IPPB2/436-58/09-5/AF - Zasady opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn darowizny 1/4 nieruchomości uzyskanej przez nabywcę zaliczonego do III grupy podatkowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 25 lutego 2009 r. (data wpływu 2 marca 2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 24 czerwca 2009 r. (data nadania 25 czerwca 2009 r., data wpływu 29 czerwca 2009 r.) na wezwanie Nr IPPB2/436-58/ 09-2/AF (data nadania 17 kwietnia 2009 r., data doręczenia 20 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania otrzymanej w drodze darowizny 1/4 nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania otrzymanej w drodze darowizny 1/4 nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca wraz żoną Bożeną otrzymał od byłej żony brata Haliny A. (w tamtym czasie Haliny B.) darowiznę w postaci 1/4 nieruchomości położonej we wsi S. gmina D. (adres) W skład nieruchomości wchodzi jednorodzinny piętrowy budynek mieszkalny na działce o pow. 8 arów. Nieruchomość jest wpisana w księgę wieczystą KW Nr Umowa darowizny miała miejsce 1 listopada 2007 r. w Princeton NJ USA.

Wnioskodawca i jego żona od 1984 r. mieszkają w USA i posiadają obywatelstwo USA. W USA aktualnie mieszka również była żona brata (Halina A., która posiada obywatelstwo USA).

Pismem z dnia 17 kwietnia 2009 r. Nr IPPB2/436-58/09-2/AF wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni poprzez przesłanie pełnomocnictwa lub innego dokumentu poświadczonego za zgodność z oryginałem, z którego wynika prawo do występowania w imieniu Wnioskodawcy z wnioskiem o udzielenie interpretacji indywidualnej przez Pana Marka B. Z uwagi na brak potwierdzenia odbioru ww. wezwania Organ złożył reklamację przesyłki. Pismem z dnia 28 lipca 2009 r. (data wpływu 29 lipca 2009 r.) Poczta Polska udzieliła odpowiedzi, iż w trakcie postępowania reklamacyjnego Zarząd Poczty USA poinformował, iż przedmiotową przesyłkę należycie doręczono 20 czerwca 2009 r.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie pismem z dnia 24 czerwca 2009 r. (data nadania 25 czerwca 2009 r., data wpływu 29 czerwca 2009 r.).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy:

Wnioskodawca za działalność w ruchu "S." był internowany, a następnie osadzony w więzieniu i został zmuszony do emigracji. Emigrując nie mógł być właścicielem nieruchomości w Polsce. Taki warunek (otrzymania paszportu) postawiły mu władze PRL. Dokonał więc darowizny na rzecz brata i jego byłej żony. Oboje otrzymali po 1/4 nieruchomości. Za ww. darowiznę już raz Wnioskodawca zapłacił. Obecnie była żona brata zwraca, a brat zwróci, darowane części nieruchomości. W umowie darowizny zawartej w USA, Halina A. oświadcza, że "przysługująca jej część wyżej opisanej nieruchomości daruje na prawach równości ustawowej małżeństwu Andrzejowi i Bożenie B.". Określenie "przysługująca część nieruchomości" dotyczy tej części nieruchomości, która została darowana Halinie A. (w tamtym czasie Halinie B.) przez Wnioskodawcę i jego żonę w 1984 r.

Wnioskodawca uważa obecną darowiznę jako zwrot mienia jego i jego żony. W tej sytuacji oraz z uwagi na fakt, że Wnioskodawca mieszka i będzie mieszkał w USA podatku od tej darowizny nie powinien płacić.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

W myśl art. 3 pkt 1 ustawy podatkowi nie podlega nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych podlegających wykonaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia ani nabywca, ani też spadkodawca lub darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) rzeczami są tylko przedmioty materialne mające charakter samoistny tzn. na tyle wyodrębnione, że mogą być w obrocie traktowane jako dobra samoistne. Rzeczy dzielą się na ruchomości i nieruchomości. Rzeczy ruchome to wszystkie rzeczy, które nie są nieruchomościami.

Prawa majątkowe, o których mowa w ustawie o podatku od spadków i darowizn to ograniczone prawa rzeczowe, użytkowanie wieczyste oraz prawa majątkowe wynikające ze stosunków zobowiązaniowych.

Z uwagi na to, iż ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji darowizny, należy odwołać się do przepisów Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ono polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego - do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Oświadczenie darczyńcy, zgodnie z art. 890 Kodeksu cywilnego, powinno być złożone w formie aktu notarialnego, przy czym umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. W przypadku darowizny, której przedmiotem jest nieruchomość wymagana jest forma aktu notarialnego (art. 158 Kodeksu cywilnego).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w dniu 1 listopada 2007 r. w Princeton NJ USA otrzymał w drodze darowizny od byłej żony brata 1/4 nieruchomości położonej we wsi S., gmina D. (adres). Zarówno darczyńca, jak i obdarowany posiadają obywatelstwo USA oraz mają miejsce zamieszkania na terenie USA.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż nabycie w drodze darowizny nieruchomości znajdującej się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nawet w sytuacji, gdy w dniu nabycia darczyńca i obdarowany nie są obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do zapisu art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru (art. 7 ust. 1 ustawy).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego (art. 8 ust. 3 ustawy). W myśl art. 8 ust. 4 ustawy, jeżeli nabywca nie określił wartości nabytych rzeczy lub praw majątkowych albo wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny naczelnika urzędu skarbowego wartości rynkowej, organ ten wezwie nabywcę do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Jeżeli nabywca, pomimo wezwania, nie określił lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, naczelnik urzędu skarbowego dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez nabywcę wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez nabywcę, koszty opinii biegłego ponosi nabywca.

Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2). Stosownie do art. 14 ust. 3 ustawy do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym Wnioskodawca otrzymał darowiznę od byłej żony brata, która zgodnie z art. 14 ust. 3 zaliczana jest do III grupy podatkowej.

W myśl art. 9 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 4.902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Na podstawie art. 15 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według następującej skali:

Od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej

Zgodnie z art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. W myśl ust. 2 art. 17a ustawy obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczy przypadków, w których podatek jest pobierany przez płatnika.

Po złożeniu zeznania podatkowego przez podatnika organ podatkowy wydaje decyzję ustalającą wysokość podatku. Zgodnie z art. 21 § 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 Nr 8 poz. 60 z późn. zm.) zobowiązanie podatkowe powstaje z chwilą doręczenia decyzji ustalającej podatek, albo z chwilą zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania. W przypadku podatku od spadków i darowizn zobowiązanie podatkowe powstaje z chwilą doręczenia decyzji ustalającej wysokość podatku. W myśl art. 47 § 1 Ordynacji podatkowej termin płatności podatku, którego wysokość została ustalona w decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego wynosi 14 dni od dnia jej doręczenia.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż Wnioskodawca z tytułu otrzymanej darowizny zobowiązany był do zapłaty podatku od spadków i darowizn. Na Wnioskodawcy ciążył obowiązek złożenia w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, czyli od dnia zawarcia umowy darowizny, zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Na podstawie złożonego zeznania podatkowego przez podatnika organ podatkowy wydaje decyzję ustalającą wysokość podatku. Termin płatności powyższego podatku wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego.

Końcowo należy wskazać, iż z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Pana, jako występującego z wnioskiem. Nie chroni natomiast Pana żony.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock