IPPB2/4511-252/15-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 19 lutego 2015 r. (data wpływu 27 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ciążących na Spółce obowiązkach płatnika w związku z dokonywanymi wypłatami w ramach mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód - jest prawidłowe.

W dniu 27 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ciążących na Spółce obowiązkach płatnika w związku z dokonywanymi wypłatami w ramach mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka L., Oddział w Polsce z siedzibą w W. (dalej: Wnioskodawca) należy do międzynarodowej grupy ubezpieczeniowej i działa na polskim rynku od 2007 r. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest kompleksowa obsługa klientów indywidualnych oraz instytucjonalnych w zakresie różnego rodzaju ubezpieczeń. Wnioskodawca oferuje m.in.: ubezpieczenia komunikacyjne, mieszkaniowe, turystyczne, ubezpieczenia dla firm, jak również kompleksową obsługę klientów w obszarze likwidacji szkód.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów i mając na uwadze rozwiązania stosowane już na rynku ubezpieczeniowym, Wnioskodawca rozważa zaproponowanie swoim klientom - posiadaczom pojazdów mechanicznych - mechanizmu w postaci bezpośredniej likwidacji szkód (dalej: BLS) Mechanizm ten polega na likwidacji szkody z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz wypłaty kwoty z tytułu tego ubezpieczenia przez zakład ubezpieczeń poszkodowanego (tu: przez Wnioskodawcę, na wniosek poszkodowanego - Klienta).

Wnioskodawca planuje, że mechanizm rozliczeń będzie wyglądał następująco:

1. Poszkodowany zgłosi do Wnioskodawcy informację o zdarzeniu i szkodzie w pojeździe, za którą odpowiedzialność w jego ocenie ponosi kierujący innym pojazdem mechanicznym, którego posiadacz ubezpieczony jest w zakresie odpowiedzialności cywilnej (OC) w zakładzie ubezpieczeń innym niż Wnioskodawca.

2. Poszkodowany zwróci się do Wnioskodawcy z "Wnioskiem o wypłatę kwoty z tytułu ubezpieczenia majątkowego" wynikającej i należnej w związku z uszkodzeniem lub zniszczeniem pojazdu poszkodowanego, spowodowanym ruchem innego pojazdu mechanicznego, którego posiadacz zawarł umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych z innym niż Wnioskodawca zakładem ubezpieczeń. W szczególności, w ramach przedmiotowego wniosku, poszkodowany zwróci się do Wnioskodawcy o likwidację szkody poprzez dokonanie czynności likwidacyjnych zmierzających i polegających na ustaleniu przyczyn i okoliczności powstania szkody, ustaleniu osoby lub osób odpowiedzialnych za powstanie szkody, ustaleniu rozmiaru i wielkości szkody, ustaleniu wysokości i wypłacie kwoty z tytułu ubezpieczenia (odszkodowania), w takim rozmiarze wysokości, jaki wynika z powszechnie obowiązujących przepisów prawa oraz umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartej przez posiadacza pojazdu mechanicznego (lub na jego rzecz) z innym niż Wnioskodawca zakładem ubezpieczeń. Jednocześnie we wniosku, poszkodowany upoważni Wnioskodawcę do reprezentowania go względem zakładu ubezpieczeń posiadacza pojazdu mechanicznego innego niż Wnioskodawca oraz względem tego posiadacza pojazdów mechanicznych oraz do występowania w imieniu poszkodowanego w zakresie czynności likwidacyjnych objętych wnioskiem.

3. Jednocześnie, na podstawie odrębnego porozumienia, poszkodowany dokona cesji wierzytelności na Wnioskodawcę, której to przedmiotem będzie kwota z tytułu ubezpieczenia przysługująca poszkodowanemu od sprawcy szkody oraz jego zakładu ubezpieczeń wypłacona technicznie na wniosek poszkodowanego przez Wnioskodawcę. Skutek w postaci cesji wierzytelności nastąpi pod warunkiem zawieszającym, tj. z chwilą zapłaty poszkodowanemu przez Wnioskodawcę kwoty z tytułu ubezpieczenia wynikającej z wniosku złożonego Wnioskodawcy przez poszkodowanego (o którym mowa w punkcie 2 powyżej). Cesja wierzytelności zostanie dokonana nieodpłatnie, tj. porozumienie stanowić będzie jedynie oświadczenie woli poszkodowanego o cesji wierzytelności w granicach przysługujących poszkodowanemu. W szczególności, za wykonanie czynności likwidacyjnych Wnioskodawcy nie będzie przysługiwać wynagrodzenie lub jakiekolwiek świadczenie od Klienta. Celem cesji wierzytelności będzie umożliwienie dochodzenia przez Wnioskodawcę od zakładu ubezpieczeń sprawcy kwoty z tytułu ubezpieczenia wypłaconej poszkodowanemu (na podstawie jego wniosku) przez Wnioskodawcę, a należnej od zakładu ubezpieczeń sprawcy szkody.

