IPPB2/436-629/14-2/AF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 28 października 2014 r. (data wpływu 3 listopada 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 3 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest polską firmą działającą na rynku krótkoterminowych pożyczek konsumenckich. Klientom zapewnia szybki, prosty oraz wygodny dostęp do atrakcyjnych pożyczek w systemie on-line.

Wnioskodawca planuje zawierać umowy pożyczki ze spółką prawa cypryjskiego C. (dalej C.), albo ze spółką prawa Dziewiczych Wysp Brytyjskich B. Ltd (dalej B.). Spółka prawa cypryjskiego jest udziałowcem Wnioskodawcy.

Środki pieniężne będące przedmiotem przyszłych umów pożyczek będą znajdowały się na rachunkach bankowych C. oraz B. prowadzonych w bankach poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Umowa pożyczki będzie podpisana w następujący sposób. Prezes Wnioskodawcy przebywający czasowo w Kijowie podpisze umowę pożyczki w miejscu aktualnego pobytu. Następnie umowa ta zostanie przesłana albo do spółki cypryjskiej (jeżeli Wnioskodawca pożyczy od C.), albo do spółki Brytyjskich Wysp Dziewiczych (jeżeli Wnioskodawca pożyczy pieniądze od B.), gdzie złoży swój podpis Prezes Pożyczkodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy opisana w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają m.in. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do art. 1 ust. 4 ww. ustawy, umowa ta może podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jeżeli jej przedmiotem są:

* rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

* rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, czyli w momencie zawarcia umowy pożyczki. Obowiązek ów spoczywa na biorącym pożyczkę (art. 4 pkt 7).

Dla powstania obowiązku podatkowego w p.c.c. kluczowe jest miejsce położenia tych rzeczy w momencie zawierania umowy pożyczki. I tak w sytuacji, w której pożyczkobiorca ma siedzibę poza terytorium Polski, umowa pożyczki będzie podlegała p.c.c. jedynie w przypadku, gdy pieniądze znajdują się w Polsce. Zgodnie z zasadą terytorialności, jeżeli rzecz znajduje się za granicą (lub prawa majątkowe są wykonywane za granicą), czynność cywilnoprawna podlega p.c.c., jeżeli nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedziby w Polsce i jednocześnie sama czynność cywilnoprawna została zawarta w Polsce. Pogląd ten podzielają w większości organy podatkowe. Niekiedy znajduje on również potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych (m.in. orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 czerwca 2006 r., sygn. akt II FSK 819/05). Stojąc na gruncie takiego rozumowania, konieczne jest przede wszystkim ustalenie miejsca położenia pieniędzy w chwili zawierania umowy pożyczki.

W tym miejscu zasadne jest odwołanie się do poglądu zawartego w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 czerwca 2006 r. sygn akt II FSK 819/05, zgodnie z którym "W art. 770 k.c. traktuje się pieniądze jako znaki pieniężne i rzeczy. Tak też ustawodawca w art. 1 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zapewne potraktował pieniądze będące przedmiotem między innymi umowy pożyczki, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b tej ustawy. W przepisie tym bowiem jest mowa ogólnie o rzeczach, jako przedmiocie czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Sposób wykonania umowy pożyczki w sytuacji, gdy skarżący dokonał przelewu kwoty pożyczki z rachunku znajdującego się na terytorium RP dla oceny zasadności opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych ze względu na konsensualny charakter tej umowy nie ma znaczenia". A contrario, skoro rzeczy, czyli pieniądze będące przedmiotem umowy, w dniu jej zawarcia nie znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej to w sprawie nie mógł mieć zastosowania art. 1 ust. 4 pkt 1 upcc, gdyż sposób wykonania umowy zawartej poza granicami kraju tj. przekazanie przedmiotu umowy na rachunek skarżącego nie miał znaczenia dla oceny zasadności opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż znaczenie to miało miejsce położenia rzeczy będącej przedmiotem czynności cywilnoprawnej w chwili podpisywania umowy pożyczki.

Umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym wypadku oba wskazane warunki, tzn. miejsce zamieszkania (siedziba) nabywcy (Rzeczpospolita Polska) oraz miejsce zawarcia umowy pożyczki (Rzeczpospolita Polska) muszą zostać spełnione łącznie. Niespełnienie chociażby jednego z nich skutkować będzie tym, że dana umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W opisanym zdarzeniu przyszłym nie zostaje spełniony warunek dotyczący zawarcia umowy pożyczki na terytorium Polski. Żadna ze stron bowiem nie podpisuje umowy na terytorium Polski. W związku z tym, Wnioskodawca pożyczając pieniądze od C. lub B. nie będzie zobowiązany do rozliczenia podatku p.c.c. w Polsce, gdyż umowy pożyczki nie będą podlegały opodatkowaniu p.c.c.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Artykuł 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka podlega również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest polską firmą działającą na rynku krótkoterminowych pożyczek konsumenckich. Klientom zapewnia szybki, prosty oraz wygodny dostęp do atrakcyjnych pożyczek w systemie on-line. Wnioskodawca planuje zawierać umowy pożyczki ze spółką prawa cypryjskiego C. (dalej C.), albo ze spółką prawa Dziewiczych Wysp Brytyjskich B. Ltd (dalej B.). Spółka prawa cypryjskiego jest udziałowcem Wnioskodawcy. Środki pieniężne będące przedmiotem przyszłych umów pożyczek będą znajdowały się na rachunkach bankowych C. oraz B. prowadzonych w bankach poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Umowa pożyczki będzie podpisana w następujący sposób. Prezes Wnioskodawcy przebywający czasowo w Kijowie podpisze umowę pożyczki w miejscu aktualnego pobytu. Następnie umowa ta zostanie przesłana albo do spółki cypryjskiej (jeżeli Wnioskodawca pożyczy od C.), albo do spółki Brytyjskich Wysp Dziewiczych (jeżeli Wnioskodawca pożyczy pieniądze od B.), gdzie złoży swój podpis Prezes Pożyczkodawcy.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ jak wskazał Wnioskodawca środki pieniężne będące przedmiotem umowy pożyczki w chwili jej zawarcia będą znajdowały się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz umowa pożyczki zostanie zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Odnosząc się do wskazanych przez Wnioskodawcę orzeczeń w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, że co do zasady wiążą one w sprawach, w których zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.