IPPB2/436-54/11-4/AF - Określenie skutków podatkowych w ujęciu ustawy o podatku od spadków i darowizn nabycia wierzytelności w drodze dziedziczenia przez małżonka oraz zstępnych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 31 stycznia 2011 r. (data wpływu 11 lutego 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 2 maja 2011 r. (data nadania 2 maja 2011 r., data wpływu 4 maja 2011 r.) na wezwanie z dnia 19 kwietnia 2011 r. Nr IPPB2/436-54/11-2/AF o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 11 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 18 sierpnia 2009 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni Stanisław R. Spadek po nim nabyła Wnioskodawczyni i Jej matka Janina K., każda 1/2 części na podstawie dziedziczenia ustawowego. Fakt ten został potwierdzony aktem poświadczenia dziedziczenia z dnia 16 września 2009 r. Zgłoszenia o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych Wnioskodawczyni i Jej matka złożyły w US w dniu 27 listopada 2009 r. W zgłoszeniach wskazały, że w skład spadku wchodzi m.in. wierzytelność o zapłatę wynagrodzenia za prowadzoną przez zmarłego sprawę o zwrot wywłaszczonej nieruchomości (zmarły był adwokatem, pozew o zapłatę tego wynagrodzenia wniósł przeciwko klientom jeszcze przed swoją śmiercią).

W zgłoszeniu Wnioskodawczyni i Jej matka podały orientacyjną kwotę wierzytelności (w sprawie sporna jest m.in. kwota należnego zmarłemu wynagrodzenia). Wskutek wyroku częściowego wydanego przez sąd, przed którym toczy się sprawa o zapłatę, w grudniu 2010 r. Klienci zapłacili Wnioskodawczyni i Jej matce cześć wynagrodzenia należnego zmarłemu z tytułu sprawy prowadzonej na ich zlecenie.

Zapłacona dotychczas kwota mieści się w granicach orientacyjnej wartości wierzytelności wskazanej w złożonych przez Wnioskodawczynię i Jej matkę zeznaniach podatkowych. W kolejnych latach podatkowych Wnioskodawczyni i Jej matka przewidują możliwość otrzymania od pozwanych kolejnych wpłat, jeśli w wyroku końcowym sąd uwzględni w pełni Ich powództwo.

Zapłata ta wraz z odsetkami może przekraczać kwotę, która została wskazana w zeznaniu podatkowym. Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej. Przychody osiąga ze stosunku pracy.

Pismem z dnia 19 kwietnia 2011 r. Nr IPPB2/436-54/11-2/AF wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

* Sprecyzowanie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku poprzez wskazanie:

* czy z tytułu nabytego spadku po zmarłym ojcu Wnioskodawczyni złożyła zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2 czy też zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych SD-3,

* czy wykazana orientacyjna wartość wierzytelności odpowiadała wartości rynkowej prawa majątkowego w dniu powstania obowiązku podatkowego.

* Jeżeli Wnioskodawczyni złożyła zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2 to Organ prosi o sprecyzowanie pytania i własnego stanowiska w powyższym zakresie.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 27 kwietnia 2011 r. Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie pismem z dnia 2 maja 2011 r. (data nadania 2 maja 2011 r. data wpływu 4 maja 2011 r.) wskazując, iż z tytułu nabytego spadku po zmarłym ojcu złożyła zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2.

Zgodnie z umową łączącą ojca Wnioskodawczyni z klientami wartość jego wynagrodzenia (wierzytelności przysługującej ojcu) została określona jako procent z zysku z wywłaszczonej nieruchomości, odzyskanej przez klientów w wyniku starań ojca Wnioskodawczyni.

Dokładna wartość tej wierzytelności do tej pory nie jest dokładnie znana, ponieważ Sąd rozpatrujący sprawę o zapłatę nie rozpoznał dotychczas wniosku Wnioskodawczyni o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy na okoliczność wartości nieruchomości. Wnioskodawczyni przewiduje jednak, że rynkowa wartość wierzytelności przysługującej jej z tytułu spadkobrania może przekroczyć kwotę orientacyjnie podaną w zgłoszeniu SD-Z2. Wiedzę w tym zakresie Wnioskodawczyni będzie mieć po sporządzeniu opinii biegłego.

Jednocześnie Wnioskodawczyni wyjaśnia, że pytanie nr 3, odnośnie przewidywanych zdarzeń, dotyczy możliwości skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ppkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w odniesieniu do zapłaconej w przyszłości kwoty wierzytelności ale jedynie w tej części, w jakiej przekraczałaby ona wartość wykazaną orientacyjnie w zeznaniu podatkowym.

Wnioskodawczyni ponadto przedstawiła własne stanowisko w sprawie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy podatku od spadków i darowizn. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych została wydana w dniu 28 kwietnia 2011 r. odrębna interpretacja indywidualna Nr IPPB2/415-136/11-2/MS.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne tytułem dziedziczenia praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jednocześnie zgodnie z ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów powyższej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków (art. 2 ust. 1 pkt 3).

W związku z powyższym przychód uzyskany w wyniku zapłaty wierzytelności nabytej przez Wnioskodawczynię w drodze spadku podlega podatkowi od spadków i w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie praw majątkowych przez zstępnych, jeżeli zgłoszą oni nabycie praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

Zgodnie z powyższym przepisem warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest zgłoszenie w ww. terminie samego faktu nabycia konkretnej wierzytelności, a nie podanie w zgłoszeniu dokładnej wartości nabywanego prawa majątkowego.

