IPPB2/436-573/11-2/AF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 13 grudnia 2011 r. (data wpływu 19 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych odziedziczenia udziałów w gruncie i stojącej na niej kamienicy - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych odziedziczenia udziałów w gruncie i stojącej na niej kamienicy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Od 1948 r. rodzina Wnioskodawczyni stara się o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. Grunt ten znajduje się w Centrum miasta i stoi na nim kilkukondygnacyjna nieruchomość. Oto kilka danych dotyczących zmian praw własności:

Od tamtej pory sprawa ciągnęła się przez wiele instancji, aż wreszcie Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy dnia 29 maja 2009 r. wydał ostateczną decyzję w sprawie ustanowienia na lat 99 prawa użytkowania wieczystego do zabudowanego gruntu dla mojej rodziny (w tym Wnioskodawczyni i jej ciotecznej babce). Na gruncie oddawanym w użytkowanie wieczyste posadowiony jest budynek pięcio-kondygnacyjny wzniesiony przed 21 listopada 1945 r., w związku z czym spełnia on przesłanki art. 5 Dekretu, a więc stanowi odrębny od gruntu przedmiot własności. Decyzja ta została wydana na podstawie art. 7 ust. 1, 2 i 3 dekretu z dnia 26.10.1945 o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy, art. 1 ust. 1, art. 20 ust. 1 i art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 15.03.2002 o ustroju m. st. Warszawy, art. 39 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 08.03.1990 o samorządzie gminnym, art. 30 § 4 i art. 104 ustawy z dnia 14.06.1960 kodeks postępowania administracyjnego oraz uchwały Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dn. 08.11.2007 w sprawie zasad gospodarowania zasobem nieruchomości m. st. Warszawy w zakresie ustalenia wysokości czynszu symbolicznego za grunty oddawane w użytkowanie wieczyste w trybie i na zasadach art. 7 dekretu z dnia 26.10.1945 o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy oraz bonifikaty od opłat rocznych za grunty oddawane w użytkowanie wieczyste w trybie i na zasadach art. 214 ustawy z dnia 21.08.1997 o gospodarce nieruchomościami opublikowanej w Dzienniku Urzędowym Województwa.

Akt notarialny dotyczący oddania gruntu w użytkowanie wieczyste nie został jeszcze podpisany, ponieważ było kilka warunków do spełnienia (zdobycie kilku dokumentów). Przed zakończeniem sprawy (podpisaniem aktu notarialnego) 4 czerwca 2010 r. zmarła cioteczna babka Wnioskodawczyni. Na mocy postanowienia sądu z dnia 18 maja 2011 r. Wnioskodawczyni dziedziczy część jej udziałów w gruncie i stojącej na niej nieruchomości.

Na wniosek rodziny Wnioskodawczyni Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy dnia 9 września 2011 r. zmienił swoją decyzję z dnia 29 maja 2009 r. w trybie art. 155 kodeksu postępowania administracyjnego. Wedle art. 30 § 4 kodeksu postępowania administracyjnego (śmierć i dziedziczenie w toku postępowania) Wnioskodawczyni i jej wuj wstąpili na miejsce zmarłej.

Obecnie wszystkie warunki dotyczące podpisania aktu notarialnego zostały spełnione i rodzina Wnioskodawczyni czeka na termin u notariusza w celu podpisania "Umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste oraz oświadczenia poddania się egzekucji".

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy pytania Nr 1 przedstawionego we wniosku. W zakresie pytania Nr 2 zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, odziedziczone przez nią udziały są zwolnione od podatku od spadków.

W Internecie Wnioskodawczyni znalazła stanowisko Trzeciego Urzędu Skarbowego w Gdańsku w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 29 lipca 2005 r. (sygn. WM/436/4/S/2005), który stwierdził iż "prawo do zwrotu nieruchomości następuje nie na drodze spadkobrania, lecz z mocy prawa, to jest na zasadach przewidzianych w akcie administracyjnym (...). Podsumowując stwierdza się, iż nabycie przez spadkobierców nieruchomości, należącej uprzednio do zmarłego, w trybie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn".

Cioteczna babka Wnioskodawczyni zmarła po wydaniu pierwszej decyzji Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy dnia 29 maja 2009 r., ale wedle art. 30 § 4 k.p.a. i art. 155 k.p.a. decyzja ta została zmieniona (9 września 2011 r.) i Wnioskodawczyni wstąpiła na jej miejsce.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji spadku, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Stosownie do art. 922 § 1 tej ustawy, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie i realizacją m.in. w formie odszkodowania. W myśl § 2 powołanego przepisu nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. W obrębie zakresu pojęcia praw ściśle związanych z osobą spadkodawcy, znajdują się prawa mające służyć zaspokojeniu określonych interesów konkretnej osoby ze względu na jej indywidualną sytuację, np. roszczenia alimentacyjne czy uprawnienie do renty. Natomiast w zakresie praw i obowiązków przechodzących na określone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami chodzi o sytuacje, w których istnieje wyraźny przepis przewidujący taki skutek śmierci osoby uprawnionej lub zobowiązanej.

W myśl art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Przepis ten ustanawia ogólną regułę dziedziczenia określając zarówno spadkobiercę, sposób dziedziczenia, jak i pojęcie spadku. Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie. W myśl § 2 powołanego przepisu nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. W obrębie zakresu pojęcia praw ściśle związanych z osobą spadkodawcy, znajdują się prawa mające służyć zaspokojeniu określonych interesów konkretnej osoby ze względu na jego indywidualną sytuację, np. roszczenie alimentacyjne, czy uprawnienie do renty. Zaznaczyć należy, że roszczenie o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste i stojącej na niej kamienicy jest prawem majątkowym podlegającym opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

W przypadku nabycia majątku spadkodawcy w drodze dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku - art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 tej ustawy, w przypadku nabycia, które nie zostało zgłoszone do opodatkowania, a następnie nabycie to stwierdzono pismem obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma. Jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Stosownie do art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że od 1948 r. rodzina Wnioskodawczyni stara się o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. Grunt ten znajduje się w Centrum W. i stoi na nim kilkukondygnacyjna nieruchomość. Nieruchomość objęta jest działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279) i z dniem 21 listopada 1945 r., to jest z dniem wejścia w życie Dekretu przeszła zgodnie z art. 1 Dekretu na własność gminy m. st Warszawy, a od 1950 r., z chwilą likwidacji gmin - na własność Skarbu Państwa. Następnie powyższy grunt z dniem 27 maja 1990 r. stał się własnością Dzielnicy - Gminy Warszawa - Śródmieście, a na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju m.st. Warszawy (Dz. U. Nr 41, poz. 361 z późn. zm.) przeszedł na własność Miasta Stołecznego Warszawy. Ogłoszenie o objęciu gruntu w posiadanie przez Gminę m.st. Warszawy nastąpiło na podstawie rozporządzenia Ministra Odbudowy z dnia 7 kwietnia 1946 r., wydanego w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej w sprawie obejmowania gruntów przez Gminę m.st. Warszawy (Dz. U. Nr 16, poz. 112). Wobec jednak nieskuteczności objęcia nieruchomości w posiadanie przez Gminę m.st. Warszawy w trybie przepisów rozporządzenia Ministra Odbudowy z dnia 7 kwietnia 1946 r., wydanego w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej w sprawie obejmowania gruntów przez Gminę m.st. Warszawy, objęcie przedmiotowego gruntu w posiadanie przez Gminę m.st. Warszawy nastąpiło w dniu 16 sierpnia 1948 r., to jest z dniem ukazania się ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym numer 27 Rady Narodowej i Zarządu Miejskiego m.st. Warszawy, zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Odbudowy z dnia 27 stycznia 1948 r. wydanego w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej w sprawie obejmowania gruntów przez gminę m.st. Warszawy (Dz. U. z 1948 r. Nr 6, poz. 43). Prezydium Rady Narodowej m.st. Warszawy dnia 21 grudnia 1954 r. odmówiło dotychczasowym właścicielom ustanowienia prawa własności czasowej na przedmiotowej Nieruchomości, jednocześnie przejmując na własność Skarbu Państwa wszystkie budynki znajdujące się na tymże gruncie, przedmiotowe orzeczenie zostało utrzymane w mocy decyzją Ministra Gospodarki Komunalnej. Od tamtej pory sprawa ciągnęła się przez wiele instancji, aż wreszcie Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy dnia 29 maja 2009 wydał ostateczną decyzję w sprawie ustanowienia na lat 99 prawa użytkowania wieczystego do zabudowanego gruntu dla mojej rodziny (w tym Wnioskodawczyni i jej ciotecznej babce). Na gruncie oddawanym w użytkowanie wieczyste posadowiony jest budynek pięcio-kondygnacyjny wzniesiony przed 21 listopada 1945 r., w związku z czym spełnia on przesłanki art. 5 Dekretu, a więc stanowi odrębny od gruntu przedmiot własności, Decyzja ta została wydana na podstawie art. 7 ust. 1, 2 i 3 dekretu z dnia 26.10.1945 o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy, art. 1 ust. 1, art. 20 ust. 1 i art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 15.03.2002 o ustroju m. st. Warszawy, art. 39 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 08.03.1990 o samorządzie gminnym, art. 30 § 4 i art. 104 ustawy z dnia 14.06.1960 kodeks postępowania administracyjnego oraz uchwały nr Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dn. 08.11.2007 w sprawie zasad gospodarowania zasobem nieruchomości m. st. Warszawy w zakresie ustalenia wysokości czynszu symbolicznego za grunty oddawane w użytkowanie wieczyste w trybie i na zasadach art. 7 dekretu z dnia 26.10.1945 o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy oraz bonifikaty od opłat rocznych za grunty oddawane w użytkowanie wieczyste w trybie i na zasadach art. 214 ustawy z dnia 21.08.1997 o gospodarce nieruchomościami opublikowanej w Dzienniku Urzędowym Województwa. Akt notarialny dotyczący oddania gruntu w użytkowanie wieczyste nie został jeszcze podpisany, ponieważ było kilka warunków do spełnienia (zdobycie kilku dokumentów). Przed zakończeniem sprawy (podpisaniem aktu notarialnego) 4 czerwca 2010 r. zmarła cioteczna babka Wnioskodawczyni. Na mocy postanowienia sądu z dnia 18 maja 2011 r. Wnioskodawczyni dziedziczy część jej udziałów w gruncie i stojącej na niej nieruchomości. Na wniosek rodziny Wnioskodawczyni Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy dnia 9 września 2011 r. zmienił swoją decyzję z dnia 29 maja 2009 r. w trybie art. 155 kodeksu postępowania administracyjnego. Wedle art. 30 § 4 kodeksu postępowania administracyjnego (śmierć i dziedziczenie w toku postępowania) Wnioskodawczyni i jej wuj wstąpili na miejsce zmarłej. Obecnie wszystkie warunki dotyczące podpisania aktu notarialnego zostały spełnione i rodzina Wnioskodawczyni czeka na termin u notariusza w celu podpisania "Umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste oraz oświadczenia poddania się egzekucji".

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika więc, iż obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn w przedmiotowej sprawie powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu o nabyciu praw do spadku po zmarłej 4 czerwca 2010 r. ciotecznej babce Wnioskodawczyni. Należy wskazać, iż decyzja o oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste nie kreuje prawa do nieruchomości, lecz tylko przywraca stosunki własnościowe sprzed wywłaszczenia. Przy oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami nie mamy do czynienia z przeniesieniem na zasadach ogólnych użytkowania wieczystego gruntu na wywłaszczonego uprzednio właściciela, czy też jego spadkobierców.

Reasumując należy stwierdzić, iż zwrot w drodze decyzji udziałów w gruncie i stojącej na niej kamienicy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn i Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do uiszczenia podatku od spadków i darowizn z tego tytułu. Na Wnioskodawczyni ciążył natomiast obowiązek złożenia zeznania podatkowego z tytułu nabycia praw do roszczeń z tytułu oddania w użytkowanie wieczyste gruntu po zmarłej ciotecznej babce. Przedmiotem spadku, który nabyła Wnioskodawczyni po zmarłej ciotecznej babce (według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia spadku, tj. śmierci ciotecznej babki) jest bowiem prawo majątkowe w postaci roszczenia oddania w użytkowanie wieczyste udziałów w gruncie, a nie udziały w gruncie i stojącej na niej nieruchomości.

Odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę postanowienia w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż postanowienie to co do zasady wiąże w sprawie, w której zostało wydane i nie jest źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowi podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.