IPPB2/436-641/12-4/AF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 10 grudnia 2012 r. (data wpływu 21 grudnia 2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 25 lutego 2013 r. (data nadania 26 lutego 2013 r., data wpływu 1 marca 2013 r.) na wezwanie z dnia 12 lutego 2013 r. Nr IPPB2/436-641/12-2/AF (data doręczenia 19 lutego 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 21 grudnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką kapitałową posiadającą siedzibę na terytorium Wielkiego Księstwa Luksemburga. Wnioskodawca nie prowadzi w Polsce działalności gospodarczej ani nie posiada w Polsce oddziału ani przedstawicielstwa. Wnioskodawca wraz ze spółkami zależnymi z innych państw członkowskich Unii Europejskiej uczestniczy w systemie zarządzania płynnością finansową, polegającym na automatycznych transferach nadwyżek środków pieniężnych pozostałych uczestników systemu na rachunek bankowy Wnioskodawcy, czyli tzw. cash poolingu. Organizatorem systemu jest Bank wraz z oddziałami oraz spółkami zależnymi banku (dalej: Bank).

Cash pooling polega na inicjowaniu i realizowaniu przez Bank na koniec każdego dnia roboczego (około godziny 20:00) przelewów środków pieniężnych z rachunków bankowych spółek zależnych (rachunki źródłowe) na rachunek bankowy Wnioskodawcy (rachunek docelowy) w takich kwotach, aby po wykonaniu przelewu saldo rachunków źródłowych było zerowe. Każda ze spółek zależnych może dokonywać z rachunków źródłowych przelewów wychodzących w celu regulowania swoich zobowiązań również na kwoty wyższe niż saldo danego rachunku źródłowego. W przypadku wykonania takiego przelewu, ujemne saldo rachunku źródłowego jest automatycznie pokrywane ze środków zgromadzonych na rachunku docelowym tak aby saldo rachunku docelowego ponownie wynosiło zero złotych.

Wyżej scharakteryzowany produkt bankowy nazywany jest jednostronnym zero balansującym się cash poolingiem, ponieważ:

W trakcie funkcjonowania cash-poolingu żaden z uczestników systemu nie ma wpływu na wysokość ani daty dokonywania transferów pieniężnych, ponieważ przelewy pomiędzy uczestnikami są inicjowane i realizowane w sposób automatyczny przez oprogramowanie Bank, w sposób zgodny z parametrami zdefiniowanymi przez uczestników w chwili podpisywania z Bank oraz pozostałymi umowy o świadczenie przedmiotowej usługi. kwoty przelewane w ramach cash-poolingu podlegają oprocentowaniu według zmiennej stopy procentowej zdefiniowanej przez uczestników jako jeden z parametrów. Takie samo oprocentowanie przysługuje Wnioskodawcy od Banku z tytułu przechowywania środków pieniężnych na rachunku docelowym.

W związku z przystępowaniem do systemu Wnioskodawca zawiera z każdą ze spółek zależnych pisemne porozumienie (dalej: porozumienie). Zgodnie z porozumieniem każda ze stron zobowiązuje się do zwrotu drugiej stronie łącznej kwoty środków pieniężnych otrzymanych od drugiej strony w ramach wyżej opisanego systemu cash poolingu, powiększonej o odsetki naliczone przez Bank, w granicach maksymalnej kwoty wskazanej w porozumieniu.

Porozumienie przewiduje, iż wierzyciel może zażądać od dłużnika całkowitej spłaty zadłużenia w terminie 90 dni od otrzymania przez dłużnika pisemnego wezwania. Ponadto każda ze stron może spłacić, częściowo lub całkowicie, swoje zobowiązanie pieniężne, przed otrzymaniem od drugiej strony żądania, o którym mowa w zdaniu poprzednim. W praktyce spłaty następują automatycznie, w ramach systemu cash poolingu obsługiwanego przez oprogramowanie Banku.

