IPPB2/436-710/14-4/AF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 28 listopada 2014 r. (data wpływu 1 grudnia2014 r.) uzupełnionym na wniosku ORD-IN z dnia 29 grudnia 2014 r. (data nadania 29 grudnia 2014 r., data wpływu 2 stycznia 2015 r.) na wezwanie z dnia 19 grudnia 2014 r. (data doręczenia 23 grudnia 2014 r.) Nr IPPB2/436-710/ 14-2/AF o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia "Umowy o założenie i prowadzenie rachunku bankowego dla potrzeb funduszu remontowego" - jest prawidłowe.

W dniu 1 grudnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia "Umowy o założenie i prowadzenie rachunku bankowego dla potrzeb funduszu remontowego".

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest jednym ze współwłaścicieli nieruchomości wspólnej stanowiącej drogę wewnętrzną na osiedlu, na którym zamieszkuje Wnioskodawca. Współwłaściciele przedmiotowej nieruchomości zobowiązani są do utrzymywania nieruchomości wspólnej w należytym stanie, co może wiązać się z koniecznością przeprowadzenia niezbędnych remontów i napraw urządzeń oraz infrastruktury znajdującej się na tej nieruchomości. Wszyscy współwłaściciele są właścicielami nieruchomości wspólnej w częściach równych i zobowiązani są do równej partycypacji w kosztach związanych z utrzymaniem nieruchomości oraz ewentualnymi naprawami i remontami urządzeń i infrastruktury znajdującymi się na nieruchomości.

Współwłaściciele w celu sprawnego i szybkiego wykonywania remontów i napraw postanowili zawrzeć nienazwaną umowę - "Umowę o założenie i prowadzenie rachunku bankowego dla potrzeb funduszu remontowego" (dalej jako: Umowa). Celem Umowy jest techniczne zabezpieczenie środków, gdzie nakłady i korzyści przypadają wszystkim stronom, tak aby możliwe było szybkie i sprawne wykonanie remontów i napraw.

Wnioskodawca na podstawie Umowy zobowiązał się do otwarcia i prowadzenia rachunku bankowego, na który wszyscy współwłaściciele będą przelewali środki pieniężne w określonej w Umowie wysokości. Umowa została zawarta na czas nieokreślony, a środki na wskazany w Umowie rachunek będą przelewane przez wszystkich ze współwłaścicieli raz w miesiącu.

Środki zgromadzone na rachunku przez cały okres obowiązywania Umowy będą stanowiły własność osób, które je wpłaciły, a każda ze stron Umowy będzie ją mogła wypowiedzieć w dowolnym czasie i odzyskać wpłacone środki. Odsetki od środków zgromadzonych na rachunku stanowią własność stron Umowy proporcjonalnie do dokonanych przez nich wpłat. Koszty wynikające z prowadzenia rachunku obciążają proporcjonalnie do dokonanych wpłat wszystkie strony Umowy.

Wnioskodawca jako posiadacz rachunku nie jest upoważniony do swobodnego rozporządzania środkami zgromadzonymi na rachunku. Środki pieniężne zostały wpłacone na rachunek bankowy w konkretnym celu - finansowania napraw i remontów infrastruktury znajdującej się na części wspólnej nieruchomości i tylko w tym celu mogą zostać wykorzystane. W przypadku stwierdzenia przez którąkolwiek ze stron Umowy konieczności przeprowadzenia remontu lub naprawy, wszyscy właściciele większością głosów ustalą zakres prac, wybiorą wykonawcę, termin realizacji oraz wysokość wynagrodzenia za wykonane prace. Głos Wnioskodawcy nie jest w żaden sposób uprzywilejowany w stosunku do głosów pozostałych stron Umowy. Następnie po wykonaniu zleconych prac i przedstawieniu rachunku Wnioskodawca dokona przelewu wynagrodzenia z rachunku. W sprawach nieuregulowanych w Umowie do rozporządzenia środkami zgromadzonymi na rachunku znajdą zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego.

Czynność Wnioskodawcy polegająca na dokonaniu przelewu i administrowaniu rachunkiem ma charakter czysto techniczny, nie wiąże się z nią żadne wynagrodzenia, ani nie daje Wnioskodawcy żadnych uprawnień do rozporządzania zgromadzonymi funduszami, ani nie przyznaje żadnych praw do zgromadzonych na rachunku środków. Wnioskodawca zgodnie z Umową ma obowiązek raz w miesiącu przesłać pozostałym stronom Urnowy wyciąg z rachunku bankowego.

Pismem z dnia 19 grudnia 2014 r. Nr IPPB2/436-710-14/2/AF wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez uzupełnienie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego poprzez wskazanie:

* czy czynność zawarcia "Umowy o założenie i prowadzenie rachunku bankowego dla potrzeb funduszu remontowego" przebierze postać którejkolwiek z czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie, wskazując, że zawarta przez Wnioskodawcę "Umowa o założenie i prowadzenie rachunku bankowego dla potrzeb funduszu remontowego" nie przybierze postaci żadnej z czynności prawnych wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jak już było wskazane we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego zawarta przez Wnioskodawcę umowa jest umową nienazwaną, która nie zawiera w sobie elementów przedmiotowo istotnych żadnej z umów nazwanych wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, z zawarciem których ustawa wiąże powstanie obowiązku podatkowego. Zawarta przez Wnioskodawcę umowa nie może zostać zakwalifikowana jako żadna z czynności prawnych wymienionych w art. 1 ustawy o p.c.c.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w świetle opisanego we wniosku stanu faktycznego powstanie po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w przedmiocie zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym i zawarciem Umowy nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zakres przedmiotowy ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010.101.649 dalej jako: Ustawa o p.c.c.) określony został w Rozdziale 1 zatytułowanym "Przedmiot opodatkowania". W doktrynie prawa podatkowego (por. J. Zdanowicz, Podatek od czynności cywilnoprawnych, Warszawa 2009) podkreśla się, że art. 1 Ustawy o p.c.c. regulujący przedmiot opodatkowania tym podatkiem jest katalogiem zamkniętym. Oznacza to, że tylko czynności cywilnoprawne expressis verbis wymienione w tym artykule i tylko w takim zakresie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Stanowisko doktryny znajduje także potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych (np. wyrok WSA w Warszawie z dnia 6 października 2006 r. sygn. III SA/Wa 2215/06) oraz w interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe (np. pismo Naczelnika Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego z dnia 24 września 2007 r. sygn. ZP/436-29/3/07), pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Ursynów z dnia 26 kwietnia 2005 r. sygn. us.38/436/RM/ART14A/61/ p.c.c./2/2005, pisma Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 17 listopada 2008 r., sygn. ITPB2/436-98/08/TJ z dnia 12 sierpnia 2008 r., sygn. ITPB2/436-72/08/TJ).

Zgodnie z art. 1 Ustawy o p.c.c. opodatkowaniu podlegają:

Opodatkowaniu podlegają również zmiany wyżej wymienionych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak wyżej wymienione czynności cywilnoprawne.

Jak wskazano powyżej, katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest katalogiem zamkniętym. Oznacza to, że jeżeli dana czynność cywilnoprawna nie została w nim wymieniona, nie podlega ona opodatkowaniu tym podatkiem, Zdaniem Wnioskodawcy nie budzi wątpliwości, że zawarcie umowy nienazwanej, która nie zawiera w sobie essentialia negoti żadnej z umów nazwanych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

W szczególności należy podkreślić, że Umowa nie jest umową pożyczki, darowizny, ani depozytu nieprawidłowego, a ponadto Umowa nie zawiera w sobie elementów przedmiotowo istotnych, do uznania jej za jakąkolwiek umowę wymienioną w art. 1 ustawy o p.c.c., z zawarciem której łączyłby się powstanie obowiązku podatkowego.

Definicja umowy depozytu nieprawidłowego została zawarta w art. 845 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którą "Jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu". Umowa depozytu nieprawidłowego jest zatem szczególnym typem umowy zobowiązującej, która łączy w sobie elementy umowy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku, a przechowawca może rozporządzać przedmiotem oddanym do depozytu. Ponadto, w przypadku umowy depozytu nieprawidłowego odmiennie niż w przypadku umowy pożyczki własność przedmiotu oddanego do depozytu przechodzi na przechowawcę z chwilą wydania mu przedmiotu przechowania, podczas gdy w przypadku urnowy pożyczki pożyczkobiorcy przysługuje jedynie roszczenie o przeniesienie własności.

