku z tak określonym przedmiotem opodatkowania wyjaśnić należy, że służebność stanowi ograniczone prawo rzeczowe. W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) ustawodawca przewidział trzy rodzaje służebności: służebność gruntową, służebność osobistą i służebność przesyłu.

Służebność gruntowa zdefiniowana została w art. 285 ww. Kodeksu, zgodnie z którym nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa). Z przepisu tego wynika więc, że polega ona na ograniczeniu uprawnień jednego właściciela nieruchomości na rzecz właściciela innej nieruchomości, i przysługuje każdoczesnemu właścicielowi nieruchomości władnącej przeciwko każdoczesnemu właścicielowi nieruchomości obciążonej.

Natomiast definicja służebności osobistej zawarta została w art. 296 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którą nieruchomość można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej (służebność osobista). Polega ona więc na obciążeniu każdoczesnego właściciela nieruchomości obciążonej na rzecz określonej osoby fizycznej.

Z kolei służebność przesyłu, stosownie do art. 3051, polega na obciążeniu nieruchomości na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Ustawodawca, decydując się na opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych czynności ustanowienia służebności nie wskazał w treści przepisu rodzaju służebności, których ustanowienie powodować będzie powstanie obowiązku podatkowego. Wskazał jedynie, że opodatkowaniu takiemu podlegać ma ustanowienie służebności o charakterze odpłatnym. Powyższe prowadzi więc do wniosku, że opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlega każde odpłatne ustanowienie służebności, bez względu na jej rodzaj.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Nie jest również zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskująca w dniu 6 maja 2014 r., w formie aktu notarialnego zawarła z przedsiębiorcą, tj. L. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytowo - akcyjną umowę ustanowienia służebności gruntowej. Mocą tej umowy, Wnioskująca obciążyła swą nieruchomość, stanowiącą działkę gruntu o numerze ewidencyjnym 77/3 o powierzchni 0,1893 ha, położoną w W. dla której prowadzona jest księga wieczysta, służebnością gruntową na okres 30 lat na rzecz każdoczesnego właściciela lub użytkownika wieczystego gruntów sąsiednich, tj. działki o numerze ewidencyjnym 78, oraz działki o numerze ewidencyjnym 79. Wnioskująca oświadczyła również, iż tym właścicielom/użytkownikom, przysługuje prawo pierwokupu obciążonej nieruchomości. Z tytułu ustanowienia powołanej służebności i na warunkach określonych w powołanej Umowie ustalono, iż Wnioskująca otrzymywać będzie comiesięczne wynagrodzenie, w wysokości 7 000 zł; w przypadku, gdy Wnioskująca stałaby się podatnikiem podatku od towarów i usług, kwota podatku zostałaby odpowiednio doliczona do wskazanej podstawy wynagrodzenia. Strony ustaliły również odrębnym aktem notarialnym z dnia 6 maja 2014 r., iż oprócz wskazanego wynagrodzenia comiesięcznego, Wnioskująca otrzyma od Spółki jednorazowe wynagrodzenie za ustanowienie służebności, w kwocie 1 200 000 zł.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić więc należy, że w opisanej sytuacji doszło do dokonania czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Obowiązek podatkowy z tego tytułu powstał, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 2, z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, a w myśl art. 4 pkt 6 ciążył on na nabywającym prawo służebności.

Zgodnie z kolei z art. 6 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy podstawę opodatkowania przy ustanowieniu odpłatnej służebności stanowi wartość świadczeń użytkownika bądź osoby, na rzecz której ustanowiono służebność, za okres, na jaki prawa te zostały ustanowione.

W myśl art. 6 ust. 5 ww. ustawy, jeżeli z treści czynności cywilnoprawnych wymienionych w ust. 1 pkt 6 wynika prawo żądania świadczeń, które nie mogą być oznaczone pod względem wielkości w chwili zawierania umowy, podstawę opodatkowania ustala się w miarę wykonywania świadczeń. Organ podatkowy może jednak, za zgodą podatnika, przyjąć do podstawy opodatkowania prawdopodobną wartość wszystkich świadczeń za okres trwania czynności.

Zgodnie z art. 6 ust. 6 cyt. ustawy, w przypadku zawarcia umów, o których mowa w ust. 1 pkt 6, na czas nieokreślony, podstawę opodatkowania może stanowić zgodnie z oświadczeniem podatnika:

Stosownie do art. 6 ust. 8 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w przypadku zmiany umów wymienionych w ust. 1 pkt 6, podstawę opodatkowania stanowi:

Stawka podatku od ustanowionej odpłatnej służebności wynosi 1% podstawy opodatkowania, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, że ustanowienie odpłatnej służebności gruntowej podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. i ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W przypadku objęcia powyższej czynności zakresem podatku od towarów i usług, zastosowanie znajdzie wyłączenie zawarte w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Należy wskazać, że obowiązek podatkowy z tytułu ustanowienia odpłatnej służebności zgodnie z art. 4 pkt 6 ustawy ciąży na nabywającym prawo służebności, tj. na drugiej stronie czynności, nie na Wnioskodawczyni. A zatem, z tytułu otrzymania wynagrodzenia w związku z ustanowieniem służebności gruntowej, na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, ale nie z uwagi na objęcie czynności podatkiem od towarów i usług, tylko z uwagi na art. 4 pkt 6 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, tj. obowiązek podatkowy ciąży na nabywającym prawo służebności.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.