Tym samym kwoty ew. zapłacone Wnioskodawczyni w przyszłości przez pozwanych z tytułu wierzytelności, którą Wnioskodawczyni odziedziczyła po ojcu będą zwolnione od podatku od spadków nawet jeżeli ich łączna wartość przekroczy kwotę wykazaną przez Wnioskodawczynię w zgłoszeniu SD-Z2. Istotne znaczenie ma bowiem fakt, że Wnioskodawczyni zgłosiła w terminie sam fakt nabycia wierzytelności, a nie to czy podała dokładną wartość rynkową.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 18 sierpnia 2009 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni. Spadek po nim nabyła Wnioskodawczyni i Jej matka, każda po 1/2 części na podstawie dziedziczenia ustawowego. Fakt ten został potwierdzony aktem poświadczenia dziedziczenia z dnia 16 września 2009 r. Zgłoszenia o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych Wnioskodawczyni i Jej matka złożyły w dniu 27 listopada 2009 r. W zgłoszeniach wskazały, że w skład spadku wchodzi m.in. wierzytelność o zapłatę wynagrodzenia za prowadzoną przez zmarłego sprawę o zwrot wywłaszczonej nieruchomości (zmarły był adwokatem, pozew o zapłatę tego wynagrodzenia wniósł przeciwko klientom jeszcze przed swoją śmiercią). W zgłoszeniu Wnioskodawczyni i Jej matka podały orientacyjną kwotę wierzytelności (w sprawie sporna jest m.in. kwota należnego zmarłemu wynagrodzenia). Wskutek wyroku częściowego wydanego przez sąd, przed którym toczy się sprawa o zapłatę, w grudniu 2010 r. Klienci zapłacili Wnioskodawczyni i Jej matce cześć wynagrodzenia należnego zmarłemu z tytułu sprawy prowadzonej na ich zlecenie. Zapłacona dotychczas kwota mieści się w granicach orientacyjnej wartości wierzytelności wskazanej w złożonych przez Wnioskodawczynię i Jej matkę zeznaniach podatkowych. W kolejnych latach podatkowych Wnioskodawczyni i Jej matka przewidują możliwość otrzymania od pozwanych kolejnych wpłat, jeśli w wyroku końcowym sąd uwzględni w pełni ich powództwo. Zapłata ta wraz z odsetkami może przekraczać kwotę, która została wskazana w zeznaniu podatkowym. Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej. Przychody osiąga ze stosunku pracy. W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawczyni wskazała, iż zgodnie z umową łączącą ojca Wnioskodawczyni z klientami wartość jego wynagrodzenia (wierzytelności przysługującej ojcu) została określona jako procent z zysku z wywłaszczonej nieruchomości, odzyskanej przez klientów w wyniku starań ojca Wnioskodawczyni. Dokładna wartość tej wierzytelności do tej pory nie jest dokładnie znana, ponieważ Sąd rozpatrujący sprawę o zapłatę nie rozpoznał dotychczas wniosku Wnioskodawczyni o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy na okoliczność wartości nieruchomości. Wnioskodawczyni przewiduje jednak, że rynkowa wartość wierzytelności przysługującej jej z tytułu spadkobrania może przekroczyć kwotę orientacyjnie podaną w zgłoszeniu SD-Z2. Wiedzę w tym zakresie Wnioskodawczyni będzie mieć po sporządzeniu opinii biegłego.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 1 obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje z chwilą przyjęcia spadku.

W myśl art. 6 ust. 4 tej ustawy, w przypadku nabycia, które nie zostało zgłoszone do opodatkowania, a następnie nabycie to stwierdzono pismem obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma. Jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa.

Biorąc pod uwagę powyższe należy wskazać, iż wszelkie roszczenia przysługujące spadkobiercy winny być wykazane w zgłoszeniu o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych jako prawa majątkowe. Realizacja tych praw (np. poprzez uzyskanie konkretnej kwoty pieniężnej wynikającej z roszczenia) nie będzie stanowiła nowego nabycia, o którym spadkobierca dowie się dopiero z chwilą realizacji prawa. Wyrok sądu zasądzający określoną kwotę w rzeczywistości jedynie potwierdzi i skonkretyzuje wartość roszczenia, które było znane co do istnienia w chwili śmierci spadkodawcy i tym bardziej w chwili powstania obowiązku podatkowego.

W przedmiotowej sprawie wiedzę o nabyciu przedmiotowych praw majątkowych jakim jest wierzytelność o zapłatę wynagrodzenia za prowadzoną przez zmarłego sprawę o zwrot wywłaszczonej nieruchomości Wnioskodawczyni posiadała już w chwili nabycia spadku, bowiem roszczenie to powstało za życia spadkodawcy i do chwili jego śmierci nie zostało zaspokojone.

Mając na uwadze przytoczone powyżej uregulowania prawne oraz przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że wierzytelność o zapłatę wynagrodzenia za prowadzoną przez zmarłego sprawę o zwrot wywłaszczonej nieruchomości jest prawem majątkowym, które nabyte tytułem dziedziczenia (spadku) wchodzi do masy spadkowej i podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Z uwagi na fakt, iż Wnioskodawczyni w zgłoszeniu o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych SD-Z2 wykazała nabytą w drodze spadku po ojcu wierzytelność o zapłatę wynagrodzenia za prowadzoną przez zmarłego sprawę o zwrot wywłaszczonej nieruchomości, Wnioskodawczyni korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, również w odniesieniu do kwoty wierzytelności, którą Wnioskodawczyni w przyszłości otrzyma.

Ponadto należy zauważyć, że niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni. Stosownie do powyższego matka Wnioskodawczyni chcąc uzyskać interpretację indywidualną winna wystąpić z odrębnym zapytaniem i uiścić stosowną opłatę.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.