Zawarta przez Wnioskodawcę Umowa nie powoduje przeniesienia własności zgromadzonych na rachunku bankowym środków na rzecz Wnioskodawcy, co odróżnia ją od umowy depozytu nieprawidłowego. W czasie obowiązywania Umowy środki zgromadzone na rachunku bankowym będą własnością osób, które je wpłaciły, ponadto każda z tych osób będzie mogła wypowiedzieć Umowę w dowolnym czasie i odzyskać wpłacone środki wraz z proporcjonalnie obliczoną wysokością odsetek naliczonych przez bank po proporcjonalnym odliczeniu kosztów poniesionych na prowadzenie rachunku. Ponadto należy podkreślić, że Wnioskodawcy, ani żadnej ze stron Umowy nie przysługuje roszczenie o przeniesienia własności środków, które w ramach Umowy miały zostać wpłacone na rachunek bankowy, ale z jakiś powodów wpłacone nie zostały. Strony Umowy (w tym również Wnioskodawca) mogą dochodzić naprawienia powstałej z tego tytułu szkody na zasadach ogólnych przewidzianych w Kodeksie cywilnym. W związku z powyższym przedmiotowej Umowy nie można uznać ani za umowę depozytu nieprawidłowego, ani za umowę pożyczki.

Wnioskodawca jako posiadacz rachunku nie będzie również uprawniony do swobodnego rozporządzenia zgromadzonymi na rachunku bankowym środkami. Zakaz rozporządzania środkami zgromadzonymi na rachunku przez posiadacza rachunku został wprost wprowadzony do treści Umowy - § 2 ust. 5 Umowy, w którym stwierdzono "Posiadacz Rachunku nie jest uprawniony do samodzielnego rozporządzania środkami zgromadzonymi na rachunku bankowym". Jak podkreśla się w doktrynie "Uprawnienie do rozporządzania przedmiotem przechowania może wynikać z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności. Uprawnienia tego nie można domniemywać." (por. K. Pietrzykowski, Kodeks cywilny Tom II Komentarz do artykułów 450-1088, Warszawa 2009). Jak już wskazano powyżej, w niniejszej sprawie wprost z postanowień Umowy wynika, że Wnioskodawca nie jest upoważniony do rozporządzania środkami zgromadzonymi na rachunku. Rozporządzać zgromadzonymi na rachunku środkami mogą Strony Umowy większością głosów, a w odniesieniu do czynności przekraczających zwykły zarząd konieczna jest jednomyślna zgoda Stron. Zatem czynności jakie w ramach Umowy wykonuje Wnioskodawca mają czysto techniczny charakter i wyrażają one jedynie wolę Stron Umowy, a nie wyłączną wolę Wnioskodawcy. Głos Wnioskodawcy w odniesieniu do rozporządzania środkami zgromadzonymi na rachunku nie jest również w żaden sposób uprzywilejowany w stosunku do pozostałych stron Umowy. Ponadto, również cel gromadzenia i wydatkowania środków został w Umowie precyzyjnie określony i jest zależny od zgodnego współdziałania stron Umowy, a nie od autonomicznych decyzji Wnioskodawcy. Zatem druga z przesłanek, możliwość swobodnego rozporządzania środkami przez Wnioskodawcę, niezbędna do uznania Umowy za umowę depozytu nieprawidłowego również nie została spełniona.

W ocenie Wnioskodawcy zawarta Umowa stanowi specyficzną, nie stypizowaną umowę nienazwaną, która nie zawiera w sobie elementów przedmiotowo istotnych żadnej z umów wymienionych w art. 1 ustawy o p.c.c., a w szczególności umowy depozytu nieprawidłowego lub pożyczki. Ponadto, w ocenie Wnioskodawcy, nie istnieją również podstawy do powstania obowiązku w podatku od czynności cywilnoprawnych z jakichkolwiek innych tytułów związanych z przedstawionym stanem faktycznym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Końcowo odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą konkretnych, indywidualnych spraw, podatnika w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.