IPPB2/436-554/11-4/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 6 grudnia 2011 r. (data wpływu 9 grudnia 2011 r.) uzupełnionym pismem na wezwanie z dnia 13 lutego 2012 r. Nr IPPB2/415-988/11-2/MS1 i Nr IPPB2/436-554/11-2/MZ o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych dokonanego działu spadku - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych dokonanego działu spadku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 25 września 1993 r. zmarła mama Wnioskodawczyni. W dniu 4 maja 1999 r. wydane zostało postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku po 1/4 udziału dla Wnioskodawczyni, dla 2 jej sióstr oraz dla męża mamy - czyli każda z sióstr nabyła udział po 1/8 całości wartości nieruchomości, a mąż 5/8. Mąż mamy zmarł 14 maja 1999 r. W dniu 5 lipca 2000 r. Wnioskodawczyni zapłaciła podatek od spadku na podstawie decyzji Urzędu Skarbowego z dnia 27 czerwca 2000 r.

Spadkobiercy wnieśli do sądu o podział majątku wspólnego (mamy Wnioskodawczyni i jej męża) i dział spadku. Wyrok w tej sprawie zapadł 10 czerwca 2009 r. i orzekł, iż udział w spadku nie zmienia się i wynosi nadal po 1/8 całości lokalu; przyznał (3 córkom zmarłej mamy) lokal w udziałach po 1/3 oraz orzekł o spłatach tyt. wyrównania udziałów na rzecz kolejnej żony męża Wnioskodawczyni mamy w kwocie 71.245,83 zł każda z 3 sióstr oraz jednocześnie kwotę zwrotu pożytków pobranych z nieruchomości po 20.294,82 dla każdej z dwóch sióstr Wnioskodawczyni i 21.613,76 zł dla Wnioskodawczyni (3 siostry). Konkludując, Wnioskodawczyni jest zobowiązana do dokonania spłaty (5/24) na rzecz następczyni prawnej zmarłego męża Wnioskodawczyni zmarłej mamy. Wnioskodawczyni udział wynosi ciągle 1/8 (3/24), a jej ciągle 5/8, gdyż Wnioskodawczyni musi wyrównać jej różnicę pomiędzy 1/3 (8/24), a należnym Wnioskodawczyni udziałem w wysokości 1/8 (3/24). Mieszkanie zostało sprzedane za kwotę jedynie 300 tys. w dniu 27 października 2011 r. Z kwoty tej natychmiast zostało spłacone przez nabywcę zadłużenie lokalu w wys. 21.711 zł. (niespłacone od wielu lat przez następczynię prawną męża Wnioskodawczyni mamy zobowiązania dot. funduszu remontowego i opłat za media i administrację), a kwota ta została potrącona od kwoty ogólnej. Każda z trzech sióstr otrzymała więc w dniu sprzedaży po 92.763 zł. Od dnia śmierci mamy Wnioskodawczyni żadna z sióstr nie miała żadnego dostępu do lokalu, do dnia sprzedaży nie posiadały nawet kluczy do niego, nie miały też wiedzy, że mieszkanie jest tak zadłużone. Żeby w ogóle mogło dojść do sprzedaży Wnioskodawczyni i jej siostry musiały też spłacić inne długi ciążące na lokalu (użytkowanie wieczyste od 2003 r., podatek od nieruchomości od 2006 r., gaz, en. elektryczna) w wysokości 1.564,20 zł Długi ciążące na lokalu wynosiły więc łącznie 23.275,20 zł. Każda z 3 sióstr musi spłacić spadkobierczynię po mężu mamy w wys. stanowiącej różnicę między kwotą spłaty a kwotą zwrotu pożytków każda. W przypadku Wnioskodawczyni wynosi to 49.632,07 zł (71.245,83 minus 21.613,76).

Pismem z dnia 13 lutego 2012 r. Nr IPPB2/415-988/11-2/MS i Nr IPPB2/436-554/11-2/MZ wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku poprzez:

* doprecyzowanie przedstawionego stanu faktycznego poprzez jednoznaczne wskazanie:

o czy udział Wnioskodawczyni nabyty w wyniku spadku po matce uległ zwiększeniu po przeprowadzeniu działu spadku w 2009 r., z uwagi na fakt, że powyższa informacja została podana w stanowisku Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, natomiast powinna być zawarta w opisie stanu faktycznego mającego być przedmiotem interpretacji indywidualnej,

o z jakiego tytułu zostały dokonane spłaty.

* dokonanie dodatkowej opłaty w kwocie 40 zł ponieważ przedmiotowy wniosek dotyczy skutków podatkowych w zakresie dwóch podatków, natomiast Wnioskodawczyni dokonała opłaty w kwocie 40 zł.

Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie, informując, iż:

* po przeprowadzeniu dział spadku, Wnioskodawczyni udział w spadku po zmarłej mamie nie uległ zwiększeniu i nadal wynosi 1/8,

* spłaty zostały dokonane z tytułu wyrównania udziału na rzecz spadkobierczyni po mężu mamy Wnioskodawczyni (jego kolejnej żony), a jej udział w spadku również nie uległ zmianie i wynosił nadal 5/8.

Ponadto Wnioskodawczyni dokonała wpłaty dodatkowej opłaty w kwocie 40 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają m.in. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat (również orzeczenia sądów jeżeli wywołują one takie same skutki prawne - obowiązek podatkowy w takim wypadku powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu).

Obowiązek podatkowy ciąży przy dziale spadku i przy zniesieniu współwłasności, ze spłatami i dopłatami na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku. Podstawa opodatkowania to wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału w spadku.

Stawka podatku wynosi tu:

Zdaniem Wnioskodawczyni, zobowiązanie podatkowe w podatku od czynności cywilnoprawnych nie powstało bowiem spłata wynikła z podziału majątku wspólnego byłych małżonków oraz działu spadku w wyniku którego nie zmienił się udział w spadku.

Zdaniem Wnioskodawczyni, mimo spłat nabyta nieruchomość mieści się w udziale spadkowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze) opodatkowaniu tym podatkiem podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2 (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej lub, stosownie do pkt 3 z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody - od przedmiotów opodatkowania określonych w art. 1 ust. 1 pkt 3.

W przypadku umowy o dział spadku lub o zniesienie współwłasności obowiązek podatkowy, zgodnie z treścią art. 4 pkt 5 ww. ustawy, ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności.

Stosownie natomiast do art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy podstawę opodatkowania przy umowie o zniesienie współwłasności lub o dział spadku stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy stawki podatku od umów o dział spadku i zniesienia współwłasności wynoszą:

Dział spadku polega na zniesieniu wspólności majątku spadkowego. Zgodnie z art. 1037 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Można go dokonać poprzez fizyczny podział rzeczy tzn. poszczególne przedmioty zostaną podzielone i przyznane poszczególnym spadkobiercom. W ramach tej formy podziału dopuszczalne jest ustalenie dopłat na rzecz niektórych współspadkobierców, które mają wyrównać różnicę wynikającą z udziału w spadku. Możliwe jest także przyznanie przedmiotów spadku w całości jednemu lub kilku współspadkobiercom i obciążenie ich obowiązkiem spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców. Drugą formą podziału spadku jest tzw. podział cywilny. Przedmioty należące do spadku zostają sprzedane, a uzyskana kwota ulega podziałowi pomiędzy współspadkobierców.

Przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowują dział spadku, jeżeli wiąże się z obowiązkiem spłat lub dopłat. Spłata stanowi wyrażoną w pieniądzu równowartość udziału w majątku spadkowym i występuje wówczas przy dziale spadku, gdy całość majątku spadkowego przyznano jednemu lub kilku ze spadkobierców. Natomiast dopłata ma wyrównać różnice powstałe wskutek fizycznego podziału majątku między spadkobierców, gdy zachodzą rozbieżności między faktycznie przyznaną im częścią majątku a udziałem w spadku.

Z treści stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni jako jedna z córek nabyła po zmarłej mamie 1/8 cz. udziału w lokalu mieszkalnym. Taki sam udział po zmarłej nabyły dwie siostry Wnioskodawczyni, natomiast mąż mamy nabył udział 5/8 części. Mąż mamy zmarł 14 maja 1999 r. Następnie następczyni prawna po zmarłym mężu mamy Wnioskodawczyni (druga żona) nabyła 5/8 części w lokalu. W dniu 10 czerwca 2009 r. został dokonany dział spadku po mamie i mężu mamy, w wyniku którego na rzecz Wnioskodawczyni i jej dwóch sióstr przyznano lokal w udziałach po 1/3 części oraz orzeczono o spłatach z tytułu wyrównania udziałów na rzecz kolejnej żony męża mamy Wnioskodawczyni.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż dokonany dział spadku, przewidujący obowiązek spłaty na rzecz drugiej żony męża mamy Wnioskodawczyni, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek podatkowy, zgodnie z treścią art. 4 pkt 5 ww. ustawy, ciążyć będzie na podmiocie nabywającym rzecz ponad udział, a zatem także na Wnioskodawczyni. Stosownie natomiast do art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy podstawę opodatkowania przy umowie o dział spadku stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku.

Należy wskazać, iż z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Pani, jako występującego z wnioskiem. Nie chroni natomiast Pani sióstr.

Końcowo wyjaśnić należy, iż wydając interpretacje w trybie ww. przepisu tut. organ nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.