4. Wnioskodawca poinformuje zakład ubezpieczeń sprawcy szkody (posiadacza pojazdu mechanicznego) na piśmie, że poszkodowany zgłosił u Wnioskodawcy szkodę związaną z uszkodzeniem bądź zniszczeniem pojazdu i jednocześnie wystąpił z wnioskiem o przeprowadzenie przez Wnioskodawcę likwidacji szkody w granicach odpowiedzialności z umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, zawartej przez posiadacza pojazdu (lub na jego rzecz), którym wyrządzono szkodę z innym niż Wnioskodawca zakładem ubezpieczeń. Wnioskodawca poinformuje również zakład ubezpieczeń sprawcy, że Wnioskodawca podjął się na wniosek poszkodowanego, w odniesieniu do zaistniałego zdarzenia, dokonania czynności likwidacyjnych (w tym do wypłaty kwoty z tytułu ubezpieczenia), a po zapłacie przedmiotowej kwoty z tytułu ubezpieczenia, Wnioskodawca wystąpi do zakładu ubezpieczeń sprawcy z roszczeniem o zwrot wypłaconej poszkodowanemu kwoty w oparciu o cesję wierzytelności dokonaną przez poszkodowanego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z czynnościami wykonywanymi i wypłatami dokonywanymi przez Wnioskodawcę na rzecz klientów w ramach mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód, na Wnioskodawcy będą spoczywały obowiązki płatnika, tj. czy Wnioskodawca będzie zobowiązany do pobrania podatku lub sporządzenia informacji PIT-8C, o której mowa w art. 42a ustawy o PIT.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z czynnościami wykonywanymi oraz wypłatami dokonywanymi przez Wnioskodawcę w ramach mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód, na Wnioskodawcy nie będą spoczywały obowiązki płatnika, tj. Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do pobrania podatku ani sporządzenia informacji PIT-8C, o której mowa w art. 42a ustawy o PIT.

W ocenie Wnioskodawcy, w odniesieniu do czynności wykonywanych oraz wypłat dokonywanych przez Wnioskodawcę w ramach mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód wskazanego w opisie zdarzenia przyszłego, zastosowanie znajdzie zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

Kwoty wypłacane przez Wnioskodawcę poszkodowanym w ramach BLS wypłacane są z tytułu ubezpieczenia majątkowego na podstawie wniosku o wypłatę kwot z tego tytułu i jako takie, objęte są zwolnieniem, o którym mowa w tym przepisie.

a. Kwota wypłacana poszkodowanemu jako kwota z ubezpieczenia majątkowego

W tym zakresie wskazać należy, na ogólne warunki, zasady podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie ubezpieczeń majątkowych i osobowych określone ustawą z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 950; dalej: ustawa ubezpieczeniowa) oraz na zasady zawierania i wykonywania umów obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych określone ustawą z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2013 r., poz, 392; dalej: ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych).

W szczególności, zgodnie z ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych, do ubezpieczeń obowiązkowych należy ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, zwane dalej "ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych" (art. 4 pkt 1 ww. ustawy).

W myśl art. 13 ust. 1 powyższej ustawy, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie z tytułu ubezpieczenia obowiązkowego na podstawie uznania roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia w wyniku ustaleń, zawartej z nim ugody, prawomocnego orzeczenia sądu lub w sposób określony w przepisach ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzecznika Praw Pacjenta (Dz. U. z 2012 r. poz. 159 i 742).

Z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia (art. 34 ust. 1 ww. ustawy).

Z kolei, na podstawie art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.), przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Stosownie natomiast do art. 805 § 2 ww. ustawy, świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie - przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.