Wnioskodawca rozważa przyjęcie do systemu zależnej spółki z o.o. z siedzibą w Polsce (dalej: spółka z o.o.) w celu przystąpienia do cash poolingu spółka z o.o. założyłaby rachunek bankowy prowadzony w Polsce przez Bank, w walucie euro. Rachunek miałby w systemie status rachunku źródłowego. Wszystkie wyżej opisane warunki będą obowiązywały również spółkę z o.o.

Porozumienie, które Wnioskodawca zamierza zawrzeć ze spółką z o.o., nie będzie zawierało zobowiązania spółki z o.o. do dokonania na rzecz wnioskodawcy jakichkolwiek przelewów wolnych środków pieniężnych. Jedyną funkcją porozumienia będzie pisemne potwierdzenie zobowiązania Wnioskodawcy do zwrotu otrzymanych od spółki z o.o. środków pieniężnych wraz z określonym w porozumieniu oprocentowaniem.

W ramach umowy cash poolingu nie będzie dochodziło do zawierania umów pożyczek w rozumieniu art. 720 i n. Kodeksu cywilnego.

Pismem z dnia 12 lutego 2013 r. Nr IPPB2/436-641/12-2/AF wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

* Przesłanie dokumentu obcojęzycznego (oryginału lub urzędowo poświadczonej kopii za zgodność z oryginałem) oraz jego tłumaczenia na język polski, z którego wynika umocowanie dla osób, które w imieniu Spółki udzieliły pełnomocnictwa na rzecz Pana M. R.

* Uzupełnienie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego poprzez wskazanie, czy w ramach umowy cash poolingu będzie dochodziło do zawarcia umów pożyczek.

* Ponowne sprecyzowanie pytania zadanego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie przepisów prawa podatkowego dotyczących podatku od czynności cywilnoprawnych oraz przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego, które winno być powiązane z przedstawionym zdarzeniem przyszłym i zadanym pytaniem.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w wyżej opisanym zdarzeniu przyszłym powstanie po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji opisanej powyżej nie dojdzie do zawarcia umowy pożyczki w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ustawodawca wprowadził w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu. Ponadto każdorazowo o kwalifikacji danej czynności prawnej decyduje treść umowy, czyli rzeczywiste prawa i obowiązki stron stosunku prawnego.

Zgodnie z art. 720 Kodeksu cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący pożyczkę zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, do zawarcia tak rozumianej umowy pożyczki nie będzie dochodziło.

W niniejszej sprawie strony zamierzają zawrzeć nienazwaną umowę cash polingu, zgodnie z którą Wnioskodawca będzie koncentrował na swoim rachunku bankowym wolne środki finansowe swojej spółki zależnej. Umowa ta nie wyczerpuje istotnych elementów konstrukcyjnych umowy pożyczki, ponieważ ze strony spółki zależnej brak jest zobowiązania do przeniesienia własności określonej ilości środków pieniężnych na Wnioskodawcę.

Spółka zależna nie wie, czy i w jakiej kwocie jej własne środki pieniężne zasilą rachunek bankowy Wnioskodawcy. Umowa cash-poolingu bądź umowa równoważna dotycząca zarządzania płynnością finansową nie została również wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w aktualnej linii interpretacji indywidualnych wydawanych w imieniu Ministra Finansów, na przykład w interpretacji:

Ponadto, zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem sądów administracyjnych rodzaje umów, których zawarcie podlega opodatkowaniu, odpowiadają umowom nazwanym w przepisach Kodeksu cywilnego. Skoro, jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego do zawarcia umowy pożyczki rozumieniu art. 720 Kodeksu cywilnego nie dojdzie, to tym samym nie będzie spełniona hipoteza art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. "Cash pooling" polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku "cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu".

Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową "cash pooling" nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż umowa cash poolingu nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, nie będzie podlegała opodatkowaniu ww. podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na wskazanych interpretacji indywidualnych w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.