Zgodnie z art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Z powyższych regulacji jednoznacznie wynika, że ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej (tu: ubezpieczenie posiadaczy pojazdów mechanicznych) jest rodzajem ubezpieczenia majątkowego, o którym mowa w art. 822 ustawy - Kodeks cywilny. Kwota należna poszkodowanemu w związku ze szkodą zaistniałą wskutek ruchu pojazdu mechanicznego ma bowiem wyrównywać uszczerbek majątkowy powstały u poszkodowanego w wyniku wystąpienia zdarzenia wyrządzającego szkodę.

b. Zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych kwot z tytułu ubezpieczenia wypłacanych przez Wnioskodawcę

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Wnioskodawcy czynności wykonywane oraz kwoty wypłacone przez Wnioskodawcę poszkodowanemu na jego wniosek w następstwie zaistnienia zdarzenia wywołującego szkodę, będą spełniały przesłanki zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

W szczególności wskazać należy, że będą to kwoty otrzymane przez poszkodowanego, które będą stanowić kwoty z tytułu ubezpieczeń majątkowych. Bez znaczenia w tym zakresie pozostaje fakt, że kwoty te będą wypłacone z uwzględnieniem i w granicach umowy ubezpieczenia łączącej sprawcę szkody z zakładem ubezpieczeń innym niż Wnioskodawca (a nie poszkodowanego z Wnioskodawcą). W tej sytuacji bowiem, zgodnie z wnioskiem poszkodowanego, likwidacja szkody oraz wypłata kwoty należnej poszkodowanemu w tytułu ubezpieczenia jedynie technicznie (dla usprawnienia dochodzenia przez poszkodowanego przysługujących mu roszczeń) powinna zostać dokonana przez Wnioskodawcę, a następnie (już po wypłacie tej kwoty) zwrócona Wnioskodawcy przez zakład ubezpieczeń sprawcy szkody inny niż Wnioskodawca (na podstawie cesji wierzytelności dokonanej przez poszkodowanego). Natomiast tytułem do wypłaty dokonanej przez Wnioskodawcę wciąż pozostaje ubezpieczenie majątkowe (na podstawie i w granicach umowy zawartej pomiędzy sprawcą szkody a zakładem ubezpieczeń innym niż Wnioskodawca). Dodać należy, że Wnioskodawca będzie dokonywał tych wypłat w ramach czynności dokonywanych w związku z działalnością ubezpieczeniową, o której mowa w art. 3 ust. 1 ustawy ubezpieczeniowej i jako podmiot uprawniony do prowadzenia tej działalności.

Dodatkowo, wskazać należy, że otrzymane przez poszkodowanych kwoty w ramach mechanizmu BLS nie będą stanowiły dla nich realnego przysporzenia majątkowego a jedynie rekompensatę poniesionego uszczerbku w ich majątku. Celem wymienionych w ustawie o PIT zwolnień kwot z tytułu ubezpieczeń czy odszkodowań z podatku dochodowego jest założenie, że takie kwoty mają na celu zrekompensowanie poszkodowanemu poniesionej przez niego szkody, a nie jego wzbogacenie skutkujące przychodem, od którego co do zasady pobierany winien być podatek. Zatem, w związku z tym, że otrzymana przez poszkodowanego wypłata z tytułu ubezpieczenia w ramach mechanizmu BLS ma na celu rekompensatę uszczerbku w jego majątku, nie powinna ona być efektywnie opodatkowana (tekst jedn.: powinna korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT).

Jeśli zaś chodzi o wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT wyjątki od zasady zwolnienia z opodatkowania kwot otrzymanych z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, to zdaniem Wnioskodawcy nie mają one w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym zastosowania. Mianowicie, w odniesieniu do:

ad. a) wypłat odszkodowań związanych z działalnością gospodarczą lub działami specjalnymi produkcji rolnej, zakład ubezpieczeń nie pobiera podatku ani zaliczki na podatek ani nie składa PIT-8C. Do zadeklarowania ewentualnego przychodu z tego tytułu oraz zapłaty ewentualnego podatku zobowiązany jest sam poszkodowany;

ad. b) dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 - jest to dochód z inwestowania składki ubezpieczeniowej w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, a zatem nie dotyczy przedstawionego zdarzenia przyszłego.

Stanowisko Wnioskodawcy zostało również potwierdzone w interpretacji indywidualnej z dnia 10 września 2014 r. (sygnatura: IPPB2/415-531 /14-2/AS) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w analogicznym stanie faktycznym.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, czynności wykonywane i wypłaty kwot z tytułu ubezpieczenia majątkowego dokonywane na podstawie wniosku poszkodowanego przez Wnioskodawcę poszkodowanym w ramach opisanego mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód będą korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

W konsekwencji, w związku z czynnościami wykonywanymi oraz wypłatami dokonywanymi przez Wnioskodawcę w ramach mechanizmu bezpośredniej likwidacji szkód, na Wnioskodawcy nie będą spoczywały obowiązki płatnika, tj. Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do pobrania podatku ani sporządzenia informacji PIT-8C, o której mowa w art. 42a ustawy o PIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji organu podatkowego - wskazać należy, iż rozstrzygnięcie w niej zawarte dotyczy tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, i nie jest wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.